CİNS

1
I
сущ.
1. пол:
1) совокупность признаков организма, обеспечивающих размножение, по которым различаются мужские и женские особи
2) каждый из двух разрядов живых существ (мужчин и женщин, самцов и самок), различающихся по этим признакам. Qadın cinsi женский пол, kişi cinsi мужской пол, təbii cins естественный пол, hər iki cinsdən olan şəxslər лица обоего пола
2. порода (целостная устойчивая группа сельскохозяйственных или некоторых других животных одного вида, обладающая определёнными признаками или особенностями, передающимися по наследству). Yerli cins местная порода, ətlik cinslər мясные породы, südlük cinslər молочные породы, zərifyunlu qoyun cinsi тонкорунная порода овец, Qarabağ cinsindən olan at лошадь карабахской породы, yeni cinslərin alınması (yetişdirilməsi) выведение новых пород, cinsin cırlaşması вырождение (измельчание) породы
3. род:
1) биол. группа животных или растительных организмов, объединяющая близкие виды. бот. monotip cins монотипный род, politip cins политипный (многотипный) род, sədəflilər cinsi род перламутровых
2) разновидность, сорт, тип чего-л. Maddənin cinsi род вещества
3) лингв. в русском языке: грамматический класс слов, характеризующийся определёнными падежными окончаниями и особенностями согласования. Cins kateqoriyası категория рода, orta cins средний род, ümumi cins общий род, isimlərin cinsinin təyini определение рода имён существительных, sifətlərin cinsə görə dəyişməsi изменение прилагательных по родам, cinsə görə uzlaşma согласование в роде
4. породность (принадлежность сельскохозяйственных животных к потомству определенной породы); см. cinslik . Sürünün cinsinin yaxşılaşdırılması улучшение породности стада
II
прил.
1. породный:
1) относящийся к породе, производимый с учётом особенностей пород. Mal-qaranın cinsə görə rayonlaşdırılması породное районирование скота
2) породистый (с ярко выраженными признаками хорошей породы); чистопородный, высокопородный, чистокровный; племенной. Cins at породистая (чистокровная) лошадь, cins inək породистая (племенная) корова, cins mal-qara породистый (племенной) скот
2. племенной (оставленный для продолжения потомства породы). Cins döllük buğa племенной бык-производитель
3. сортовой:
1) относящийся к определенному сорту (категории, разряду) по качеству, расценке
2) связанный с принадлежностью к определенному сорту. Bağların cins tərkibi сортовой состав садов, cins keyfiyyəti сортовое качество, cins təmizliyi сортовая чистота
3) принадлежащий к какому-л. ценному, высококачественному сорту; сортный. Cins toxum сортовые семена, cins buğda сортовая пшеница
4. родовой:
1) биол. относящийся к роду как группе животных или растительных организмов; объединяющий близкие виды
2) относящийся к роду как грамматической категории (в русском языке). Sifətlərin cins şəkilçiləri родовые окончания прилагательных
◊ bəşər cinsi: 1. род человеческий; 2. человек
2
I
сущ. джинсы (одежда спортивного стиля из прочной хлопчатобумажной ткани, прошитая цветными нитками)
II
прил. джинсовый. Cins parça джинсовая ткань, cins kostyum джинсовый костюм, cins şalvar джинсовые брюки, cins yubka джинсовая юбка
CİNOTU
…CİNS
OBASTAN VİKİ
Düyü (cins)
Euchalcia (cins)
Galeodes (cins)
Galeodes — Bövlər dəstəsinə, Galeodidae fəsiləsinə aid cins. Cinsə ümumilikdə 175 növ daxildir.
Geogarypus (cins)
Geogarypus — Yalançıəqrəblər dəstəsinə, Geogarypidae fəsiləsinə aid cins
Hadena (cins)
Hepard (cins)
Hepard (lat. Acinonyx) — pişiklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Isochlora (cins)
Jenşen (cins)
Korduleqastralar (cins)
Korduleqastralar (lat. Cordulegaster) — İynəcələr dəstəsinə aid növ.
Mintay (cins)
Mintay (lat. Theragra) — Treskakimilər (Gadidae) fəsiləsinə aid balıq cinsi. Cinsə iki növ daxildir: Atlantik mintayı (Theragra finnmarchica) əsasən Barens dənizində və Mintay isə Sakit okeanın Yapon dənizi və Kaliforniya sahillərində yayılmışdır Mintaylar ortala 55 sm uzunluğa və 1,5 kq çəkiyə malik olurlar. Bədənləri olduqca uzundur. Qısa bığlara sahibdirlər. Bu cinsə daxil olan növlərdə bir qayda olaraq üç bel üzgəci olur. Mintaylar əsasən okeanların səthində sularında yaşayırlar. Əsasən 200–300 m dərinliklərdə yayılırlar. Yetkinliyə 3-4 illiyində çatırlar.
Morimus (cins)
Morimus — Uzunbığlar fəsiləsinə aid böcək cinsi.
Morj (cins)
Morj (lat. Odobenus) — Morjkimilər fəsiləsinə daxil olan cins. Cinsə bir müasir və bir nəsli kəsilmiş növ daxildir: Odobenus rosmarus Linnaeus, 1758 — Morj, hazırda növə üç yarımnöv daxildir: Odobenus rosmarus rosmarus — Atlantik morju Odobenus rosmarus divergens — Sakitokean morji Odobenus rosmarus laptevi — Laptev morju † Odobenus mandanoensis Tomida, 1989 — Yaponiya sahillərində yayılmış növ hətta ölçülərinə görə sakitokean morjunu belə keçirdi.
Mərcimək (cins)
Mərcimək (lat. Lens) - paxlakimilər fəsiləsinə aid (paxlalılar fəsiləsindən birillik) bitki cinsi. fars mənşəli olan mərcimək kəlməsi, bəzi türk dillərində yasmıq adlanır. Proteinlə zəngin olan bitki növüdür. Vətəni həm Avropa, həm də Asiyadır. Hətta qədim Misir piramidalarında da mərciməyin qalıqları tapılmışdır. Yarpaqları yaşıl, çiçəkləri ağ, çəhrayı, bənövşəyidir. Toxumlarının ölçüsünə görə həm iritoxumlu, həm də xırdatoxumlu mərciməklər var. Ən çox məlum olan növləri qırmızı, sarı və yaşıl mərciməkdir. Mərcimək ən çox Avropa, Asiya, Afrika ölkələrində yayılmışdır.
Cins
Cins (insan)
Puma (cins)
Puma (lat. Puma) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Qaragilə (cins)
Qarğıdalı (cins)
Qarğıdalı (lat. Zea) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Qarğıdalı mədəni şəkildə becərilən birillik bitkidir. Gövdəsinin hündürlüyü 3 m-ə qədər yoğunluğu 3 sm, budaqlanmayan, lakin aşağı hıssəsi oduncaqlaşan bitkidir. Saçaqlı kök sisteminə malik,yarpaqları növbəli, uzun, xətti, yuxarı hissəsi qatlanmış, aşağı hissəsi isə çılpaqdır. Erkək çiçəkləri süpürgəşəkilli, dişi çiçəkləri çoxlu sayda (30 sm) qıça olmaqla, yarpaqların arasında yerləşir. Yumşaq gövdəli, erkəkcik və dişcik çiçək qrupları, zirvəsində isə 2 ayaqlı ağızcığı yerləşmişdir. Çiçəkləri qəhvəyi-qırmızı və açıq-sarı rəngilidir. Özünəməxsus zəif iyli olub, dadı hiss olunacaq dərəcədə olub, seliklidir. Yazda və ya erkən payızda “saçaqlar”ını südlü-mumlu qıçalarını, avqust-sentyabr aylarında silos kimi gövdə və yarpaqları toplanılır.
Qaz (cins)
Qorallar (cins)
Qoral (lat. Naemorhedus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Bu canlılar əsasən orta ölçülərə malik olurlar. Yayılmasına gəldikdə isə isə əsasə Cənub-Şərqi Asiya, Şərqi Asiya və Uzaq Şərq bölgələrində yayılmışlar.
Sarıcalar (cins)
Sarıcalar (lat. Colias) — Ağ kəpənəklər fəsiləsinə aid kəpənək cinsi. Qanadlarının kənarları dairəvi olması ilə seçilir. Cins 70 bioloji növü özündə birləşdirir. Onlar əsasən tropik qurşağdan kənar ərazilərdə yayılmışlar.
Soğan (cins)
Staurophora (cins)
Banan (cins)
Banan (lat. Musa) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin bromeliyakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Steviya (cins)
Stevia (lat. Stevia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Cinsə aid bütün növlər Şimali və Cənubi Amerikada bitir.
Alma (cins)
Alma (lat. Malus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Ümumi məlumat == Azərbaycanda almanın üç yüzə qədər müxtəlif növü və çeşidi vardır. Bunlardan altmışı sənaye üçün əhəmiyyətlidir. Digər şirəli meyvələrdən almanın üstünlüyü odur ki, onu bütün il boyu saxlayıb istifadə etmək mümkündür. Almanın yetişmə fəsli aşağıdakı kimidir: yay (iyul, avqust), payız (sentyabr, oktyabr), qış (noyabrdan fevral ayına qədər). Eyni sort alma iqlim şəraitindən asılı olaraq yetişmə dövrünü dəyişə bilər. Almanın növündən və sortundan asılı olaraq rəngi, dadı və ətri müxtəlif olur. Almadan təbii halda istifadə etməklə yanaşı, bir sıra qiymətli konservləşdirilmiş məhsullar – kompot, mürəbbə, povidlo, şirə, püre və s. hazırlanır.
Ev siçanı (cins)
Ev sıçanı (lat. Mus musculus) — gəmiricilər dəstəsinin sıçanlar fəsiləsinə aid məməli heyvan cinsi.
Göydimdik cinsi
Harvi Vaynşteynin cinsi təcavüz iddiası
Harvi Vaynşteynin cinsi təcavüz iddiası - 2017-ci ilin oktyabrında The New York Times və The New Yorker tərəfindən nəşr edilmiş məqalələrdə səsləndirilən, Miramax və The Weinstein Company film şirkətlərinin yaradıcısı olan Oskar mükafatlı film prodüseri Harvi Vaynşteynin onlarla Hollivud aktrisasına qarşı cinsi təcavüz, hücum və ya zorlama törətdiyini bildirən iddiadır. Kino sənayesində çalışan bir neçə qadın sonradan verdikləri açıqlamada Vaynşteynlə oxşar təcrübə yaşadıqlarını bildirmişlər. Məlumatların yayılmasından qısa müddət sonra, "The Weinstein Company" direktorlar şurasının qərarı ilə Harvi Vaynşteyn şirkətin direktoru vəzifəsindən azad edilmiş, Vaynşteynin həyat yoldaşı olan aktrisa və dəb dizayneri Corciya Çepmen boşanmaq üçün məhkəməyə müraciət etmiş, bir çox nüfuzlu sənət xadimləri və siyasətçilər Vaynşteyni tənqid edən fikirlər səsləndirmişlər. == Zəmin == Harvi və Bob Vaynşeyn qardaşları yaratdıqları Miramax film şirkətinə 1979-2005-ci illərdə rəhbərlik etmişlər. 2005-ci ilin martında "The Weinstein Company" şirkətinin əsasını qoyan qardaşlar elə həmin ilin sentyabrında "Miramax"dan uzaqlaşmışlar. == İlk məlumatlar == İlk məlumatlar, "The New York Times" müxbirləri olan Codi Kantor və Meqan Touhinin 5 oktyabr 2017-ci ildə nəşr edilmiş araşdırma məqaləsində verilmişdir. Məlumatda Vaynşteyn otuz illik bir müddətdə bir neçə aktrisaya, o cümlədən "Miramax" və "The Weinstein Company" ilə əməkdaşlıq etmiş köməkçi, müvəqqəti əməkdaş və digər vəzifələrdə çalışmış bir neçə qadına qarşı cinsi təcavüz etməkdə günahlandırılır. 10 oktyabr 2017-ci ildə "NBC News" müxbiri Ronan Farrou "The New Yorker"ə verdiyi məlumatda bildirir ki, ən azı 13 qadın Vaynşteyn tərəfindən cinsi təcavüzə məruz qalmış və ya təqib edilmiş, üçü isə zorlanmışdır. Farrou bildirir ki, bir neçə ay əvvəl bu haqda NBC-də məlumat yaymaq istəsə də, telekanal ola bilsin ki, təzyiq altında qalaraq buna icazə verməmişdir; NBC isə bu məlumatı təkzib edir. Farrounun sözlərinə görə, Vaynşteynlə birlikdə çalışmış 16 işçi və ya köməkçi onun qadınlara qarşı seksual hərəkətlərinin şahidi olmuş və ya bu haqda məlumatlı olduqlarını bildirmişlər.
Hindistan fili (cins)
Katolik kilsəsində cinsi təcavüz qalmaqalı
Katolik kilsəsində cinsi təcavüz qalmaqalı (ing. Catholic Church sexual abuse cases, it. Casi di pedofilia all'interno della Chiesa cattolica, alm. Sexueller Missbrauch in der römisch-katholischen Kirche‎, fr. Abus sexuels sur mineurs dans l'Église catholique, nid. Seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk) — 1990–2000-ci illərdə keşişlər, rahibələr və Roma-Katolik kilsəsinin dini ordenlərinin üzvləri arasında uşaqlara qarşı (3 yaşdan 11–14 yaşa qədər olan oğlan və qızların) bir sıra cinsi zorakılıq hallarının müəyyən edilməsi ilə bağlı yaranmış kilsə qalmaqalıdır. "The New York Times" qəzetinin araşdırmasına görə, rəsmi Vatikan nəinki azyaşlılarla baş verən hadisələrə səssiz qalıb və törədilən cinayətlər barədə hakimiyyət orqanlarına məlumat verməyib, həm də zorakılıqda şübhəli bilinən şəxslərlə bağlı daxili araşdırmalar aparmayıb. Öz növbəsində Katolik kilsəsi amerikalı jurnalistlərin ittihamlarını təkzib edib. Tarixçi və din alimi (ing. John Philip Jenkins) qeyd edir ki, çoxsaylı araşdırmalar nəticəsində sübut olunub ki, katolik keşişlərinin təxminən 0,2%-i uşaqlara qarşı zorakılıq hallarında iştirak edir.
Kazarka cinsi
Kiçik Asiya gürzəsi (cins)
Kiçik Asiya gürzələri(lat. Montivipera) — Gürzələr fəsiləsinə aid ilan cinsi. Əvvəllər isə bura daxil növlər Əsl gürzələr cinsinə daxil edilirdi. == Klassifikasiya == Cinsə 8 növ daxildir: Montivipera albicornuta — İranın şimal-qərbi Zəncan Montivipera albizona — Anadolu gürzəsi — Türkiyə endemiki Montivipera bornmuelleri — Livan, İsrail, Suriya Montivipera bulgardaghica — Türkiyə endemiki Montivipera latifii — Lətif gürzəsi — İran endemiki Montivipera raddei — Radde dağ gürzəsi — Ermənistanda, Naxçıvan (Azərbaycan), İran və Türkiyə. Montivipera wagneri — Vanqer gürzəsi — Şərqi Türkiyə və şimal-qərbi İran Montivipera xanthina — Kiçik Asiya gürzəsi — Türkiyə, Suriya, Yunanıstanın adalarında.
Kişi cinsiyyət üzvü
Malaleuca cinsinə aid növlərin siyahısı
Maygülü cinsi
Maygülü (lat. Podiceps) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin maygülükimilər dəstəsinin maygülülər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. == Təsnifatı == Azərbaycanda Maygülü cinsinə 5 növ daxildir.
Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid cinslərin siyahısı
Palıd cinsinin növləri

Значение слова в других словарях