Çaharmahal dili

Çaharmahal dili
Çaharmahal dili
Ölkələr	İran
Regionlar	Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanı; İsfahan ostanı
Danışanların ümumi sayı	~390,000 nəfər.
Təsnifatı
Kateqoriya	Avrasiya dilləri
	Türk Ortaq türk Oğuz Cənubi Oğuz
Dil kodları
ISO 639-1	—
ISO 639-2	—
ISO 639-3	–

Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.

Çaharmahal türkcəsi — türk dillərinin oğuz qrupuna aid olan, İranın Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanında, eləcə də İsfahan ostanının qərbində danışılan dil. Dili danışanlar Çaharmahal türkləridir.^[4] Dilçi alimlər bu dili "İsfahan ostanının türk dili" də adlandırırlar.^[5] Bu, oğuz türkcəsinin az tədqiq edilmişvə ümumiyyətlə təsnif edilməmiş, Azərbaycan və qaşqay dillərindən fərqlənən və daha çox ikinciyə yaxın olan çeşididir.^[6]

Arealı

İran Dillər Atlası^[7] Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanında danışılan dillərin arealının xəritəsini, eləcə də bir neçə linqvistik verilənlər xəritəsini dərc etmişdir.^[8]^[9]^[10]

İstinadlar

↑ "Language distribution: Chahar Mahal and Bakhtiari Province". Iran Atlas. 2017-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.
↑ "Total population of populated places (with language distribution data)". Iran Atlas. 3 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 June 2022.
↑ "Atlas of the Languages of Iran: A working classification". Iran Atlas. 2019-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.
↑ شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۷۸۳۱/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان چهارمحال و بختیاری/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۱–۴۴–۶۶۲۷–۶۰۰–۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۳۰۰ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)
↑ "Language distribution: Esfahan Province". Iran Atlas. 2022-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.
↑ "Language distribution: Chahar Mahal and Bakhtiari Province". Iran Atlas. 2017-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.
↑ Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas built on CouchDb". iranatlas.net. 2022-05-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.
↑ Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017. Atlas of the Languages of Iran. Ottawa: Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. Online address: http://iranatlas.net Arxivləşdirilib 2013-07-21 at the Wayback Machine (retrieved September 26, 2021).]
↑ Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017. Atlas of the Languages of Iran: Chahar Mahal va Bakhtiari language map. Ottawa: Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. Online address: (September 26, 2021). Arxivləşdirilib dekabr 4, 2017, at the Wayback Machine
↑ Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017. Atlas of the Languages of Iran: Languages of Chahar Mahal va Bakhtiari Province, Iran. Ottawa: Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. Online address: (retrieved September 26, 2021) Arxivləşdirilib dekabr 5, 2017, at the Wayback Machine

[1] "Language distribution: Chahar Mahal and Bakhtiari Province". Iran Atlas. 2017-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.

[2] "Total population of populated places (with language distribution data)". Iran Atlas. 3 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 June 2022.

[3] "Atlas of the Languages of Iran: A working classification". Iran Atlas. 2019-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.

[Amar2-4] شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۷۸۳۱/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان چهارمحال و بختیاری/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۱–۴۴–۶۶۲۷–۶۰۰–۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۳۰۰ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)

[5] "Language distribution: Esfahan Province". Iran Atlas. 2022-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.

[6] "Language distribution: Chahar Mahal and Bakhtiari Province". Iran Atlas. 2017-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.

[7] Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas built on CouchDb". iranatlas.net. 2022-05-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2022.

[8] Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017. Atlas of the Languages of Iran. Ottawa: Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. Online address: http://iranatlas.net Arxivləşdirilib 2013-07-21 at the Wayback Machine (retrieved September 26, 2021).]

[9] Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017. Atlas of the Languages of Iran: Chahar Mahal va Bakhtiari language map. Ottawa: Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. Online address: (September 26, 2021). Arxivləşdirilib dekabr 4, 2017, at the Wayback Machine

[10] Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017. Atlas of the Languages of Iran: Languages of Chahar Mahal va Bakhtiari Province, Iran. Ottawa: Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. Online address: (retrieved September 26, 2021) Arxivləşdirilib dekabr 5, 2017, at the Wayback Machine

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Türk dilləri
Qədim türk dili †
Bulqar dilləri	qədim: Avar (türk) dili †¹ • Bulqar dili † • Hun dili †¹ • Xəzər dili †¹ müasir: Çuvaş dili (dialektləri: üst dialektləri, alt dialektləri; Malokaraç ləhcəsi)
Qədim türk dilləri	Qədim qırğız (Yenisey-qırğız) dili † • Orxon-Yenisey (qədim türk) dili • Uyğur runa (Orxon-uyğur) dili †
Dağlıq Altay (mərkəzi-şərqi) dilləri¹	Qırğız-qıpçaq dilləri³: Qırğız dili (Şimali qırğız dili dialektləri, Fərqanə-qıpçaq dili (†), Cənubi qırğız dili dialektləri) • Tubalar dili² • Cənubi Altay dili (dialektləri: Sibir tatar - cənubi Altay dialektləri¹, Əsl Altay dili (oyrot, Altay-kiji), Telengit ləhcəsi, Teleut ləhcəsi) Şimali Altay dilləri¹: Şor dilinin kondom dialekti² • Çulım dilinin aşağı çulım dialekti² • Şimali Altay dili (dialektləri: Kumandin ləhcəsi, Çelkan ləhcəsi) • Sibir tatar dili - Şimali Altay dialektləri
Qarluq dilləri¹	Qədim qarluq dili † Qarluq-uyğur dilləri¹: Qədim uyğur dili † • Qaraxani (qaraxani-uyğur) dili † • Xələc dili (arğu)¹ Qarluq-Xorəzm dilləri¹: ədəbi qədim yazılı — Xorəzm-türk dili † • Çağatay dili † • Türki dili † (Povolj türkisi)¹ müasir — Ayni (əynu) dili ‡² • İli-türk dili¹ • Lobnor dili ‡¹ • Sibir tatar dili — qarluq dialektləri¹ • Özbək (qarluq) dili • Uyğur (yeni uyğur) dili (dialektləri: Xotan dili) • Xoton dili (†) ‡¹ • Cənubi qırğız — qarluq dili dialektləri²
Qıpçaq dilləri	Qədim qıpçaq dili † Noqay-qıpçaq dilləri — Alabuqat-noqay dili² • Həştərxan-noqay dili² • Qazax dili • Qaraqalpaq dili • Noqay dili • Sibir tatar — noqay dialektləri¹ • Krım-tatar dilinin çöl dialekti • Özbək-noqay dili (özbək dilinin qıpçaq dialektləri) ‡² • Fərqanə-qıpçaq — noqay-qıpçaq dielktləri² • Cənubi qırğız dili — noqay-qıpçaq dialektləri² • Yurtov-noqay dili² Povolj-qıpçaq dilləri — Başqırd dili • Sibir tatar dili¹ (dialektləri: Baraba dili, Tobol-irtış dialekti, Tom dialekti) • tatar-başqırd idiomu² • tatar dili (dialektləri: Kazan dialekti, Mişar dialekti; Kryaşen dialekti¹) Poloves-qıpçaq dilləri — Qədim polovets (Kuman) dili † • Qəraim dili (dialektlər: Qal dialekti, Krım dialekti¹, Traka dialekti) • Krım-tatar (Ədəbi dili, Krımçaq dili², Krım-tatar dilinin orta dialekti, Urum (azovyanı) — qıpçaq şivələri²) • Qafqaz¹ (Erməni-qıpçaq dili †, Qaraçay-balkar dili, Qumuq dili) • Məmlük-qıpçaq dili †¹
Oğuz dilləri	Qədim oğuz dili † Pəçənək dili †¹ • Salar dili • Şimali özbək (ikan-qarabulağ) dili¹ Oğuz dilləri — Azərbaycan dili (dialektləri, Türk-tatar dili) • Aynallu² • Çəpni dili • Əfşar dili² • Balkan-qaqauz dili • Qaqauz dili • Qaşqay dili² • Osmanlı dili † • Səlcuq dili² • Suriya-türkmən dialektləri² • Kirmanşahın Sunqur şivəsi • Türk dili (dialektləri: Kipr dialekti, Salk dili) • Türkmən dili (dialektləri: Truxmən dili) • Urum (azovyanı) — oğuz şivələri • Xorasan-türk dili (dialektləri: Bocnurdi dili) • Xarəzm dili (özbək dilinin oğuz dialektləri)² • Krım-tatar dilinin cənub sahil dialekti
Sayan (tobas) dilləri	çol dilləri — Kök-monçak dili • Tıva dili • Səngəl dili tayqa dilləri — Şərqi tıva dili dialektləri² • Soyot-satan dili (dialektləri.: soyot, uryanxay, satan) • Tofalar dili
Xakas (qırğız) dilləri	Sarıq-yuqur (xara-yoqur) dilləri • Fuyuy-qırğız dili Xakas-altay (əsl Xakas) dilləri — Şor dilinin mras dialekti² • Çulım dilinin orta çulım dialekti² • Xakas dili (dialektləri: kaçin dialekti, Qızıl dialekti, Saqay dialekti, Şor dialekti)
Yakut dilləri	"A"laşan yakut dili dialektləri • "O"laşan yakut dili dialektləri, o cümlədən Dolqan dili², Ədəbi yakut dili
Qarışıq türk dilləri və dil qrupları	Altay (Dağlıq Altay, Oyrot) dili • Krım-tatar dili • Sibir tatar dili • Özbək dili • Urum (azovyanı) dili • Fərqanə-qıpçaq dili (†) • Çulım dili • Şor dili • Cənubi qırğız dili dialektləri qarışıq dil qrupları: Qarluq dilləri • xakas, şimali Altay və qırğız-qıpçaq dillərinin birləşməsi
Yazısı	Orxon-Yenisey runaları • Bolqar runaları • Yanalif • Qədim uyğur yazısı
Qeyd: ¹ dilin və ya dil qrupunun təsnifatı mübahisəlidir, dil və ya dil qrupu hipotetikdir (bax: Türk dillərinin təsnifatı); ² "dil" terminin tətbiqi mübahisəlidir, "Dil və dialekt" problemi; ³ mümkündür ki, qıpçaq dilidir; † Ölü, bölünmüş və ya dəyişilmiş dillər; (†) Mümkündür ki, ölü dildir; ‡ qarışıq dillər

Çaharmahal dili
Ölkələr	İran^[1]
Regionlar	Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanı İsfahan ostanı
Danışanların ümumi sayı	~390,000 nəfər.^[2]
Təsnifatı
Kateqoriya	Avrasiya dilləri
Türk Ortaq türk Oğuz Cənubi Oğuz^[3]
Dil kodları
ISO 639-1	—
ISO 639-2	—
ISO 639-3	–

Çaharmahal dili

Arealı

İstinadlar

Naviqasiya menyusu

Axtar