Mezoarxey

Geoxronoloji şkala milyon
il
əvvəl
Eon Era Dövr 0
F
a
n
e
r
о
z
о
y 		Kaynozoy Dördüncü dövr 2,58
Neogen 23
Paleogen 66
Mezozoy Təbaşir 145
Yura 201
Trias 252
Paleozoy Perm 299
Karbon 359
Devon 419
Silur 444
Ordovik 485
Kembri 541
K
e
m
r
i
d
ə
n

ə
v
v
ə
l 		Proterozoy Neoproterozoy Ediakar 635
Kriogen 720
Toni 1000
Mezoproterozoy Steni 1200
Ektaz 1400
Kalim 1600
Paleoproterozoy Stater 1800
Orozir 2050
Rias 2300
Sider 2500
Arxey Neoarxey 2800
Mezoarxey 3200
Paleoarxey 3600
Eoarxey 4000
Katarxey 4600
Mənbə

Mezoarxey- 3,200 - 2,800 milyon il əvvəli əhatə edən Arxey Eonu dövründəki geoloji dövrdür. Avstraliyadan gələn fosillər, stratolitlərin, ilkin dəniz yosunlarının Mezoarxeydən bəri yer üzündə böyüdüklərini göstərir. İlk superqitə Vaalbara təxminən 2800 milyon il əvvəl bu dövrdə dağılmışdır.[1]

Ən erkən riflər bu dövrdə və yəqin ki, stromatolitlər tərəfindən əmələ gəlmişdir.[2][3] Bu dövrə aid süxurlarda aparılan oksigen izotoplarının təhlili 55-85 °C ətrafında bir okean istiliyinin, digər hava dəyərləndirmələri isə 50 °C-dən aşağı olduğu nəticəsinə gətirib çıxardı.[4][5] Atmosferdəki azot qazının günümüzə köklü şəkildə bənzədiyi və karbon qazının təxminitəzyiqinin, ehtimal ki, 0.7 bardan aşağı olduğu düşünülür.[6]


İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Robert E. Kopp; Joseph L. Kirschvink; Isaac A. Hilburn, Cody Z. Nash. "The Paleoproterozoic snowball Earth: A climate disaster triggered by the evolution of oxygenic photosynthesis". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 102 (32). 2005: 11131–6. Bibcode:2005PNAS..10211131K. PMC 1183582. PMID 16061801. 2016-07-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-19.
  2. ↑ Nelson, Jon. "Stromatolites: Our Mysterious Ancient Reefs". Lake Superior Magazine. 15 April 1997. 18 February 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 March 2018.
  3. ↑ Allwood, Abigail C.; Walter, Malcolm R.; Kamber, Balz S.; Marshall, Craig P.; Burch, Ian W. "Stromatolite reef from the Early Archaean era of Australia". Nature. 441 (7094). 8 June 2006: 714–718. Bibcode:2006Natur.441..714A. doi:10.1038/nature04764. PMID 16760969.
  4. ↑ Knauth, L. P. Lowe, D. R. High Archean climatic temperature inferred from oxygen isotope geochemistry of cherts in the 3.5 Ga Swaziland group, South Africa, Geol. Soc. Amer. Bull. 115 (2003) 566 – 580.
  5. ↑ Sleep, Norman H.; Hessler, Angela M. "Weathering of quartz as an Archean climatic indicator" (PDF). Earth and Planetary Science Letters. 241 (3–4). January 2006: 594–602. Bibcode:2006E&PSL.241..594S. doi:10.1016/j.epsl.2005.11.020. 10 March 2018 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 10 March 2018.
  6. ↑ Marty, Bernard; Zimmermann, Laurent; Pujol, Magali; Burgess, Ray; Philippot, Pascal. "Nitrogen Isotopic Composition and Density of the Archean Atmosphere". Science (ingilis). 342 (6154). 4 October 2013: 101–104. arXiv:1405.6337. Bibcode:2013Sci...342..101M. doi:10.1126/science.1240971. ISSN 0036-8075. PMID 24051244.