is. zool. 1. Avstraliyada yaşayan kirpiyəbənzər heyvan. 2. Avstraliyada yaşayan zəhərli ilan
say [fars.] klas. Bir (adətən bir sıra mürəkkəb sifətlərin “bir”, “tək” mənasında olan birinci tərkib hissəsi; məs
[fars.] köhn. Bir-birini, birbirinə, bir tərəf digər tərəfi (tərəfə). □ Yekdigəri ilə – bir-biri ilə
zərf [fars.] : yekbəyek gəlmək – üz-üzə gəlmək, müxalifət göstərmək, toqquşmaq, sözü düz gəlməmək. Axı belə ağır bir zəmanədə böyüklərlə bu cür yekbəy
sif. və zərf [fars. yek və ər. cəhət] klas. Həmrəy, həmfikir, yekdil. Mən yekcəhətəm təriqətimdə. Füzuli
is. köhn. Həmrəylik, həmfikirlilik, yekdillik. Sənə ancaq yekcəhətlik və yekdillik lazımdır [ki], revolyusiya edib übudiyyətdən nicat tapasan
sif. [fars. yek və ər. cins] Eynicinsli, eyni cinsdən olan, eyni xarakterli, eyni keyfiyyətli, eyni tərkibli
sif. [fars.] Fikri, hissi, rəyi bir olan; həmrəy. Yekdil qərar. // Zərf mənasında. [Mirzə Həsən:] Şura hökumətinin təkliflərini ürəkdən, yekdil, yekcə
is. Fikir, rəy birliyi; həmrəylik. Yekdillik göstərmək
sif. 1. Həcmcə, boyca, cüssəcə böyük, iri. Yekə daş. Yekə ağac. Yekə bədən. – Yekə başın faydası yoxdur, içində beyin gərək
zərf Böyük-böyük, iri-iri. [Pərinisə ərinə:] …Eşşəyin üstə yekə-yekə çuvallar çatılmışdı. C.Məmmədquluzadə
sif. 1. Başı böyük olan. Yekəbaş adam. 2. məc. Çətin qanan, höcət, kənək; qaba, mərifətsiz adam. Gör yekəbaş, gönüqalın axmaq, malımı nə günə salıb! M
bax yekəbaş 1-ci mənada
is. Qanmazlıq, qabalıq, kobudluq
sif. Bığları yekə olan. Sonra yekəbığlı, yoğunqarın bir fəhlə çıxıb danışdı. Qantəmir
sif. Burnu yekə olan. Yekəburun oğlan
sif. Buynuzları çox böyük olan, iribuynuzlu. Yekəbuynuz öküz, maral
sif. Dalağı şişmiş (xəstə)
sif. Dırnaqları çox iri, yaxud çox uzun olan
sif. Dişləri çox iri olan
sif. Dodaqları böyük, enli olan. Yekədodaq adam
sif. Döşləri çox iri olan
sif. Özünü hər kəsdən yüksək sayan, lovğa, təkəbbürlü, başqasını bəyənməyən. ◊ Yekəxana danışmaq – bax yekə-yekə danışmaq (“yekə-yekə”də)
bax yekəyekə. ◊ Yekəxana-yekəxana danışmaq – bax yekə-yekə danışmaq (“yekə-yekə”də)
“Yekəxanalanmaq”dan f.is
f. Saymazyanalıq etmək, heç kəslə hesablaşmamaq, lovğalanmaq, özünü başqalarından yüksək tutmaq, təşəxxüslənmək, lovğa-lovğa danışmaq
is. Lovğalıq, təşəxxüs, özünü başqalarından yüksək tutma, başqalarını saymama. [Fərzəli:] Bilmirəm heç sizə bu iddia, bu yekəxanalıq haradan belə gəli
sif. Qanadları çox böyük olan
sif. 1. Qarnı çox yekə, iri olan. Yekəqarın kişi. – [Mirzə Həsən:] O yekəqarın kulakla nə söhbət eləyirdin? Ə
sif. 1. Qaşı enli və qalın olan, enliqaş (bax qaş 1-ci mənada). Yekəqaş adam. 2. Qaşı böyük olan (bax qaş 2-ci mənada)
sif. Qulaqları çox böyük olan; palazqulaq
sif. Quyruğu çox böyük olan; şələquyruq
“Yekələndirilmək”dən f.is
məch. Yekə hala salınmaq; iriləşdirilmək
“Yekələndirmək”dən f.is
f. Böyütmək, iriləşdirmək
“Yekələnmək”dən f.is
f. Yekə olmaq, iriləşmək. // Yaşa dolmaq, böyümək. Uşaqlar daha yekələniblər
“Yekələtmək”dən f.is
f. Daha yekə etmək, daha da böyütmək
is. 1. Yekə şeyin halı; irilik, həcmcə böyüklük. Daşın yekəliyi. Ayaqqabının yekəliyi. – Başın yekəliyi dövlətdir, ayağın yekəliyi neybət
“Yekəlmək”dən f.is