OpenAI

"OpenAI" — Delaverdə qeydiyyatdan keçmiş qeyri-kommersiya "OpenAI, Inc"[7] və onun kommersiya məqsədli törəmə şirkəti "OpenAI Global MMC"-dən ibarət ABŞ süni intellekt (Sİ) tədqiqat təşkilatı.[8] "OpenAI" təşkilatın "təhlükəsiz və faydalı" süni ümumi intellektin inkişaf etdirilməsi məqsədi ilə süni intellekti tədqiq edir və bunu "iqtisadi cəhətdən ən dəyərli işlərdə insanlardan üstün olan yüksək avtonom sistemlər" kimi müəyyən edir.[9] "OpenAI" həmçinin "ChatGPT" və "GPT-4" kimi bir neçə geniş dil modelləri, eləcə də "DALL-E 3"[10] kimi qabaqcıl təsvir yaratma modelləri və keçmişdə açıq mənbəli modellər hazırlamışdır.[11]

OpenAI
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Tipi 501(c)(3) təşkilatı[d][1]
Sənaye süni intellekt
Təsis tarixi 8 dekabr 2015[2][3]
Baş qərargahın yeri
İqtisadi göstəriciləri
Ümumi aktivlər
  • 19.976.363 $ (31 dekabr 2021)
Struktur
İşçi sayı
  • 375 nəf. (23 yanvar 2023)[4]
Rəhbərlik
Təsisçilər
Baş icraçı direktor Sem Altman
İdarə heyəti Sem Altman[6], Bret Teylor[d]
openai.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Təşkilat 2015-ci ilin dekabrında İlya Sutskever, Qreq Brokman, Trevor Blekvell, Viki Çunq, Andrey Karpati, Durk Kinqma, Cessika Livinqston, Con Şulman, Pamela Vaqata və Voytsex Zaremba tərəfindən təsis edilmişdir, ilkin idarə heyətində Sem Altman və İlon Mask çıxış etmişdilər.[12][13][14] "Microsoft" şirkəti "OpenAI Global MMC"-yə 2019-cu ildə 1 milyard dollar, 2023-cü ildə isə 10 milyard dollar sərmayə qoymuşdur.[15][16]

17 noyabr 2023-cü ildə idarə heyəti Altmanı baş direktor vəzifəsindən, Brokmanı isə sədr vəzifəsindən kənarlaşdırmışdır və Brokman sonra prezident vəzifəsindən istefa vermişdir. Dörd gün sonra hər ikisi idarə heyəti ilə danışıqlardan sonra geri qayıtmış və idarə heyəti üzvlərinin əksəriyyəti istefa vermişdir. Yeni ilkin şuraya keçmiş "Salesforce" baş direktoru Bret Teylor sədr kimi daxil idi.[17]

Motivlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Stiven Hokinq və Stüart Rassell kimi bəzi elm adamları qabaqcıl süni intellektin nə vaxtsa özünü getdikcə artan sürətlə yenidən dizayn etmək qabiliyyətinə sahib olacağı halda qarşısıalınmaz "intellekt partlayışı"nın insanların məhvinə səbəb ola biləcəyi ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə etmişdilər. Həmtəsisçi İlon Mask süni intellekti bəşəriyyətin "ən böyük ekzistensial təhlükəsi" kimi xarakterizə etmişdir.[18]

İlon Mask və Sem Altman süni intellektin təhlükəsizliyi və süni ümumi intellektin ekzistensial riski ilə bağlı narahatlıqların onları qismən motivasiya etdiyini bildirmişdilər.[19][20] "OpenAI" bildirmişdir ki, "insan səviyyəsində olan süni intellektin cəmiyyətə nə qədər fayda verə biləcəyini anlamaq çətindir" və "səhv qurularsa və ya istifadə edilərsə, cəmiyyətə nə qədər zərər verə biləcəyini" anlamaq da eyni dərəcədə çətindir.[21] Təhlükəsizliyə dair araşdırmalar təhlükəsiz şəkildə təxirə salına bilməz: "Süni intellektin təəccüblü tarixi səbəbindən, insan səviyyəsindəki süni intellektin nə vaxt əlçatan olacağını proqnozlaşdırmaq çətindir".[22] "OpenAI" qeyd etmişdir ki, süni intellekt "insanların fərdi iradəsinin bir uzantısı olmalı və azadlıq ruhunda, mümkün qədər geniş və bərabər şəkildə paylanmalıdır".[22] Həmsədr Sem Altman onilliklər boyu davam edən layihənin insan zəkasını üstələyəcəyini gözləyir.[23]

"Infosys" şirkətinin keçmiş baş direktoru Vişal Sikka bildirmişdir ki, bu səylər "ümumiyyətlə bəşəriyyətin daha böyük maraqlarına uyğun nəticələr verəcəyi" bir "açıqlığın" dəstəyi üçün əsas tələbdir. O, əlavə etmişdir ki, şirkət özünün "çoxdankı dəyərləri" və onların "məqsədli iş görmək səyləri" ilə uyğunlaşır.[24] "Wired" nəşrindən Keyd Mets "Amazon" kimi korporasiyaların böyük mülki məlumat ehtiyatlarına sahib olan "Google" və "Facebook" kimi korporasiyalara qarşı oyun sahəsini bərabərləşdirmək üçün açıq mənbəli proqram təminatı və verilənlərdən istifadə etmək istəyi ilə motivasiya oluna biləcəyini irəli sürmüşdür. Altman "Y Combinator" şirkətlərinin məlumatlarını "OpenAI" ilə paylaşacağını bildirmişdir.[23]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://apps.irs.gov/pub/epostcard/dl/FinalLetter_81-0861541_OPENAIINC_09012016_03.tif.
  2. ↑ OpenCorporates (ing.). 2010.
  3. ↑ https://www.crunchbase.com/organization/openai.
  4. ↑ https://thestack.technology/microsoft-invests-in-openai/.
  5. ↑ 1 2 3 https://www.geekwire.com/2019/microsoft-invests-1-billion-openai-vows-build-ai-technology-platform-unprecedented-scale/.
  6. ↑ US tax Form 990.
  7. ↑ "OPENAI, INC". OpenCorporates. 2015-12-08. August 28, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-02.
  8. ↑ "Our Structure.". 2023-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-23.
  9. ↑ "OpenAI Charter". openai.com (ingilis). April 9, 2018. July 14, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-11.
  10. ↑ "Models - OpenAI API". OpenAI. November 19, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 19, 2023.
  11. ↑ gpt-2, OpenAI, 2023-11-19, March 11, 2023 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2023-11-19
  12. ↑ Vanity Fair.
  13. ↑ "Introducing OpenAI". OpenAI (ingilis). December 12, 2015. August 8, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 27, 2023.
  14. ↑ "OpenAI, the company behind ChatGPT: What all it does, how it started and more". The Times of India (ingilis). January 25, 2023. February 3, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 28, 2023.
  15. ↑ Browne, Ryan. "Microsoft reportedly plans to invest $10 billion in creator of buzzy A.I. tool ChatGPT". CNBC (ingilis). January 10, 2023. February 3, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 27, 2023.
  16. ↑ Lardinois, Frederic. "Microsoft's new Bing was using GPT-4 all along". TechCrunch (ingilis). March 14, 2023. March 15, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 30, 2023.
  17. ↑ "OpenAI brings Sam Altman back as CEO less than a week after he was fired by board". CNBC (ingilis). 22 November 2023. 28 November 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 November 2023.
  18. ↑ Piper, Kelsey. "Why Elon Musk fears artificial intelligence". Vox (ingilis). November 2, 2018. April 23, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 10, 2021.
  19. ↑ Lewontin, Max. "Open AI: Effort to democratize artificial intelligence research?". The Christian Science Monitor. December 14, 2015. December 19, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 19, 2015.
  20. ↑ Cade Metz. "Inside OpenAI, Elon Musk's Wild Plan to Set Artificial Intelligence Free". Wired (ingilis). April 27, 2016. April 27, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 28, 2016.
  21. ↑ "Tech giants pledge $1bn for 'altruistic AI' venture, OpenAI". BBC News. December 12, 2015. March 14, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 19, 2015.
  22. ↑ 1 2 Mendoza, Jessica. "Tech leaders launch nonprofit to save the world from killer robots". The Christian Science Monitor. July 3, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 19, 2015.
  23. ↑ 1 2 Metz, Cade. "Elon Musk's Billion-Dollar AI Plan Is About Far More Than Saving the World". Wired. December 15, 2015. December 19, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 19, 2015. Altman said they expect this decades-long project to surpass human intelligence.
  24. ↑ Vishal Sikka. "OpenAI: AI for All". InfyTalk. Infosys. December 14, 2015. December 22, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 22, 2015.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]