1. Yemək istəmə, yeməyə meyil, yemək arzusu. Təmiz hava adamın iştahasını artırır.
– İştaha diş altındadır. ( ).
…Yazırsan ki, iştaham azalıb, belə ki, sübh vaxtı bozbaş yeyəndə, axşam azanı deyiləndə kabab yeyirəm…
[Qurban:] Neyləyim, Allah plovu bir adama verir, iştahı bir ayrısına.
2. məc. Arzu, istək, həvəs.
Müftə pulları alıb cibinə dolduranda [onun] iştahası daha da artdı. “ ”.
□ İştah(a) ilə, iştahla – 1) həvəslə, ləzzətlə, acgözlüklə. İştahla yemək.
– [Oruc] tütək çalırkən qoyunlar iştah ilə ot otlar, arabir qulaqlarını qırparaq o səsi dinlərdi.
Nəcəf iştaha ilə yeyir, xalasının ona etdiyi yaxşılıqlardan uzun-uzadı danışırdı. ;
2) məc. arzulu, həvəsli, həsrətkeş.
Pulsuz, lakin iştahalı tamaşaçı sovuşmaq istəmir.
◊ İştahası açılmaq – yemək arzusu daha da artmaq, daha da iştahalanmaq, yemək istəmək.
[Bərbərzadə:] Həmişə bu yoldaşla söhbət eyləyəndən sonra, mənim iştaham açılır.
İştahası böyük olmaq – çox böyük şeylər ummaq, imkanı, ləyaqəti xaricində olan şeylərin arzusunda olmaq. [Teymur:] Yox, aşna, iştahan çox böyükdür. İnanmıram, bu qədər verə. “M.N.lətif.”.
İştahası çəkmək – ürəyi istəmək, meyli olmaq.
İslam gülə-gülə yavaş səslə [Telliyə] deyirdi: – Ay qız, gic olma!… Çox vaxt adam yağlı plovdan çiyrənər, iştahası soğançörək yemək çəkər.
İştahası küsmək (bağlanmaq, pozulmaq, tutulmaq) – bu və ya başqa bir səbəb üzündən yemək istəməmək, yeməkdən qalmaq, ürəyi heç bir şey istəməmək.
Qarabaş bildi ki, Əhmədin fikri Pəri Soltanı narahat eləyib, iştahı bağlanıb. ( ).
[Qurban:] Di yaxşı, gəl götür, iştahım tutulub, yeyə bilmirəm.