Vint Serf

Vinton Qrey Serf (ing. Vinton Gray Cerf; 23 iyun 1943[1][2], Nyu-Heyven, Konnektikut, ABŞ) – amerikalı internet pioneri və "İnternetin ataları"ndan biri. O, bu adı TCP/IP yaradıcılarından biri olan Robert Elliot Kan ilə paylaşır.[5][6][7][8]

Vint Serf
Doğum tarixi 23 iyun 1943(1943-06-23)[1][2] (81 yaş)
Doğum yeri
Elm sahələri informatika
İş yerləri
Təhsili
Elmi rəhbərləri Leonard Kleynrok
Üzvlüyü
Mükafatları "Fəxri Legion" ordeninin zabit dərəcəsi Order of Saints Cyril and Methodius Prezidentin "Azadlıq" medalı
Franklin İnstitutunun mükafatı Princess of Asturias Award for Technical and Scientific Research
İmza
research.google.com/pubs…
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

O, Milli Texnologiya Medalı,[9] Türinq mükafatı,[10] Prezident Azadlıq medalı,[11] Markoni mükafatı və Milli Mühəndislik Akademiyasına üzvlük kimi fəxri dərəcələr və mükafatlar alıb.

Həyatı və karyerası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vinton Qrey Serf 23 iyun 1943-cü ildə Konnektikut ştatının Nyu-Heyven şəhərində anadan olub.[12][13] Serf Con Postel və Stiv Kroker ilə birlikdə Van Nuys Liseyində təhsil alıb. Orta məktəbdə olarkən Cerf altı ay boyunca Rocketdyne-də Apollo proqramı üzərində işləmiş və F-1 mühərriklərinin dağıdıcı olmayan sınaqları üçün statistik analiz proqramlarının yazılmasına kömək etmişdir.[14][15]

Serf Stenford Universitetində riyaziyyat üzrə bakalavr dərəcəsi almışdır.[16] Kollecdən sonra Serf iki il IBM-də QUIKTRAN-ı dəstəkləyən sistem mühəndisi kimi çalışıb.[9]

Los-Anceles Kaliforniya Universitetində aspiranturada oxumaq üçün IBM-dən ayrılmış və burada 1970-ci ildə elmlər doktoru, 1972-ci ildə isə fəlsəfə doktoru dərəcəsini qazanmışdır.[17][18]

Serf professor Cerald Estrinin yanında təhsil alıb və professor Leonard Kleynrokun internetdəki ilk qovşaq (node) olan ARPANET-in[19] ilk iki qovşağını birləşdirən və ARPANET üçün "hostdan hosta protokoluna töhfə verən" məlumat paketi şəbəkəsi qrupunda çalışıb.[20]

UCLA-da olarkən ARPANET sistem arxitekturası üzərində işləyən Bob Kanla tanış oldu.[20] Serf Beynəlxalq Şəbəkə İşçi Qrupuna sədrlik edib. O, Yoqen Dalal və Karl Sanşayn ilə birlikdə 1974-cü ilin dekabrında nəşr olunan "İnternet Ötürülməsinə Nəzarət Proqramının Spesifikasiyası" (RFC 675) adlı ilk TCP protokolunu yazıb.[21]

Serf 1972-ci ildən 1976-cı ilə qədər Stenford Universitetində dosent vəzifəsində çalışıb, burada paket şəbəkələrinin qarşılıqlı əlaqəsi protokolları üzrə tədqiqatlar aparıb və Kan ilə birlikdə DoD TCP/IP protokol paketini tərtib edib.[20]

1973-1982-ci illərdə DARPA-da işləmiş və TCP/IP, paket radio (PRNET), paket peyk (SATNET) və paket təhlükəsizliyi texnologiyasını inkişaf etdirmək üçün müxtəlif qrupları maliyyələşdirmişdir.[22] Bu səylər ordunun ehtiyaclarından qaynaqlanırdı.[23][24][25] 1980-ci illərin sonlarında MCI-a keçdi və burada 1989-cu ildə internetə qoşulan ilk kommersiya e-poçt sisteminin (MCI Mail) inkişaf etdirilməsinə kömək etdi.[26][27]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Dennis M. A. Vinton Cerf // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ 1 2 Vinton G. Cerf // Munzinger Personen (alm.).
  3. ↑ 1 2 https://awards.acm.org/fellows/award-recipients.
  4. ↑ 1 2 Fellows Directory (brit. ing.).
  5. ↑ (see Interview with Vinton Cerf Arxiv surəti 9 iyun 2007 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib iyun 9, 2007, at the Wayback Machine, from a January 2006 article in Government Computer News), Cerf is willing to call himself one of the internet fathers, citing Bob Kahn and Leonard Kleinrock in particular as being others with whom he should share that title.
  6. ↑ Cerf, V. G. "The day the Internet age began". Nature. 461 (7268). 2009: 1202–1203. Bibcode:2009Natur.461.1202C. doi:10.1038/4611202a. PMID 19865146.
  7. ↑ "ACM Turing Award, list of recipients". Awards.acm.org. December 12, 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 2, 2011.
  8. ↑ "IEEE Alexander Graham Bell Medal". Ieee.org. July 7, 2009. August 20, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 2, 2011.
  9. ↑ 1 2 Cerf's curriculum vitae as of February 2001 Arxivləşdirilib 2010-09-01 at the Wayback Machine, attached to a transcript of his testimony that month before the United States House Energy Subcommittee on Telecommunications and the Internet, from ICANN's website
  10. ↑ Cerf wins Turing Award Arxivləşdirilib 2013-05-10 at the Wayback Machine February 16, 2005
  11. ↑ 2005 Presidential Medal of Freedom recipients Arxivləşdirilib 2019-05-03 at the Wayback Machine from the White House website
  12. ↑ Jerome, Richard. "Lending An Ear – Health, Real People Stories". People. September 18, 2000. June 19, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 2, 2011.
  13. ↑ Vinton Gray Cerf Biography. BookRags.com. January 21, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 2, 2011.
  14. ↑ Wientjes, Greg. Creative Genius in Technology: Mentor Principles from Life Stories of Geniuses and Visionaries of the Singularity. CreateSpace Independent Publishing Platform. 2011. səh. 93. ISBN 978-1463727505.
  15. ↑ Bobrow, Emily. "Vint Cerf Helped Create the Internet on the Back of an Envelope". The Wall Street Journal. December 16, 2022. December 26, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2022.
  16. ↑ Parker, Clifton B. "Former Stanford professor and Internet inventor eyes safety in wired-up world". Stanford University (ingilis). 2014-01-14. 2019-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-27.
  17. ↑ Cerf, Vinton. Multiprocessors, Semaphores, and a Graph Model of Computation (Tezis). University of California, Los Angeles. 1972. OCLC 4433713032. 2023-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-06.
  18. ↑ "UCLA School of Engineering Alumnus Chosen for Prestigious Turing Award". UCLA Henry Samueli School of Engineering and Applied Science. Spring 2005. March 5, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  19. ↑ "Internet predecessor turns 30". CNN. September 2, 1999. July 25, 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  20. ↑ 1 2 3 "INTERNET PIONEERS CERF AND KAHN TO RECEIVE ACM TURING AWARD". ACM. February 16, 2005. June 29, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 6, 2023.
  21. ↑ Vinton Cerf, Yogen Dalal, Carl Sunshine, Specification of Internet Transmission Control Program (RFC 675, December 1974)
  22. ↑ Cerf, Vinton G. "Oral history interview with Vinton G. Cerf" (PDF). University of Minnesota Digital Conservancy. Minnesota, Minneapolis: Charles Babbage Institute. 1990-04-24. səh. 24. 2020-06-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-04. My first introduction to somebody at DARPA other than Bob Kahn and Steve Crocker was Craig. So it was fairly early on, I think by 1973, I was under contract to carry out the INTERNET research work.
  23. ↑ Cerf, Vinton G. "Oral history interview with Vinton G. Cerf" (PDF). University of Minnesota Digital Conservancy. Minnesota, Minneapolis: Charles Babbage Institute. 1990-04-24. səh. 28. 2020-06-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-04. we absolutely wanted to bring data communications to the field, which is what the packet radio project and the packet satellite projects were about [...]. So the whole effort was very strongly motivated by bringing computers into the field in the military and then making it possible for them to communicate with each other in the field and to assets that were in the rear of the theatre of operations. So all of the demonstrations that we did had military counterparts.
  24. ↑ Vint, Cerf. "Vint Cerf: The past, present and future of the internet". Youtube. National Institute of Standards and Technology. 2017-06-27. 2021-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-04.
  25. ↑ Lukasik, Stephen J. Department of Defense Appropriations for Fiscal Year 1973: Hearings Before a Subcommittee of the Committee On Appropriations, United States Senate, Ninety-second Congress, Second Session, On H. R. [16593] pt.1. Washington: University of California. 1972-02-16. səh. 775 ff. 2020-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-04 – HathiTrust Digital Library vasitəsilə. the tools and techniques to be developed will be available on systems of the ARPA network and therefore will be immediately accessible by the services [...]. [...] making excellent progress toward our objective of developing the capability to have computers consider large quantities of complex, real world information and form generalizations and plans based on the totality of information [...]. Progress in these areas is important for the intelligence agencies, especially in intelligence analysis and question-answering systems.
  26. ↑ "Meet Mr. Internet: Vint Cerf - IEEE Spectrum". spectrum.ieee.org (ingilis). 2023-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-03.
  27. ↑ Cerf, Vinton G. "Oral history interview with Vinton G. Cerf" (PDF). University of Minnesota Digital Conservancy. Minnesota, Minneapolis: Charles Babbage Institute. 1990-04-24. səh. 30. 2020-06-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-04. This was a challenge that would use all my DARPA-acquired skills and know-how. What emerged was MCI Mail.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]