“Kərtilmək”dən f.is
məch. Üzərində kəsici alətlə kərtik açılmaq. Şalban kərtildi
“Kərtləmək”dən f.is
bax kərtmək1
“Kərtlənmək”dən f.is
bax kərtilmək
“Kərtmək1”dən f.is
is. Kir, pasaq, çirk, qartmaq
f. Kərt, kərtik açmaq. Ağacı kərtmək (ağaca kərt vurmaq, diş-oyuq açmaq)
əvəz. [fars.] Şəxs, adam, kimsə. Səxavət olmayan kəsdə şücaət feli nadirdir; Kərəmsiz kimsəni hər yerdə gördüm, bihünər gördüm
bax kasad
is. [ər.] 1. Natəmizlik, çirkinlik, kirlilik; çirk. [Səlim:] [Zeynalın] çamur və kəsafətini yumaq üçün bir neçə vedrə su lazımdır
sif. Çirkli, kirli. Dükan olduqca hisli, kirli, kəsafətli idi, burada nəfəs almaq belə mümkün deyildi
is. [ər.] Fəaliyyətsizlik, hərəkətsizlik; ölgünlük, süstlük, əzginlik, kefsizlik. Çox yatmaq kəsalət gətirər
sif. Ölgün, süst, kədərli, soyuq. Məclisimiz çox kəsalətli və kədərlidir, – dedi. M.S.Ordubadi. Uryadnik Qulu … kəsalətli gözlərini Zeynal bəyə döndər
is. Ölgünlük, süstlük, soyuqluq
is. [ər.] 1. Çalışıb qazanma və bunun nəticəsində əldə edilən qazanc, gəlir. Atanın kəsbi oğula halaldır
is. [ər. kəsb və fars. kar] köhn. 1. Peşə, sənət, iş, məşğuliyyət. Yenə də xalqı torpağından, tarlasından, kəsbkarından ayırmaq lazım gələcəkdir
is. Yaşamaq üçün pul qazanmaq məqsədilə bir işlə, bir peşə ilə məşğul olma; məşğuliyyət, sənət, peşə
“Kəsdirilmək”dən f.is
“Kəsdirmək”dən məch
“Kəsdirmək”dən f.is
1. icb. Başqasına kəsmək işi gördürmək. Şalbanın başını kəsdirmək. Ağacı kəsdirmək. İtin quyruğunu (qulağını) kəsdirmək
1. sif. Ən yaxın, ən qısa. Kəsə cığır. – [Qız] cəld taxçadan cunayı yaylığını götürüb özünü çölə saldı, kəsə yolla meşəyə doğru yüyürməyə başladı
is. köhn. Müxtəlif alətləri qoymaq üçün dəridən və s.-dən düzəldilən, xüsusi gözləri olan qab, alət. Kərbəlayı Qulu qurtarıb ülgücü belindəki qayış kə
is. [ər. “kasib” söz cəmi] köhn. Zəhmətkeş, fəhlə, peşəkar, sənətkar; ümumiyyətlə, kəsbkarlıqla dolanan adam
is. köhn. Fəhləlik, peşəkarlıq, sənətkarlıq, kəsbkarlıq
is. Quruyub bərkimiş palçıq yumrusu. Kəsəkləri əzmək. – Kəsək oturub daş üçün ağlayır. (Ata. sözü). Ayaqlarım yalın olduğuna görə yolun quru kəsəkləri
top. Kəsək-kəsək halında olan torpaq. [Maya:] Tülkü, çaqqal mənə nə edəcək? Nə çox kəsək-küsək, götürüb çırparam təpəsinə
is. Kəsək əzən alət. Kəsəkdöyənlə kəsəkləri əzmək. – Qurutəzən, kəsəkdöyən, öz malımızdır, dustan! O qəviheykəl qazan Samü Nəriman malıdır
is. Kütləvi qırğın, qılıncdan keçirmə. Lələ yerin Arqalı; Mələməz ay arqalı; Kəsəkəs meydanında; Namərd qaçar, ər qalı
“Kəsəkləşmək”dən f.is
f. Kəsək olmaq, kəsəyə çevrilmək, qalıb kəsək halında bərkişmək. Palçıq qalıb kəsəkləşdi
sif. Kəsəyi çox olan, kəsəklə dolu, kəsəklərlə örtülü. Kəsəkli yol. – …Tehrandan gələn boz maşın Qəzvinin tozlu və kəsəkli küçələrinə daxil oldu
is. Kəsək çox olan yer (yol və s)
f.is. hənd. Əyrini iki və ya bir neçə nöqtədə kəsən düz xətt. □ Kəsən (kəsici) diş(lər) – ağzın ön tərəfində olan ön diş(lər)
is. 1. Hər hansı bir kəsici alət. Atam hazırlanır əlində kəsər; Toyuq banlayanda başı kəsilər. S.Vurğun
sif. 1. Yaxşı kəsən, iti. Kəsərli alət. Kəsərli bıçaq. Kəsərli xəncər. – Ortadan kəsərli, qəbzəsi qanlı; İstərəm indidən çalhaçal ola! “Koroğlu”
is. 1. Kəsərli olma; itilik. Baltanın kəsərliliyi. 2. məc. Təsir, güc, kəskinlik. Sözün kəsərliliyi
sif. 1. Kəsəri olmayan, iti olmayan; küt. Kəsərsiz balta. 2. məc. Gücü, təsiri olmayan və ya az olan
is. 1. Kəsəri, itiliyi olmama; kütlük. 2. məc. Gücü, təsiri olmama və ya az olma. Tənqidin kəsərsizliyi
is. Kəsər, alət (bıçaq, balta, xəncər və s.). Yanında bir kəsərti yoxdur
zərf Kəsə yolla, qısa yolla. Kəsəsinə getmək
is. zool. Qabaq dişləri yaxşı inkişaf etmiş, gəmiricilər dəstəsindən çölsiçanı. Anbar kəsəyənsiz olmaz
is. 1. Kütləvi şəkildə kəsmə, doğrama: qırıb-tökmə, kəsib-tökmə. 2. məc. dan. Ağalıq etmə, vurub dağıtma, hökmranlıq (yalnız mənfi mənada)
sif. 1. Kəsən, kəsə bilən hər şey. Kəsici alət. Kəsici maşın. // İti, itilənmiş, yaxşı kəsən. Kəsici mişar
is. 1. Kəsici şeyin hal və keyfiyyəti; itilik. 2. məc. Şiddət, təsirlilik, təsir qüvvəsi
sif. [ər.] 1. Qalın, qəliz, qatı, qeyrişəffaf, tutqun. Gilanın üzərində qalın bir sis, günəşin ziyasına mane ola biləcək kəsif bir kölgə vardı
“Kəsifləşdirilmək”dən f.is
məch. Qəlizləşdirilmək, qatılaşdırılmaq, tutqunlaşdırılmaq