Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • разгар

    ...проявления чего-л., момент наивысшего напряжения чего-л. Самый разгар войны, борьбы. Столкновение произошло в разгар забастовки. Лето в полном разгар

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • РАЗГАР

    м мн. нет qızğın çağ (vaxt); в самый разгар полевых работ tarla işlərinin ən qızğın çağında (vaxtında).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗГАР

    ...вахт, къати вахт, къизмиш вахт; уборка урожая была в самом разгаре магьсулрин бегьер кIватIзавай лап къизгъин (къати) вахт тир; война была ещѐ в

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • RUZGAR

    жизнь, житье-бытье

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • РАЗВАР

    çən.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • РАЗВАР

    also. резервуар.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • развар

    см. резервуар.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • РАЗВАР

    кил. РЕЗЕРВУАР.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • RUZGAR

    RUZGAR1 f. 1) zaman, vaxt; 2) hal, vəziyyət; 3) yaşayış, həyat, ömür; 4) zəmanə, dövran, fələk. RUZGAR2 f. külək.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • RAZDAR

    f. 1) sirdaş; 2) sirr saxlayan, sirri başqasına açmayan

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • RUZGAR

    ruz(i)gar i. 1. wind; 2. weather; 3. məc. life, existence; pis ~ keçirmək to live badly; ◊ ~ı bəd əsmək to fail, to miscarry; to suffer a setback

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • RÜZGAR

    ruzigar

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • RÜZGAR

    külək; rüzgar çıktı – külək qalxdı külək

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • RUZGAR

    сущ. 1. поэт. ветер. Sərin ruzgar əsirdi дул прохладный ветер, xəfif ruzgar лёгкий ветерок, sərt Abşeron ruzgarı резкий апшеронский ветер 2. погода (с

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • RAZDAR

    (Lənkəran) qarağac. – Meşədə razdar ağacdarı doludu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • RÜZGAR

    külək, yel; zəmanə, dövran

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • RUZGAR

    külək, yel; zəmanə, dövran

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • РАЗМАХ

    мн. нет 1. гьяркьуьвал; гегьеншвал; гегъеншвилин кьадар; ахъавал; ахъавилин кьадар (мес. самолѐтдин луварин, ахъаяй гъилерин, кьадар; са кардин гегь

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗЛАД

    мн. нет 1. къайдасузвал; низамсузвал (мес. кIвалахдин къене). 2. сад-садав такьун, чуьруьк

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗВАЛ

    1. чIурун; чIурхьун; барбатIун; барбатI хьун (са кар, кIвалах, майишат). 2. барбатIвал

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗБОР

    1. см. разобрать. 2. разбор, анализ (мес. предложениедин членар ахтармишна сад- садахъ авун, чирун; гьакI са гьикая, макъала ахтармишун). 3. килигун,

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАСПАР

    1. buğa vermə, buğa verib yumşaltma, buğa verilmə, buğa verilib yumşaldılma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗРЯД

    1. dərəcə, kateqoriya; 2. şöbə, fəsilə, qrup; 3. sıra

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗНЯТЬ

    1.sökmək, 2. ayırmaq, aralamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗМЯТЬ

    1. övkələmək, ovuşdurmaq; 2. yoğurmaq; 3. oynatmaq, tərpətmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗМЕР

    1. ölçü, əncazə; 2. böyüklük; 3. miqdar; 4. miqyas, dərəcə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗЛАД

    1. ixtilaf, ikitirəlik, nifaq; 2. ozğunluq, nizamsızlıq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗГОН

    1. qovlama, qovma, sürət vermə; 2. yayma, açma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗВАЛ

    1. uçma, dağılma, sökülmə; 2. pozulma, tam pozğunluq, sükut, bərbadlıq; 2. xaraba, viranə; 3. meydan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗБОР

    1. sökmə, dağıtma; 2. götürmə, alma, qaydaya salma, yerbəyer etmə; 3. araşdırma, ayırd etmə; 4. tədqiqat, təhqiqat; 5

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗГОН

    ...зарб кваз атана (чукурна) хкадрун. 3. ара, мензил. ♦ в разгоне разг. кардал ракъурнава, кардик ква, бушдиз амач (мес. балкIанар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗРЯД₀

    разряд (1. затIарин, инсанрин са группа, категория, са жуьре, са жуьредикай тир десте. 2. математикада кхьинрин къене цифрайрин чка. 3. дережа; мерт

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗГУЛ

    ...кьадарсуз хъун. 2. пер. къизмишвал; гужар; гужар авун; къудурвал; разгул реакции реакциядин кьудурвал (гужар авун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗЖАТЬ

    ахъаюн; он разжал кулак ада гъуд ахъайна.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • RAZZAQ

    ruzi verən, bəsləyən

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • РАЗДОР

    къалмакъал; гьуьжетар;: арада авай шулугъ, чуьруьк; сеять раздоры арада чуьруькар (къалмакъал) ттун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗДАТЬ

    паюн, пайна гунуг (гьардаз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗМЕР

    1. кьадар; размер заработной платы зегьметдин гьакъидин (дуллухдин) кьадар. 2. уьлчме; размер стиха шиирдин уьлчме.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • RAMDAR

    rəml atan, fal açan, falçı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • РАЗРЯД₂

    см. разрядить2

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗМЯТЬ

    1. тIушунун; тIушунна хъуьтуьлрун (мес. ли, тумаж). 2. тIушунна какадрун, тIушунун (палчух). 3. ачухрун; гацумвал адудун, авагърун (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗНЯТЬ

    къакъудун, ччара авун; разнять руки гъилер сад-садавай къакъудун; разнять дерущихся кикIизвайбур къакъудун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • POZĞUNLUQ

    1. расстройство, развал, беспорядок, дезорганизация, разлад, разбор, вакханалия; 2. распущенность, беспутство, деморализация;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АЗГАР

    прил. ачух, михьи, чими. ЧӀехи вацӀун дереда азгар рагъ гьатнава. Гь. Къ. Четин бахт. ХъуьтӀуьн цӀиг азгарди хьана - живер катна. Гь. Къ. Четин бахт.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • азгар

    ясная (о погоде) : азгар хьун - становиться ясной (о погоде); гила хибни хьана азгар— теперь и в самое холодное время зимы стало ясно.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АЗГАР

    adj. clear; obvious, evident; lucid, comprehensible; serene, cloudless; articulate, eloquent.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АЗГАР

    açıq, aydın, parlaq (hava); азгар хьун açıq olmaq, aydın olmaq, parlaq olmaq (hava).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • NİFAQ

    раздор, разлад, разброд

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЛЯЗГАТЬ

    ...зангъар-зунгъур авун, ван авун (ракьари). 2. тIакь-тIакь авун; лязгать зубами сарари тIакь-тIакь авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MAZĞAL

    амбразура, бойница (в крепостной стене)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAZĞAL

    is. Qala divarlarında və s.-də atışma üçün qoyulan deşik. O, bu sərrast güllələrin əncüməndəki mazğaldan atıldığını öyrənəndə, qudurub bütün top və tü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KAŞQAR

    qədim Uyğur şəhərinin adındandır. Çincə şəhər, dağ, düzənlik

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • RUZİGAR

    is. [fars.] 1. Külək, yel. …Bakı axşamına məxsus sərin ruzigar əsməkdə idi. M.S.Ordubadi. Çılğın kimi ruzigar vıyıldar; Qar parçaların göyə sovurar. A

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • RUZİGAR

    zaman — vaxt

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • RAHVAR

    f. yorğa at, yorğa yerişli at

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • RUZİGAR

    ruz(i)gar i. 1. wind; 2. weather; 3. məc. life, existence; pis ~ keçirmək to live badly; ◊ ~ı bəd əsmək to fail, to miscarry; to suffer a setback

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • RUZİGAR

    həyat — yaşayış — ömür

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • RUZİGAR

    külək, yel; zəmanə, dövran

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ŞİDDƏT

    сила, резкость, крайность, суровость, свирепость, строгость, разгар, стремительность, интенсивность

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIZĞIN

    ...страстный, буйный; 3. интенсивный; 4. горячо, жарко; 5. разгар;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • на всём ходу

    ...скорости. Врезаться на всём ходу. Тормознул на полном ходу. 2) В самый разгар событий (обычно решительно, без колебаний)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • в пылу

    см. пыл; в зн. нареч. В разгар чего-л., в момент наивысшего напряжения. Не заметить кого-л. в пылу сражения. До чего разошёлся, в пылу и ударить может

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • оглоушить

    ...совсем оглоушили нас этим известием. Меня оглоушила внезапная мысль. В разгар веселья нас оглоушило известие о гибели друга.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • CIRCIRAMA

    ...gözləri стрекозьи глаза 2 сущ. см. cırhacır; yayın cırcıramasında в самый разгар, в самые жаркие дни лета

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • посреди

    ...улицы. Посреди толпы. 2) разг. В середине какого-л. периода, во время, в разгар чего-л. Приехал посреди недели. Воруют посреди бела дня. Посреди разг

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • İŞ-GÜC

    сущ. собир. дела, занятие, работа. İş-gücün qızğın vaxtında в самый разгар работы, işə-gücə getmək заниматься какими-л. делами, qabaqda iş-gücümüz var

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • OĞLAN

    ...выражением укора, порицания) ◊ oğlan çağı пора расцвета чего-л., разгар чего-л.; oğlan çağında в самом разгаре, в расцвете чего-л.; oğlan gəlmisən, y

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIZĞIN

    ...оживлённо беседовать; nəyin qızğın çağında в самую напряжённую пору (в разгар) чего

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • сезон

    ...сейчас не сезон (яблоки ещё не созрели). Хоть в сезон овощей поели (в разгар). 3) чего или какой. Часть года, время, наиболее подходящее и обычно исп

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • террор

    ...борьбы. Жестокий, массовый террор. Правительственный, политический террор. В разгар террора. Политика террора. Начать, установить террор. Индивидуаль

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DAVA

    ...боя, сражения, yumruq davası кулачный бой, davanın qızğın vaxtı в разгар боя, hər qarış torpaq üstündə dava сражение за каждую пядь земли II прил. ра

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇAĞ

    ...средь бела дня; oğlan çağı nəyin (qışın, yayın və s.) самый разгар (зимы, лета и т.п.); ömrün qürub çağında на закате жизни 2 I прил. 1. здоровый, бо

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • GUR

    ...оживлённо, söhbət gur gedir беседа проходит живо; gur vaxtında в разгар, в разгаре. Yayın gur vaxtında в разгаре лета, işin gur вахты в разгаре работ

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • танец

    ...танцы. Прервать танцы. Уйти с танцев. Познакомиться с кем-л. на танцах. В разгар танцев сломался магнитофон. 5) Ритмические однотипные движения некот

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DÖVR

    ...dövrü период развития, ən qızğın dövrü nəyin самая горячая пора, разгар чего, indiki dövr настоящий период, bizim dövrümüzdə в наше время 3. эпоха, э

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • жар

    ...за новое дело. Композитор с жаром принялся сочинять оперу. 5) чего Разгар, пыл. В жару спора. Жар битвы, сражения. • - задать жару - поддать жару - с

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ŞİRİN

    ...её ребёнок; şirin ət мышцы, мякоть; söhbətin şirin yerində в самый разгар беседы, şirin yuxuya getmək уснуть сладким (крепким) сном ◊ şirin dilini iş

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Rüzgar
Külək — havanın üfüqi istiqamətdə hərəkətidir. Külək nəticəsində istilik və rütubət bir sahədən digərinə aparılır. Barik qradiyentin təsiri altında əmələ gələn külək təzyiq yüksək olan sahədən təzyiq aşağı olan sahəyə doğru əsir, istiqaməti və sürəti ilə səciyyələnir. Havanın kütləsinin yüksək təzyiq sahəsindən alçaq təzyiq sahəsinə doğru hərəkətinə külək deyilir. Külək çox vaxt əsdiyi cəhətin adı ilə adlanır. Küləyin güc və istiqamətini flüger cihazı ilə, sürətini (m/san və ya km/saat) isə anemometrlə təyin edirlər. Küləyin gücü sürəti ilə düz mütənasibdir. Küləyin rumblar üzrə təkrarlanmasına "külək gülü" deyilir. Külək gülünə görə hakim küləyi təyin etmək olar. Küləyin əsdiyi təzyiq qurşaqları arasında təzyiq fərqi nə qədər böyük və mərkəzlər bir-birinə nə qədər yaxın olarsa, külək də bir o qədər güclü əsər.
Razgah (Sərab)
Razgah (fars. رزگاه‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 164 nəfər yaşayır (39 ailə).
Razgah (Sərdəşt)
Razgah (fars. ‎‎رازگاه‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 163 nəfər yaşayır (36 ailə).
Rüzgar Birliyi
Rüzgar birliyi (türk. Rüzgâr Birliği) və ya Rüzgar qrupu (türk. Rüzgâr Grubu) — türk milliyətçilərindən ibarət könüllü piyada taboru. 1992-ci ildə Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının və Ülkü Ocaqlarının təsisçisi Alparslan Türkeş tərəfindən qurulan taborun məqsədi SSRİ-nin dağılmasından sonra müstəqillik əldə etmiş bütün türk ölkələrində turançılıq ideyasını yaymaq idi. Əksəriyyəti Türkiyənin keçmiş xüsusi təyinatlılarından ibarət olan "Rüzgar birliyi" 500-ə yaxın üzvü 1992-ci ildə, Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı baş tutmuş Xocalı soyqırımından sonra Azərbaycan hərbçilərinə təlim keçmək üçün Azərbaycana getmişdilər. Onlar həmçinin, Azərbaycan ordusunun müharibə səylərinə məhdud töhfə vermişdilər. Hər halda, taborun üzvləri 1993-cü ildə Azərbaycandan çıxarılmış, bir il sonra Türkiyə hökumətinin təzyiqi ilə tabor ləğv edilmişdir. == Tarixi == "Rüzgar birliyi" Sovet İttifaqının dağılmasından sonra müstəqillik əldə etmiş bütün türk ölkələrində turançılıq ideyasını yaymaq üçün Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının və Ülkücü Ocaqlarının qurucusu Alparslan Türkeşin göstərişi ilə yaradılmışdır. === Birinci Qarabağ müharibəsi === Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı, 1992-ci ildə Ermənistan Silahlı Qüvvələri və MDB-nin 366-cı motoatıcı alayının iştirakı ilə baş tutmuş, 613 nəfərin qətl edildiyi Xocalı soyqırımından sonra Alparslan Türkeş Aydoğan Aydın və digər türk zabitlərinə Azərbaycan hərbçilərinə hərbi əməliyyatlarda dəstək olmaq və "bölgədəki insanları qırğınlardan qorumaq" təlimatı vermişdir. Tovuzda xidmət edən azərbaycanlı polis zabiti, Novruz Həsən Bozalqanlı kimi tanınan Novruz Həsənovun sözlərinə görə, türk zabitləri hətta Azərbaycanın o vaxtkı prezidenti Əbülfəz Elçibəylə görüşmüş, təlimlərin keçirilməsi ilə bağlı icazə almışdılar.
Rüzgar Əfəndiyeva
Rüzgar Əfəndiyeva (tam adı: Rüzgar Şahmar qızı Əfəndiyeva (Qurbanova); 1947, Bərdə, Azərbaycan SSR — 2011, Bakı, Azərbaycan) — Azərbaycanın tanınmış nəğməkar şairəsi və yazıçı-publisisti. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1988), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü (1994). == Həyatı == Rüzgar Əfəndiyeva 1947-ci il mayın 9-da Azərbaycanın Bərdə şəhərində qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur. Bərdə şəhər 3 saylı orta məktəbində təhsil almışdır. (1954-1965). Əmək fəaliyyətinə 1 saylı Bərdə uşaq bağçasında tikişçi kimi başlamışdır. (1963-1965). ADU-nun filologiya fakültəsində təhsilini davam etdirmişdir. (1965-1970). Bakıda 248 saylı şəhər orta məktəbində dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir (1970-1974).
Rüzgar (reper)
Aydın Hüseynov, ya da tanınan səhnə adı ilə Rüzgar (Sumqayıt) — Azərbaycan repçisi. == Həyatı == İlk dəfə 2013-cü ildə "Hələki 1%" adlı trekini yayımlamışdır. 2018-ci ildə "Yenə gedirəm" adlı trekinə görə 30 sutka həbs cəzası verilmişdir. 2019-cu ildə "Xpert" və "Paster"lə birlikdə "Phenom" trekində iştirak edir. = Diskoqrafiya = Sinqllar Hələki 1% (2013) Beş Barmaq (2014) Terroreast (2014) Tanrı (2016) Dəli (2016) O gecə yata bilmir Yeni Səviyyə Yaşıl Sex in Trap Vecimə deyil Help me (Qara Dəvətnamə) Yenə gedirəm Trend Təsadüfən əlim dəydi Unuduram İyirmi doqquz Albomlar Sərt Əsinti Sərt Əsinti 2 Sərt Əsinti 3 Elçi Oyan == Tənqid == 2023-cü ildə Azərbaycan Dövlət Dil Komissiyası yanında Monitorinq Mərkəzinin hazırladığı "Mahnılarımız monitorinq aynasında" adlı kitabda zərərli vərdişlərdən istifadəni, tüfeyli həyat tərzini, mental dəyərlərə zidd olan davranışları təbliğ edən, aqressiv hərəkətlərə və özünəqəsdə sövq edən mahnıların olduğunu iddia etdiyi siyahı tərtib edilib. Nöqsanlar aşkarlanan mahnılar müəllif və ifaçılarının adları ilə birlikdə qeyd olunub. Siyahıda Rüzgarın "Yenə gedirəm" mahnısı da yer alıb.
Arazbar
Arazbar — Səfəvilər dövründə qəza, Osmanlıların müvəqqəti istilası zamanı sancaq. Arazbar dəqiq sərhədləri olan tarixi bölgədir. Araz çayının hər iki yaxası boyunca uzanan bu bölgə quzeydə Xudafərindən başlayıb Beyləqanda bitir. Güneydə isə tarixi Qərbi Dizmar mahalından başlayıb tarixi Ultan qalası ərazisində tamamlanırdı. Quzey Arazbara Qarabağ Arazbarı, güney Arazbara Qaradağ Arazbarı deyilirdi. == Mənası == Arazbar toponimi "Araz" və "bar" sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır. Araz adının kifayət qədər yozumu olduğundan bu məqalədə geniş bəhsə lüzum görmürük. Arazbar yer adının ikinci komponenti "bar" sözünü açıqlamaq üçün lüğət və araşdırıcılara müraciət edək. Ünlü bilgin Ələkbər Dehxuda "Lüğətmə" əsərində yazır ki, "bar" sözü "sahil", "kənar" anlamında olub, Arazbar – Arazkənarı yurd deməkdir. XIX əsrə bağlı qaynaq və ədəbiyyatlarda göstərilir ki, "bar", "var" sözləri Azərbaycan dilində "oba yeri", "hər hansı bir icmanın yurdu" mənalarını ifadə edir.
Canqar
Canqar — Qərbi monqolların dastanı. == Dastan haqqında == XIII—XIV əsrlərə aid edilən bu dastan dünya folklorunun ən böyük əsərlərindən biridir. == Xarici keçidlər == «Джангар» на калмыцком языке на форуме «Свободная Калмыкия» «Джангар» на русском языке на сайте «Бумбин Орн» Arxivləşdirilib 2018-10-29 at the Wayback Machine Mongolian Epic Identity: Formulaic Approach to Janggar Epic Singing Arxivləşdirilib 2016-04-02 at the Wayback Machine «Джангар» — наш идеал! «Бумба» — наше будущее?
Kazuar
Kazuar (lat. Casuarius) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin kazuarkimilər dəstəsinin kazuarlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Lazlar
Lazlar (meqrel ლაზეფი lazepi, gürc. ლაზები lazebi) — ana dili Laz dili olan, Kartvel dil ailəsinə daxil olan xalq. == Sayları == SSRİ və Rusiya FR linqvisti, qafqazşünası Georgi Andreyeviç Klimovun 1986-cı ildə Moskvada nəşr etdirdiyi "Qafqaz dilçiliyinə giriş" adlı kitabında verdiyi məlumata əsasən Türkiyə Lazistanında həmçinin bu ölkənin digər hissələrində anklavlar şəkilndə və Gürcüstanla sərhəddə yayılmış laz dilində təxminən 45 min nəfər danışırdı.Müəllifi Deyvid Levinson olan və 1998-ci ildə ABŞ-nin Arizona ştatının Finiks şəhərində nəşr edilmiş "Bütün dünyada etnik qruplar: hazır istinadlar kitabı"ına görə Gürcüstanda 1.500 nəfər, Türkiyədə isə 200.000 nəfər laz yaşayırdı. === Türkiyədə === Türkiyədə lazların sayına dair bütün hazırkı rəqəmlər müəyyən hesablamalar əsasında alınmış təxminlərdən ibarətdir. 1965-ci ildə aparılmış siyahıyaalmada laz dilini ana dili kimi 26.007 nəfər (ana dilini laz dili olaraq qeyd edənlərin 3.943 nəfəri laz dilindən başqa dil bilməmişdir), "ikinci ən yaxşı bildiyi dil" kimi isə 55.158 nəfər göstərmişdir, yəni Türkiyənin qeyd edilən iki göstəriciyə əsasən laz dilini bilən əhalisi 81.165 nəfər olmuşdur. Beləliklə, 1965-ci ildə 31.391.421 nəfər olan Türkiyə əhalisinin ən yüksək ehtimalla 0,26%-ni lazlar təşkil edirdi.Türkiyə Statistika Qurumunun 31 dekabr 2013-cü il tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən Türkiyə Cümhuriyyəti əhalisi 76.667.864 nəfərdir . Əgər 1965-ci ildəki nisbət payı (0.26%) olduğu kimi qalsaydı onda 2013-cü ilin sonuna olan təxmini hesablamalara əsasən Türkiyədə ən çoxu 198.2 min nəfər laz yaşamalıdır. Konda : Araştırma ve Danışmanlık tərəfindən Türkiyə hökumətinin sifarişi ilə 1993-cü ildə Türkiyə Respublikasının etnik və sosial quruluşunu öyrənmək məqsədiylə apardığı araşdırmanın yekunları əsasında 2006-cı ilə verdiyi təxminə əsasən 73.975 milyon nəfər qəbul edilən Türkiyə əhalisinin 220 min nəfərinin (0.297%) etnik laz olması təxmin edilmişdir. Bu təxmini (0.297%) doğru qəbul etsək onda 2013-cü ilin sonuna olan təxmini hesablamalara əsasən Türkiyədə ən çoxu 228 min nəfər laz yaşamalıdır. == Mənbə == Türkiyenin Etnik Yapısı: Halkımızın Kökenleri ve Gerçekler.
Nüzgar
Nüzgar — Azərbaycan Respublikasının Cəbrayıl rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 27 sentyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Ordusunun uğurlu əməliyyatı nəticəsində kənd işğaldan azad edilmişdir. == Toponimikası == Nüzgar oyk., şada. Cəbrayıl rayonunun Quycaq inzibati ərazi vahidində kənddir. Arazboyu düzənlikdədir. Yaşayış məntəqəsini XIX əsrdə Cənubi Azərbaycandan gəlmiş əhali hazırda Qarqunun evləri adlanan köhnə kənd xarabalığının yanında, qarğılı, qamışh sahəda salmışdır. Şəmkir rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənddir. Dağətəyi ərazidədir. Yerli əhalinin məlumatına görə, kəndi vaxtilə Ermənistanın Qarakilsə, Icevan, Kankeravan, Saxkunq, Çatqıran adlı yaşayış məntəqələrindən gəlmiş erməni ailələri qəd.
Qarqar
Qarqar (lat. Caracara) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Qazlar
Qazlar (gür.: g.ə. კაზლარი, l.ə. kazlari) - Gürcüstan Respublikasının Kaxeti mxaresinin Saqareco bələdiyyəsinin inzibati-ərazi vahidində kənd.
Qaşqar
Qaşqar, Kaşkar və yaxud Kaşğər (uyğ. قەشقەر) — ÇXR-in Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunun Kaşqar şəhər rayonunda şəhər. Çinin ən qərb şəhərlərindən biridir, Əfqanıstan, Qırğızıstan, Tacikistan və Pakistanla sərhədə yaxındır. 500.000-dən çox əhalisi olan Qaşqar 2000 ildən artıqdır ki, Çin, Yaxın Şərq və Avropa arasında Böyük ipək yolu üzərində ticarət məntəqəsi və strateji əhəmiyyətli şəhər kimi xidmət edib və bu onu dünyanın ən qədim davamlı məskunlaşan şəhərlərindən birinə çevirib. Çox müxtəlif mədəniyyətlərin və imperiyaların kəsişmə nöqtəsində Qaşqar Çin, Türk, Monqol və Tibet imperiyalarının hakimiyyəti altında olmuşdur. Şəhər həm də müxtəlif köçəri xalq qrupları arasında bir sıra döyüşlərin yeri olmuşdur. Hazırda mahal səviyyəli vahid kimi idarə olunan Qaşqar 162.000 km² (63.000 kv mi) ərazisi və 2010-cu ilə qədər təxminən 4 milyon əhalisi olan Qaşqar bölgəsinin inzibati mərkəzidir. Şəhərin özünün 506,640 əhalisi var və şəhər ərazisi 15 km² (5,8 kv mi) əhatə edir, baxmayaraq ki, inzibati ərazisi 555 km² (214 kv mi) sahəni tutur. Şəhər 2010-cu ildə Xüsusi iqtisadi zonaya çevrilib və Çinin qərbində bu statusa malik yeganə şəhərdir. Qaşqar həm də yeni qurulan çoxmilyardlıq Çin-Pakistan İqtisadi Dəhlizinin əsas hissəsi hesab edilən Qaraqorum şossesinin son nöqtəsini təşkil edir.
Razdan
Razdan və ya Aşağı Axta — Ermənistan Respublikası ərazisində yerləşən şəhər. Razdan rayonunun mərkəzi. Razdan şəhəri Zəngiçay sahilində yerləşən kiçik şəhərdir. 30.06.1959-cu il tarixindən adı dəyişdirilərək Hrazdan adlandırılıb. 1959-cu ildən respublika tabeli şəhərdir. == Tarixi == Aşağı Axta — İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasında, indi Axta (Razdan) rayonunda kənd. Zəngiçayın yaxınlığında yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.Toponim fərqləndirmə mə'nasını bildirən aşağı sözü ilə padar türk tayfasının bir qolunu təşkil edən axta etnoniminin birləşməsindən əmələ gəlmiş etnotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 30.VI.1959-cu il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Razdan qoyulmuşdur.
Raziqan
Raziqan — İranın Mərkəzi ostanının Zərəndiyə şəhristanının Xərrəqan bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzidir.2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 426 nəfər və 138 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və azərbaycan Türkcəsində danışırlar.
Realqar
Realqar — monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən == Xassələri == Rəng – narıncı-qırmızı, bəzən tünd-qırmızı; Mineralın cizgisinin rəngi – narıncı; Parıltı – şüşə, qatran, yağlı; Şəffaflıq – şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 3,5-3,6; Sərtlik – 1,5-2; Çox kövrəkdir; Ayrılma – {010} üzrə mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvari, tikanlı; Başqa xassələr – elektrik işığı altında kristalları çat-çat olur və açıq-narıncı rəngli tozvarı kütləyə çevrilir; Morfologiya – kristallar: uzununa cizgilənmiş qısa- və uzunprizmatik; Mineral aqreqatları: torpaqvari, bütöv dənəvər kütlələr, püruzlar, qaysaqlar, qabıqlar, bəzən druzalar. == Mənşəyi və yayılması == Yer səthinə yaxın orta- və aşağı temperaturlu teletermal və vulkanogen yataqlar üçün səciyyəvidir. Tez-tez qeyzer çöküntülərində, sublimasiya məhsulu kimi vulkan kraterlərinin divarlarında, həmçinin solfatarlarda və fumarollarda rast gəlir. Realqarın tapıntıları çökmə əmələgəlmələrdə də – qumlu-gilli çöküntülərdə, siderit konkresiyalarında aşkar edilmişdir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: auripiqment, antimonit, kinovar, sərbəst kükürd. Mineralın tapıldığı yerlər: Luxum (Gürcüstan); Xaydarkan (Orta Asiya); Andreasberq (Almaniya); İtaliya, Rusiya və Yaponiyanın bir çox məntəqələri və b. Azərbaycanda Darrıdağ (Culfa) mərgümüş yatağında, həmçinin Dəvəboynu və Qoşasu (Laçın rayonu) mərgümüş təzahürlərində geniş yayılmışdır. Az miqdarda Ağqaya və Eyvan civə yataqlarında, Tutqunçay hövzəsinin qızıl filizi zolağında və bəzi başqa məntəqələrdə aşkar edilmişdir. == Tətbiqi == İri miqyaslı yığınlarının mərgümüş filizi kimi praktik əhəmiyyəti vardır.
Rzalar
Rzalar — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Qaradağlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == İqtisadiyyatı == Qarabağ müharibəsi nəticəsində kəndin təsərrüfatına ciddi ziyan dəymişdir. 2011-ci ilin oktyabrın 1-də isə kəndə ilk dəfə təbii qaz verilməsinə başlanılıb.
Vazqir
Vazqir - 1728-ci ildə İrəvan əyalətinin Qırxbulaq nahiyəsində kənd adı Əsli Bozqır. Azərbaycan dilində rəng bildirən boz və türk dillərində qır «alçaq”, «yüksəklik» sözlərindən ibarətdir.
Zanqar
Kukaş kurqanı və ya Cek kurqanı — Cek kəndinə aid Kukaş ərazisində kurqan. == Tarixi == Kukaş kurqanı 2011-ci ilin avqust ayında Cek kəndinə aid Kukaş ərazisində aşkarlanmışdır. Eyni zamanda Cek kəndinin Zanqar ərazisində də qədim yaşayış məntəqəsi aşkarlanmışdır. Ərazidə işləyən arxeoloq İdris Əliyevin bildirdiyinə görə, tapıntıların tunc dövrünə - e.ə. III-II minilliklərə aid olması ehtimal edilir. Arxeoloq tapıntıların böyük əhəmiyyətə malik olduğunu deyib. Onun sözlərinə görə, yaşayış məntəqəsi və kurqanın tədqiqindən sonra bu ərazi ilə bağlı bəzi mübahisəli məsələlərə aydınlıq gətirilə bilər. Kurqanın yerləşdiyi ərazidə 15-ə qədər mağara mövcuddur. Mağaraların qədim insanların yaşayış məskəni olması ehtimal edilir. Tezliklə mağaralarda arxeoloji qazıntılar aparılacaq.
Laqqar
Laqqar (lat. Falco jugger) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinin qızılquş cinsinə aid heyvan növü.
Aznar
"Aznar" (tam adı: "Aznar" QSC) — Azərbaycan şirkəti. == Yeri == Şirkət Göyçay rayonunda fəaliyyət göstərir. == Rəhbərlik == Şirkətin təsisçi və majoritar səhmdarı milyarder Fərhad Əhmədovdur. O, həm də 2012-ci ildən "Aznar" Direktorlar Şurasının sədridir.
Azqur
Azğur (gürc. აწყური Atskuri) — Gürcüstannın Samtsxe-Cavaxeti bölgəsinin Axaltsixe bələdiyyəsində kənd. == Toponimkası == Keçmişdə Axısqa türklərinin yaşayış məntəqələrindən idi. Görkəmli ictimai xadim Ömər Faiq Nemanzadənin doğulduğu kənddir. Budaqov və Qeybullayevin fikrincə, toponim Səlcuqi oğuzlarının Yazqur tayfasının adını əks etdirir. == Kənddə doğulanlar == Ömər Faiq Nemanzadə Məmmədzəki Dursunzadə Məmmədəmin Şeyxzadə Şəfiqə Əfəndizadə Fuad Əfəndiyev valideynləri Gürcüstanın Axıska bölgəsinin Azğur kəndindən olmuşdur.
Azğur
Azğur (gürc. აწყური Atskuri) — Gürcüstannın Samtsxe-Cavaxeti bölgəsinin Axaltsixe bələdiyyəsində kənd. == Toponimkası == Keçmişdə Axısqa türklərinin yaşayış məntəqələrindən idi. Görkəmli ictimai xadim Ömər Faiq Nemanzadənin doğulduğu kənddir. Budaqov və Qeybullayevin fikrincə, toponim Səlcuqi oğuzlarının Yazqur tayfasının adını əks etdirir. == Kənddə doğulanlar == Ömər Faiq Nemanzadə Məmmədzəki Dursunzadə Məmmədəmin Şeyxzadə Şəfiqə Əfəndizadə Fuad Əfəndiyev valideynləri Gürcüstanın Axıska bölgəsinin Azğur kəndindən olmuşdur.
Aşqar
Aşqar - yanacağa, sürtkü materilallarına və s. az miqdarda əlavə edilən və onların istismar xassələrini yaxşılaşdıran preparatdır. == Tarix == Aşqarların yaranma tarixi yanacağın inkişafı və geniş tətbiqi ilə sıx bağlıdır. Birinci dünya müharibəsi zamanı benzin “Liqroin” kimi tanınan maye olub və onu antiseptik vasitə kimi apteklərdə satırdılar. O dövrdə yanacaqdoldurma stansiyaları mövcud deyildir, və avtomobil sahibkarları yanacaqı müvafiq ticarət və kommersiya təşkilatlardan əldə edirdilər. Dünyada birinci “yanacaqdoldurma stansiyası” Almaniyanın Vislox şəhərində yerləşən aptek olmuşdu. Buradada 1888-ci ildə məşhur alman mühəndisi, dünyada birinci avtomobilin ixtiraşıcı Karl Bensın həyat yoldaşı avtomobilinin bakını doldurmuş və ilk dəfə Pforsxaym şəhərindən Manqeym şəhərinə avtomobillə səyahət etmişdir. XX əsrin birinci yarısı avtomobil sənayesinin tarixində dünyanın bir çox ölkəsində avtomobil istehsalının başlanğıcı ilə xarakterizə olunur. Belə ki, məşhur avtomobil ixtiraçısı Henri Ford tərəfindən konveyer sisteminə qoyulmuş avtomobil istehsalının təşkili və sonrakı inkişafı yanacağın keyfiyyətinə qoyulan tələblərin artması ilə bağlı idi. Birinci aşqar təqribən 90 il bundan əvvəl işlənib hazırlanmışdır.