Arvid Karlsson

Arvid Karlsson (ing. Arvid Carlsson; 25 yanvar 1923[1][2][…], Uppsala[5] – 29 iyun 2018[3][4][…], Göteborq) - İsveç farmakoloqu, 2000-ci ildə Pol Qrinqard və Erik Kandellə birgə sinir sistemində siqnal ötürülməsinə dair kəşflərinə görə Nobel mükafatına layiq görülüb.

Arvid Karlsson
Arvid Carlsson
Doğum tarixi 25 yanvar 1923(1923-01-25)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 29 iyun 2018(2018-06-29)[3][4][…] (95 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi sinir fiziologiyası
İş yerləri
Alma-mater Göteborq Universiteti
Təhsili
Üzvlüyü
Mükafatları fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Arvid Karlsson 1923-cü ilin yanvar ayının 25-i İsveçdə, Uppsala şəhərində orta təbəqədən olan ziyalı ailəsində anadan olub. 1941-ci ildə Lund Universitetinə daxil olur, 1951-ci ildə tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsi alır. 1944-ci ildən farmakologiya kafedrasında asistent kimi çalışır. 1951-ci ildə yardımçı professor, 1956-cı ildə dosent (Associate Professor) adına layiq görülür. 1955-1956-cı illərdə ABŞ-nin Milli Ürək İnstitutunda Kimyəvi Farmacologiya Laboratoriyasında qonaq professor olub. 1959-cu ildə İsveçin Qotenburq Universitetində farmakologiya üzrə professor olur (1959-1976 illərdə müdir).[6]

Üzvlüklər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
1962 -Uluslararası Neyro-Psixofarmakoloji Kollegiyasının (Collegium Internationale Neuro-Psychopharmacologicum) üzvü (Prezident 1978-1980).
1968 -nQotenburqda Texniki və Humanitar Elmlər üzrə Kral Cəmiyyətinin
1972 - Yapon Farmakoloji Cəmiyyətinin xarici üzvü
1974 - Amerikan Neyropsixofarmakoloji Kollecinin xarici üzvü
1974 - Alman Farmakoloji Cəmiyyətinin müxbir üzvü
1975 - İsveç Kral Elmlər Akademiyasının üzvü
1983 - Qotenburq Tibbi Cəmiyyətinin fəxri üzvü
1989 - Avropa Akademiyasının (Academia Europaea) üzvü
1991 - Bioloji Psixiatriya üzrə Cəmiyyətlərinin Dünya Federasiyasının fəxri üzvü
1992 - Uluslararası Neyro-Psixofarmakoloji Kollegiyasının fəxri üzvü
1992 - Tibb və Psixitriya Akademiyasının (Academia Medicinae & Psychiatriae) fəxri üzvü
1996 - ABŞın Milli Elmlər Akademiyasının Tibb İnstitutunda ortaq xarici üzvü
1997 - İsveç Bioloji Psixiatriya Cəmiyyətinin fəxri üzvü
1998 - Alman Bioloji Psixiatriya Cəmiyyətinin fəxri üzvü
1999 - Skandinav Psixofarmakoloji Cəmiyyətinin fəxri üzvü
2000 - Qərbi İsveçin Parkinson Assosiasiyasının (Parkinsonföreningen i Västra Sverige) fəxri üzvü

Ödüllər və mühazirələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]
1947 - Lund Universitetinin (İsveç) Magnus Blix adına Ödülü
1970 - Parkinson Xəstəliyi Fondunda (Nyu-York) İlk İllik Ceyms Parkinson Mühazirəsi və Ödülü
- Per Dabb Qızıl Medalı, neurokimya sahəsində araşdırmalarına görə, Qotenburq Tibbi Cəmiyyəti
1973 - San Dieqo Neyrologiya Cəmiyyətinin (Kaliforniya) İkinci İllik Qrass Fondu Mühzairəsi
1974 - Oslo Universitetinin (Norveç) Anders Yare Tibbi Ödülü
1975 - American Psixiatrları Kollecinin (Feniks, Arizona) Stenli R. Din Mühazirə və Ödülü
- antidepressantlar və neyroleptiklər üzrə araşdırmalarına görə Anna-Monika Fondunun (Münxen) Birinci Mükafatı
1978 - İsveç Kralının Medalı
1979 - Tibb üzrə Volf Ödülü, Yerusəlim, İsrail (R. V. Sperri və O. Hornikviçlə birgə).
1981 - Uppsala Universitetinin (İsveç) Björkénska Ödülü
- Tomas Vilyam Salmon Mühzairələri və Medalı, Nyu-York
1982 - Gerdner Fondunun Ödülü, Toronto, Kanada.
1985 - İsveç Kral Elmlər Akademiyasının Hilda və Alfred Eriksson Ödülü
- Parkinson xəstəliyinin tədqiqatına görə Senator Dr. Frants Burda Fondunun (Vyana, Avstriya) təqaüdü
1986 - Helsinki Universitetinin (Finlandiya) Medalı
1988 - Lund Universitetinin (İsveç) İllik Neyrobioloji Mühzairə Ödülü. İsveç Tibbi Assosiasiysaının Yubiley Ödülü
1989 - Seçkin Mühazirə Sırası, İrvin Nevrologiya Assosiasiysaı (İrvin, Kaliforniya)
- Nevroloji araşdırmalarda Seçkin Nailiyyətlərinə görə İkinci İllik Bristol-Mayers Ödülü, Nyu-York (C. Akselrod və P. Qrinqardla birgə)
- Pördyu Universitetinin (Qərbi Lafayet, İndiana) Varro E. Tayler Seçkin Mühzairə Ödülü
1990 - Amerikan Psixopatoloji Assosiasiyasının (Nyu-York) Paul Yüksək Ödülü
- Amerikan Parkinson Xəstəliyi Assosiasiyasının (Mayami, Florida) Fred Springer Ödülü
1991 - Vilyam K. Uorren Şizofreniya Araşdırmalar Ödülü (Takson, Arizona).
1992 - Yansen Araşdırmalar Fondunun (Paris, Fransa) Psixiatriya üzrə Açıq Fikir Ödülü (H. Hippius və H. van Praaqla birgə)
- Katexolamin Klubunun (Anaheym, Kaliforniya) Yulius Akselrod Medalı .
1993 - Lilli Mühazirəsi (İndianapolis, Indiana).
1994 - Miçiqan Universitetində Albert Barrett Anma Mühzairəsi
- Yapon Elm və Texnologiya Fondunun Psixologiya və Psixiatriya üzrə Yapon Ödülü
- ABŞın Şizofreniya və Depressiya Araşdırmaları üzrə Milli Birliyinin Elmi Şurasının verdiyi şizofreniya araşdırmalarına görə Liber Ödül
1995 - Lundbek Fondunun (Roskilde, Danimarka) Tədqiqat Ödülü. Robert J və Kler Pasarov Fndunun Neyropsixiatrik Araşdırmalar Ödülü (Los-Anceles, ABŞ).
- Avropa Neyropsixofarmakoloji Kollecinin VIII Konqresində (Venesiya) Sintelabo Mühazirəsi
1996 - American Bioloji Psixiatriya Cəmiyyətinin "Ömür Nailiyyəti" lövhəsi
- İsveç Parkinson Assosiasiyasının Qızıl Medalı və Fəxri Diplomu
1997 - Münxendə (Almaniya) Psixiatriya üzrə Maks Plank İnstitutunun Krepelin Qızıl Medalı
1998 - Kanadanın Bioloji Psixiatriya Cəmiyyətinin (Toronto) Qızıl Medalı
1999 - Bari Universitetinin (İtaliya) Qızıl Medalı, Seçkin Mühazirəsi və Ödülü
- Dei Linçei Akademiyasının (Vaşaqgözlülər Akademiyası, Roma) Uluslararası Antonio Feltrinelli Ödülü
2000 - Tibb və Fiziologiya üzrə Nobel Ödülü.[7]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Arvid Carlsson // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ 1 2 Arvid Carlsson // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  3. ↑ 1 2 Nobelpristagaren Arvid Carlsson är död (швед.).
  4. ↑ 1 2 Arvid Carlsson: the 2000 Nobel Laureate in Medicine (ing.).
  5. ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1047877732 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  6. ↑ "The official web site of the Nobel Prize. Arvid Carlsson - Curriculum Vitae". 2018-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-29.
  7. ↑ "The official web site of the Nobel Prize. Arvid Carlsson - Biographical". 2018-07-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-29.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]