ChatGPT

ChatGPT (Chat Generative Pre-trained Transformer) — "OpenAI" tərəfindən hazırlanmış və 30 noyabr 2022-ci ildə istifadəyə verilmiş geniş dil modelinə əsaslanan çatbot. Bu, istifadəçilərə söhbəti istədiyiniz uzunluq, format, üslub, təfərrüat səviyyəsi və dil üzrə dəqiqləşdirməyə və yönləndirməyə imkan verir. Sürətli mühəndislik kimi tanınan ardıcıl göstərişlər və cavablar hər bir söhbət mərhələsində kontekst kimi nəzərdən keçirilir.[3]

ChatGPT
Loqonun şəkli
Tipi
Müəllif OpenAI
Tərtibatçı OpenAI
Proqramlaşdırma dili Python
İnterfeysin dili çoxdilli[d]
Yayımlanma tarixi 30 noyabr 2022[1]
Platforma bulud texnologiyaları
Sonuncu versiya 6 noyabr 2023 (12 ay əvvəl) (2023-11-06)[2]
Lisenziya sahibli
Sayt chatgpt.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"ChatGPT" çatbotu "Google"[4] tərəfindən hazırlanmış transformator arxitekturasına əsaslanan "OpenAI"ın xüsusi generativ əvvəlcədən öyrədilmiş transformator (GPT) modelləri seriyasının üzvləri olan GPT-3.5 və ya GPT-4 üzərində qurulmuşdur. Bu, nəzarət edilən və gücləndirici öyrənmə üsullarının birləşməsindən istifadə edərək danışıq proqramları üçün dəqiq tənzimlənmişdir.[5] "ChatGPT" sərbəst şəkildə əldə edilə bilən tədqiqat önizləməsi kimi buraxılmışdır, lakin populyarlığına görə, "OpenAI" indi xidməti "freemium" modelində idarə edir. Bu, ödənişsiz səviyyədə olan istifadəçilərə GPT-3.5 əsaslı versiyaya daxil olmaq imkanı verir. Bunun əksinə olaraq, GPT-4-ə əsaslanan daha təkmil versiya və daha yeni funksiyalara prioritet giriş "ChatGPT Plus" kommersiya adı altında ödənişli abunəçilərə təqdim olunur.

2023-cü ilin yanvarına qədər 100 milyondan çox istifadəçi qazanaraq və "OpenAI"ın dəyərinin 29 milyard dollara yüksəlməsinə töhfə verərək tarixdə ən sürətlə böyüyən istehlakçı proqram təminatına çevrilmişdir.[6][7] "ChatGPT"nin buraxılışı "Bard", "Ernie Bot", "LLaMA", "Claude" və "Grok" kimi rəqabət aparan məhsulların inkişafına təkan vermişdir.[8] "Microsoft" korporasiyası "OpenAI"ın GPT-4-ünə əsaslanan "Bing Chat"i işə salmışdır. Bu, bəzi müşahidəçilər arasında "ChatGPT" və oxşar proqramların insan intellektini yerindən tərpətmək və ya atrofiya etmək, plagiata imkan vermək və ya misinformasiyanı gücləndirmək potensialı ilə bağlı narahatlıq yaratmışdır.[9][10]

"Time" jurnalı aşkar etmişdir ki, zərərli məzmuna (zorakılıq, irqçilik, cinsiyyətçilik kimi) qarşı təhlükəsizlik sistemi qurmaq üçün "OpenAI" zərərli məzmunu etiketləmək məqsədilə saatda 2 dollardan az maaş alan keniyalı işçilərdən istifadə etmişdir. Bu etiketlər gələcəkdə belə məzmunu aşkar etmək üçün model hazırlamaq üçün istifadə edilmişdir. Autsorsinq edilmiş işçilər "toksik" və travmatik məzmuna məruz qaldıqlarını bildirmiş, bir işçi bu tapşırığı "işgəncə" kimi qiymətləndirmişdir. "OpenAI"ın autsorsinq tərəfdaşı Kaliforniyanın San-Fransisko şəhərində yerləşən "Sama" təlim-məlumat şirkəti idi.[11]

"OpenAI" xidməti daha da təkmilləşdirmək üçün "ChatGPT" istifadəçilərindən məlumat toplayır. İstifadəçilər "ChatGPT"dən aldıqları cavablara müsbət və ya mənfi səs verə, həmçinin əlavə rəy ilə mətn sahəsini doldura bilərlər.[12][13] "ChatGPT"nin öyrədilmə verilənlərinə proqram təminatı üzrə təlimat səhifələri, bülleten lövhəsi sistemləri kimi internet hadisələri haqqında məlumat və çoxsaylı proqramlaşdırma dilləri daxildir.[14] Vikipediya da həmçinin "ChatGPT"nin öyrədilmə verilənlərinin mənbələrindən biri olmuşdur.[15]

  1. Saliou M. ChatGPT ravive les débats autour des compétences de l'intelligence artificielle (fr.). 2023.
  2. "ChatGPT – Release Notes". October 2, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 2, 2023.
  3. Lock, Samantha. "What is AI chatbot phenomenon ChatGPT and could it replace humans?". The Guardian (ingilis). December 5, 2022. January 16, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 5, 2022.
  4. "Transformer: A Novel Neural Network Architecture for Language Understanding". ai.googleblog.com (ingilis). 2017-08-31. October 27, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-14.
  5. Gertner, Jon. "Wikipedia's Moment of Truth". The New York Times Magazine. 18 July 2023. Archived from the original on July 20, 2023. İstifadə tarixi: 19 July 2023.
  6. Hu, Krystal. "ChatGPT sets record for fastest-growing user base – analyst note". Reuters (ingilis). February 2, 2023. February 3, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 3, 2023.
  7. Varanasi, Lakshmi. "ChatGPT creator OpenAI is in talks to sell shares in a tender offer that would double the startup's valuation to $29 billion". Insider. January 5, 2023. January 18, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 18, 2023.
  8. "What's the next word in large language models?". Nature Machine Intelligence (ingilis). 5 (4): 331–332. April 2023. doi:10.1038/s42256-023-00655-z. ISSN 2522-5839. June 11, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 10, 2023.
  9. Gertner, Jon. "Wikipedia's Moment of Truth". The New York Times Magazine. 18 July 2023. Archived from the original on July 20, 2023. İstifadə tarixi: 19 July 2023.
  10. "What is ChatGPT and why does it matter? Here's what you need to know". ZDNET (ingilis). May 30, 2023. February 15, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 22, 2023.
  11. Perrigo, Billy. "Exclusive: OpenAI Used Kenyan Workers on Less Than $2 Per Hour to Make ChatGPT Less Toxic". Time (ingilis). January 18, 2023. January 19, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 19, 2023. One Sama worker tasked with reading and labeling text for OpenAI told TIME he suffered from recurring visions after reading a graphic description of a man having sex with a dog in the presence of a young child. "That was torture", he said.
  12. Ortiz, Sabrina. "What is ChatGPT and why does it matter? Here's what you need to know". ZDNET (ingilis). February 2, 2023. January 18, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 18, 2022.
  13. "ChatGPT Feedback Contest: Official Rules" (PDF). OpenAI. January 18, 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: December 30, 2022.
  14. Edwards, Benj. "No Linux? No problem. Just get AI to hallucinate it for you". Ars Technica. December 5, 2022. December 26, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 5, 2022.
  15. Dwivedi, Yogesh K.; Kshetri, Nir; Hughes, Laurie; Slade, Emma Louise; Jeyaraj, Anand; Kar, Arpan Kumar; Baabdullah, Abdullah M.; Koohang, Alex; Raghavan, Vishnupriya; Ahuja, Manju; Albanna, Hanaa; Albashrawi, Mousa Ahmad; Al-Busaidi, Adil S.; Balakrishnan, Janarthanan; Barlette, Yves. "Opinion Paper: "So what if ChatGPT wrote it?" Multidisciplinary perspectives on opportunities, challenges and implications of generative conversational AI for research, practice, and policy". International Journal of Information Management (ingilis). 71. August 1, 2023: 102642. doi:10.1016/j.ijinfomgt.2023.102642. ISSN 0268-4012. June 24, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 25, 2023.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]