Türkiyə iqtisadiyyatı, Beynəlxalq Valyuta Fondu (IMF) tərəfindən inkişaf edən bazar olaraq təyin olunan bir iqtisadiyyattır. Türkiyə, dünyanın sənayeləşən ölkələr arasında görülür. The World Factbook'a görə Türkiyə böyük ölçüdə inkişaf etmiş bir iktisada malikdir. Kənd təsərrüfatı məhsullarının, tekstil, motorlu nəqliyyat vasitələri, gəmilər və digər nəqliyyat avadanlıqları, tikinti materialları, istehlakçı elektronikası və ağ əşya kimi sektorlarda dünyanın lider üreticilerindendir. Dövlətin sənaye, bankçılıq, nəqliyyat və rabitə sektorlarında hələ də əhəmiyyətli bir rol boynuna götürməsini baxmayaraq son illərdə xüsusi sektörde də sürətli bir inkişaf təmin etmişdir.
Türkiyə iqtisadiyyatı | |
---|---|
| |
Valyuta | Türkiyə lirəsi (TRY, ₺) |
Büdcə ili | Təqvim ili |
Ticarət təşkilatları | G-20, OECD, ÜTT, ECO, BSEC, AIIB, D-8, Avropa Birliyi Gömrük İttifaqı |
Statistika | |
ÜDM | ▼ 743.708 milyard $ |
ÜDM sıralaması | 19-cu sırada |
Adambaşına düşən ÜDM | 9,346 $ |
Adambaşına düşən ÜDM sıralaması | 70-ci sırada |
Sektorlarına görə ÜDM | Kənd təsərrüfatı (8.1%), sənaye (27.7%), xidmət sahəsi (64.2%) |
İnflyasiya (İQİ) | 7,7 % (2015) |
Uçot faiz dərəcəsi | 14 % (mart 2022)[1] |
Yoxsulluq həddindən aşağı olan əhali | ▲ 21.9% (2015) |
Cini indeksi | ▲ 43.0 orta (2017) |
İşsizlik səviyyəsi | ▲ 14.7% (2019) |
Orta aylıq gəlir | TRY 2,850 / €473 / $573 |
Xarici ticarət | |
İxrac | ▲ 166.2 milyard $ (30-cu) |
İxrac məhsulları | Geyim, ərzaq, parça, metallurgiya, nəqliyyat |
İxrac tərəfdaşları |
Almaniya (9.6%) BƏƏ (5.9%) İraq (5.8%) ABŞ (5.5%) İtaliya (5.4%) Fransa (4.2%) İspaniya (4%) (2017) |
İdxal | ▲ 225.1 milyard $ (35-ci) |
İdxal məhsulları | Maşın, kimyəvi maddə, yanacaq, nəqliyyat |
İdxal tərəfdaşları |
ÇXR (10%) Almaniya (9.1%) Rusiya (8.4%) ABŞ (5.1%) İtaliya |
Cari hesab | ▼ ÜDM-nin 33,5%-i |
Dövlət maliyyəsi | |
Gəlirlər | 175,4 milyard $ (2015) |
Xərclər | 187,4 milyard $ (2015) |
Xarici ehtiyatlar | 107.7 milyard $ (31 dekabr 2017) |
Əsas mənbə: CIA World FactBook Əksi qeyd olunmayıbsa, bütün məlumatlar ABŞ dolları ilədir. |
Türkiyə 2018-ci il ən çox Rusiya, İran və İraqdan neft idxal edib. Türkiyənin neft və neft məhsulları idxalı 2018-ci il əvvəlki ilə görə 9,2 faiz azalaraq 38 milyon 711 min ton olub. İl ərzində xam neft idxalı isə 18,61 azalaraq 20,9 milyon tona geriləyib. 2018-ci il Türkiyənin neft və neft məhsulları ixracı 8,87 milyon ton olub. Türkiyə 2017-ci ildə 42,7 milyon ton, 2016-cı ildə 40 milyon ton, 2015-ci ildə 39,6 milyon ton, 2014-cü ildə 32,6 milyon ton və 2013-cü ildə isə 18,6 milyon ton neft və neft məhsulları idxal etmişdi.[2]
Dünya sıralaması | Şirkət | Sənaye | gəlir (milyard $) |
Mənfəət (milyard $) |
Aktivlər (milyard $) |
Bazar dəyəri (milyard $) |
---|---|---|---|---|---|---|
274 | Türkiye İş Bankası | Banking | 14.58 | 2.32 | 114.27 | 9.92 |
288 | Garanti Bankası | Banking | 9.53 | 1.87 | 101.34 | 14.93 |
321 | Koç Holding | Conglomerate | 34.72 | 1.41 | 27.36 | 10.65 |
343 | Akbank | Banking | 7.93 | 1.69 | 90.38 | 13.24 |
414 | Sabancı Holding | Conglomerate | 12.96 | 0.91 | 96.15 | 8.1 |
534 | Halk Bankası | Banking | 6.42 | 1.57 | 61.1 | 7.94 |
609 | Vakıfbank | Banking | 6.27 | 0.88 | 62.94 | 4.85 |
666 | Turkcell | Telecommunications | 5.96 | 1.23 | 9.97 | 12.48 |
683 | Türk Telekom | Telecommunications | 6.92 | 0.68 | 8.49 | 9.91 |
934 | Enka İnşaat | Construction | 6.54 | 0.65 | 8.47 | 9.65 |
1507 | Efes Grup | Beverage | 4.83 | 1.37 | 10.41 | 6.75 |
1872 | Türk Hava Yolları | Transportation | 9.87 | 0.36 | 11.82 | 4.29 |