Klas Yanson Visher

Klas Yanson Visher (nid. Claes Janszoon Visscher; 1587[1][2][…], 1586[3][4] və ya ən tezi 1586 və ən geci 1587[5], Amsterdam, Hollandiya qraflığı[8][5] – 19 iyun 1652[6][7][…], Amsterdam, Hollandiya qraflığı[8][5]) — Holland qızıl dövrün rəssamı, və qravüraçısı, kartoqraf və qravüra naşiri, Piscator nəşriyyatının yaradıcısı.[9]

Klas Yanson Visher
nid. Claes Janszoon Visscher
Klas Yanson Visher, təq 1619-cu ildə. Ofort İ. Boqermanın rəsmi.
Klas Yanson Visher, təq 1619-cu ildə. Ofort İ. Boqermanın rəsmi.
Doğum tarixi 1587[1][2][…], 1586[3][4] və ya ən tezi 1586 və ən geci 1587[5]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 19 iyun 1652(1652-06-19)[6][7][…]
Vəfat yeri
Fəaliyyəti kartoqraf, rəssam, naşir, qrafik rəssam, qravüraçı, oymaçı, litoqraf, mis oymaçı, çapçı, rəssam, çap naşiri, xəritə naşiri, litoqrafiya naşiri, nəşr satıcısı, xəritə satıcısı, diakon
Janrlar Rəsmxət, qravür
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Klas Yanson Visher gəmi dülgəri Jan Klas Visherin (Fisher) oğlu idi. Təxminən 1608-ci ildə Op de Kolkun evinə yaşamaq üçün köçmüşdür. Onun incəsənət müəllimləri məlum deyil, lakin stilistik analogiyalara əsasən onun David Vinkbunsun tələbəsi ola biləcəyi güman edilir. 1611-ci ildə o, Amsterdamdakı Kalverstraatda ev alıb ora köçdü.[10].

Ustadın ləqəbi söz oyununa əsaslanır: (nid. visser — balıqçı) deməkdir. Visher-Piskator tipik holland mənzərələri və döyüş səhnələri ilə "tarixi qravüra" adlanan əsəri ilə məşhurlaşıb. O, həmçinin bir neçə coğrafi atlas və iki yüzə yaxın fərdi xəritə nəşr etdirmişdir. Ən təsirli nümunələrdən biri qravüra və mətnlərlə tamamlanan "Amsterdam Profili"nin (nid. Profiel van Amsterdam) 1611-ci il nəşridir.

1620-ci ildən Klas Yanson Visher ayrı-ayrı ölkələrin coğrafi xəritələrini tərtib etmişdir. 1634-cü ildə Belçika və Aşağı Almaniya adlı ilk atlası üçün Visher 1623-cü ildə aldığı van den Keeresin 1617-ci il nəşri olan "Aşağı Almaniya" atlasında həkk olunmuş mis lövhələrdən istifadə etdi. Van der Keerin xəritələrindən əlavə, bu atlasda ornamental çərçivələrdə bir sıra hərbi xəritələr də var idi. Bu atlas 1637-ci və 1645-ci illərdə yenidən nəşr edildi.

Visherin 1649-cu ilə aid başqa bir atlası "Müqavilə coğrafi xəritələri" (lat. Tabularum Geographicarum Contractarum) adlanır. Visherin nəşr etdiyi xəritələrin çoxu Abraham Huss tərəfindən həkk olunub. Ən məşhur nəşr: "Piskator İncili"dir (lat. Theatrum Biblicum, 1650). Bu nəşrdə beş yüz mis qravüra əvvəlki nəsil Flamand və holland ustalarının rəsmlərindən hazırlanmışdır.[11].

Bu nəşr bir çox rəssamlar, qravüraçılar və dekorativ rəssamlar, o cümlədən Kostroma, Yaroslavl və Moskvanın rus qravür rəssamları üçün ikonoqrafik mənbə rolunu oynayan illüstrasiyalarına görə çox məşhur idi. Hollandiyalı tacirlər Moskvaya "Piscator İncili"ni gətirdilər. Artıq 1653-cü ildə o, rus rəssamlarına tanış idi.[12] "Piscator İncili"ndən izoqraflar tərəfindən çəkilmiş yüzlərlə təsvirlər Rusiyanın mərkəzi hissəsində, Moskva Kremlindən Üçlük Monastırına qədər — Yuxarı Volqa dairəsinin rəssamlarının işlədiyi yerlərdə kilsələrin divarlarını bəzəyirdi.

Albom Piskator nəşriyyatı tərəfindən altı dəfə yenidən çap edilmişdi.[13] Rusiyada o, poetik slavyan mətnləri ilə yayılmışdı. Rusiyadan başqa, "Piskator İncili" Şərqi Avropanın digər ölkələrində də məşhur idi.

Klas Yanson Visher qızı ilə evləndiyi kartoqraf və naşir Yodok Hondiusun qohumu idi. 1652-ci ildə Klas Yanson Visher vəfat etdi və Amsterdamdakı Nyuvezeids Kapellasında dəfn edildi.[14] Ölümündən sonra XVIII əsrin birinci yarısına qədər davam edən nəşriyyatın rəhbərliyini oğlu Birinci Nikolay (Klas) Visher (Fisher) (1618–1679) öz üzərinə götürdü. Ailə biznesini nəvəsi İkinci Nikolay Visher (1649–1702) davam etdirdi.[15]

II Nikolay Visher "İncil"i nəşr etməklə yanaşı, əsasən mənzərələr, portretlər və coğrafi xəritələr nəşr etdirirdi. O, həmçinin Esays van de Velde və David Vinkbunsun rəsm əsərlərinin naşiri idi.[16] Rəssam və oymaçı Rolant Roqmanın və onun bacısı Gertruda Roqmanın yaradıcılığına da böyük təsir göstərmişdir.[17] İkinci Nikolay Visherin ölümündən sonra ailə biznesini 1726-cı ilə qədər onun dul arvadı idarə edib. Bu zaman Piskator nəşriyyatının məhsullarının əsas hissəsi əvvəlki əsrin nəşrlərinin təkrar çapı təşkil edirdi.

Qalereya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Fişer nəşriyyatının emblemi. 1630-cu ildən Hollandiya və ətraf ərazinin xəritəsinin bir hissəsi. Amsterdam.
    Fişer nəşriyyatının emblemi. 1630-cu ildən Hollandiya və ətraf ərazinin xəritəsinin bir hissəsi. Amsterdam.
  • Amsterdam şəhərinin panoraması, 1611-ci il.
    Amsterdam şəhərinin panoraması, 1611-ci il.
  • Bütün Yer kürəsinin yeni coğrafi və hidroqrafik dünyası (Nova Totius Terrarum Orbis Geographica Ac Hydrographa), 1652-ci il.
    Bütün Yer kürəsinin yeni coğrafi və hidroqrafik dünyası (Nova Totius Terrarum Orbis Geographica Ac Hydrographa), 1652-ci il.
  • Belçika Aslanı, 1611-ci il.
    Belçika Aslanı, 1611-ci il.
  • Hollandiya Aslanı, 1648-ci il.
    Hollandiya Aslanı, 1648-ci il.
  • Dünya xəritəsi. Bütün Yer kürəsinin yeni coğrafi və hidroqrafik dünyası, 1652-ci il.
    Dünya xəritəsi. Bütün Yer kürəsinin yeni coğrafi və hidroqrafik dünyası, 1652-ci il.
  • Paris şəhərinin xəritəsi, 1618-ci il.
    Paris şəhərinin xəritəsi, 1618-ci il.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 RKDartists (nid.).
  2. ↑ 1 2 Claes Jansz. Visscher (ing.).
  3. ↑ 1 2 http://emp-web-84.zetcom.ch/eMP/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=artist&objectId=14291.
  4. ↑ 1 2 https://www.museabrugge.be/collection/work/id/0000_GRO4921_III.
  5. ↑ 1 2 3 4 5 6 ECARTICO (ing.).
  6. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  7. ↑ 1 2 Claes Jansz. Visscher // Claes Jansz. Visscher. 2009.
  8. ↑ 1 2 3 4 Catalog of the German National Library (alm.).
  9. ↑ Neues allgemeines Künstler-Lexicon; oder Nachrichten von dem Leben und den Werken der Maler, Bildhauer, Baumeister, Kupferstecher etc. Bearb. von Dr. G. K. Nagler. — München: E. A. Fleischmann, 1835–1852
  10. ↑ Eintrag "Visscher, Claes Jansz. <der Jüngere>" [1] Arxivləşdirilib 2023-09-01 at the Wayback Machine
  11. ↑ Theatrum biblicum. Библия Пискатора 1643 года [2] Arxivləşdirilib 2023-09-01 at the Wayback Machine
  12. ↑ Власов В. Г. Пискатор, Пискатор-Фишер, Клаус Янс // Стили в искусстве. В 3-х т. — СПб.: Кольна. — Т. 3. — Словарь имён, 1997. — С. 172. — ISBN-5-88737-010-6
  13. ↑ Как Библия Пискатора окно в Европу открывать помогала Arxivləşdirilib 2019-07-02 at the Wayback Machine // НГ, 2.07.2019
  14. ↑ "Claes Jansz. Visscher Biography". en:Answers.com. 8 November 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 January 2010.
  15. ↑ Nicolaes Visscher II Arxiv surəti 15 iyun 2019 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 15 iyun 2019 at the Wayback Machine in the RKD
  16. ↑ Provincial atlas of North Holland Arxiv surəti 24 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 24 iyul 2011 at the Wayback Machine in the North Holland Archives
  17. ↑ Geertruid Roghman Arxiv surəti 26 sentyabr 2022 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 26 sentyabr 2022 at the Wayback Machine in the Netherlands female lexicon of history

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Klas Yanson Visher ilə əlaqəli mediafayllar var.