Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı

Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı (türk. Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı) - Türk Silahlı Qüvvələrinə komandanlıq edən və idarə edən Ankara,Çanqayadakı,ən yüksək hərbi birlik olan Türkiyə Respublikası Baş Qərargah rəisi,Silahlı Qüvvələrin komandanı olaraq,Prezident tərəfindən Türkiyə Respublikasının Konstitusiyasının 117-ci maddaəsinə əsasən təyin olunur. Vəzifə borcuna görə Milli Müdafiə Nazirliyi qarşısında cavabdehdir.[2] Baş Qərargahın binası, 29 oktyabr 1931-ci ildə (Cümhuriyyətin 8-ci il dönümündə) Atatürkün də qatıldığı bir mərasimlə açıldı. Hal-hazırkı Baş qərargah rəisi 10 iyul 2018-ci ildən bəri general-polkovnik Yaşar Gülərdir.

Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı
türk. Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı
Növü Baş Qərargah
Yaranma tarixi 3 May 1920 - günümüz
Ölkə Türkiyə Türkiyə
Tabedir Türkiyə Respublikası Milli Müdafiə Nazirliyi
Tərkibi Türkiyə Silahlı Qüvvələri
Vəzifəsi

Silahlı Qüvvələr Komandanlığı

Döyüşdə Ali Baş Komandanlıq vəzifəsini prezidenti adından yerinə yetirmək
Sayı

351.176'i hərbi,

ümumi 391.695 personal
Qərargah Ankara
Ləqəbi TSK
Şüarı Nüfuzlu.Effektiv
Rəngləri qırmızı,ağ
Marşı Silahlı Qüvvələrin marşı
Döyüşlər Fərat Qalxanı Əməliyyatı
Türkiyə-İŞİD qarşıdurması
Türkiyə-PKK qarşıdurması
Fərat Qalxanı əməliyyatı
Zeytun budağı əməliyyatı
Sülh Bulağı əməliyyatı
Kipr Sülh Hərəkatı
Koreya müharibəsi
Fərqlənmə nişanları Türkiyə Silahlı Qüvvələri Şərəf medalı
Türkiyə Silahlı Qüvvələri Üstün Cəsarət və Fəraqat medalı
Türkiyə Silahlı Qüvvələri Xidmət Tərif medalı
Türkiyə Silahlı Qüvvələri Nailiyyət medalı
Komandanlıq
Komandir general-polkovnik Yaşar Güler
Məşhur komandirləri general-polkovnik Mətin Gürak[1]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının binası, Ankara

Vəzifələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Baş Qərargah rəisi Silahlı Qüvvələrin Komandanıdır və aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirir:

  • Müharibədə Ali Baş Komandanlıq vəzifəsini Prezident adından yerinə yetirmək.[3]
  • Silahlı Qüvvələrin müharibəyə hazırlanmasında kadr,kəşfiyyat,əməliyyat,təşkilat və təlim xidmətləri ilə bağlı prinsiplərin, prioritetlərin və əsas proqramların müəyyənləşdirilməsi.[4]
  • Beynəlxalq müqavilələrin və müqavilələrin hərbi aspektlərinin və tətbiqetmə prinsiplərinin müəyyənləşdirilməsində rəy vermək; bu iclaslarda iştirak etmək və ya lazım olduqda nümayəndə göndərmək.[4]

Vəzifə müddəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Baş Qərargah rəislərinin səlahiyyət müddəti 4 ildir. Türkiyə Quru Qoşunları məktəbi 1962 və 1963-cü illər üsyanında iştirak etdiyi üçün 1963 və 1964-cü illərdə məzun verə bilmədi. Bunun təsiri 2000-ci illərdə komandanlıq səviyyəsində özünü göstərdi,komandirlər yaş həddi səbəbiylə vəzifələrində daha qısa qaldılar. Yaşar Böyükanıt və İlkər Başbuğ iki il Baş Qərargah rəisi vəzifələrini icra etdilər. Növbəti Baş qərargah rəisi İşık Koşanər üç il vəzifəsini davam etdirməli oldu və 2013-cü ildən sonra yaş həddi problemi aradan qaldırıldı. Ancaq general-polkovnik İşıq Koşanər,Balyoz çevriliş planının nəticəsində həbs olunmalara qarşı reaksiya göstərmək üçün üç gün sonra 29 iyul 2011-ci il tarixində keçiriləcək Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələri Ali Hərbi Şurası önündəki bütün qüvvələrin komandirləri ilə birlikdə istefa verdi. Elə həmin gün bütün qüvvə komandirlərinin istefası ilə ən yüksək dərəcəli general-polkovnik Nejdət Özel ilk olaraq Quru Qoşunları Komandanlığı və Baş qərargah Başçısının müavini, 4 avqust 2011-ci ildə isə Baş Qərargah rəisi təyin edildi. General-polkovnik Nejdət Özəl təqaüdə çıxdıqdan sonra general-polkovnik Hulusi Akar,4 avqust 2015-ci il tarixində Ali Hərbi Şurada Baş Qərargah rəisi oldu.[5] 2018-ci ildə Türkiyə Quru Qoşunları komandiri general-polkovnik Yaşar Gülər,Prezidentin fərmanı ilə Baş Qərargah rəisi təyin edildi.[6]

Türkiyənin müdafiə təşkilatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Prezidentin 1 saylı fərmanına əsasən,Baş qərargah rəisi və Ordu,Hava və Dəniz Qüvvələri komandirləri ayrıca Milli Müdafiə Nazirinə tabedir və məsuliyyət daşıyırlar.[2]

 
 
 
 
Türkiyə Prezidenti (Ali Baş Komandan)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Türkiyə Respublikası Milli Müdafiə Nazirliyi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Baş qərargah rəisi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Türkiyə Quru Qoşunları
 
Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri komandiri
 
Türk Dəniz Qüvvələri
 
 


İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-10.
  2. ↑ 1 2 "Arxivlənmiş surət". 2020-07-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-11.
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2015-10-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-12-10.
  4. ↑ 1 2 "1324 sayılı Genelkurmay Başkanının Görev ve Yetkilerine Ait Kanun. T.C. Resmî Gazete, 13572, 7 Ağustos 1970" (PDF). 2016-04-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-12-10.
  5. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-11. (#first_missing_last)
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-11.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

П:  Türkiyə portalı