Butan əhalisi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.
Butan əhalisinin cins və yaş tərkibini göstərən piramida (2015)

Butan hakimiyyətinin rəsmi saytına görə ölkədə 683 407 nəfər yaşayır (2008—2009)[1]. The World Factbooka görə ölkə əhalisi 699 847 nəfərdir[2].

Milli tərkibi

Ölkənin əsas əhalisi bhotiyalar, yaxud butanlılardır: şarçoplar (26%; 2005), yaxud şərqi butanlılar; dzonq-ke dilində danışan bhotiyaların özləri, yaxud mərkəzi butanlılar (23%); bumtanqpalar, yaxud kebumtamplar, qərbi butanlılar (6%). Digər Tibet-Birma xalqları: khenqlər (8%), dakpalar (6%), matpalar (4%), dzalalar (3%), qurunqlar (3%), lepçalar (2%), kurteoplar (2%), nyempalar (2%), nepallılar (0,5%). Əhalinin 8%-ini Hindistandan gəlmələr təşkil edir, onların da 6%-i assamlılardır. 

Təbi  artım

Əhalinin ortaillik artımı 2,1%-dir, 1000 nəfərə doğum səviyyəsi 34 nəfər, ölüm səviyyəsi 13 nəfərdir. Uşaq ölümü 1000 nəfər diri doğulan uşağa 100 nəfərdir (2005). Fertillik göstəricisi 1 qadına 4,8 uşaqdır. 

Yaş tərkibi

Əhalinin yaş tərkibi: 14 yaşadək – 39,1%, 15 yaşdan 64 yaşadək – 56,9%, 65 yaşdan yuxarı – 4%. Əhalinin orta yaş həddi 20,3 ildir. Gözlənilən orta ömür müddəti 54,4 ildir (kişilərdə 54,7; qadınlarda 54,1 ildir). Hər 107 kişiyə 100 qadın düşür (2005). 

Sıxlıq

Əhalinin orta sıxlığı 1 km2 -də 16,7 nəfərdir. Ölkənin cənubundakı düzənliklər və şərqindəki münbit Traşiqanq vadisi ən sıx məskunlaşmış rayonlardır. Əhalinin 21%-i şəhərlərdə yaşayır (2002; 1970 ildə 3%). İri şəhərləri (min nəfər, 2005): Thimphu – 69 və Phunçholinq – 17; digər şəhərlərin əhalisi 10 min nəfərədəkdir.

Savadlılıq

Ölkə əhalisinin 15 yaş və ondan yuxarının oxumaq və yazmaq göstəricisi - 64,9%-dir. Kişilərdə bu göstərici - 73,1%, qadınlarda isə - 55% ( 2015-ci il)[3]

Əmək ehtiyatları

Əməkqa biliyyətli əhali 227,7 min nəfərdir (2001), əcnəbi fəhlələr (əsasən, nepallılar) – 50 min nəfərdir. Məşğulluğun sahəvi strukturu: kənd təsərrüfatında – 93%, xidmət sferasında – 5%, sənayedə – 2% (2002).

Din

Ölkə əhalisinin təxminən 75%[4] - 84%[5] inancı tibet buddizminə aiddir. Daha çox Drukpa KaqyuNinqma məktəbləri üstünlük təşkil edir. Hər iki istiqamət buddizmin Maxayana qoluna aiddir. Bunan əhalisinin 11%[5] - 25%[4] hinduizmə sitayiş edir. Məhs NepaldanHindistandan gəlmələr hinduistlərdir. Xristianlar, əsasəndə katoliklər ölkə əhalisinin1 % -ni təşkil edir.

İİV/QİÇS göstəricisi

2011-ci ildə Butanda 246 QİÇS infeksiyasına tutulma qeydə alınmış. Bu ölkə əhalisinin 0,03% -ni təşkil edir.[6] 2010-cu ildə bu göstərici 217 nəfər idi. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının HİV/QİÇS üzrə proqramına görə isə bur rəqəm 500 nəfərdən çoxdur.[7] 2010-cu ildə Butanda bu xəstəlikdən 40 nəfərin ölməsi qeydə alınmış.

Mənbə

Butan // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 5-ci cild: Brüssel – Çimli-podzol torpaqlar (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2014. səh. 126. ISBN 978-9952-441-10-9.

İstinadlar

  1. Butan hakimiyyətinin rəsmi saytı Arxivləşdirilib 2012-04-23 at the Wayback Machine —
  2. "The World Factbook". 2010-12-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-28.
  3. "Arxivlənmiş surət". 2016-11-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-28.
  4. 1 2 Национальные парламенты мира : энцикл. справ. / А. Х. Саидов. — М. : Волтерс Клувер, 2005. — С. 253.
  5. 1 2 "В Бутане пастору грозит 3 года тюрьмы за показ христианского фильма". 2015-04-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-28.
  6. "The Ministry of Health has Detected…". Bhutan Observer online. 2011-08-01. 2011-10-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-21.
  7. "An Update on Human Immuno Deficiency Virus/Acquired Immuno Deficiency Syndrome (HIV/AIDS)" (PDF). Bhutan Ministry of Health. 2010-07-01. 2012-05-08 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-22.