f. məh. Çətinliklə nəfəs almaq, nəfəsi təng olmaq. Qızdırmadan tıncıxmaq. – İstidən ürəkləri tıncıxanlar (f
1. təql. bax tıppıltı. 2. zərf Tıppıltı ilə. □ Ürəyi tıp-tıp döyünmək – qorxudan, həyəcandan, sevincdən və s
“Tıppıldamaq”dan f.is
f. Tıppıltı (tıp-tıp) səsi çıxarmaq. // Tıp-tıp etmək, döyünmək, çırpınmaq (ürək haqqında). Bağ yiyəsinin qorxusundan ürəyi tıppıldayan (f
is. Tıpp (tıp-tıp) səsi. Tıppıltı eşitmək
“Tırıldamaq”dan f.is
f. Tırıltı səsi çıxarmaq. Motor tırıldadı
is. Tır-tır səsi. Həyətdə eşidilən motor tırıltısı Qoşqarın əzablı düşüncələrini yarıda qırdı. İ.Hüseynov
is. 1. zool. Bir neçə cütayaqlı qurdabənzər bədəni olan kəpənək sürfəsi. Kəpənək tırtılı. 2. Yoldakı maneələri keçmə qabiliyyətini artırmaq üçün maşın
sif. Tırtılı olan, tırtılla hərəkət edən. Tırtıllı traktor
is. zool. Bədəni sümük qınla örtülü, qısa ayaqları ilə çox yavaş hərəkət edən, ayaqlarını və başını qının içində gizlədən sürünən heyvan
“Tısıldamaq”dan f.is
f. Çox yeməkdən nəfəsi çətinləşərək fışıltılı səs çıxarmaq. Qarı yaz öküzü kimi o qədər yemişdi ki, tıs-tıs tısıldayırdı
f. İncimək, küsmək, narazı qalmaq
is. B 1 vitamini
is. [ər.] 1. Xəstəliklər, onların müalicəsi və qarşısını almaq haqqındakı elmlərin məcmusu. Aynadan beş-altı yaş böyük olan qardaşı tibb institutunda
sif. [ər.] Tiblə, təbabətlə, müalicə işi ilə əlaqədar olan, təbabətə aid olan. Tibbi yardım. Tibbi müayinə
is. [ər.] Mal alıb-satma, geniş miqyasda alver, alğı-satqı. Xarici ticarət. Xüsusi ticarət. Ticarət əlaqəsi
is. Tacir. Nemətullayev illər uzunu bir mahir ticarətçi kimi bu işlə yaşardı. S.Rəhimov
is. [ər. ticarət və fars. …xanə] Ticarət evi, ticarət müəssisəsi, ticarət kontoru. Türküstanda [Sərdarovun] ticarəti, hər şəhərdə mülkü, karvansarası,
is. [ər.] 1. Ailə ocağı, dudman, yurd. Ə.Haqverdiyevin “Dağılan tifaq” draması. – [Yaşlı kişi:] Bizim əvvəlki illərdəki tifaqımızdan bir əsər qalmayıb
is. [ər.] Uşaq. [Kazım Allahquluya:] …Başını aşağı sal, kəsbkarlığına qurşan, bu tifilləri saxla. Çəmənzəminli
oxş. Yazıq, fağır, aciz (uşaq). [Böyükxanım Ağacavada:] Tifilciyəzimi o məktəbə qoya bilmərəm ki, Baləlinin uşaqları gündə təpəsinə döysünlər… B
is. Uşaqlıq
is. 1. Qoyunun, keçinin, dəvənin baharda qırxılan zərif və yumşaq yunu. Yunu, tükü və tiftiyi qoyundan, keçidən, dəvədən, atdan, inəkdən və s
“Tiftiklənmək”dən f.is
f. İplikləri, telləri birbirindən ayrılmaq, sökülmək, tiftik-tiftik olmaq, didilmək. Bu parça çox tez tiftiklənir
sif. Tiftiyi olan, xovlu. [Nəriman] tiftikli ağ məhrəba ilə bərk-bərk qurulandıqdan sonra stulda əyləşdi
is. [fars.] 1. klas. Qılınc. // Obrazlı təşbehlərdə. Qəmzə tiğin çəkdi, çaldı canımı; Bir cəllada döndü, aldı canımı
[holl. tyk, ing. tick] Döşəküzü, çexol və s. tikmək üçün işlədilən miləmil qalın parça
is. 1. Dəvətikanının, qızılgülün və bəzi başqa bitkilərin iynə kimi itiuclu hissəsi. Ayağına tikan batmaq
is. 1. Balaca tikan, kiçik tikan. Qızılgülün tikancığı. Əlinə tikancıq batmaq. 2. Balaca tıx, nazik tıx
is. Keçmişdə: tikan qırıb satmaqla məşğul olan adam. Biri vardı, biri yoxdu, bir tikançı vardı. (Nağıl)
sif. 1. Tikanı olan (bax tikan 1-ci mənada). Tikanlı bitkilər. – Alağa – qərənfil, yovşana – reyhan; Tikanlı qanqala – gül desəm olmaz
is. 1. Çoxlu tikan kolları bitmiş yer, tikan kolluğu. Qaraatlılar da özlərini tikanlığa vurdular. “Koroğlu”
sif. Tikanı olmayan. [Orxan:] Bəllidir ki, olmaz tikansız qönçə. H.Cavid. ◊ Tikansız balıq – heç bir kəsi özündən incitmək, heç bir kəsə nə pislik, nə
sif. Yarpaqları tikan kimi, itiuclu olan. Tikanyarpaqlı otlar
“Tikdirmək1”dən f.is
“Tikdirmək2”dən f.is
icb. Sifarişlə birinə paltar və s. tikmə işi gördürmək. Özünə palto tikdirmək. – [Mirzağa] toy üçün özünə yenicə tikdirdiyi paltarını geymiş, özünün g
icb. Başqasına bina və s. tikmə işi gördürmək. Ev tikdirmək. – [Sara bibi:] Rəhmətlik öz sağlığında tikdirdiyi tövlədir
is. 1. Böyük bir şeydən sınmış, qopmuş, ayrılmış və ya kəsilmiş kiçik hissə, parça, qırıq. [Rövşən] salam-əleykəssalamdan sonra daşın bir balaca tikəs
bax tikə-tikə. □ Tikəparça eləmək – tikə-tikə eləmək, əzib tökmək. Küçələrdə ildırım kimi çaxıyan avtomobillər axır vaxtlarda başlayıblar uşaqları əzi
zərf Parça-parça, doğramdoğram, tikə-parça. Kağızı tikə-tikə etmək. – [Pəri Cadu:] İtil gözümün qabağından
sif. Tikilmiş. Tikili paltar. Qoyun dərisindən tikili kürk
is. Bina, tikinti; tikilmiş ev, bina və s. Daş tikili (daşdan tikilmiş bina, ev və s.). – [Şəhər] gözəl bir səhranın ortasında idi, yaxşı başıqübbəli
is. Paltar və s. tikmə; tikmə işi, tikmə tərzi; tikim. Paltarın tikilişi
is. Tikilmə, inşaat, tikinti; tikmə işi. Məktəbin tikilişi. – İşçilər yığılıb, hökumət sarayı tikili-şinə baxmağa getdilər
“Tikmək1”dən məch. Boş yerlərdə indi çoxlu ev tikilmişdir. – Qoyuldu özüllər, boylandı tağlar; Tikildi divarlar, şumal dirəklər