CANLI

1
I
прил. живой:
1. такой, который живёт, обладает жизнью. Canlı məxluq (xilqət) живое существо, canlı orqanizm живой организм, canlı toxumalar живые ткани, canlı cisimlər живые тела; canlı materiya живая (органическая) материя; canlı (üzvi) maddə живое (органическое) вещество
2. принадлежащий, относящийся к животному или растительному миру; органический. Canlı təbiət живая (органическая) природа, canlı aləm живой мир
3. настоящий, подлинный, действительный. Canlı nümunə живой пример, canlı şahid живой свидетель, canlı klassik живой классик (о том, кто еще при жизни признан классиком)
4. подлинный, производящий впечатление существующего в жизни. Canlı abidə живая статуя, canlı heykəl живой памятник
5. отвечающий насущным потребностям жизни, ею вызванный, обусловленный. Canlı təşəbbüs живое начинание (живая инициатива), canlı iş живое дело
6. бессмертный, вечный. Səməd Vurğunun canlı obrazı живой образ Самеда Вургуна, canlı təlim живое учение
7. состоящий из множества, массы людей. Canlı axın живой поток, canlı divar (hasar) живая стена, canlı qüvvələr живые силы
8. деятельный, интенсивно проявляющийся. Canlı iştirakı kimin nədə живое участие кого в чем , canlı diskussiya (müzakirə) живая дискуссия, canlı ədəbi proses живой литературный процесс, canlı əks-səda живой отклик, canlı maraq kimdən nədə живой интерес в ком к чему
9. бойкий, оживлённый. Canlı danışıq живой разговор, canlı söhbət живая беседа, canlı dialoq живой диалог
10. яркий, выразительный, образный. Canlı veriliş живая передача, canlı nitq живая речь, canlı ifadə живое изложение, canlı təsvir живое описание, canlı hekayət живой рассказ (живое повествование)
11. сильный, яркий. Canlı boyalarla təsvir etmək описывать живыми красками, canlı lövhələr живые картины, canlı təxəyyül живое воображение, canlı sübut живое доказательство
12. выразительный, подвижный (о чертах лица, глазах, взгляде и т.п. ). Canlı baxış(lar) живой взгляд, canlı gözlər живые глаза, canlı sifət живое лицо
II
в знач. сущ. canlı живое, canlılar живые (живые существа, живые организмы)
III
нареч. живо (оживленно, бодро). Dərs çox canlı keçdi урок прошел очень живо (оживленно)
◊ canlı qüvvə живая сила (люди, животные в отличие от механизмов, техники); canlı dil живой язык:
1) о разговорном языке в противоположность книжному
2) существующий, употребляющийся, в противоположность мертвому, исчезнувшему; canlı ensiklopediya живая (ходячая) энциклопедия (о человеке, обладающем разносторонними знаниями, у которого всегда можно навести справку по самым различным вопросам); canlı əlaqə (rabitə) живая связь:
1) связь, осуществляемая людьми
2) связь тесная, постоянная, непосредственная; связь. canlı yayım прямая трансляция; canlı inventar живой инвентарь (рабочий, молочный скот и т.п. ); canlı guşə живой уголок (помещение, место, отведенное для зверей, птиц); canlı meyit: 1. живой труп; 2. кожа да кости (об очень худом человеке); canlı növbə живая очередь (очередь, требующая личного присутствия всех ожидающих); canlı portret живой портрет ( о ком-л. очень похожем на кого-л. ); canlı salnamə живая летопись (человек, который хорошо помнит все современные ему события); canlı söz живое слово:
1) устная речь в отличие от письменной
2) речь, содержащая свежие и интересные мысли, волнующие и трогающие слушателя; canlı tarix живая история (обычно о долгожителе, о человеке, который является свидетелем важнейших исторических событий); canlı çəpər живая изгородь (ряд часто посаженных кустов, образующих ограду); canlı (tər) çiçək живые цветы (сорванные цветы)
2
прил.
1. толстый:
1) большой, значительный по объёму в поперечном сечении. Canlı tir (шалбан) толстое бревно, canlı kəndir толстая веревка, canlı sap толстая нитка
2) полный, имеющий тучную фигуру, тело. Canlı adam толстый человек
3) крупный, мясистый (о некоторых частях тела). Canlı baldırlar толстые бёдра, canlı qollar толстые руки
2. сильный, крепкий, здоровенный
CANLATMAQ
…CANLI
OBASTAN VİKİ
Canlı orqanizm
Orqanizm (lat. organismus – qururam, q.yun. ὄργανον − alət) — diri orqanizm, diri varlıq, canlı orqanizm, canlı varlıq — biologiya sahəsində heyvan, bitki, kif, mikrob kimi tək bir vücud əmələ gətirən yekdil sistemdir. Hüceyrədən ibarət olub, qeyri-canlı materiyadan onu fərqləndirən amillərə malik olan bioloji vücuddur. Bilinən bütün orqanizmlər bu xarakterlərin bir çoxuna sahibdir: nizamlılıq, böyümə və bölünmə, inkişaf, çoxalma, maddələr mübadiləsi, qıcıqlanma, uyğunlaşma (adaptasiya) və xarici mühitlə daxili mühitin fiziki və kimyəvi tarazlığını saxlama (hemostaz). Biologiyanın əsas predmetidir. == Orqan == Mənşəyinə, quruluşuna və yerinə yetirdiyi funksiyalara görə bir-birinə oxşar hüceyrələr və hüceyrəarası maddələr birləşib toxumanı əmələ gətirir. Orqan (üzv) bədənin müəyyən forması, quruluşu, yeri olan, bir və ya bir neçə funksiyanı yerinə yetirən hissəsinə deyilir. Orqanların bir qismi bədən boşluğunda yerləşir ki, bunlara daxili orqanlar deyilir. Hər bir orqan bir neçə toxumadan əmələ gəlmişdir, lakin bunlardan biri həmişə çoxluq təşkil edir və orqanın əsas funksiyasını müəyyən edir.
Canlı sədd
Canlı sədd (ing. Human shield) — düşməninin döyüş hədəflərinə hücumun qarşısını almaq üçün, döyüş hədəfləri daxilində və ya ətrafında qeyri-döyüşçülərin qəsdən yerləşdirilməsini izah edən hərbi və siyasi termin.
Canlı Naxışlar (1987)
Canlı konsert (albom)
Canlı konsert – Azərbaycan Respublikasının əmədar artisti, müğənni Abbas Bağırovun Gəl adlı konsertində səslənən ifalardan ibarət canlı albomu. == Albom haqqında == 20 musiqi nömrəsi daxil olan albomda instrumental ifalarla yanaşı, Abbas Bağırov, Rauf Hacıyev, Vaqif Gərayzadə, Tofiq Quliyev, Fikrət Əmirov, Nailə Mirməmmədli, Niyazinin bəstələri yer alır.
Canlı Tereza (film, 1939)
Canlı Tereza (it. La Vispa Tereza) — 1939-ci ildə Roberto Rossellini tərəfindən çəkilmiş qısametrajlı dramatik filmdir. == Xarici keçidlər == Canlı Tereza — Internet Movie Database saytında.
Canlı naxışlar (film, 1987)
Canlılarda qidalanma
Canlılarda qidalanma — orqanizmlərdə gedən bioloji proseslərin hər biri üçün müəyyən enerji lazımdır. Enerji isə qidalanma ilə ödənilir. Bütün canlılar yaşamaq üçün qidalanmalıdırlar. Qida maddələri orqanizmin qurulmasına sərf olunur, onu böyümə və inkişaf üçün gərəkli enerji ehtiyatı ilə təchiz edir və bütövlükdə orqanizmin həyat fəaliyyətini davam etdirməsinə təminat yaradır. Qidalanma formalarına görə canlıları, əsasən, 2 qrupa ayırırlar. Bu qruplar da hər biri özlüyündə iki qrupa bölünür. == Bitkilərdə qidalanma == Bütün canlılar kimi bitkilər də qidalanırlar. Qidalanma bitkilər üçün onların yaşamasını təmin etməklə bərabər, bitkilərin bizim həyatımız üçün vacib olan funksiyaları həyata keçirməsini də təmin edir. Yabanı bitkilər insanların iştirakı olmadan qidalanmasını təmin edir. Bəzi bitkilər, xüsusilə kənd təsərrüfatı bitkilərinin qidalanmalarını insan idarə edə bilir.
Canlılarda qıcıqlanma
Canlılarda qıcıqlanma — xarici və ya daxili baş verən dəyişikliklərə verilən cavab reaksiyasıdır. Bir orqanizmin ətrafında baş verən dəyişikliklərə cavab vermək qabiliyyəti elmi termin kimi əsəbilik olaraq bilinsə də, ancaq bu xüsusiyyəti həssaslıq olaraq da düşünə bilərik. Canlı orqanizm sağ qalmaq üçün ətraf mühitdəki dəyişikliklərə cavab verməli və uyğunlaşmağı bacarmalıdır. Küsdüm bitkisində şiddətli külək, zədələnmə, yüksək temperatur, işıq intensivliyinin dəyişməsi, yarpaqlara edilən mexaniki təsir yarpaqların ani olaraq bükülməsinə səbəb olur. Bitkinin gövdəsinə təsir etdikdə isə bu proses əksinə gedir. Yem axtaran heyvan düşməninin yaxınlaşdığını görəndə bir anlıq dayanır və sonra sürətlə qaçmağa başlayır. == Qıcıqlanmanın mexanizmi == Küsdüm bitkisinin yarpaqlarının xarici qıcıqlara cavab verməsi, antilopun düşmənindən uzaqlaşması mexanizm qıcıqlanma adlanır. Canlıların quruluşu mürəkkəbləşdikcə qıcıqlanmalarda mürəkkəb mexanizim üzrə baş verir. Canlılar yaşamaq üçün mühit amillərinə müəyyən reaksiyalar verir və qarşılarına çıxan maneələri dəf etməyə çalışırlar. Maneələri dəf etmək qabiliyyətləri olmadıqda onlar məhv olurlar.

Значение слова в других словарях

альпини́стский аспирацио́нный вы́виться искорене́ние кайфу́шный невозвра́тно отщипа́ть оши́бка помо́рщиться святи́тельский склонохо́д спаге́тти тща́тельность умышля́ться электродвижо́к конотопить cornute culminate eland exarchy Gallomaniac gun-howitzer moo непритязательный разнообразность