MALE

Male(mald. މާލެ) — Maldiv Respublikasının ən böyük şəhəri və paytaxtı. Male və Valingile adalarında yerləşir. Ənəvi olaraq adada kral sarayı yerləşirdi. == Adın mənşəyi == Ad महालय (Mahaalay) sözündən yaranıb, "böyük" deməkdir. Qədimdə kral sarayı "Mahaalay" adlanırdı, sonradan ad şəhərə keçdi. == Əhalisi == 104 403 nəfərdir. (2006). == Nəqliyyat == Əsasən taksi növü üstünlük təşkil edir. Şəhərdə Beynəlxalq Male Aeroportu vardır.

Male bəyannaməsi — 2007-ci ilin noyabrında keçirilən konfransda inkişaf etməkdə olan bir neçə kiçik ada dövlətinin nümayəndələri tərəfindən imzalanmış beynəlxalq müqavilədir. Bəyannamənin məqsədi iqlim dəyişikliyi və insan hüquqlarını birləşdirən aydın strategiyanı müəyyən etməkdir. Bəyannamə həm də iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin istiqamətini dəyişdirmək məqsədi daşıyır, yalnız iqlim dəyişikliyinin ətraf mühitə təsirinə diqqət yetirir və iqlim dəyişikliyinin insanlar üçün nəticələrini nəzərə alır. Bəyannamədə aydın şəkildə göstərilir ki, sağlam ətraf mühit hüququ bütün insan hüquqlarının əsasını təşkil edir. Müqavilənin imzalandığı Maldiv adalarında iqlim dəyişikliyi artıq insan hüquqlarına və əhaliyə təsir göstərməyə başlayıb. Beləliklə Maldiv adaları və digər ada dövlətləri iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə insan hüquqlarından əsas kimi istifadə etməyə çağıran beynəlxalq koalisiya yaratmağa başlayıblar. Bu koalisiyaya dəstək məqsədilə Cenevrə, Nyu-York və Maledə görüşlər təşkil edilib. == BMT == Bəyannaməni imzalayan ölkələr BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasından iqlim dəyişikliyinin təsiri və onun insan hüquqlarına təsirinə diqqət yetirməyi xahiş ediblər. Buna cavab olaraq, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığının İdarəsi iqlim dəyişikliyinin insan hüquqlarının həyata keçirilməsinə necə təsir etdiyini xüsusi olaraq müəyyən edən ilk araşdırmanı dərc edərək, ölkələrin insan hüquqlarını qlobal iqlim dəyişikliyindən qorumaq üçün birgə işləmək öhdəliyi olduğunu vurğulayır. Xüsusilə hesabatda həyat, sağlamlıq, layiqli həyat səviyyəsi və öz müqəddəratını təyinetmə hüquqları da daxil olmaqla təhlükə altında olan bir neçə fundamental hüquqlar vurğulanır.

Bulbophyllum maleolens (lat. Bulbophyllum maleolens) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü.

Edvard Maletski (pol. Edward Małecki; bilinmir 1941 – 14 yanvar 2018, Varşava, Polşa) — Polşa siyasətçisi, ictimai xadimi, Polşa Xalq Respublikası dövründə demokratik müxalifətin fəalı. == Bioqrafiya == 1970-ci və 1980-ci illərdə Maletski Polşa Xalq Respublikasındakı müxalifətlə yaxından maraqlanırdı və bir neçə təşkilatın üzvü idi. Maletski Polşanın kommunist rejimdən demokratik-kapitalist bir cəmiyyətə keçdiyi dövrdə, 1990-cı ilin may ayındakı ilk yerli hökumət seçkilərində öz namizədliyini irəli sürmüş və Varşava şəhərinin Praqa-Poludniye dzelniçasının meri seçilmişdir. O, bu vəzifədə 1990–1992-ci illərdə çalışmışdır. O, siyasi və ictimai fəallığına görə Polşanın Dirçəlişi Ordeninə layiq görülmüşdür. Edvard Maletski 15 yanvar 2019-cu ildə vəfat etmişdir. O, Varşavadakı Brodno qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.

Georgi Maksimilianoviç Malenkov (8 yanvar 1902[…], Orenburq, Orenburq quberniyası[d], Rusiya imperiyası – 14 yanvar 1988[…], Moskva) — Sovet İttifaqının lideri olaraq qısa müddət ərzində İosif Stalindən sonra keçmiş sovet siyasətçisi idi . Lakin Rəyasət Heyətinin qalan üzvlərinin təkidi ilə o, baş nazir və Sovet kollektiv rəhbərliyində bərabər şəxslər arasında birinci qalmaq müqabilində partiya aparatına nəzarətdən imtina etdi. Daha sonra o, Nikita Xruşşovla hakimiyyət mübarizəsinə qarışdı 1955-ci ildə baş nazirlikdən, eləcə də 1957-ci ildə Rəyasət Heyətindən uzaqlaşdırılması ilə yekunlaşdı. Siyasi karyerası boyu Malenkovun Vladimir Leninlə şəxsi əlaqələri onun Sovet İttifaqının hakim Kommunist Partiyası daxilində yüksəlişini əhəmiyyətli dərəcədə asanlaşdırdı . 1925-ci ilə qədər partiyanın qeydlərinə nəzarət etmək ona həvalə edildi. Bu, o vaxta qədər Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Baş katibi kimi hakimiyyəti uğurla birləşdirərək Sovet İttifaqının faktiki lideri olan Stalinlə əlaqə yaratdı . Bu birləşmənin nəticəsi olaraq, Malenkov, sonradan İkinci Dünya müharibəsi zamanı Sovet raket proqramı üzərində yeganə məsuliyyət daşımadan əvvəl Stalinin təmizlənməsində ciddi şəkildə iştirak etdi. 1946–1947-ci illərdə sədrlik etmişdirNazirlər Kabinetinin Raket Texnologiyası üzrə Xüsusi Komitəsi. Stalinin sevimlisi mövqeyini təmin etmək üçün o, marşal Georgi Jukovu uğurla nüfuzdan saldı və İkinci Dünya müharibəsi zamanı Leninqradla bağlı bütün şöhrəti boğdu ki, Moskva Sovet İttifaqının yeganə mədəni və siyasi paytaxtı kimi imicini qoruyub saxlasın. 1953-cü il martın 5-də Stalinin vəfatından sonra Malenkov həm Nazirlər Şurasının sədri (və ya baş nazirin) həm də partiya aparatının rəhbəri kimi müvəqqəti olaraq Sovet liderinin mübahisəsiz varisi kimi çıxış etdi.

Inula maletii (lat. Inula maletii) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin andız cinsinə aid bitki növü.

Kazimir Severinoviç Maleviç (rus. Казими́р Севери́нович Мале́вич, pol. Kazimierz Malewicz; 11 (23) fevral 1879, Kiyev, Kiyev quberniyası, Rusiya imperiyası[…] – 15 may 1935[…], Leninqrad, RSFSR, SSRİ[…]) — polyak mənşəli rus-sovet avanqardist rəssamı, pedaqoq, incəsənət nəzəriyyəçisi və filosof. Müasir dövr abstrakt incəsənətin ilk təzahürlərindən olan suprematizmin banisi. == Həyatı == Kazimir Maleviç 23 fevral 1879-cu ildə anadan olmuşdur. Ailəsi Kiyev şəhərində "Bulonski" küçəsində yaşayıb. Atası da elə Kiyevdə dəfn olunub. Onun valideynləri və özü mənşəcə polyakdırlar. Atası Severin Maleviç və anası Lüdvika 1878-ci ildə ailə qurublar. Atası şəkər zavodunda idarəçi işləyirdi.

Malefisenta (ing. Maleficent) — 2014-cü il ABŞ istehsalı fentezi filmi. Rejissoru Robert Stromberq, ssenari müəllifi isə Linda Vulvertondur. Film Şarl Perronun 1697-ci ildə yazdığı "Yatmış gözəl" nağılı və Volt Disneyin 1959-cu ildə buraxdığı "Sleeping Beauty" cizgi filminin motivləri əsasında çəkilib. Filmdə hekayə pis qəhrəman Malefisentanın nöqteyi-nəzərindən çatdırılır. == Məzmun == Malefisenta bataqlıqda yaşayan sehrli pəridir. Bu bataqlıq insanlardan uzaq, sakit və olduqca gözəl mənzərəli yerdir. Lakin günlərin birində Stefan adlı bir oğlan bataqlığa gəlir. Malafisenta ilə tanış olur və qız Stefana aşiq olur. Stefan isə Malefisentanı sevmirdi, zaman ötdükcə o daha bataqlığa gəlmir.

Malein anhidridi (sis-etilen-1,2-dikarbon turşusunun anhidridi) – formulu C4H2O3 olan üzvi birləşmədir. Təmiz halda ağ rəngli, romb şəkilli şəbəkəli, kristal maddədir. == Sintezi == Benzolun və digər aromatik birləşmələrin, həmçinin butanın oksidləşməsindən alınır. 2 CH3CH2CH2CH3 + 7 O2 → 2 °C2H2(CO)2O + 8 H2O == Fiziki xassələri == Malein anhidridinin ərimə temperaturu 325.85 K, qaynama temperaturu 475 K-dır. Suda malein turşusunun alınması ilə, asetonda, benzolda, toluolda, xloroformda və s. həlledicilərdə həll olur. == Alınması == 1970-ci ildə malein anhidridinin 90% benzoldan, qalan hissəsi əsasən neftin butan-butilen fraksiaysından istehsal olunmuşdur. 1980-ci il üçün benzoldan alınan malein anhidridinin miqdarı 81,3%-ə təşkil etmişdir. Malein anhidridinin istehsalında benzolun sərfinin azalması əsasən onun zəhərli (kanserogen) olması, istehsal həcminin azalması və qiymətinin artması ilə bağlıdır. Malein anhidridinin istehsal texnologiyasının əsasında benzolun, n-butan və ya n-butenlrəin qaz fazada oksidləşməsi prosesi durur.

Malein turşusu - HOOC-CH = CH-COOH formuluna malik ikiəsaslı doymamış üzvi birləşmədir. Beynəlxalq nomenklatura ilə adı sis-butenedio turşusudur. Onun trans izomerinə fumarin turşusu deyilir.Malein turşusunun duzlarına və efirlərinə maleatlar deyilir.Ən çox fumarin turşunun istehsalında istifadə olunur. == Fiziki xassələri == Malein turşusu molekulu fumarin turşusundan daha az stabildir. Yanma istiliyi arasındakı fərq 22.7 kJ / mol təşkil edir [1]. Malein turşusu suda çox yaxşı həll olur (25 °C -də 78.8 q / l), fumarin turşusu zəif həll olur (25 °C -də 6.3 q / l). Bu xüsusiyyətlər malein turşusu molekulunda molekullararası hidrogen bağının əmələ gəlməsi ilə izah olunur. == Tarıxi və alınma metodları == Malein turşusu ilk dəfə 1819 -cu ildə alma turşunun distillə edilməsi yolu ilə Lassen tərəfindən alınmışdır. Perkinə (1881) görə, onu əldə etmək üçün alma turşusu asetil xloridlə işlənir, sirkə-alma anhidridi əmələ gətirir, onun hidratlaşması nəticəsində malein turşusu əmələ gəlir. Prosesin ümumi sxemi: == Sənayedə istehsalı == Sənayedə malein turşusunu aşağıdakı sxemə görə benzolun katalitik oksidləşməsindən alınan malein anhidridinin hidrolizindən əldə edilir: == Sənayedə tətbiqi == Malein turşusunun ən vacib istifadəsi fumarin turşunun istehsalındatətbiqidir.

Malek Salama (1 fevral 1997, Qahirə) — Misirli karateçi. Malek Salama Misiri 2017-ci ildə IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Malek Salama birinci dəfə İslam Həmrəyliyi Oyunlarına 2017-ci ildə qatıldı. O, Bakıda baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında kişilət kumite 60 kq çəki dərəcəsində, 1/16 final mərhələsində İranın nümayəndəsi Amir Mehdi Zade ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Malek Salama rəqibinə 0:5 hesabı ilə uduzdu.

"Malena" (it. Malèna,alm. Der Zauber Von Malèna‎) — rejissor Cüzeppe Tornatorenin filmi. == Məzmun == Gözəl və dul qadın Malena kişilərin xəyalı və ən gözəl qadın simvoludur. Onun paxıllığını çəkən bütün qeybətçi qadınlar Malena haqqında çirkin şayiələr yaymağa başlayırlar. Kişilər isə onun hər addımını izləyir, ardınca düşür və Malena haqqında gözəl xəyallar qururlar. Lakin Malena heç kəsə bağlanmayaraq yalnız müharibədə olan ərinin cəbhədən qayıtmasını gözləyir. == Film haqqında == Film yeniyetmənin intim münasibətlərə baş vurması ilə əlaqədar ciddi tənqidlərə məruz qalmışdır. Filmin Şimali Amerikadakı distribütoru "Fine Line Features" şirkəti ekran işinin 17 dəqiqəsindən çoxunu kəsib çıxarmışdı. ABŞ-də nümayiş zamanı film heç bir uğur qazana bilmədi.

Malena Ernman (gerçək adı ilə: Sara Magdalena Ernman; 4 noyabr 1970, Uppsala[d]) — Moskvada 2009 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində İsveçi "La voix" mahnısı ilə təmsil etmişdir.

Malena Mard — Avropa İttifaqının Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri (2013-cü ildən)

Maleva - bambuk bitkisindən hazırlanan quru yeməklər siyahısına daxildir. Bambuk ağacı Elgon dağı ətrafında Uqandanın şərqində təbii sürətdə bitir. == Mənşəyi == Maleva Şərqi Uqandanın Buqisi regionunda ilk dəfə hazırlanmağa başladı. Yeməyəin original variantına fıstıq və Hind küncütü əlavə edilir. Bugisu regionunda əsasən bu yeməyi toy və ziyafətlərdə verilir. == İnqredientlər == Maleva Su Duz Fıstıq şirniyyatı == Hazırlanması == Maleva hazırlanmaq üçün təmiz su qaynadılır, onun üzərinə balaca və orta vəziyyətdə yarpaqlar doğranmış yarpaqlar əlavə edilir. Qaynanmış suya duzda əlavə olunur. Malevanın sousuna Maniok, matoka, şirin kartof, düyü və s. qatılır.

Maleya burnu (yun. Ακρωτήριο Μαλέας) — Yunanıstanın Elos yarımadasında, Lakonikos körfəzinin şərq tərəfində, Peloponnes yarımadasının cənub-şərq ucunda yerləşən burun. Peloponnes periferiyası Lakonia periferiya bölməsi Monemvasi icmasına aiddir. Burun qonşu Tenaron burnu ilə birlikdə Yunanıstanın cənub ucudur. Hündür burun qəfildən dənizə enir. Homerin Odisseyasında xatırlatdığı yerdəki şimal küləyi Odisseyin Kitiraya üzməsinə imkan verməmişdir. Strabonun dediyinə görə, bununun arxasındakı dəniz küləklər səbəbindən üzmək əlverişsiz idi və bu səbəbdən "Maleyanı dolaşın, qayıdış səfərini unudun" məsəlini söyləmişdir. Buna görə də İtaliya və Asiyadan olan tacirlər Korinfdə mal yükləməyi üstün tuturdular.. 18-ci əsrin sonlarında burunda Mələklər adlı bir ibadətgahı qurulur. Bu səbəbdən Kapo Sant'Ancelo ((it.

Qustav Maler (alm. Gustav Mahler‎ [‘ɡʊstaf’ mailɐ]; 7 iyul 1860[…], Kalişte[d], Bohemiya krallığı, Avstriya imperiyası[…] – 18 may 1911[…], Vyana, Avstriya-Macarıstan[…]) — Romantizmin sonlarında Avstriyalı bəstəkar və dövrünün aparıcı dirijorlarından biri olmuşdur. Keçmiş Avstriya İmperiyasının ərazisi olan Bohemiyada Kalisçt kəndində (Çex Respublikasında indiki Kaliště) anadan olmuşdur. Sonralar ailəsi Malerin böyüdüyü İnglau (indikiJihlava) yaxınlığına köçmüşlər. Bəstəkar kimi, Maler 19-cu əsr Avstro-Alman ənənəsi ilə erkən 20-ci əsr modernizmi arasında körpü rolunu oynamışdır. Yaşadığı dövr ərzində drijor kimi şöhrət qazansa da, öz bəstələdiyi musiqilər bir müddət etinasız yanaşmadan sonra geniş şöhrət qazanmışdır. Nasizm zamanı onun musiqilərinə Avropanın bir çox yerlərində qadağa da qoyulmuşdur. 1945-ci ildən sonra musiqisi yeni dinləyici nəsli tərəfindən kəşf edildi. Maler o dövrdə bütün bəstəkarlar arasında ən çox dinlənən və ifa edilən bəstəkarlardan biri oldu və 21-ci əsr üçün bir mövqe qazandı. Çətin şəraitdə dünyaya göz açan Maler müsiqi istedadını erkən yaşlarında göstərməyə başladı.

Klepetan və Malena— biri-birilərinə olan sevgi və sədaqətləri ilə Xorvatiyada məşhurlaşan bir cüt ağ leylək (Ciconia ciconia). 2001-2021-ci illər arasında Klepetan hər ilin yaz aylarında aldığı güllə yarası səbəbindən səyahət edə bilməyən Malena ilə cütləşmək üçün Cənubi Afrikadan Xorvatiyanın şərqindəki Slavonski Brod qəsəbəsinə gəlirmiş. 14 il aşiq olan bu iki quş, hər çoxalma mövsümündə bir yuvada yaşayırlar və 60-dan çox cücə yetişdirirlər. 7 iyul 2021-ci ildə qocalıq və təbii səbəblərdən Malena ölsə də Klepetan sağ qalır. == Hekayəsi == Xorvatiya ağ leyləklər üçün məşhur yuva yeridir. Ölkədə təxminən 1500 yuva quran cütlük yaşayır, bəzi kəndlərdə insanlardan daha çox leylək var. Xorvat qapıçı Stjepan Vokić 1993-cü ildə Malenanı balıq tutarkən tapdı. Leylək ovçular tərəfindən vurulmuşdu və bu səbəbdən uça bilmirdi. Vokiç Malenanı xilas etdi və onun baxıcısı oldu. 2001-ci ildə Vokiçin Klepetan adını verdiyi erkək leylək Malenanı ziyarət etməyə başladı.

Rami Malek (İngiliscə /ˈrɑːmi ˈmælɪk/ ərəb. رامي سعيد مالك‎; 12 may 1981, Los-Anceles, Kaliforniya) — ABȘ aktyoru. O, vaxtilə USA Network-də yayımlanmıș "Cənab Robot" psixoloji-dram serialında canlandırdığı xakker Elliot Alderson obrazı və Böyük Britaniyanın məșhur rok qrupu "Queen"dən bəhs edən "Bohemiya Rapsodiyası" filmində canlandırdığı qrupun solisti Freddi Merkyuri rollarına görə tanınır. O fəaliyyəti ərzində bir çox təriflər almıș və ən yaxşı aktyor üçün "Akademiya" mükafatına layiq görülmüș ilk Misir əsilli aktyordur. "Taym" jurnalı Malekin adını 2019-cu ilin "100 ən nüfuzlu adamı" siyahısına daxil edib. Rami Malek ilk aktyorluq fəaliyyətinə Nyu-York şəhərindəki kinoteatrlarda başlamışdır. Bu müddət ərzində o, "Evdəki müharibə", "Sakit okean cəbhəsi", "Muzeydə gecə" kimi film və seriallarda çıxış etmișdir. 2021-ci ildə, "Kiçik șeylər" adlı kriminal-bədii filmində baş rolu canlandırmış, Ceyms Bondun "Ölmək üçün vaxt yoxdur" filminin əsas antaqonisti olmuşdur. Malek, həmçinin bir sıra televiziya və videooyunlarındakı personajları səsləndirmișdir. Rami Saed Malek 12 may 1981-ci ildə Kaliforniyanın Torrens şəhərində anadan olmuşdur.

Malefisenta (ing. Maleficent) — 2014-cü il ABŞ istehsalı fentezi filmi. Rejissoru Robert Stromberq, ssenari müəllifi isə Linda Vulvertondur. Film Şarl Perronun 1697-ci ildə yazdığı "Yatmış gözəl" nağılı və Volt Disneyin 1959-cu ildə buraxdığı "Sleeping Beauty" cizgi filminin motivləri əsasında çəkilib. Filmdə hekayə pis qəhrəman Malefisentanın nöqteyi-nəzərindən çatdırılır. == Məzmun == Malefisenta bataqlıqda yaşayan sehrli pəridir. Bu bataqlıq insanlardan uzaq, sakit və olduqca gözəl mənzərəli yerdir. Lakin günlərin birində Stefan adlı bir oğlan bataqlığa gəlir. Malafisenta ilə tanış olur və qız Stefana aşiq olur. Stefan isə Malefisentanı sevmirdi, zaman ötdükcə o daha bataqlığa gəlmir.

Malayziya (malay Malaysia) — Cənub-Şərqi Asiyada dövlət. 1957-ci ildə Böyük Britaniyadan müstəqillik qazanmış, 1963-cü ildə Malayziya Federasiyanın 11 ştatı Sinqapur, Saravak və Sabahla (keçmiş Şimali Borneo) birləşmişdir. Lakin, 1965-ci ildə Sinqapur federasiyadan ayrılmışdır. Şimalda Tayland, cənubda İndoneziya və Sinqapur ilə qonşudur. Bundan əlavə qərbdən Andaman dənizi, şərqdən Cənubi Çin Dənizinə çıxışı var. Ölkə coğrafi baxımdan Qərbi Malayziya və Şərqi Malayziya olmaqla 2 bölgəyə, bu bölgələr isə 10 ştata ayrılır. Paytaxtı Kuala Lumpur şəhəridir. Lakin, federal hökumət Putracaya şəhərində yerləşir. 30 milyon nəfər əhalisi olan Malayziya dünyada əhalisinin sayına görə 44-cü yerdədir. Avrasiya materikinin cənub nöqtəsi olan Tanjunq Piai də Malayziyadadır.