ChatGPT (Chat Generative Pre-trained Transformer) — "OpenAI" tərəfindən hazırlanmış və 30 noyabr 2022-ci ildə istifadəyə verilmiş geniş dil modelinə əsaslanan çatbot. Bu, istifadəçilərə söhbəti istədiyiniz uzunluq, format, üslub, təfərrüat səviyyəsi və dil üzrə dəqiqləşdirməyə və yönləndirməyə imkan verir. Sürətli mühəndislik kimi tanınan ardıcıl göstərişlər və cavablar hər bir söhbət mərhələsində kontekst kimi nəzərdən keçirilir.[3]
"ChatGPT" çatbotu "Google"[4] tərəfindən hazırlanmış transformator arxitekturasına əsaslanan "OpenAI"ın xüsusi generativ əvvəlcədən öyrədilmiş transformator (GPT) modelləri seriyasının üzvləri olan GPT-3.5 və ya GPT-4 üzərində qurulmuşdur. Bu, nəzarət edilən və gücləndirici öyrənmə üsullarının birləşməsindən istifadə edərək danışıq proqramları üçün dəqiq tənzimlənmişdir.[5] "ChatGPT" sərbəst şəkildə əldə edilə bilən tədqiqat önizləməsi kimi buraxılmışdır, lakin populyarlığına görə, "OpenAI" indi xidməti "freemium" modelində idarə edir. Bu, ödənişsiz səviyyədə olan istifadəçilərə GPT-3.5 əsaslı versiyaya daxil olmaq imkanı verir. Bunun əksinə olaraq, GPT-4-ə əsaslanan daha təkmil versiya və daha yeni funksiyalara prioritet giriş "ChatGPT Plus" kommersiya adı altında ödənişli abunəçilərə təqdim olunur.
2023-cü ilin yanvarına qədər 100 milyondan çox istifadəçi qazanaraq və "OpenAI"ın dəyərinin 29 milyard dollara yüksəlməsinə töhfə verərək tarixdə ən sürətlə böyüyən istehlakçı proqram təminatına çevrilmişdir.[6][7] "ChatGPT"nin buraxılışı "Bard", "Ernie Bot", "LLaMA", "Claude" və "Grok" kimi rəqabət aparan məhsulların inkişafına təkan vermişdir.[8] "Microsoft" korporasiyası "OpenAI"ın GPT-4-ünə əsaslanan "Bing Chat"i işə salmışdır. Bu, bəzi müşahidəçilər arasında "ChatGPT" və oxşar proqramların insan intellektini yerindən tərpətmək və ya atrofiya etmək, plagiata imkan vermək və ya misinformasiyanı gücləndirmək potensialı ilə bağlı narahatlıq yaratmışdır.[9][10]
"Time" jurnalı aşkar etmişdir ki, zərərli məzmuna (zorakılıq, irqçilik, cinsiyyətçilik kimi) qarşı təhlükəsizlik sistemi qurmaq üçün "OpenAI" zərərli məzmunu etiketləmək məqsədilə saatda 2 dollardan az maaş alan keniyalı işçilərdən istifadə etmişdir. Bu etiketlər gələcəkdə belə məzmunu aşkar etmək üçün model hazırlamaq üçün istifadə edilmişdir. Autsorsinq edilmiş işçilər "toksik" və travmatik məzmuna məruz qaldıqlarını bildirmiş, bir işçi bu tapşırığı "işgəncə" kimi qiymətləndirmişdir. "OpenAI"ın autsorsinq tərəfdaşı KaliforniyanınSan-Fransisko şəhərində yerləşən "Sama" təlim-məlumat şirkəti idi.[11]
"OpenAI" xidməti daha da təkmilləşdirmək üçün "ChatGPT" istifadəçilərindən məlumat toplayır. İstifadəçilər "ChatGPT"dən aldıqları cavablara müsbət və ya mənfi səs verə, həmçinin əlavə rəy ilə mətn sahəsini doldura bilərlər.[12][13] "ChatGPT"nin öyrədilmə verilənlərinə proqram təminatı üzrə təlimat səhifələri, bülleten lövhəsi sistemləri kimi internet hadisələri haqqında məlumat və çoxsaylı proqramlaşdırma dilləri daxildir.[14]Vikipediya da həmçinin "ChatGPT"nin öyrədilmə verilənlərinin mənbələrindən biri olmuşdur.[15]
↑Perrigo, Billy. "Exclusive: OpenAI Used Kenyan Workers on Less Than $2 Per Hour to Make ChatGPT Less Toxic". Time(ingilis). January 18, 2023. January 19, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 19, 2023. One Sama worker tasked with reading and labeling text for OpenAI told TIME he suffered from recurring visions after reading a graphic description of a man having sex with a dog in the presence of a young child. "That was torture", he said.
Chang, Kent K.; Cramer, Mackenzie; Soni, Sandeep; Bamman, David. "Speak, Memory: An Archaeology of Books Known to ChatGPT/GPT-4". April 28, 2023. arXiv:2305.00118 [cs.CL].
Cowen, Tyler; Tabarrok, Alexander T. "How to Learn and Teach Economics with Large Language Models, Including GPT" (ingilis). March 17, 2023. SSRN4391863 (#bad_ssrn).