icb. Qayçı ilə kəsdirmək, vurdurmaq, budatmaq. Artıq saçı qayçılatmaq. Meynələri qayçılatmaq
is. [ər.] 1. Nizam, səliqə; bir şeyin düzgün vəziyyəti, nizamda olması. Qaydaya salmaq. Şeyləri qaydada saxlamaq
is. Nizam və intizam; üsul, qayda. Qayda-qanun qoymaq. Qaydaqanunu pozmaq. Qayda-qanun gözləmək. – [Tahir:] Mənim fikrimi azdırma, mən cəbhəni demirəm
sif. Qaydaya, üsula müvafiq; səliqəli, müntəzəm, düzgün, yaxşı düzəldilmiş. Qaydalı iş. Qaydalı otaq
[pol., əsli türk.] tar. 1. XVII-XVIII əsrlərdə polyak mülkədarları əleyhinə üsyanda iştirak etmiş ukraynalı kazak
sif. Nizamsız, səliqəsiz, tərtibsiz, pozğun, düzgün olmayan. Qaydasız iş. Qaydasız hərəkət. Qaydasız yeriş
is. Qayda və nizam olmaması, səliqəsizlik, nizamsızlıq, pozğunluq
is. [ər.] Yüksək məqsəd; bir işin, təşəbbüsün son məqsədi. [Məhərrəm] çalışmaq, çarpışmağın zövqünü dadmış, yaşadığı dövr və mühitin qayəsini az-çox a
sif. Heç bir qayəsi olmayan, qarşısına heç bir yüksək məqsəd qoymayan; məqsədsiz. Qayəsiz, məqsədsiz keçən bir insan ömrü ona [Kərimxana] bir heyvan h
is. Heç bir qayəsi, məqsədi olmama; məqsədsizlik. Əmirxanı qayəsizlik yerdən qopardı; Aqronomluq sənətinə getmədi daha
zərf [ər.] köhn. Çox, son dərəcə, nəhayət dərəcədə, olduqca. Qayət şərm ilə və ahəstə səs ilə ərz etdilər
is. Çalınıb və ya bütöv halda yağda bişirilmiş yumurtadan ibarət yemək. Məşədi İmaməli naharı hazırladı və çox səliqəli və çox ləzzətli plova və bal q
is. 1. Birinin rifahı üçün göstərilən diqqət, ya fəaliyyət; birinin fikrini çəkmə, dərdinə qalma, qeydinə qalma
sif. Dərdi, kədəri, qayğısı olmayan; xoşbəxt, məsud. Sən bu sərbəst göylərin, sərbəstcə yıldızısan; Qayğısız bir ölkənin, qayğıbilməz qızısan! Ə
sif. Çox qayğıya qalan, çox qayğıkeş
is. Qayğıkeşlik, qeydkeşlik
sif. Qayğı çəkən, qayğı göstərən, qayğıya qalan. Əli dayandı, sifətinə qayğıkeş bir görkəm verdi. İ.Şıxlı
is. Qayğı çəkmə, qeydə qalma, qeydkeşlik. Qonaq sərxoş olduqdan sonra getmək istəsə, bir-iki dəfə qalmasını xahiş et, qayğıkeşlik göstər, qoyma getsin
sif. 1. Qayğısı olan, qayğı çəkən. Qayğılı ana. – Qayğılıya söhbət haramdır. (Ata. sözü). // Qayğıkeş
sif. 1. Fikri, qayğısı olmayan, heç bir şeyin fikrini, qeydini çəkməyən; fikirsiz, laqeyd. [Kərim xan] Tehranın boşalmış küçələrinə tamaşa edir, qayğı
zərf Qayğısız, fikirsiz; laqeyd surətdə. Qayğısızca ətrafa göz gəzdirmək
is. Həyatda hər şeyə qayğısız münasibət; laqeydlik, qeydsizlik. Bütün o qayğısızlıq pərdəsi altında sevən qız qəlbi nə qədər böyük və fədakar bir məhə
f.sif. xüs. Geri dönən, inikas edən. Qayıdan tənlik (riyaz.). Qayıdan şüa. – Nədir günahınız, açıq danışın; Üstümə qayıdan yazılarım, siz! Hansı bir n
f.is. Qayıtmaq işi. [Konduktor:] Müharibə vaxtı Bakıya gəlməmişsiniz? [Nəriman:] İlk qayıdışımdır. Mir Cəlal
is. 1. Su nəqliyyat vasitəsi. Motorlu qayıq. Yelkənli qayıq. Balıqçı qayığı. Qayıqda gəzmək. – Qayıqlar, gəmilər üzür yanaşı; Sallanan bayraqlar əks e
is. Qayıq işlədən, qayıqda kürək çəkərək qayığı sürən adam. Qayıqçı bizi çayın o tayına keçirdi. – …Bizə öz adamımız olan yaxşı qayıqçı lazımdır
is. Qayıq sürmək peşəsi, qayıqçı sənəti
sif. köhn. 1. Uca, bərk, zil. Molla İbrahim Xəlil bu halət ilə görməkdən vəch edib, qayım sövt ilə çığırırdı
zərf məh. Bərk-bərk, möhkəm. Mənim kimi bir sirdaşın yanında; Qayım-qayım sarınmağın nədəndir? M.P.Vaqif
is. [ər. ğayın] Ərəb əlifbasında “ ” işarəsi ilə yazılan hərfin adı
is. Ər və ya arvadın qardaşı. Hümmət, Tağı əminin xalası oğlu və həm də qaynı idi. S.S.Axundov. [Yaxşı:] Qaynım dünən araba ilə şəhərə gedib
is. bax ağcaqayın
is. Ər və ya arvadın anası. Sona xala gözəl bir gəlin qayınanası oldu. S.S.Axundov. Qayınanalarınıza çox da üz verməyin, evinizə pərxaşlıq salar
is. Qayının arvadı
is. Ər və ya arvadın atası. Haman axşam ki, Vəliqulu anası ilə sözə gəldi, çıxıb üz qoydu düz qayınatası Xudayar bəygilə
is. Qayınarvadı. Bu darvazanın ixtiyarı Əminənin böyük dul qayınxatınısı Dürdanə xanımda idi. Ə.Əbülhəsən
Bəzi isimlərə qoşularaq, ismin ifadə etdiyi şeyin istehsalı ilə əlaqədar olan mürəkkəb sözlər düzəldilir; məs
1. “Qayırmaq”dan f.is. 2. sif. Saxta, uydurma, qondarma. …Sədr və katibin imzaları da qayırma və uydurma imzalardır
f. 1. Emal etmək, hazırlamaq, istehsal etmək. Bu fabrikdə mebel qayırırlar. Süddən pendir qayırırlar
“Qayırtdırmaq”dan f.is
icb. Başqasına qayırtmaq, düzəltdirmək, yaxud təmir etdirmək. Evin damını qayırtdırmaq. Ayaqqabını qayırtdırmağa vermək
“Qayırmaq”dan icb
is. 1. Belə bağlamaq, yaxud bir şeyi sarıyıb bağlamaq üçün zolaq şəklində kəsilmiş dar uzun dəri və s
sif. və is. dan. 1. Arıq, qıçları nazik, lakin çox qüvvətli və yapışdığı şeydən ayırmaq mümkün olmayan (adam)
is. məh. bot. Çox möhkəm və qırılmaz kökləri olan bir ot
is. zool. Balıqların bədən boşluğunda parazitlik edən lentşəkilli qurd
“Qayıtmaq”dan f.is
f. 1. Getdiyi yoldan və ya yerdən geriyə, əvvəlki yerinə dönmək. O getdiyi yerdən qayıtdı. Səfərdən qayıtmaq
sif. 1. Dönməz, möhkəm. Seyrəltməyə xiyabanda; Qayıtmaz əllər yaraşır; Alanın kökün kəsməyə; Toxalar, bellər yaraşır