Gemini (dil modeli)

Gemini — Google DeepMind tərəfindən hazırlanmış, LaMDA və PaLM 2-nin davamı olan multimodal böyük dil modelləri ailəsi. Gemini Ultra, Gemini Pro və Gemini Nano-dan ibarət olmaqla, 6 dekabr 2023-cü ildə OpenAI-nin GPT-4 dil modelinə rəqib kimi elan edildi.

Gemini
Loqonun şəkli
Tərtibatçı Google DeepMind
Yayımlanma tarixi 6 dekabr 2023
Sayt deepmind.google/technolo…

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tərtibat mərhələsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Google Bard § Zəmin

Google, 10 may 2023-cü ildə Google I/O tədbirində Google DeepMind tərəfindən hazırlanmış böyük dil modeli (LLM) olan Gemini-ni elan etdi. O, tədbirdə nümayiş etdirilən PaLM 2-nin daha güclü davamçısı kimi yer aldı. Google CEO-su Sundar Piçay Gemini-nin hələ erkən inkişaf mərhələsində olduğunu bildirdi.[1][2] Digər LLM-lərdən fərqli olaraq, Gemini-nin unikal olduğu, tək mətn üzərində öyrədilmədiyi və multimodal olmaq üçün nəzərdə tutulduğu bildirilirdi, yəni mətn, şəkillər, audio, video və kompüter kodu daxil olmaqla, eyni vaxtda bir neçə növ məlumatı emal edə bilir.[3] O, Google DeepMind olaraq birləşdirilən Google-un iki qolu olan DeepMind və Google Brain arasındakı əməkdaşlıqla hazırlanmışdır.[4] Wired jurnalına verdiyi müsahibədə DeepMind-ın baş direktoru Demis Hassabis Gemini-nin qabaqcıl imkanlarını qeyd etdi. Onun dediyinə görə, bu alqoritm OpenAI-ın GPT-4-də işləyən və artan populyarlığına Google tərəfindən LaMDA və Bard ilə aqressiv şəkildə meydan oxuyan ChatGPT-ni keçməyə imkan verəcək. Hassabis, 2016-cı ildə Qo çempionu Li Sedolu məğlub edib dünya miqyasında məşhurlaşan DeepMind-in AlphaGo proqramının güclü tərəflərini vurğulayaraq, Gemini-nin AlphaGo və digər Google–DeepMind LLM-lərin gücünü birləşdirəcəyini söylədi.[5]

2023-cü ilin avqustunda "The Information" nəşri, Google-un Gemini üçün yol xəritəsini əks etdirən bir hesabat dərc etdi və şirkətin 2023-cü ilin sonunda istifadəyə vermə tarixini hədəflədiyini bildirdi. Hesabata görə, Google, əksər LLM-lərdə mövcud olan danışıq mətni imkanlarını süni intellektə əsaslanan təsvirin yaradılması ilə birləşdirərək, ona kontekstli şəkillər yaratmağa və daha geniş istifadə hallarına uyğunlaşdırılmağa imkan verərək OpenAI və digər rəqibləri ötməyə ümid edirdi.[6] Bard-da olduğu kimi,[7] Google həmtəsisçisi Sergey Brin də Google Brain və DeepMind şirkətlərindən yüzlərlə digər mühəndislə birlikdə Gemini-nin inkişafına kömək etmək üçün şirkətə qayıtdı.[6][8] Gemini YouTube videolarının transkriptləri üzrə təlim keçdiyi üçün hüquqşünaslar da potensial müəllif hüquqları ilə qorunan materialları süzgəcdən keçirmək üçün cəlb ediliblər.[6]

Gemini-nin gözlənilən lansman xəbəri ilə OpenAI, GPT-4-ü Gemini-yə bənzər multimodal xüsusiyyətlərlə inteqrasiya etmək üzrə işlərini sürətləndirdi.[9] "The Information" sentyabr ayında bildirdi ki, bir neçə şirkət Google Cloud-un Vertex AI xidməti vasitəsilə müştərilərə təqdim edilmək niyyətində olan LLM-in "erkən versiyasına" erkən giriş əldə edib. Nəşr həmçinin bildirdi ki, Google Gemini-ni həm GPT-4, həm də Microsoft-un GitHub Copilotu ilə rəqabət aparmaq üçün təkmilləşdirir.[10][11] Dekabrın 2-də Google-un ingilis dilində olmayan mesajlarla bağlı problemlərə görə Gemini-nin təqdimatını növbəti həftədən 2024-cü ilin yanvarına təxirə saldığını və Nyu-York, Vaşinqton və Kaliforniyada üç təqdimat tədbiri planlaşdırıldığı bildirildi.[12][13]

Buraxılışı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

6 dekabr 2023-cü ildə Piçay və Hassabis virtual mətbuat konfransında "Gemini 1.0"ı elan etdilər.[14][15] Gemini üç modeldən ibarətdir: "yüksək mürəkkəb tapşırıqlar" üçün nəzərdə tutulmuş "Gemini Ultra", "geniş tapşırıqlar" üçün nəzərdə tutulmuş "Gemini Pro" və "cihazdakı tapşırıqlar" üçün nəzərdə tutulmuş "Gemini Nano". Başlanğıcda Gemini Pro və Nano müvafiq olaraq Bard və Pixel 8 Pro smartfonlarına inteqrasiya olundu, Gemini Ultra isə "Bard Advanced"ə inteqrasiya olunacaq və 2024-cü ilin əvvəlində proqram tərtibatçıları üçün əlçatan olacaq. Google-un Gemini-ni inteqrasiya etmək niyyətində olduğu digər məhsullara Axtarış, Ads, Chrome, Google Workspace-də Duet AI və AlphaCode 2 daxildir.[16][15] Dil modeli yalnız ingilis dilini dəstəkləyir.[15][17] Google-un "ən böyük və ən bacarıqlı süni intellekt modeli" olaraq təqdim edilən və insan davranışını təqlid etmək üçün nəzərdə tutulan[18][15][19] Gemini-nin "geniş təhlükəsizlik testləri"nə ehtiyac olduğu üçün gələn ilə qədər tam istifadəyə verilməyəcəyi bildirilib.[14] Gemini Google-un tensor prosessorlarında təlim keçmiş və gücləndirilmişdir[14][17] və bu ad DeepMind-Google Brain birləşməsinə, eləcə də NASA-nın Gemini layihəsinə istinad edir.[20]

Gemini Ultra-nın müxtəlif sənaye etalon sınaqlarında GPT-4, Anthropic-in Claude 2, Inflection AI-nin Inflection-2, Meta-nın LLaMA 2 və xAI-nin Grok 1-i,[21][14] Gemini Pro-nun isə GPT-3.5-i üstələdiyi bildirilir.[3] Gemini Ultra həm də 90% xal əldə edərək 57 mövzudan ibarət Massive Multitask Language Understanding (MMLU) testində insan ekspertlərini üstələyən ilk dil modeli olub.[3][20] Gemini Pro dekabrın 13-də AI Studio və Vertex AI vasitəsilə Google Cloud müştərilərinə, Gemini Nano isə Android tərtibatçılarına təqdim ediləcək.[22][23][24] Hassabis daha sonra DeepMind-in Gemini-nin "dünya ilə fiziki əlaqədə olmaq üçün robototexnika ilə necə birləşdirilə biləcəyini" araşdırdığını açıqladı.[25] ABŞ Prezidenti Co Baydenin oktyabr ayında imzaladığı 14110 saylı İcra Sərəncamına uyğun olaraq, Google, Gemini Ultra-nın sınaq nəticələrini ABŞ federal hökuməti ilə paylaşacağını bildirdi. Eynilə, şirkət noyabr ayında Bletçli-parkda keçirilən süni intellekt üzrə təhlükəsizlik sammitində irəli sürülən prinsiplərə riayət etmək üçün Böyük Britaniya hökuməti ilə müzakirələr aparıb.[3]

Qəbulu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gemini-nin buraxılışı MIT Technology Review-in "süni intellekt həyəcanının zirvəsi" kimi təsvir etdiyi aylarla davam edən gərgin fərziyyə və gözləntilərlə müşayiət olundu.[26][21] 2023-cü ilin avqustunda "SemiAnalysis" tədqiqat firmasından Dilan Patel və Daniel Nişbal, Gemini-nin buraxılmasının "dünyanı yeyəcəyini" və GPT-4-dən üstün olacağını bildirən bir bloq yazısı yayımladılar.[27][28] Business Insider-dən Hyu Lanqli, Gemini-nin Google üçün bir düzəliş və ya qırılma anı olacağını qeyd edərək yazır: "Gemini populyarlaşarsa, bu, Google-a Microsoft və OpenAI tərəfindən gözdən salındığına dair hekayəni dəyişməyə kömək edəcək. Əgər məyus edəcəksə, Google-un geridə qaldığını söyləyən tənqidçiləri cəsarətləndirəcək."[29]

Vaşinqton Universitetinin fəxri professoru Oren Etzioni Google və OpenAI arasında "qisasa qisas silah yarışı" olacağını proqnozlaşdırıb. Berkli Kaliforniya Universitetinin professoru Aleksey Efros Gemini-nin multimodal yanaşmasının potensialını yüksək qiymətləndirdi,[20] Santa Fe İnstitutundan alim Melani Mitçel isə Gemini-ni "çox mürəkkəb" adlandırdı. Vaşinqton Universitetinin professoru Çıraq Şah Gemini-nin buraxılışını Apple-ın illik yeni iPhone buraxılışına bənzədib. Eynilə, Stenford Universitetindən Persi Lianq və Vaşinqton Universitetindən Emili Bender xəbərdarlıq etdilər ki, istifadə olunan təlim məlumatlarını görmədən etalon sınağı ballarını şərh etmək çətindir.[26] Fast Company yazarı Mark Sullivan, Apple-ın Siri virtual köməkçisi ilə Gemini-yə bənzər funksionallıq inkişaf etdirmə qabiliyyətinə malik olmadığına inanaraq, Google-un iPhone-un dominant bazar payına meydan oxumaq imkanı olduğunu söylədi.[30]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Grant, Nico. "Google Builds on Tech's Latest Craze With Its Own A.I. Products". The New York Times. May 10, 2023. ISSN 0362-4331. May 10, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 21, 2023.
  2. ↑ Ortiz, Sabrina. "Every major AI feature announced at Google I/O 2023". ZDNet. May 10, 2023. May 10, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 21, 2023.
  3. ↑ 1 2 3 4 Milmo, Dan. "Google says new AI model Gemini outperforms ChatGPT in most tests". The Guardian. December 6, 2023. ISSN 0261-3077. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  4. ↑ Levy, Steven. "Sundar Pichai on Google;s AI, Microsoft's AI, OpenAI, and ... Did We Mention AI?". Wired. September 11, 2023. September 11, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 12, 2023.
  5. ↑ Knight, Will. "Google DeepMind's CEO Says Its Next Algorithm Will Eclipse ChatGPT". Wired. June 26, 2023. June 26, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 21, 2023.
  6. ↑ 1 2 3 Victor, Jon. "How Google is Planning to Beat OpenAI". The Information. August 15, 2023. August 15, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 21, 2023.
  7. ↑ Grant, Nico. "Google Calls In Help From Larry Page and Sergey Brin for A.I. Fight". The New York Times. January 20, 2023. ISSN 0362-4331. January 20, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 6, 2023.
  8. ↑ Kruppa, Miles; Seetharaman, Deepa. "Sergey Brin Is Back in the Trenches at Google". The Wall Street Journal. July 21, 2023. ISSN 0099-9660. July 21, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 7, 2023.
  9. ↑ Victor, Jon. "OpenAI Hustles to Beat Google to Launch 'Multimodal' LLM". The Information. September 18, 2023. September 18, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 15, 2023.
  10. ↑ "Google nears release of AI software Gemini, The Information reports". Reuters. September 14, 2023. September 15, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 2, 2023.
  11. ↑ Nolan, Beatrice. "Google is quietly handing out early demos of its GPT-4 rival called Gemini. Here's what we know so far about the upcoming AI model". Business Insider. September 23, 2023. September 23, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 16, 2023.
  12. ↑ Victor, Jon; Efrati, Amir. "Google Preps Public Preview of Gemini AI After Postponing In-Person Launch Events". The Information. December 2, 2023. December 2, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  13. ↑ Tangalakis-Lippert, Katherine. "Google has quietly pushed back the launch of next-gen AI model Gemini until next year, report says". Business Insider. December 2, 2023. December 3, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  14. ↑ 1 2 3 4 Kruppa, Miles. "Google Announces AI System Gemini After Turmoil at Rival OpenAI". The Wall Street Journal. December 6, 2023. ISSN 0099-9660. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  15. ↑ 1 2 3 4 Liedtike, Michael; O'Brien, Matt. "Google launches Gemini, upping the stakes in the global AI race". Associated Press. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  16. ↑ Edwards, Benj. "Google launches Gemini—a powerful AI model it says can surpass GPT-4". Ars Technica. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  17. ↑ 1 2 Pierce, David. "Google launches Gemini, the AI model it hopes will take down GPT-4". The Verge. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  18. ↑ Fung, Brian; Thorbecke, Catherine. "Google launches Gemini, its most-advanced AI model yet, as it races to compete with ChatGPT". CNN Business. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  19. ↑ "Google launches Gemini, upping the stakes in the global AI race". CBS News. December 6, 2023. December 7, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 7, 2023.
  20. ↑ 1 2 3 Knight, Will. "Google Just Launched Gemini, Its Long-Awaited Answer to ChatGPT". Wired. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  21. ↑ 1 2 Henshall, Will. "Google DeepMind Unveils Its Most Powerful AI Offering Yet". Time. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  22. ↑ Metz, Cade; Grant, Nico. "Google Updates Bard Chatbot With 'Gemini' A.I. as It Chases ChatGPT". The New York Times. December 6, 2023. ISSN 0362-4331. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  23. ↑ Elias, Jennifer. "Google launches its largest and 'most capable' AI model, Gemini". CNBC. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  24. ↑ Alba, Davey; Ghaffary, Shirin. "Google Opens Access to Gemini, Racing to Catch Up to OpenAI". Bloomberg News. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 7, 2023.
  25. ↑ Knight, Will. "Google DeepMind's Demis Hassabis Says Gemini Is a New Breed of AI". Wired. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 7, 2023.
  26. ↑ 1 2 Heikkilä, Melissa; Heaven, Will Douglas. "Google DeepMind's new Gemini model looks amazing—but could signal peak AI hype". MIT Technology Review. December 6, 2023. December 6, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  27. ↑ howdhury, Hasan. "AI bros are at war over declarations that Google's upcoming Gemini AI model smashes OpenAI's GPT-4". Business Insider. August 29, 2023. August 29, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 7, 2023.
  28. ↑ Harrison, Maggie. "OpenAI Rages at Report that Google's New AI Crushes GPT-4". Fortune. August 31, 2023. August 31, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 7, 2023.
  29. ↑ Langley, Hugh. "Google VP teases Gemini's multimodal future: 'I've seen some pretty amazing things.'". Business Insider. October 12, 2023. October 12, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 15, 2023.
  30. ↑ Sullivan, Mark. "Gemini-powered Google phones may make Siri even more of an Achilles' heel for the iPhone". Fast Company. December 6, 2023. December 7, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 7, 2023.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]