Morqan Tomas Hant

Tomas Hant Morqan (ing. Thomas Hunt Morgan; 25 sentyabr 1866[1][2][…], Leksinqton, Kentukki[3] – 4 dekabr 1945[3][1][…], Pasadena, Kaliforniya) — Amerika bioloqu, genetika elminin banislərindən biri, İtakada, Nyu York (1932) Genetikadan keçirilən Altıncı Beynəlxalq konqresin sədri olub. "Xromosomların irsiyyətdə rolu" ilə bağlı kəşfə görə 1933-ci ildə fiziolofiya və tibbin Nobel mükafatı laureatı olmuşdur.

Morqan Tomas Hant
Doğum tarixi 25 sentyabr 1866(1866-09-25)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 4 dekabr 1945(1945-12-04)[3][1][…] (79 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi ürək tutması
Uşağı 4
Elm sahəsi Genetika
Elmi dərəcələri
İş yerləri
Təhsili
Üzvlüyü
Mükafatları fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı
"Kopli" medalı Darvin medalı
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tomas Morqan və onun tələbələri(Q.C.Möller, A.Q.Störtevant) "Xromosomun İrsiyyəti" nəzəriyyəsini formalaşdırmışdılar. Genlərin xromosomda yerləşməsi haqqında qoyulmuş qanunauyğunluqlar Qreqor Mendelin qanunlarının sitoloji mexanizmlərinin aydınlanmasına və təbii seçmə nəzəriyyəsinin genetik əsaslarının inkişafına səbəb oldu. Növlərdə irsiyyət və dəyişkənliyin olmasına aid uzunmüddətli və çətin araşdırmalar yalnız Morqanın drozofil milçəyi üzərində apardığı eksperimentlərdən sonra uğurla nəticələndi.O drozofil milçəyinin öyrənilmiş xüsusiyyətlərini 4 qrupa böldü, bunlar irsən nəslə ötürülür və drozofil milçəyində 4 cüt xromosomun olmağı ilə bağlıdı.Alimlər müəyyən etmişdilər ki, bu xromosomlardan olan kombinasiyalar müxtəlif min gendən çox ola bilməz.Milçəkdə olan genlərdən asılı olaraq onun bu və ya hansı növə aid olduğu müəyyən olunur. Drozofillə aparılan minlərlə eksperimentlər morqançılara bu və ya digər genin xromosomda harda yerləşməsini göstərən xəritə tərtib etməyə imkan verdi. Bu xəritə imkan verdi müəyyən etməyə ki, bütün bitki və heyvan xromosomlarında genlər dəqiq müəyyən vəziyyətdə yerləşir.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Развитие и наследственность Ю. Я. Керкис. — М.—Л.: Биомедгиз, 1937.

Thomas Hunt Morgan (1866—1945) A Biographical Memoir by A. H. Sturtevant, 1959

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 Allen G. E. Thomas Hunt Morgan // Encyclopædia Britannica (ing.).
  3. ↑ 1 2 3 4 Морган Томас Хант // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  4. ↑ 1 2 3 4 Biographical Memoirs of the Royal Society.
  5. ↑ 1 2 www.pas.va (ing.).