Zonquldak ili

Zonquldak ili — Türkiyədə il. Qara dəniz sahilində yerləşən il, xüsusilə limanıyla Türkiyənin Qara dəniz ölkələri arasındakı dəniz ticarətində əhəmiyyətli yerə malikdir. Türkiyənin ən zəngin daş-kömür mədənləri də bu ildədir. Ancaq son zamanlarda tək tərəfli kömür qazancı əldə edildiyi üçün təbii resurslar gündən-günə azalır. Karabük, 1995-ci ildə il statusu almasından sonra, sənaye baxımından geri qalmış və şəhər xaricinə köç sürətlənmişdir. Hal hazırda immiqrasiya mərkəzidir.[2]

Zonquldak ili
Zonguldak ili

41°18′ şm. e. 31°42′ ş. u.HGYO

Ölkə
Daxildir Qara dəniz regionu
İnzibati mərkəz Zonquldak
Qubernator Ərdoğan Bektaş
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 3.481 km²
Əhalisi
Əhalisi
  • 556.326 nəf. (2021)[1]
Rəsmi dili Türkcə
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu TR-67
Telefon kodu 354
Poçt indeksi 67000–67999
Avtomobil nömrəsi 67
Rəsmi sayt
Zonquldak ili xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Təhsil

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təhsil və təlim 10 uşaq bağçası, 324 ibtidai məktəb, 59 ümumtəhsil və peşə liseyi daxil olmaqla ümumilikdə 389 məktəbdə verilir. Bülent Ecevit Universiteti, Ereğli Tibb Fakültəsi, İncəsənət və Elmlər Fakültəsi, Mühəndislik fakültəsi, İqtisadiyyat və İdarəetmə Fakültəsi, 5 fakültə, 3 institut, 2 kollec, 6 peşə məktəbi və 1 dövlət konservatoriyasından ibarətdir. Universitetdə 32 professor, 32 dosent, 259 dosent, 106 müəllim, 43 müəllim, 256 elmi işçi, 8 mütəxəssis və cəmi 736 elmi işçi çalışır.

Mətbəx

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yerli mətbəxdə əsasən un (buğda və qarğıdalı unu) məhsullarından hazırlanan yemək növləri üstünlük təşkil edir. Zonquldak meşələrində, bəlkə də dünyanın ən ləzzətli şabalıdı olan quzu şabalıdı yetişir və mövsümdə toplanan şabalıd suda qaynadılır, bütöv bir şəkildə duzlanır, sobada qovrulur, sonra qurudulur və odda bişirildiyi üçün kömür kimi saxlanılır. Türkiyədə yalnız Qaradəniz Ereğlidə yetişən Osmanlı çiyələyi, meşə altı bitki örtüyü içində iştirak edən dağ çiçəyi, zoğal, itburnu, böyürtkən, reyhan, nanə, dəfnə, bölgə mətbəxində dəyişik istifadə formalarında qiymətləndirilməkdədir.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2019-cu il siyahıyaalmasına əsasən Zonquldak ilinin əhalisi 596.053 nəfərdir. Bu əhalinin 72,38%-i şəhərlərdə yaşayır. İl sahəsi 3.341 km2-dir. İldə hər km2-yə 178 nəfər düşür. (Bu rəqəm mərkəzi ilçədə 456-dir.)

İldə əhali 0,61% azalmışdır. Əhalisi ən çox artan ilçə Kozlu (0,26%), ən çox azalan ilçə isə Göyçəbəy (-2.53%) olmuşdur. 4 fevral 2020 TÜİK məlumatlarına görə, bu bələdiyyələrdə 8 ilçə, 25 bələdiyyə, 176 məhəllə və 380 kənd var.

Zonquldak əhalisinin ilçələr üzrə paylanması (2019)
İlçə
Əhali
2018
Əhali
2019
Əhali
Artım
Bələdiyyə
sayı
Məhəllə
sayı
Kənd
sayı
Kənd
əhalisi
Şəhər
əhalisi
Şəhər
sakini
Sahəsi
 km2
 km2-a
düşən adam
Alaplı 44.286 43.851 -0,98 2 9 52 22.000 21.851 49,83 383 114
Çaycümə 91.569 90.556 -1,11 6 32 83 46.182 44.374 49,00 492 184
Devrək 57.540 57.583 0,07 2 10 83 23.659 33.924 58,91 953 60
Ereğli 175.605 175.622 0,01 4 44 93 43.433 132.189 75,27 736 239
Göyçəbəy 21.655 21.108 -2,53 2 10 19 9.773 11.335 53,70 183 115
Kilimli 35.323 34.829 -1,40 4 24 4 2.668 32.161 92,34 145 240
Kozlu 48.381 48.507 0,26 1 9 23 7.019 41.488 85,53 177 274
Mərkəz 125.339 123.997 -1,07 4 38 23 9.889 114.108 92,02 272 456
ÜMUMİ 599.698 596.053 -0,61 25 176 380 164.623 431.430 72,38 3.341 178

İdman

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2018–2019 mövsümünün sonunda Zonquldak Kömürspor futbol komandası 2 liqada qalmışdır. Bundan əlavə Futbol BAL-da ilin 2 komandası var. Qadın Futbolu 1-ci Liqada Qaradəniz Ereğli Bələdiyyəspor 5-ci olmuşdur. Ziraat Türkiyə Kubokunda Qaradəniz Ereğli BS, 3-cü turda Antalyaspora, Zonguldak Kömürspor isə 4-cü turda Menəmən BS-ya uduzmuşdur.

Əhəmiyyətli idman tikililəri: Qaraalmaz Kamal Köksal Stadionu (13.795), Zonguldak İdman Salonu bölgəsi (1.500), BEÜ Olimpiya Üzmə Hovuzu (250).

İnzibati bölgü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İl mərkəzi Zonquldak ilə yanaşı, ilin tərkibində 8 ilçə, 25 bələdiyyə, 176 məhəllə və 380 kənd yer alır:

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]
П: "Türkiyə" portalı

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Turkish Statistical Institute. 1926.
  2. ↑ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları". biruni.tuik.gov.tr. 17 August 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 may 2020.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]