Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • врать

    вру, врёшь; врал, -ла, врало; нсв.; разг. см. тж. врёшь, врёте, враньё 1) (св. - соврать, наврать) что Говорить неправду; сочинять небылицы; лгать, об

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВРАТЬ

    1. Yalan demək, yalan danışmaq, uydurmaq; 2. Aldatmaq; 3. Boş danışmaq, cəfəng danışmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАТЬ

    несов. dan. 1. yalan demək, yalan danışmaq; uydurmaq; 2. aldatmaq; 3. boş danışmaq, cəfəng danışmaq; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАТЬ

    несов. разг. ттаб авун, тапарар авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРАТА

    ед. нет, уст., см. ворота

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРАТА

    ед. нет köhn. darvaza; ◊ царские врата bax царский.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАЧ

    врач, доктор.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВНЯТЬ

    diqqət yetirmək, diqqətlə dinləmək, qulaq asmaq, fikir vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАГ

    düşmən, yağı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАЧ

    həkim

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАЯТЬ

    несов. шикилар расун (къванцикай, кIарасдикай, чепедикай ва маса затIарикай).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЕЯТЬ

    ...2. атун, акъатун (гар). 3. гьава къекъуьн; акъатун, кваз хьун; веет прохладой къайи гьава къекъвезва (акъатнава). 4. гарал къекъуьн, къугъун, галтад

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗЯТЬ

    1. къачун. 2. тухун. 3. кьун. ♦ взять да и сказать лагьана тун, тIампIна лугьун; ни дать ни взять кIусни амачиз, лап эйни; наша взяла чибру винел пад

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВНЯТЬ

    яб гун, яб акалун; фикир гун; дикъет гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРАГ

    душман

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРАЛЬ

    м пазг. тапрукь, ттапархъан, яланчи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАЯТЬ

    несов. heykəl qayırmaq, heykəl tökmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРЫТЬ

    эгъуьнна ччилик кутун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЖАТЬ

    içəri sıxmaq, içəri basmaq, batırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЕЯТЬ

    ...yaxınlaşmaq, ...qoxusu gəlmək, ...əlaməti (... əsəri) görünmək; веет весной bahar qoxusu gəlir.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЖАТЬ

    сов. içəri sıxmaq, içəri basmaq, batırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗЯТЬ

    ...путь) istiqamət almaq, yönəlmək; взять быка за рога bax брать; взять всем bax брать; взять голыми руками bax голый; взять измором bax измор; взять «

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВМЯТЬ

    сов. tıxamaq, dürtmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВНЯТЬ

    сов. köhn. diqqət yetirmək, diqqətlə dinləmək, qulaq asmaq, fikir vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАГ

    м düşmən, yağı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАЗ

    нареч. dan. 1. bir dəfədə, birdən; 2. birgə, hamı birdən

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАЛЬ

    м dan. yalançı, boşboğaz, gopçu

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗЯТЬ

    1. Götürmək; 2. Tutmaq; 3. Nəticə çıxarmaq, ağlına gəlmək, beyninə düşmək; 4. Əldə etmək, ələ keçirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VAAT

    vəd

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • врата

    врат; мн. 1) трад.-поэт. = ворота 1) 2) церк. Вход, ведущий в храм или алтарь. Красные врата. (главный вход в храм). Святые врата. (главный вход в алт

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВРАЧ

    урус, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра инсанрин сагъламвал хуьдай кьилин махсус чирвилер авай пешекар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • внять

    внял, -ла, вняло; буд. и повел. нет, св. см. тж. внимать кому-чему Принять во внимание что-л., посчитаться с чем-л. Я внял его просьбам. Не внял угово

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • врыть

    -рою, -роешь; св. см. тж. врывать, врываться что (во что) Поместить в вырытое углубление; укрепить; вкопать. Врыть столб в землю.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • врач

    ...занимающийся лечебно-профилактической деятельностью. Детский врач. Участковый врач. Врач-рентгенолог. Санитарный врач. (осуществляющий санитарный над

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вран

    -а; м.; трад.-поэт. = ворон

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • враль

    -я; м.; разг. = врун Безудержный враль.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • враз

    ...разом. Враз взмахнуть вёслами. 2) Сразу, тотчас же. Враз понять. Враз узнать кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • враг

    ...находится в состоянии вражды, борьбы с кем-л.; противник. Идейный враг. Заклятый враг. Нажить себе врагов. 2) Военный противник, неприятель. В тылу в

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВРАЧ

    м həkim

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • взять

    возьму, возьмёшь; взял, -ла, взяло; взятый; взят, -взята, взято; св. см. тж. взять хотя бы..., возьми хоть, ни дать ни взять 1., ни дать ни взять 2.,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВРЫТЬ

    сов. qazıb basdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • vrai

    -e 1. adj həqiqi, doğru, düzgün 2. m həqiqət 3. adv düzgün, doğru; c'est ~ düzdür; doğrudur

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • ВРАЧ

    урус, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра инсанрин сагъламвал хуьдай кьилин махсус чирвилер авай пешекар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • вмять

    ...вминаться что 1) во что Вдавить, втиснуть во что-л. мягкое, вязкое. Вмять окурок в песок. Вмять изюм в тесто. 2) Сделать вмятину. Крыло автомобиля вм

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • врач

    см. доктор.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ВРАЧ

    also. n. doctor, person who is licensed to practice medicine (i.e. physician, surgeon).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ваять

    -яю, -яешь; нсв. (св. - изваять) см. тж. ваяние что Создавать скульптурные изображения (из глины, камня, дерева, металла, кости и т.п.)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • веять

    ...веяться, веяние 1) Дуть; обдувать (о слабом ветре) Ветер чуть веял. 2) чем. безл. Доносить, испускать что-л. Веет утренней прохладой. От земли веет т

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вряд

    - вряд ли

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вжать

    ...тж. вжимать, вжиматься кого-что во что (чем) разг. Вдавить. Вжать кнопку звонка. Вжать голову в плечи (втянуть).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • врёшь

    см. врать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ARAT

    арат; орошение, поливка вспаханной земли перед посевом

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • РВАТЬ₀

    ...гъал). 3. чухун (мес. ччиляй векьер). 4. къазунун; кукIварун; рвать на части кукIварун, патар-патар авун. 5. хъиткьинрун, хун (мес. барутдалди къван

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРАТ

    м (мн. братья) qardaş; двоюродный брат əmioğlu, dayıoğlu, bibioğlu, xalaoğlu; троюродный брат əminəvəsi, dayınəvəsi, bibinəvəsi, xalanəvəsi; ◊ ваш бра

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АРАТ

    м arat (Monqolustanda kəndli, zəhmətkeş).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ARAT

    i. irrigation / watering ploughed soil before sowing; ~ etmək to water / to irrigate ploughed soil before sowing

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ARAT

    ...поливка вспаханной земли перед посевом). Qış aratı зимний арат (зимние влагоразрядковые работы), payız aratı осенний арат; arata qoymaq, arat eləmək

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İRAT

    I (Oğuz) kəlağayı. – Pul verim, mə: bir irat al gəti II (Bakı) qıf. – İratı götür <gətir>, süt tökecegəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ARAT

    səpindən qabaq torpağın şumlanması; ərlər, hərbçilər; qorxmaz

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • РВАТЬ₁

    несов. разг. экъуьчун, къусмишун; экъуьчиз кIан хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОРАТЬ₀

    несов. разг. гьараюн; гьараюнар авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОРАТЬ₁

    несов. обл. цан цун, ччил цун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРАТЬ

    1. Almaq, qəbul etmək; 2. Götürmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРАТ

    во сто крат вишбара, виш сеферда, виш гъилера.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЖРАТЬ

    несов. тIуьн (гьайванри)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДРАТЬ

    ...усалдиз мани лугьун, гьараюн. 9. кIевиз катун. ♦ драть горло, рот кIевиз, туьд къазундайвал гьараюн; драть крупу гатана хъуьруьш алудун, гатун (мес.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРАТЬ

    ...(санихъ, са патахъ). 5. акатун, кар авун (мес. гуьлледи, чукIулди). ♦ брать верх винел пад къачун, винел акьалтун, гъалиб хьун, кIудун (гьуьжетрал);

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРАТ

    ...якъадаш. ♦ двоюродный брат амледин хва, халудин хва, эмедин хва ва халадин хва; наш брат чун (яни зунни зун хьтинбур); на брата гьардаз.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РВАТЬ

    1. dartmaq, çıxartmaq, qopartmaq; 2. qapmaq, qapıb almaq; 3. dərmək, yolmaq; 4. kəsmək, qırmaq, üzmək (əlaqəni); 5

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДРАТЬ

    1. Cırmaq; 2. Yırtmaq, dağıtmaq; 3. Parçalamaq, öldürmək; 4. Qoparmaq; 5. Soymaq; 6. Dartmaq, burmaq; 7

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ARAT

    ...toxum səpilmiş yer. // Toxum səpmədən əvvəl şumun sulanması. Arat torpağın fiziki xassəsini yaxşılaşdırır. – Arat olunmuş torpaq yaxşı qurumayıb, hav

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • БРАТЬ

    ...брать (взять) измором bax измор; не брать в рот bax рот; брать (взять) за бока bax бок; брать (взять) за жабры bax жабры; брать (взять) на абордаж ba

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • поврать

    -вру, -врёшь; св.; разг. Врать некоторое время; врать немного, слегка; приврать. Любит поврать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TOXUŞDURMAQ

    глаг. выдумывать, сочинять (лгать, врать) что-л.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • правдоподобно

    см. правдоподобный; нареч. Правдоподобно врать. Правдоподобно разыгрывать смущение.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • бесстыдно

    см. бесстыдный; нареч. Бесстыдно врать. Вести себя бесстыдно.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • постыдным образом

    см. постыдный; в зн. нареч. = постыдно Врать самым постыдным образом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • GOPLAMAQ

    глаг. 1. болтать, говорить вздор, пустяки 2. хвастать, хвастаться 3. врать (говорить неправду); лгать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • изовраться

    ...изоврался, -вралась, -вралось и -вралось; св.; разг. Привыкнуть врать, стать неисправимым лгуном. Так изоврался, что потерял всякое доверие.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • враться

    ...вралось; нсв., безл. обычно с отриц. разг. О стремлении, желании врать. Хотел ещё соврать, да что-то не врётся.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • враньё

    -я; ср.; разг. 1) к врать Уличить во вранье кого-л. Не терплю вранья! 2) Ложь; вздор, небылица. Его рассказы - сплошное враньё.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • почём зря

    ...разг.-сниж. Очень сильно, вовсю. Ругает почём зря все реформы. Врать почём зря. Почём зря колошматить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТЧАЯННО

    ...mübarizə etmək; 2. insafsızcasına, son dərəcə (çox); отчаянно врать insafsızcasına yalan danışmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • шибко

    ...очень. Шибко испугаться. Шибко загрустить. Не шибко умён. Шибко врать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • брехать

    ...брехнуть 1) нар.-разг. Лаять. 2) (св. - сбрехать) что разг.-сниж. Врать; говорить вздор. Будет ерунду брехать! Брешешь ведь! Не бреши!

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • подвирать

    ...-аешь; нсв.; разг. см. тж. подвирание, подоврать 1) Немного, слегка врать, привирать. Подвирать в рассказе. 2) Действовать, работать неточно, неслаже

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HƏYASIZCASINA

    ...обращаться с кем нагло, həyasızcasına yalan danışmaq бессовестно лгать (врать), tarixi həyasızcasına saxtalaşdırmaq бессовестно фальсифицировать исто

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • лажать

    -аю, -аешь; нсв.; жарг. 1) что Обманывать, врать. 2) кого-что Ставить в глупое, нелепое положение; насмехаться над кем-, чем-л. 3) что Делать что-л. п

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • туп

    ...стрелять из пушки; туп ягъун - а) стрелять из пушки; б) (перен.) врать, говорить неправду; в) хвастаться. 3.кипа, пачка, стопа. || гумадин туп - клуб

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • врёте

    см. врать; в зн. частицы. Выражает несогласие, протест против чьих-л. действий и уверенность в своих силах, в возможность сделать по-своему. В., от ме

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • горазд

    ...что нар.-разг. Способен, ловок на что-л., искусен в чём-л. Врать горазд. На выдумки горазд. Мы на песни горазды. - кто во что горазд

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • клирос

    ...церкви на возвышении перед алтарём по правую и по левую сторону царских врат. Петь на клиросе. б) отт., собир. Певчие, поющие на клиросе; церковный х

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TOXUMAQ

    ...toxumaq плести корзину ◊ özündən toxumaq выдумывать, сочинять (лгать, врать)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • соврать

    -вру, -врёшь; соврал, -ла, -ло; св. (нсв. - врать); разг. 1) а) = солгать Соврать про что-л., насчёт чего-л. Соврал, что был дома. Ты придешь еще? - П

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • таб

    ...: таб квай инсан - лживый человек, лгун, врун; таб авун - лгать, врать; таб акъатун - завраться; таб дуьздал акъудун / таб дуьздал авун - разоблачать

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • KÜY

    ...переполох) ◊ küyə basmaq заливать (обманывать, рассказывать небылицы), льгать, врать; küyə salmaq kimi наводить панику на кого, переполошить, поднима

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • честный

    ...сказать, по-честному 1., по-честному 2. 1) Отличающийся неспособностью врать, открытостью, прямотой (о человеке); свойственный такому человеку; искре

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВРАТАРЬ

    м къапучи (футболдин къугъуна)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • вратарь

    -я; м. см. тж. вратарский В футболе, хоккее и т.п.: игрок, защищающий ворота своей команды; голкипер. В старину вратарём называли привратника.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вратарский

    см. вратарь; -ая, -ое.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВРАТАРЬ

    м idm. qapıçı (futbol, xokkey, həndbol, vaterpol oyunlarında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • GÖZ

    ...axıtmaq груб. плакать, реветь; gözünün içinə qədər yalan demək врать самым бессовестным образом; gözünün içindən çıxartmaq kimin, nəyin 1. вымещать,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Arat
Arat — türk və altay mifologiyasında Baykal gölündə və ya yeraltındakı böyük dənizdə yaşadığına inanılan qorxunc nəhəng, ölüm balığı. Arağıt, Arağut, Aravut olaraq da tanınmaqdadır. Monqol mədəniyyətində Aratan və ya Arağatan olaraq tanınar. Zaman-zaman yer üzündə yaşayan insanlardan qurban istəyər. Ağzı gırtlağının altında, gözü isə peysərindədir. Bel sümüyü tərs çevrilmişdir. Zəncirlərlə bağlı tutular. Baş və bədənini oynadanda zəlzələlər olur, tufanlar qopar. "Ker Balıq" olaraq da adlandırılar. İndiyə qədər udduğu bütün canlılar orada yaşayırlar.
Toğrul Erat
Toğrul Erat — futbolçu, Almaniyanın Fortuna klubunun və Azərbaycan U-21 yığma komandasının yarımmüdafiəçisi. == Karyera == Toğrul Erat 1992-ci ildə Almaniyada türk ailəsində anadan olub. Uşaqlıqda SC Union Nettetal komandasında oynamağa başlayıb. 2009-cu ildən karyerasını Fortuna Dusseldorf klubunda davam etdirib. 2010-2013-cü illər arasında Toğrul Fortunanın ikinci heyətində çıxış edərək, 74 oyunda 11 dəfə fərqlənib. Daha sonradan əsas komandaya gətirilən T. Erat, 2013-cü ilin dekabr ayında Fortunanın əsas heyətində debüt edib. Bununla da Toğrul, 2-ci Bundesliqada oynayan ilk azərbaycanlı olub. Fortunanın heyətində keçirdiyi ikinci oyunda Toğrul qol hesabını açıb. Hal-hazırda Toğrul Erat Fortuna klubunun əsas heyət oyunçusudur. == Milli komanda == 2013-cü ildən Toğrul Erat Azərbaycan U21 komandasının şərəfini qoruyur.
Anqkor Vat
Anqkor Vat və ya Anqkorvoat — Kambocada yerləşən və tanrı Vişnuya həsr edilmiş nəhəng hinduizm məbəd kompleksi. Dünyanın vaxtilə yaradılmış mədəni tikilisi və arxeoloji abidələrindən biri sayılır. XII əsrin I yarısında kral II Suryavarmanın hakimiyyəti dövründə tikilmişdir. Bu abidə kompleksi UNESCO-nun ümumdünya irsi siyahısına salınmışdır. Anqkor Vat abidəsi Kambocanın Siem reap əyalətinin Siemreap şəhərindən 5,5 km aralıda yerləşərək özündə khmerlərin qədim paytaxtları olan Ankqorda məbəd kompleksini birləşdirir.Anqkor 200 km² əraziyə malik olduğu bilinsə də, son tədqiqatlar nəticəsində buranın ərazisinin 3000 km² çox olduğu və əhalisinin sayının yarımmilyona çatdığı aşkar olunmuşdur. İlk əvvəl tanrı Vişnaya həsr olunduğundan arxitektura nöqteyi-nəzərindən özündə induizmdəki tanrıların məskəni olan mifik Meru dağını nümayiş etdirən dağ-məbədləri birləşdirir. Məbəd mərkəzə doğru getdikcə hündürlüyü artan 3 konsentrik düzbucaqlı tikililər formasından ibarət olmaqla,3,6 km uzunluğa və 190 m enə malikdir. Daxili tikililər lotos formasında 5 qüllədən təşkil olunmuşdur. Mərkəzdəki qüllə ibadətgahdan 42 m hündürlüyündə, ümumilikdə yerdən isə 65 m hündürlüyündədir. XV əsrdə istifadə olunmamağa başlamış və atılıb qalmışdır.
Rat (hərf)
𐕙 (səslənməsi /r/, transkripsiyası R, r) — Alban əlifbasının 42-ci hərfi. Matenadaran MS 7117 əlyazmasında hərfin adı erm. Կատ (Kat) kimi verilmişdir. Tədqiqatçı Jost Gippertin fikrincə bu hərfin adı əslində erm. Երատ (Erat) kimi olmuşdur və erməni müəllif əslində hərfi "Rat" kimi ifadə etmək istəmişdir. Buna səbəb kimi isə proteza prosesi göstərilir.Erməni tədqiqatçı Aşot Abramyan bu hərfin ermənicə qarşılığının Ռ (r̄) hərfi olduğunu düşünürdü. Georgi Klimov isə bu hərfi daha çox Ր (r) hərfi ilə bənzətmişdir. Sergey Muravyev isə bu hərfi /q/ və ya /k/ səslərinin dodaqlaşmış versiyası olduğunu deyirdi. Bu hərf Azərbaycan və Udi dillərindəki R hərfinin qarşılığıdır.
Vat Samfran
Vat Samfran (tay. วัดสามพราน) — Banqkokun təxminən 40 km qərbində yerləşən Nakhon Pathom əyalətində buddist məbədi. Məbəd rəsmi olaraq 1985-ci ildə qeydiyyata alınıb.O, bütün hündürlüyü boyunca qırmızı və yaşıl rəngli, nəhəng əjdəha heykəli ilə dövrələnmiş 17 mərtəbəli slindrşəkilli çəhrəyı binası ilə məşhurdur. Heykəlin içində isə bəzi yerləri korlanaraq pis vəziyyətə düşmüş spiralvari pilləkənlər var. Burada həmçinin digər buddist heykəllərindən əlavə, Buddanın da nəhəng heykəli mövcuddur.Məbədin ruhanilərinin adı 2004-cü ildə uzunmüddətli həbs cəzaları ilə nəticələnən cinsi zorakılıq skandalına qarışmışdır.
Zlatni Rat
Zlatni Rat (xorv. Zlatni rat), həmçinin Qızıl burun və ya Qızıl buynuz ― dil Xorvatiyanın Dalmasiya regionu, Braç adası, Bol şəhərinin 2 km cənubunda, yerləşir. Xvar kanalında Braç və Xvar adalarının arasında, güçlü axınların təsiri ilə meydana gəlmişdir. Ağ qumlardan təşkil olunan dil Adriatik dənizində qərarlaşır. Çimərlik dilin hər iki sahili boyunca 634 m məsafədə uzanır. Dilin sonucu cənub-qərb küləklərinin yəsiri ilə şərqə, nadir hallarda isə qərbə əyilir. Bu külək Corvatiyada Sirroko adlanır. Çimərlikdə uzağa getmək təhlükəlidir. Səbəb axınların bir başa açıq dənizə çıxmasıdır. Buradan əsən qərb küləkləri (Miqstral) Vindsyorfinq vəhəskarlarını bura cəlb edirDil dövlət tərəfindən geomorfoloji obyekt kimi qorunur.
Zlatnıy Rat
Zlatni Rat (xorv. Zlatni rat), həmçinin Qızıl burun və ya Qızıl buynuz ― dil Xorvatiyanın Dalmasiya regionu, Braç adası, Bol şəhərinin 2 km cənubunda, yerləşir. Xvar kanalında Braç və Xvar adalarının arasında, güçlü axınların təsiri ilə meydana gəlmişdir. Ağ qumlardan təşkil olunan dil Adriatik dənizində qərarlaşır. Çimərlik dilin hər iki sahili boyunca 634 m məsafədə uzanır. Dilin sonucu cənub-qərb küləklərinin yəsiri ilə şərqə, nadir hallarda isə qərbə əyilir. Bu külək Corvatiyada Sirroko adlanır. Çimərlikdə uzağa getmək təhlükəlidir. Səbəb axınların bir başa açıq dənizə çıxmasıdır. Buradan əsən qərb küləkləri (Miqstral) Vindsyorfinq vəhəskarlarını bura cəlb edirDil dövlət tərəfindən geomorfoloji obyekt kimi qorunur.
Brat-Çirpoev adası
Brat-Çirpoev adası (rus. Брат-Чирпоев) — Kuril adalarının Böyük Kuril cərgəsinə şimal qrupuna daxil olan Çornıye Bratya adalarının tərkib hissəsini təşkil edən ada. İnzibati cəhətdən Saxalin vilayəti Severo-Kurilsk şəhər dairəsi ərazisinə daxildir. Çirpoy adasından Snou boğazı ilə ayrılır. Bazaltdan təşkil olunmuş adanın ən hündür nöqtəsi 749 metr olan Brat-Çirpoev dağıdır. Adadan 100 şimal-şərqdə Snou boğazında diametri 0,5 metr və hündürlüyü 150 metr olan Dəniz Samuru adası yerləşir.
Rəşid Rəhməti Arat
Rəşid Rəhməti Arat (türk. Abdürreşid Rahmeti Arat; 15 may 1900, Köhnə Üzüm[d], Tsarevokokşayski qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası – 29 noyabr 1964, İstanbul) — Türk dilçi alim, professor. Əslən Kazan türklərindən olan Rəşid Arat, Türkiyədə müqayisəli Türk dili tədqiqatlarının banisi hesab edilir. == Həyatı == 15 may 1900-cü ildə bugünkü Tatarıstanın paytaxtı Kazan yaxınlığındakı Köhnə Üzüm şəhərində İsmətulla bəy və Mahbeder xanımın ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlığı və gəncliyi Köhnə Üzüm və Kazanda keçən Arat, ilk təhsilini doğulduğu kənddə tamamlamışdır. Daha sonra dayısı tərəfindən indiki Qazaxıstanın Petropavlovsk şəhərinə aparılır və burada müasir üsulla tədris aparan Türk-Tatar məktəbində təhsilini davam etdirir. Rus dilini də məhz bu təhsil ocağında öyrənmişdir. Vətəndaş müharibəsindən sonra orduya çağrıldı və yaralı olaraq Mançuriyanın Harbin şəhərinə getdi. Harbindəki Türk-Tatar icması arasında yaşamağa və işləməyə başladı. 1921-ci ildə yarımçıq qalan orta məktəb təhsilini tamamlayır.
Rəşid Rəməti Arat
Rəşid Rəhməti Arat (türk. Abdürreşid Rahmeti Arat; 15 may 1900, Köhnə Üzüm[d], Tsarevokokşayski qəzası[d], Kazan quberniyası, Rusiya imperiyası – 29 noyabr 1964, İstanbul) — Türk dilçi alim, professor. Əslən Kazan türklərindən olan Rəşid Arat, Türkiyədə müqayisəli Türk dili tədqiqatlarının banisi hesab edilir. == Həyatı == 15 may 1900-cü ildə bugünkü Tatarıstanın paytaxtı Kazan yaxınlığındakı Köhnə Üzüm şəhərində İsmətulla bəy və Mahbeder xanımın ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlığı və gəncliyi Köhnə Üzüm və Kazanda keçən Arat, ilk təhsilini doğulduğu kənddə tamamlamışdır. Daha sonra dayısı tərəfindən indiki Qazaxıstanın Petropavlovsk şəhərinə aparılır və burada müasir üsulla tədris aparan Türk-Tatar məktəbində təhsilini davam etdirir. Rus dilini də məhz bu təhsil ocağında öyrənmişdir. Vətəndaş müharibəsindən sonra orduya çağrıldı və yaralı olaraq Mançuriyanın Harbin şəhərinə getdi. Harbindəki Türk-Tatar icması arasında yaşamağa və işləməyə başladı. 1921-ci ildə yarımçıq qalan orta məktəb təhsilini tamamlayır.
Video RAM (VRAM)
Video RAM (VRAM) – videoadapterdə, yaxud videokontrollerdə: video-görüntüləri monitora çıxartmaq üçün onların həm yazıldığı, həm də oxunduğu dinamik operativ yaddaş qurğusu. == Video-yaddaş == Video-yaddaş – videokartda, yaxud video altsistemində yerləşən və ekrana çıxarılan görüntünün götürüldüyü yaddaş. Bəzi hallarda video-yaddaşa yalnız displeyin aparat vasitələri müraciət edə bilər, ancaq çox zaman həm videoprosessorun, həm də mərkəzi prosessorun video-yaddaşa çıxışı olur və görüntülər video-yaddaşı yeniləyən mərkəzi prosessorun işinin nəticəsi kimi alınır. Video-yaddaşı oxuma və ora yazma zamanı video-qurğular prosessora nisbətən üstunlüyə malikdir, buna görə də video-yaddaşın tərkibinin yenilənməsi operativ yaddaşa müraciətə nisbətən yavaş baş verir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Arad
Arad (judets)
Araf
Araf — Bəzi dini inanclara görə cənnətlə cəhənnəmin arasındakı yerdir. Ruhlar oradan cənnətə ya da cəhənnəmə göndərilirlər.
Aran
Toponimi qıpçaqların uran tayfasının adı ilə bağlayırlar. Türk dillərində aran sözü "düzənlik, isti yer, qışlaq yeri, tövlə" mənalarında işlənir. Azərbaycan ərazisində bu sözlə bağlı butun coğrafi obyekt adlarında həmin məna özünü doğruldur. Aran bölgəsi — Azərbaycanda coğrafi bölgə. Aran (Yevlax) — Azərbaycanın Yevlax rayonunda qəsəbə. Aran (Ağcabədi) — Azərbaycanın Ağcabədi rayonunda kənd. Aran (Lerik) — Azərbaycanın Lerik rayonunda kənd. Aran (Şəki) — Azərbaycanın Şəki rayonunda kənd. Aran (Tovuz) — Azərbaycanın Tovuz rayonunda kənd. Aran (Qırxbulaq) — Azərbaycanın Qırxbulaq nahiyəsində kənd.
Araq
Araq (rus. водка [ˈvotkə]) — rektifikasiya edilmiş etil spirtinin su ilə qarışığı spirtli içki. Araq hazırlamaq üçün spirtin su ilə qarışığını aktivləşdirilmiş kömürdən keçirib süzürlər. Tərkibində həcmcə əsasən 40, 50 və 56% spirt olan araqlar hazırlanır. Bəzi ot, çiçək, ədviyyat və s. cövhərlərini arağa əlavə etməklə onun müxtəlif növlərini almaq olur. Arağın başqa növləri qıcqırdılmış meyvə şirələrinin (üzüm, albalı, tut, zoğal və s.) distilləsindən alınır. Dünyada məşhur ticarət markasına çevrilmiş "Vodka" 1865-ci il yanvarın 31-də kimyaçı Dmitri Mendeleyev tərəfindən yaradılıb. O, həmin gün "Spirtin suyla qarışdırılması haqqında" doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. Mendeleyevin hazırkı həmkarları hesab edirlər ki, klassik 40%-lik arağın yaranması məhz həmin dissertasiya işinin nəticəsidir.
Arau
Arau və ya Aarau (alman: [ˈaːraʊ]) — İsveçrənin şimalında şəhər, Arqau kantonunun inzibati mərkəzi. Are çayı üzərində yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 368 m yüksəklikdə yerləşir. Arau vadinin yamacında tikilmiş köhnə istehkam şəhəridir. Şəhər indiki dövrdə əhalisi sürətlə artan mühüm sənaye mərkəzidir. Kilsə, muzeylər, elektrik enerjisi, maşınqayırma və toxuculuq, dəmir-polad və ayaqqabı fabrikləri var. == Tarixi == Arau XIII əsrin axırlarında Habsburq qraflıqlarının və Avstriya hersoqluqlarının hakimiyyəti altında idi. Bir neçə kilometr aralıda onların ailə qalaları mövcud idi. 1415-ci ildə şəhər bernlilərin əlinə keçmişdir. 1531-ci ildə baş tutmuş İkinci Kappel müharibəsində protestantların rəhbəri Svinqli öldürülmüş, bundan sonra burada katoliklər ilə protestantlar arasında sülh bağlamışdır.
Araz
Araz — Türkiyə, İran, Azərbaycan və Ermənistan əraziləri və sərhədləri ilə axan çaydır. Çay öz mənbəyini Türkiyə ərazisindəki (Cadılar yurdu Nəzrin Bingöl massivi) Ərzurum dağlarından götürür. Azərbaycan Respublikası və İran ərazilərindən keçərək, Azərbaycanın Sabirabad şəhəri yaxınlığında Suqovuşan adlanan ərazisində Kür çayı ilə birləşib Xəzər dənizinə tökülür. Bu çay iki Azərbaycanı — Cənubi Azərbaycan ilə Şimali — Azərbaycan Respublikasını bir-birindən ayıran çay olaraq, hər iki tərəfin mədəniyyətində əks olunur. == Toponimi == Araz çayının adı ilk dəfə Hekatey (er.əv. VI əsr) Herodot (er.əv.V əsr) tərəfindən çəkilmişdir. Araz adının mənbələlərdə ilk dəfə bu əsrlərdə qeyd olunması heçdə onun həmin əsrlərdə yaranması demək deyildir. Sadəcə olaraq bu barədə tarixi mənbə yoxdur. Er.əv.VIII əsrə aid Urartu dilində aid mənbədə (Urartu çarı I Arkiştinin-er.əv..785-753-cü illər arasında yazdırdığı kitabədə) Araz çayı Muna adlandırılır. Məhz bu çar ilk dəfə Muna çayını keçərək indiki Ermənistan ərazisinə hərbi səfər etmişdir.Tədqiqatçılar Muna adının mənasını aça bilməmişlər.
Araş
Araş — kişi ad. Araş (müğənni) — müğənni. Araş Firdovsi — Dryu Hyuston ilə birlikdə "Dropbox" xidmətinin banisi.
Arbat
RusiyaArbat (Moskva)ErmənistanArbat (Ermənistan)İranArbat (Miyanə)
Arhat
Arhat (sanskritcə: ləyaqətli, hörmətli, məşhur) — buddizmdə "nirvanaya daxil olmağa layiqli" olan; Budda müqəddəsi, ilk dəfə Budda Şakyamuni özünü arhat adlandırmış, ondan sonra şagirdləri va ardıcılları da bu adı ("Buddadan sonrakı Buddalar") daşımışlar. Hinayana məktəblərində, xüsusilə therevadada arhatliq ruhani kamilliyinin yüksək pilləsidir; arhat həyatını başa vurduqdan sonra bir daha yenidəndoğulma vərhələsini yaşamır, birbaşa nirvanaya keçir. İnsan təbiətinin bütün qeyri-kamilliklərindən, "mən" haqqında yanlış fikirlərdən tam azad olmuş arhat (kişi, yaxud qadın) üçlü biliyə (özünün əvvəlki doğulmaları, başqa şəxslərin doğulmaları və əqli pozuntunun aradan qaldırılması haqqında) malikdir. Mahayana ədəbiyyatinda arhatlarin "Budda torpaqlarında (buddha-kşetra) yaşamasında bəhs olunur. Mahayana ikonoqrafiyasında arhatın təsvirinə tez-tez rast gəlinir: məsələn, "Budda 16 böyük arhatın əhatəsində" adlı məşhur əsərdə.
Arta
Arta — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 8 fevral 2000-ci il tarixli, 809-IQ saylı Qərarı ilə Lerik rayonunun Osyedərə kənd inzibati ərazi vahidinin Arta kəndi Züvüc kənd inzibati ərazi vahidinin tərkibinə verilmişdir. == Toponimikası == Türk dillərində arta sözünun "sıra dağ; dağ tirəsi; alcaq dağlıq", "dağıdılmış, pozulmuş", "bolluq", "balta kupu" mənalarında işlənməsi məlumdur. Oykonimin coğrafi movqeyi əsas verir ki, onu "dağ aşırımında yerləşən kənd" kimi izah edək. 1917-ci ildə Şamaxı qəzasında Artaçı kəndi də qeydə alınmışdır. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd dağlıq ərazidə yerləşir. == Əhalisi == Əhalisi təqribən 45-50 nəfərdir. == İqtisadiyyatı == Kənd əhalisinin əsas məşğuliyyətini əkinçilik və heyvandarlıqla təşkil edir.
Avdat
Avdat — Petra ilə Qəzzə limanı arasında Buxur Yolu adlanan ticarət yolunun üzərində yerləşən Nəbatilərin mərkəzi şəhəridir. Şəhərin akropolu dəniz səviyyəsindən 655 metr yüksəklikdə Negev dağının yamacında yerləşir. Avdatın tikilmiş hissəsi 85 dunamdır və bütün Avdat Milli Parkı isə 2100 dunam ərazini əhatə edir. Avdat Milli Parkında qədim Nəbati tikililərinin qalıqları, o cümlədən gözətçi qülləsi, yaşayış kompleksi, məbəd tikililəri, şərabçılıq sahəsi , hərbi şəhərcik, yaxşı vəziyyətdə qalmış hamamlar və yenidən qurulmuş kənd təsərrüfatı terrasları var. 2005-ci ildə YUNESKO Avdatı Buxur Yolunun bir hissəsi kimi ümumdünya irsi siyahısına əlavə etdi. == Arxeoloji qazıntılar == Avdatın yaranma tarixi eramızdan əvvəl III əsrə təsadüf edir. Avdat haqqında ilk dəfə Yunan alimi Ptolemeyin “Coğrafiya” əsərində Roma əyaləti Ərəbistanın yeddi yaşayış məntəqəsi siyahısında rast gəlmək olar. Bizanslı Stefan, Herodyanın yazılarına əsaslanaraq, Avdat haqqında yazır ki, nəbatilərin məskənidir, tanrı kimi hörmət edilən padşahlarının adını daşıyır. Nəbatilərin tarixində Obodat (Avdat) adlı üç padşah olub, ancaq ölümdən sonra yalnız I Obodat ilahiləşdirilib. Eramızın I əsrində şəhər köçəri ərəb tayfalarının basqınlarından çox əziyyət çəkirdi.
BMAT
Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı və ya qısaca ICAO — BMT-nin agentliyi, qərargahı Monrealdadır (Kanada). 1947-ci ilin aprel ayında formalaşmışdır. 190 üzvü var, rəsmi dilləri ingilis, ərəb, çin, fransız, ispan və rus dilləridir. ICAO-nun məqsədi bütün dünyada Beynəlxalq Mülki aviasiyanın təhlükəsiz, nizamlı inkişafını və mülki aviasiyanın, o cümlədən beynəlxalq daşımaların bütün məsələləri üzrə beynəlxalq əməkdaşlığın təşkili və əlaqələndirilməsinin digər aspektlərini təmin etməkdir. ICAO-nun qaydalarına uyğun olaraq beynəlxalq hava məkanı uçuş informasiyasının rayonlarına və hava hərəkətinə nəzarət vasitələrinin imkanları nəzərə alınmaqla sərhədləri müəyyən edilən hava məkanına bölünmüşdür. ICAO-nun funksiyalarından biridə aeroportlara aeronaviqasiya və hava limanları üzrə meteoroloji məlumatların ötürülməsi üçün istifadə olunan dörd hərfli fərdi identifikator — kodların, uçuş planlarının (flight-plans), mülki aerodromların radionaviqasiya xəritələrində təyin olunması və s. təyin edilməsidir. 1992-ci ildə ICAO dekabrın 7-ni Mülki aviasiya günü elan edib. Gələcəkdə bu qərar BMT tərəfindən dəstəklənib. == ICAO nizamnaməsi == Hal-hazırda 190 deyil, 193 üzv vardır.(2022) Beynəlxalq Mülki Aviasiya Konvensiyası (həmçinin Çikaqo Konvensiyası adı ilə tanınır) zamanı təqdim olunan doqquzuncu redaksiya ICAO-nun rəsmi nizamnaməsi hesab olunur ki, bu da 1948-ci ildən 2006-cı ilə qədər olan dəyişiklikləri əhatə edir (ICAO Doc 7300/9).
Berat
Berat — Albaniyada şəhər. == Tarixi == Şəhərin 2500 il tarixi olduğu deyilir. Ölkənin ən böyük şəhəri olan Berat osmanlılardan qalma tarixi bir şəhərdir. Berat şəhərindəki Osumi çayı üzərində tarixi Qoritzsa körpüsü yerləşir. Üzərində körpü salınan bu çay müsəlman və xristian məhəllələrini bir-birindən ayırır. Berat şəhəri öz evləri ilə məşhurdur. Şəhər dar küçələri ilə də məşhurdur. Eni 2 metr olan bu küçələri orijinal alban səkiləri bəzəyir. Bərat qalası sanki bir qartal yuvasını xatırladır. Yüksək bir təpə üzərində salınmış qalada bir məhəllə də salınıb.
Bərat
Berat — Albaniyada şəhər. == Tarixi == Şəhərin 2500 il tarixi olduğu deyilir. Ölkənin ən böyük şəhəri olan Berat osmanlılardan qalma tarixi bir şəhərdir. Berat şəhərindəki Osumi çayı üzərində tarixi Qoritzsa körpüsü yerləşir. Üzərində körpü salınan bu çay müsəlman və xristian məhəllələrini bir-birindən ayırır. Berat şəhəri öz evləri ilə məşhurdur. Şəhər dar küçələri ilə də məşhurdur. Eni 2 metr olan bu küçələri orijinal alban səkiləri bəzəyir. Bərat qalası sanki bir qartal yuvasını xatırladır. Yüksək bir təpə üzərində salınmış qalada bir məhəllə də salınıb.