II Marqrete

II Marqrete (dan. Margrethe 2.; tam adı: Marqrete Aleksandrina Torhildur İnqrid; 16 aprel 1940[1][2][…], Amalienborq[d], Kopenhagen, Danimarka[1]) — keçmiş Danimarka kraliçası. O, həmçinin Danimarka kilsəsinin başçısı və Ali Baş Komandan vəzifələrini daşıyırdı. 1953-cü ildə konstitusiyada edilən dəyişiklikdən sonra qadınların taxta çıxması yolu açılmış və beləliklə hakimiyyətə gəlmişdir. 2023-cü ilin sonunda Yeni il çıxışında taxtdan imtina etmişdir.[5]

II Marqrete
dan. Margrethe II
dan. Margrethe Alexandrine Þórhildur Ingrid
14 yanvar 1972 – 14 yanvar 2024
ƏvvəlkiIX Frederik
SonrakıX Frederik
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 16 aprel 1940(1940-04-16)[1][2][…] (84 yaş)
Doğum yeri
Təhsili
Fəaliyyəti monarx, rəssam, ssenarist, textile artist[d]
Atası IX Frederik[4]
Uşaqları
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti Danimarka
Rütbəsi Ali Baş Komandan
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi tərcüməçi, illüstrasiyaçı[d], istehsal dizayneri[d], arxeoloq[d]
İmzanın şəkli
kongehuset.dk
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

16 aprel 1940-cı ildə Kopenhagendə doğulmuşdur. IX Frederikin qızı və VI Qustav Adolfun nəvəsidir.

Uşaqlıq dönəmi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Marqretin doğulduğu yer: Amalienborqdakı Frederik VIII Sarayı

Şahzadə Margrethe 16 aprel 1940-cı ildə VIII Frederik sarayında, Danimarka kral ailəsinin Kopenhagenin mərkəzindəki Frederiksstaden rayonundakı Amalienborg saray kompleksində valideynlərinin əsas iqamətgahında anadan olmuşdur. O, iki vəliəhd şahzadənin (sonralar Kral IX Frederik və Kraliça İnqrid ) ilk övladı idi. Onun atası o vaxt hökmranlıq edən Kral Xristian X- in böyük oğlu, anası isə İsveç vəliəhd şahzadəsinin (sonradan Kral Qustaf VI Adolf ) yeganə qızı idi. Onun anadan olması Nasist Almaniyasının 9 aprel 1940-cı ildə Danimarkanı işğal etməsindən cəmi bir həftə sonra baş vermişdi [6]

Margrethe mayın 14-də Kopenhagendəki Holmen kilsəsində xaç suyuna salındı.[6] Şahzadənin xaç babası Kral Xristian X (ata tərəfdən baba) idi; İrsi Şahzadə Knud (ata tərəfdən əmisi); Şahzadə Aksel (ata tərəfdən babasının birinci əmisi oğlu); İsveç kralı V Qustaf (ana tərəfdən ulu baba); İsveç vəliəhdi Qustaf Adolf (ana tərəfdən baba); Şahzadə Qustaf Adolf, Västerbotten hersoqu (əmisi); və Şahzadə Artur, Connaught və Strathearn hersoqu (ana tərəfdən ulu baba).

O, mərhum ana nənəsi, İsveç vəliəhd şahzadəsi Marqaretin şərəfinə Marqret, ata tərəfdən nənəsinin şərəfinə Alexandrine, Kraliça Aleksandrin və anasının şərəfinə İnqrid adını aldı. Ata tərəfdən babası da İslandiya kralı olduğu üçün ona İslandiya adı Þórhildur verildi.[7]

Margrethe dörd yaşında olanda, 1944-cü ildə onun kiçik bacısı Şahzadə Benedikte dünyaya gəldi. Şahzadə Benedikte daha sonra Sayn-Vitgenşteyn-Berleburq şahzadəsi Riçardla evləndi və bir müddət Almaniyada yaşayır. İkinci bacısı Princess Anne-Marie 1946-cı ildə anadan olub. Anne-Mari daha sonra Yunan kralı II Konstantinlə evlənib və hazırda Yunanıstanda yaşayır.

Margrethe və bacıları Kopenhagendəki Amalienborgdakı Frederik VIII Sarayında və Şimali Zelandiyadakı Fredensborg Sarayında mənzillərdə böyüdülər. O, yay tətilini kral ailəsi ilə birlikdə Cənubi Jutlanddakı Qråsten sarayında valideynlərinin yay iqamətgahında keçirirdi. 20 aprel 1947-ci ildə Kral Xristian X öldü və Marqretin atası Kral IX Frederik kimi taxta çıxdı.

Varis olma ehtimalı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şahzadə Margrethe 1966-cı ilin avqustunda

Onun doğulduğu anda, 1850-ci illərdə Qlüksburq qolunun uğur qazanması üçün seçilən varislik qanunlarında edilən dəyişikliklər sayəsində Danimarka taxtına yalnız kişilər çıxa bilərdi. Marqretin qardaşları olmadığı üçün əmisi Şahzadə Knud bir gün taxt-taca oturacağı güman edilirdi.

Konstitusiyanın dəyişdirilməsi prosesi 1947-ci ildə, Marqretin atası taxta çıxdıqdan və Kraliça İnqridin daha uşaq sahibi olmayacağı bəlli olduqdan çox keçmədən başladı. Frederik və qızlarının populyarlığı və qadınların Danimarka həyatında daha görkəmli rolu konstitusiyanın dəyişdirilməsinin mürəkkəb prosesini başlatdı. Qanun təklifin bir-birinin ardınca hər i Yeni Vərəsəlik Aktı, kişilərə üstünlük verən koqnatik primogenituradan fərqli olaraq Danimarka taxtına qadınların da varis olmasına icazə verdi, burada olan dəyişikliyə görə bir qadın yalnız qardaşı olmadığı təqdirdə taxta çıxa bilərdi. Buna görə də Princess Margrethe-nin varis olmaq ehtimalı ortaya çıxdı.[6] 2009-cu ildə varislik qanunu mütləq primogenituraya dəyişdirildi.[8]

On səkkizinci doğum günündə, 16 aprel 1958-ci ildə Marqretə Dövlət Şurasında yer verildi. Daha sonra Kralın olmadığı dövrdə Şuranın iclaslarına sədrlik etdi.[6]

1960-cı ildə İsveç və Norveç şahzadələri ilə birlikdə ABŞ-a, Los-Ancelesə və Paramount Studios- a səfər etdi və burada Din Martin, Cerri Lyuis və Elvis Presli də daxil olmaqla bir neçə məşhurla tanış oldular.[9]

Təhsil

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Margrethe 1959-cu ildə məzun olduğu Kopenhagendəki N. Zahle məktəbində özəl məktəbdə təhsil alıb. O, bir il İngiltərənin Hempşir şəhərində qızlar üçün internat məktəbi olan North Foreland Lodge- da keçirdi və daha sonra 1960-1961-ci illərdə Kembricdəki Girton Kollecində tarixdən əvvəlki arxeologiya, 1961-1962-ci illərdə Orhus Universitetində siyasi elmlər üzrə təhsil alıb. 1963-cü ildə Sorbonna, 1965-ci ildə isə London İqtisadiyyat Məktəbində təhsil almışdır [10] O , London Antikvarlar Cəmiyyətinin üzvüdür .[6]

Margrethe Dan, Fransız, İngilis, İsveç və Alman dillərini mükəmməl farer dilini isə məhdud səviyyədə bilir.[6][10]

Margrethe və Henri 1966-cı ildə

Evlilik və uşaqları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şahzadə Marqretin Londonda olduğu müddətdə o, Fransanın Londondakı səfirliyində katib olan fransız diplomat Henri-Marie-Jean-Andre de Laborde de Monpezat ilə görüşdü. Onların nişanı 5 oktyabr 1966-cı ildə elan edildi. Onlar 10 iyun 1967-ci ildə Kopenhagendəki Holmen kilsəsində evləndilər və toy mərasimi Fredensborq sarayında keçirildi.[6] Laborde de Monpezat, Danimarka taxt-tacının ehtimal olunan varisinin həyat yoldaşı kimi yeni statusuna görə "Danimarkanın Əlahəzrət Şahzadəsi Henrik" ünvanını və adını aldı.[6] Onlar Henri 13 fevral 2018-ci ildə vəfat edənə qədər əlli ildən çox evli qaldılar.[6]

Şahzadə Margrethe ilk övladı Şahzadə Frederik ilə 1968-ci ildə

Toydan bir il keçməmiş şahzadə Marqret 26 may 1968-ci ildə ilk övladını, oğlunu dünyaya gətirdi. Ənənəyə görə, Danimarka kralları növbə ilə Frederik və ya Kristian adlanırdı. O, özü "Kristian" mövqeyini qəbul edərək bunu davam etdirməyi seçdi və bununla da böyük oğlunun adını Frederik qoydu.

Növbəti il, 7 iyun 1969-cu ildə Yoahim adlı ikinci uşaq dünyaya gəldi [6]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Маргрете II // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 1 2 Margrethe II // Kunstindeks Danmark (dan.).
  3. ↑ 1 2 http://kongehuset.dk/publish.php?dogtag=k_en_fam_oue.
  4. ↑ 1 2 Lundy D. R. Margrethe II zu Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, Queen of Denmark // The Peerage (ing.).
  5. ↑ "Danimarka kraliçası Yeni il çıxışında taxtdan imtina etdi". Oxu.Az (az.). 2023-12-31. İstifadə tarixi: 2023-12-31.
  6. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 "Her Majesty Queen Margrethe II". Kongehuset.dk. 7 February 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 December 2014.
  7. ↑ "Navnet til den ny prinsesse..." nfi.ku.dk. Nordisk Forskningsinstitut, University of Copenhagen. 18 May 2012. 2 February 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 January 2017.
  8. ↑ "The Royal House - The Danish Monarchy". www.kongehuset.dk. Danish Royal Court. 8 February 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 December 2013.
  9. ↑ "Elvis Presley with Princesses Margrethe of Denmark, Astrid of Norway, and Margaretha of Sweden". Elvispresleymusic.com.au. 7 June 1960. 9 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 December 2014.
  10. ↑ 1 2 "Margrethe and Henrik Biography". Royalinsight.net. 16 April 1940. 30 October 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2012.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]