(latın dualis-ikili) Konstitutsion monarxiyanın iki formasından biri (digər forması Parlamentli monarxiyadır)
1. хalq hakimiyyəti, hüquqi dövlət, vətəndaş cəmiyyəti, şəхsiyyətin hüquqi mövqeyi və digər ümumbəşəri dəyərlərin quruluşu və inkişafı ideyalarını, -
(yunan. ōikos - məskən, vətən) 1. təbiətin vahid sistemi. E. dedikdə - ətraf təbii mühit başa düşülür, bu, təbii obyektlər və təbii resurslar, o cümlə
(böhran) müasir qlobal ekoloji krizisi, insan cəmiyyətinin təbiət ilə münasibətlərində və ekoloji sistemdə tarazlığın pozulması kimi, müəyyən etmək ol
(latın expansio-yayılma, genişlənmə) inhisarçı birliklərin və qrupların, bəzi hallarda dövlətlərin hökmranlıq dairələrini genişləndirilməsi; istər iqt
(latın ex-...dan, ...dən şəkilçisi və proprius-xüsusi) 1. (hüquq) əmlakın (mülkün) dövlət hakimiyyəti orqanları tərəfindən məcburi surətdə (əvəzsiz, y
(rus экстрeмизм; fransız extrémisme, latın ekstremum, ektremus-kənar, son hədd, sərhəd sözündən) sisyasətdə, ideologiyada, mübarizədə ifrat baxışlara,
(fransız electeur-seçirəm) seçici korpusu: 1. aktiv seçki hüququna (dövlətin vətən-daşı olan, 18 yaş həddinə çatan (lakin, müxtəlif ölkələrdə həmin ya
(latın emancipatio-hərfi mənası: ata hakimiyyətindən oğlunu formal olaraq azad edilməsi) asılılıqdan və tabelikdən, əsarətdən (zülmətdən) alçalmalarda
(latın emiģrare-çıxıb getmək) bax miqrasiya.
(latın emissarius-nümayəndə) bir sıra təşkilat və ya dövlət təşkilatı tərəfindən müəyyən qeyri-rəsmi (çox zaman məxfi) tapşırıqla başqa bir təşkilata
(latın emissio-buraxılış) pulları, banknotları (bank biletlərinin) və ya digər qiymətli kağızları hasil etməklə tədavülə buraxılması
seçki prosesində vətəndaşların (seçicilərin) seçki hüquqlarının seçki komissiyaları, dövlət məmurları (öz səlahiyyətlərindən sui-istifadə etməklə) ict
Parlament idarə-etmə forması olan dövlətdə Hökumətin və ya ayrıca Nazirin siyasi xəttinin, fəaliyyətinin Parlamentin aşağı palatası tərəfindən bəyənil
(yunan éthnos-tayfa, xalq və kratoshakimiyyət) çoxmillətli dövlətdə siyasi - hüquqi rejim (demokratik və ya qeyri-demokratik) mövcudluğundan asılı olm
(latın evacuatio, evacuare-boşaltmaq, uzaqlaşdırmaq sözündən) boşaltma, boşaldılma, təxriyyə: 1. düşmənin hücumunun mümkünatı olduqda və ya bu artıq b
insanın xarici dövlətlə (dövlətlərlə) formal qeydiyyata alınmış siyasi-hüquqi (vətəndaşlıq) əlaqəsində olması; xarici dövlət(lər) vətəndaşı
(ərəb - ədalət, qanunçuluq) bütün Məhkəmə və hüquq idarələri sistemi və onların fəaliyyətlərinin məcmusu, habelə Baş Məhkəmə idarəsini ifadə edən term
geniş ixtisaslı hüquqmühafizə orqanıdır. O, qanunçuluğun hər vasitə ilə möhkəmləndirilməsinə, dövlətin, hüquqi və fiziki şəxslərin hüquqlarının və qan
cinayət törətmiş şəxsləri tam və qismən cinayət cəzasından azad etmək, cinayət cəzasını yüngülləşdirmək, nadir hallarda isə məhkumluğu insanın üzərind
yer kürəsində, yaxud konkret qitə, ərazi, ölkələr qrupu, ölkə, ölkənin bir bölgəsi və ya yaşayış məntəqəsi (şəhər, qəsəbə) daxilində, daxili (eyni) qa
(fransız analoqu contre-révolution) cəmiyyətdə yetişən inqilabi əhvalruhiyyənin boğulmasına yönəlmiş və ya artıq baş vermiş inqilabdan sonra dövlətin
(maaş) – qanunla müəyyən edilmiş qaydada, tərəflərin razılığı ilə (dövlət minimumundan az olmamaq şərtilə) əmək müqaviləsində qeyd edildiyi miqdarda v
əmək hüququna görə, daхili nizam qaydalarını tənzimləyən, işçilər ilə müdiriyyətin vəzifələrini müəyyən edən, uğurlu əməyə görə təşviq (həvəsləndirən)
əmək hüququnun institutu kimi işçilərin və хadimlərin sağlam və təhlükəsiz əmək şəraitinin yaradılmasına yönəlmiş, əmək hüququnu təmin edən müəssisə,
(rus analoqu приказ) dövlət orqanları (hakimiyyət orqanları və, eləcə də idarə, müəssisə və təşkilatları) və qeyridövlət orqanları (kommersiya qurumla
(fars-cəmiyyət, məclis, yığıncaq) İranda şəhər və ya əyalətlərdə yerli özünüidarə orqanı. İlk Ə. Təbrizdə İran inqilabı (1905-1911) gedişində - 1906-c
(“tradisionarizm”) - ənənələrin, milli dəyərlərin qorunması, qanunçuluğun və qaydaların təmin edilməsi vasitəsi kimi, güclü hakimiyyətin və dövlətin m
dövlətin quru ərazilərində, daxili sularına (arxipelaq – dövlət olduqda isə) – onun arxipelaq sularına birləşən dəniz qurşağı
dövlət və ya qeyri-dövlət orqanları tərəfindən qəbul edilən, ümumi, məcəllə xarakterli normativ akt; həmin orqanın sistemini (strukturunu), funksiyası
faizin həcmi; verilən kreditin (borcun) – “qiyməti”, verilən kreditin (borcun) ümumi həcmi ilə - geri alınan əlavə mənfəətin (adətən: ay, kvartal, il
(italyan falsificare-saxtalaşdırmaq) saxta, saxtakarlıq, saxtalaşdırma; doğru faktı, məlumatı – yalan ilə əvəz edilməsi; yalan olanı doğru kimi qələmə
(fransız féderatio, son latın foederatiobirləşmə, ittifaq) 1. (federalizm) bir neçə siyasi subyektin (dövlətlərin, xalqların, millətlərin) müəyyən mux
(alman Feldjaqer) xüsusi rabitə xidməti; hərbi və ya Hökumət rabitə xidməti mühüm və məxfi sənədləri xüsusi hərbi kuryerlər (feldyegerlər) vasitəsilə
dedikdə, nəinki subyektin hüquq və vəzifələrə malik olmaq imkanı, hətta onları öz şəхsi hərəkətləri ilə tətbiq etmək qabiliyyəti başa düşülür, onlara
(rus analoqu приказ) Ali hakimiyyət orqanının – Prezidentin (vahid şəkildə) öz səlahiyyətləri daxilində qəbul etdiyi, hüquqi məzmununa görə normativ F
(fransız filiation, latın filialis-oğluna məxsus) vətəndaşlıq hüququna görə anadan olma ilə vətəndaşlığın əldə edilməsi
(fransız fond, latın fundus-əsas, bünövrə, ölçü) ehtiyat, vəsait: 1. hər hansı məqsəd üçün nəzərdə tutulan, yaxud konkret məqsədlə resurslarını, ehtiy
(latın vis major, fransız force majeure) fövqəladə hadisə; qabaqcadan nəzərə alınmayan (alına bilinməyən) və ya heç bir tədbirlə qarşısı alına bilinmə
xüsusi qaydada təsdiq olunan, adi dövlət büdcəsinə əlavə kimi nəzərdə tutulan, lakin formal olaraq onun tərkibinə daxil edilməyən dövlət gəlir və xərc
mürəkkəb siyasi situasiyalarda (misal: dövlət – başqa dövlət tərəfindən işğal olunduqda; qeyri-demokatik (avtoritar, totalitar) siyasi-hüquqi rejim de
(bəzi mənbələrdə: dekretlər) fövqəladə vəziyyətdə qüvvədə olan və Hökumətə fövqəladə səlahiyyət verən (o cümlədən: hüquq normaları müəyyən etmək, ayrı
ölkədə xüsusi (fövqəladə) vəziyyət yarandıqda Hökumət tərəfindən müəyyən edilən, vergi ödəyicilərindən əlavə olaraq tutulan (alınan) və dövlət büdcəsi
xüsusi hüquqi vəziyyət; müstəsna hallarda (hərbi təcavüz, dövlət (hakimiyyət) çevrilişi və ya ona cəhd, siyasi böhran, kütləvi ixtişaşlar, təbii fəlak
(latın fractio-parçalanmaq, xırdalanma) 1. (ilkin mənası) peşə və ya sex mənafeləri üzrə birləşmiş adamlar qrupu; 2
(latın generalissimus-ən böyük) bir sıra ölkələrin silahlı qüvvələrində ən yüksək hərbi rütbə. Müharibə zamanı bir neçə orduya (bir çox hallarda müttə
(dövlət gerbi) (polyak herb; alman Erbe-irs) dövlətin rəsmi simvolu (emblemi) dövlət binalarında, qanunlarında, banklarında, möhürlərində və s
(yunan geron-qoca və kratoshakimiyyət) əhalinin məhz yaşlı (qoca) nümayəndələri tərəfindən cəmiyyəti və dövləti idarə edilməsini tərənnüm edən ictimai
vətəndaşlıq statusundan (dövlət vətəndaşları, xarici vətəndaşlar, ikili (üçlü və s.) vətəndaşlar, vətəndaşlığı olmayan şəxslər) asılı olmayaraq dövlət
vətəndaşın seçkilərdə (referendumlarda) iradəsinin ifadə edilməsinin heç bir vasitə ilə nəzarət edilməməsidir