Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • смазка

    ...которым что-л. смазывают. Ружейная смазка. Смазка колёс. Смазка для лыж. Смазка застыла.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СМАЗКА

    1. см. смазать. 2. ягъ; ягьламишдай затI; смазка для ружья тфенгдиз ядай ягъ.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМАЗКА

    ж 1. sürtmə, çəkmə; sürtülmə, çəkilmə; 2. yağlama, yağlanma; 3. yay(ıl)ma, poz(ul)ma; 4. xüs. sürtkü, yağ, sürtkü yağı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВЯЗКА

    ...3. anat., bot. bağ, bənd; 4. qram. köməkçi fel; ◊ голосовые связки anat. səs bağları (telləri).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВЯЗКА

    1. bağlama, bağlanma; 2. bağlı, dəstə; 3. köməkçi fel

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАЗКА

    1. nağıl; 2. yalan , uydurma, əfsanə; 3. ifadə, məlumat

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВЯЗКА

    1. галгам; десте (санал кутIуннавай са жуьредин са кьадар затIар); связка ключей са десте куьлегар, куьлегрин галгам. 2. анат. кьуру дамар, дамардин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАЗКА

    ...са кеф; кефина дуланмиш хьун; са темягь фидай кар; не жизнь, а сказка уьмуьр туш, са кеф я. 3. тапарар, вичи-вичиэ туькIуьрнавай, вичикай хкудзава

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМАРКА

    итти на смарку гьич хьун, пуч хьун; пустил на смарку гьич авуна, пучна туна; всѐ пошло на смарку вири гьич хьана.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАЗКА

    ...əfsanə; 3. tar. siyahı; 4. köhn. ifadə, məlumat; 5. möcüzə; ◊ сказка про белого бычка köhnə nağıl, köhnə söhbətlər, min dəfə eşidilmiş şeylər; бабьи

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • связка

    ...предметов, связанных вместе. Связка ключей. Связка писем. Связка баранок, сушек, сушёных грибов. Связка гранат, брёвен. Грузить книги связками. Связа

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • сказка

    ...сил. Народные сказки. Волшебные сказки. Бытовые сказки. Сказка о царевне-лягушке. Сказка о лисе Патрикеевне. Сказка об Иване-царевиче. Рассказывать с

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мах

    (-уни, -уна, -ар) - 1. сказка, миф : халкьдин махар - народные сказки; мах ахъаюн - рассказывать сказку. 2. (перен.) выдумка, неправда : абур вири мах

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • СТАЧКА

    tətil

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМЫЧКА

    1. çatıq, qovşaq, qovuşuq yeri; 2.əlaqə, rabitə, ittifaq, birləşmə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЕЯЛКА

    тум вигьидай машин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАЛКА

    кIар (мес. фу акьалдай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАЧКА

    см. скакать

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМАЗАТЬ

    1. ягъун (дарман, ягъ, арабадин гигиниз запун, мазут); гуьцIун; гвягъун; алтадун; ягъламишун. 2. алтадна чIурун, гуьцIна чIурун (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМЕТКА

    мн. нет фагьум, кьатIун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМЫЧКА

    1. спец. галкIай чка, ккIай чка. 2. пер. алакъа

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМУШКА

    таза кIелен хъицикь, куьрпед хъицикь

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • САМАНКА

    ж dan. çiy kərpicdən tikilmiş ev (bina)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАЧКА

    ж 1. atılma, hoppanma, sıçrama; 2. çapma, çaparaq getmə, çaparaq sürmə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАТКА

    СКАТКА I ж 1. bürmələmə, bürmələnmə, lülələmə, lülə kimi bükmə; yumrulama, 2. basma, basılma; basma yolu ilə hazırlama (keçə və s.); 3. (hərbi) lülələ

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАЛКА

    ж 1. vərdənə; 2. oxlov; 3. val (toxucu dəzgahında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЕЯНКА

    ж мн. нет xüs. narın (ələnmiş) un, ağ un, kəpəksiz un

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЕЯЛКА

    ж k. t. toxumsəpən (maşın), səpici maşın

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЕМЯНКА

    ж bot. toxumca

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СБАВКА

    ж dan. 1. əskiltmə, azaltma, çıxma, üstündən götürmə; 2. endirmə, aşağı salma (qiyməti), güzəşt; 3. gödəltmə, qısaltma; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SAZKAR

    f. uyğun, müvafiq

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • СМЯТЬСЯ

    шуьткьуьн (мес. партал)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SPAZMA

    i. tib. spasm

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SPAZMA

    I сущ. спазма (судорожное сокращение, сжатие мышц пищевода, кишечника, желудка, горла и т.п.) II прил. спазматический (относящийся к спазме). Spazma ü

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ШЛЯПКА

    ...гьяркьуь кIукI; шляпка гвоздя михинин кIаш галай гьяркьуь кьил; шляпка гриба къарникъуздин гьяркьуь кIукI.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СТАЧКА

    стачка, забастовка (см. забастовка).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПЯЧКА

    мн. нет 1. чила (гьайванар чилада гьатун). 2. пер. чила, суствал, бушвал (кар тийиз гьакI ксай хьиз вахт акъудун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПАЙКА

    1. см. спаять и спаяться. 2. галкIурай чка. 3. пер. кIеви алакъа; садвал

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПАЗМА

    ...якIун нуькIвер (мускулар, абур галкIурзавай дамарар) агаж хьун; спазма в горле кьагьар (кьагьур) атун (туьтуьна дамарар агаж жезвай хьиз хьун, кьаг

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАЧКА

    1. atılma, hoppanma, sıçrama; 2. çapma, çaparaq getmə, çaparaq sürmə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАТКА

    1. bürmələmə, lülələmə, yumrulama; 2. basça, basılma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАЛКА

    1.vərdənə, 2. oxlov; 3. val (toxucu dəzgahında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SPÁZMA

    [yun.] Müəyyən əzələnin və ya əzələ qrupunun bir müddət sıxılması, yığılması, qıc olması

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞLAMA

    I сущ. от глаг. yağlamaq; смазывание, смазка, обмазывание, обмазка. Yağlama sistemi система смазки II прил. смазочный. Yağlama cihazı смазочный аппара

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • вмазка

    = вмазывание, вмазывать; см. вмазать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВМАЗКА

    ж мн. нет suva(n)ma, bərkitmə, bərkidilmə, yapışdır(ıl)ma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • мазка

    см. мазать 1); -и; ж.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МАЗКА

    ж мн. нет 1. yaxma (yaxılma), sürtmə (sürtülmə), çəkmə (çəkilmə); 2. ləkə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • YAĞLAMA

    смазывание, смазка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • СТАЙКА

    см. стая

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАМАЗКА

    ж 1. yaxma, çəkmə, sürtmə; 2. yaxı, yaxma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛЁЗКА

    ж 1. слеза söz. kiç. və oxş.; 2. damla, damcı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛАВКА

    ж zool. silviya quşu

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВАЛКА

    ж 1. atma, atılma; yerə tökmə, yerə tökülmə; 2. töküb-töküşdürmə, tökülüb-töküşdürülmə, nizamsız halda tökmə; 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВАЛКА

    1. atma, atılma, yerə tökmə; 2. zibillik, zibilxana; 3. yığın, topa; 4. vuruşma, qarışıqlıq,vurhavur

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБМАЗКА

    ж мн. нет 1. suvama, sürtmə; suvanma, sürtülmə; 2. sürtkü, suvaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СТАВКА

    1. ставка (1. воен. кьилин штаб, кьушунрин кьил акъвазнавай чка. 2. эк. тарифдин сеткадиз килигна эцигдай зегьметдин гьакъи, мажиб, налогдин ва ихьт

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СВАЛКА

    1. зирзибил вигьидай (гадардай) чка. 2. акахьай кукIун (гзафбур санлай дяве хьун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SÜRTKÜ

    1. смазка, мазь; 2. смазочный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÖZÜYAĞLANMA

    сущ. самосмазка (автоматическая смазка)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • СМАЗЬ

    ж xüs. bax смазка 4-cü mənada.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМАЗОЧНОЕ

    ср xüs. bax смазка 4-cü mənada.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MƏRKƏZLƏNMİŞ

    ...знач. прил. тех. центрированный. Mərkəzlənmiş yağlanma центрированная смазка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QRAFİTLİ

    ...графитом, графитный, графитовый. Qrafitli yağlama графитовая смазка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • смазочный

    см. смазка; -ая, -ое. Смазочный материал. С-ое отверстие. С-ое оборудование.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞLANMA

    сущ. от глаг. yağlanmaq: 1. смазывание, обмазывание; смазка 2. ожирение, обрастание жиром 3. перен. простореч. обогащение

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • чистка

    см. чистить 1), 2), 3); -и; ж. Чистка сапог. Чистка и смазка станка. Чистка государственного аппарата.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • антивибрационный

    -ая, -ое. Предохраняющий от вибрации или устраняющий её. А-ая смазка. А-ые ботинки. А-ые меры.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • антифрикционный

    ...трение) Уменьшающий, сокращающий трение. Антифрикционный сплав. А-ая смазка.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • поездной

    ...-ое. Поездной состав. П-ая радиосвязь. П-ое расписание. П-ая бригада. П-ая смазка. Поездной чай.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • графитный

    ...сланец. Графитный тигель. Графитный блеск. Графитный порошок. Г-ая смазка.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SÜRTKÜ

    сущ. ядай, алтаддай, гуьцӀдай затӀ; смазка, ягъ ва мс.; // sürtkü yağları ягъламишдай, са затӀуниз ядай, ягъламишуниз герек тир нафтӀадикай хкуддай яг

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СМАЗЫВАНИЕ

    ср 1. bax смазка 1-ci, 2-ci və 4-cü mənalarda; 2. məc. dan. üstünü malalama, üstü malalanma, ört-basdır etmə (edilmə); смазывание недостатков nöqsanla

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ягъ

    (-ади, -ада, -ар) - техническое масло; смазка : ягъадин - смазочный; машинда цадай ягъ— машинное масло, автол; ягъадай хьун - пачкаться маслом, пропит

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • SÜRTGÜ

    I сущ. мазь, смазка (густое, жирное вещество для смазки чего-л.). Təkər sürtgüsü колёсная мазь II прил. смазочный. Sürtgü yağları смазочные масла, sür

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NÖQTƏBƏNÖQTƏ

    ...точки) II прил. тех. точечный. Nöqtəbənöqtə yağlama точечная смазка, nöqtəbənöqtə qaynaq точечная сварка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • принудительный

    ...(обычно через определённые промежутки времени) П-ая вентиляция. П-ая смазка. П-ое торможение.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • смазать

    смажу, смажешь; св. см. тж. смазывать, смазываться, смазка, смазывание 1) что (чем) Покрыть слоем чего-л. жирного или жидкого; намазать, помазать. Сма

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • PİY

    ...относящийся к салу. Piy vəziləri сальные железы, piy yaxması сальная смазка 2) оставленный салом, жиром (о следах, пятнах и т.п.). Piy ləkəsi сальное

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞ

    ...топить, растапливать, растопить масло; yağ əriyib масло растаяло 2) смазка (вещество, которым что-л. смазывают, мазь, жир). Maşın yağı машинное масло

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Stavka
Stavka (rus. Ставка) - Rusiya imperiyasının (Birinci dünya müharibəsi) və SSRİ-nin (İkinci dünya müharibəsi) ümumi qərargahı. İkinci dünya müharibəsində, 23 iyun 1941-də Sovet Xalq Komissarlığı Şurası və Partiya Mərkəzi Komitəsinin əmri ilə Yüksək Sovet Hərbi Assambleya Təşkilatı oldu. Bu assambleyada Xalq Müdafiəsi Komissarı general Georgi Jukov, İosif Stalin, Vyaçeslav Molotov, marşal Kliment Voroşilov, marşal Semyon Budyonnı və xalq komissarı (narkom) və admiral Nikolay Gerasimoviç Kuznetsov vardı. Stavka Sovet Silahlı Qüvvələrinin bütün fəaliyyətlərini idarə edirdi, lakin bu idarə dövlət müdafiə komitəsinin göstlərişləri çərçivəsində gedirdi. Stavka ilə cəbhədə döyüşən komandirlər arasındakı əməkdaşlıq və əlaqə komandirlərin Stavkaya çağırılaraq məlumat verilməsi surətiylə reallaşırdı. Həmçinin, bu əlaqə bəzən assambleya təmsilçilərinin də şəxsən cəbhələrə gedərək yoxlanış və əməkdaşlıq etmələri ilə də təmin edilirdi.
AMAKA
Azərbaycan Milli Aerokosmik Agentliyi — Azərbaycanın kosmik tədqiqat proqramlarını idarə edən dövlət qurumu. Agentlik 1974-cü ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının tərkibində "Kaspiy" Elmi Mərkəzi kimi fəaliyyət göstərib. 1981-ci ildə "Kaspiy" Elmi Mərkəzinin bazasında Kosmik Kəşfiyyat Elmi İstehsalat Birliyi yaradılıb. Azərbaycan Milli Aerokosmik Agentliyi 1992-ci ildə Ayaz Mütəllibovun 580 saylı fərmanı ilə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının "Kaspiy" Elmi Tədqiqat mərkəzinin yerinə təsis edilmişdir. == Tarixi == Azərbaycan kosmik proqramı daha çox Sovet İttifaqı dövründə olduğu kimi beynəlxalq əməkdaşlıq yolu ilə həyata keçirilir. Bir neçə Azərbaycan zavodu Sovet İttifaqının kosmik layihələri üçün avadanlıq istehsal edirdi, lakin həmin müəssisələr indi köhnəlib. Proqrama həm milli, həm də digər xalqlarla iş birliyində bir sıra peyk missiyaları daxil edilmişdir. 2006-cı ildə Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin tabeliyinə verilmişdir. 2009-cu ildə Azərbaycan kosmik sənayesi, İlham Əliyevin sərəncamından sonra kosmik sənayenin inkişafı üzrə dövlət proqramı çərçivəsində inkişaf etdi. Proqram çərçivəsində, 2013-cü ilədək VSAT (Çox Kiçik Apertur Terminalı) yığımı və istehsalı üçün təkliflər verilməsi planlaşdırıldı.
Marka
Poçt markası — poçt ödəniş nişanı. Markanın yaranması və onun poçt ödəniş nişanı kimi istifadəsinin tarixi barədə müxtəlif fikirlər dolaşmaqdadır. Bəzi mütəxəssislər poçt markasının avstriyalı Lourens Kaşmir, bəziləri isə ingilis Ceyms Çalmers tərəfindən yaradıldığını iddia edirlər, lakin bir sıra faktlar onu göstərir ki, poçt markası məhz Roumend Hillin öz layihəsini təcrübədən keçirdikdən sonra İngiltərədə yaranıb.1840-cı ildə Londondakı İngilis Poct İdarəsinin sonradan idarəçisi olan Sir Rovland Hill, maraqlı bir hadisəyə şahid olmuşdu. Şotlandiyaya etdiyi bir səfər əsnasında, gənc bir qızın daşıma ödənişini ödəyə bilmədiyi üçün nişanlısından gələn məktubu poçtalyona öncə verdiyini gördü. Bunun üzərinə ödənişi özü ödədi. Gənc qız ona təşəkkür etdi və bu pula ehtiyac olmadığını söylədi. Çünki, zərfin üzərindəki ünvanda bir tənzimləmə edərək, nişanlısından gələn məktubu pul ödəmədən də ala biləcəyini bilirdi. Bu hadisəyə şahid olan Hill, məktub yollanırkən, pul ödənməsini zəruri edəcək bir üsul inkişaf etdirilməsi lazım olduğunu düşündü. Daşıma haqqının, zərfin üstünə yapışdırılan kiçik bir etiket əvəzi olaraq, məktubu göndərən tərəfindən ödənilməsi prinsipini təklif etdi. Bu üsul İngilis Hökuməti tərəfindən qəbul edildi.
Maska
Maska — tanınmamaq və ya müdəfiyə məqsədi ilə üzə geyinilən əşya. Maska öz forması ilə çox vaxt üz cizgilərini təkrarlayır, gözlər üçün və nadir hallarda ağız və burun üçün dəliklərə malik olur. Qədim zamanlarda maskalar pis ruhlardan qorunmaq üçün istifadı edilirdilər. “Maska” sözü fransız dilində olan masque sözü vasitəsi ilə olan italyan sözü maschera və ya ispan sözü máscara sözlərindən törəmədir. Bu sözlər latın sözü olan mascus, masca (kabus) və ya ərəb sözü olan maskharah (təlxək) sözlərindən əmələ gəliblər. Maskalar müxtəli materiallardan düzəldirirlər: ağac, metal, gips, parça, dəri və s.
Mazda
Mazda — Mazda Motor Corporation və ya original adıyla Matsuda Kabushiki-kaisha, Hiroşima, Yaponiyanin avtomobil markası. == Tarixi == Mazdanın əsası Dzyudziro Matsuda (Jujiro Matsuda) tərəfindən 1920-ci ildə qoyulub. Şirkət yaradılarkən mantar (probka) ağacından inşaat materiallarının hazırlanması sahəsində fəaliyyət göstərirdi. 1920-ci illərdə motosikletlərin kiçik sınaq partiyasını buraxan şirkət 1929-cu ildə dəzgah istehsalına keçdi. Hətta 1930-cu ildə şirkətin istehsal etdiyi motosikletlər yarışlarda qələbə qazanmışdı. 1931-ci ildə şirkət sırf yapon üslubunda avtomobillərin istehsalına başladı. Bunlar 500 kubsantimetr həcmli mühərrikləri olan üçtəkərli yük avtomobilləri idi. Bu avtomobillər üçün ticarət markası kimi "Mazda" sözü seçildi. Bu, Zərdüşt dinində baş allahın – işıq allahının adı idi. Həm də bu ad şirkətin yaradıcısı Matsudanın adına bənzəyirdi.
Maçka
Maçka (türk. Maçka) — Trabzon ilinin ilçəsi.
Salka
Salka, Barmaqsız — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli ölkəsində şəhər. Salka bələdiyyəsinin inzibati mərkəzi. Tsalka su anbarı yaxınlığında, dəniz səviyyəsindən 1569 metr hündürlükdə, Aşağı Kartlinin ikinci ən iri şəhəri olan Marneulidən 84 km uzaqlıqda yerləşir. == Tarixi == 22 dekabr 1932-ci ildə Başkeçid rayonu tərkibindəki Barmaqsız kəndinin adı dəyişdirilərək Tsalka qəsəbəsi adlandırılmışdır.3 aprel 1984-cü ildə Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi Tsalka qəsəbəsi rayon tabeli şəhər statusu almışdır. == Əhalisi == === Milli tərkibi === 17 yanvar 1939-cu il Ümumsovet əhali siyahıyaalınmasına əsasən Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi Tsalka kəndində 4.875 nəfər əhali yaşayırdı, onlardan 3.444 nəfərini və ya 70.65 %-ni urumlar, 171 nəfərini və ya 3.51 %-ni ermənilər, 166 nəfərini və ya 3.41 %-ni gürcülər, 43 nəfərini və ya 0.88 %-ni azərbaycanlılar, 1.051 nəfərini və ya 21.55 %-ni isə digərləri təşkil edirdi.17-24 yanvar 2002-ci il Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Tsalka rayonunun Tsalka şəhərində, Bediani və Trialeti qəsəbələrində yaşayan toplam şəhər əhalisi 2.411 nəfər olmuşdur. Tsalka rayonunun toplam şəhər əhalisinin 59 %-ni urumlar, 23 %-ni gürcülər, 11 %-ni ermənilər, 2 %-ni ruslar, 1 %-ni isə azərbaycanlılar təşkil edir.2006-cı ilin yanvar-fevral aylarına olan rəsmi təxminə əsasən Tsalka şəhərinin 1.8 min nəfər əhalisnin 70 %-ni gürcülər, 15 %-ni urumlar, 10 %-ni azərbaycanlılar, 5 %-ni isə ermənilər təşkil edir.
Sayka
Sayka (lat. Boreogadus saida) — Arktikanın soyuq sularında yayılmış, Treskakimilər dəstəsinin, Treskalar fəsiləsinə daxil olan. Öz cinsinin yeganə nümayəndəsidir. == Təsviri == Maksimal uzunluğu 40 sm, adətən isə 25 sm olur. Orta ömür müddəti 7 ildir. Quyruğa doğru bədən kiçilir. Bığı kiçikdir. Başı isə əksinə böyükdür. Alt çənəsi nisbətən irəlidir. Başının üzəri və beli boz-qəhvəyidir.
Nikolay Şmatko
Nikolay Qavriloviç Şmatko (17 avqust 1943, Krasnoqorovka[d], Donetsk vilayəti – 15 sentyabr 2020, Mukaçevo[d], Zakarpattya vilayəti) — Ukrayna heykəltəraşı, rəssam. İki oğlu ilə birgə Ukraynada fəaliyyət göstərir. 250-dən artıq işin (barelyef, horelyef, heykəl) və 500-ə yaxın şəklin müəllifidir. 2000-ci ildə Moskvanın Dünya İnkişafı İnstitutunun Bədii Yaradıcılıq və İncəsənət kafedrasının professoru vəzifəsinə təyin edilmişdir. == Yaradıcılığı == 2004-cü ildə Nikolay Şmatkoya Svyatoqorsk Müqəddəs Ananın mərmərdən heykəlinin yaradılması tapşırılmışdır. Payızda 4,20 m hündürlükdə olan heykəlin təntənəli açılışı oldu. Heykəl Ural mərmərindən (40 ton) hazırlanmışdır. Pravoslav kilsəsinin bərpasına verdiyi töhfələrə və Svyatoqorskda Müqəddəs Ananın heykəlinə görə Kiyev və bütün Ukraynanın Mitropoliti Vladimir tərəfindən 3-cü dərəcəli "Nestor Letopisets" ordeni ilə təltif olunmuşdur. 2007-ci ildə Ukraynada ilk dəfə olaraq "Lorenso Velikolepnıy Mediçi" ordeni ilə təltif olunmuşdur. 2005-ci ilin payızında Poltava vilayətinin Keleberda kəndində Uspensk kilsəsi yenidən tikildi.
Ahura Mazda
Hörmüzd və ya Ahura Mazda (avestaca Əhura Məzda, pəhləvicə: Ohrməzd) — zərdüştiliyin baş, yaradıcı, xeyir tanrısı. == Yaradıcı kimi == Zərdüştilikdə əsas bəhs Hörmüzdün xilqət aləminə olan mehr-məhəbbəti, Sepentaminunun və Əngirəminunun Hörmüzd ilə olan rabitəsinin necəliyi ətrafındadır. Zərdüştiliyin ilkin təlimlərinə əsasən, Hörmüzd öz əndişəsində iki minunu xəlq etmişdir. Bu iki minu xilqətin əvvəl çağlarından xeyirlə şərdən birini seçməyə və öz seçimləri ilə Sepənd və Əngura olmağa vadar edilmişlər. Bu seçki o qədər əsaslı və mühüm idi ki, Sependminu öz düşməni Əngirəminuya (Əhrimənə) demişdir: "Bizim fikrimiz, ayinimiz, meylimiz, seçimimiz, söhbətimiz, əməlimiz, elmimiz və ruhumuz bir-birilə müvafiq deyildir." Hər halda Allah iki minunu xəlq etmişdir, onlardan biri xeyir və yaxşılığı, digəri isə şər və pisliyi seçmişdir. Buna əsasən, ilahi Hörmüzd hər iki minudan ilkindir; baxmayaraq ki, Sepentminu ilə müvafiqdir və Əngireminunu rədd edir. Amma Hörmüzd ilə bu iki minu arasında əvvəlcədən tə’yin olunmuş rabitə sonrakı dövrlərdə dəyişdirildi və bu rabitənin təhlil və dəyişdirilməsinin necəliyi ilə əlaqədar olaraq, zərdüşt dini üç firqəyə bölündü: Sənəviyyani Məzdai, Məsxiyyə və Zərvaniyyə. == Sənəviyyani Məzdai == Bu firqə nur və işıqlığın xaliqi və məzhəri olan Sepəndminunun Hörmüzd ilə eyni səviyyədə olduğuna və Əhrimənin onun müqabilində dayandığına etiqadlıdır. Onlar mütləq işıqlığa və nura pərəstiş edir, hər növ nuru ondan bilir və onu (mütləq işıqlığı) aləmin rəhbəri kimi təqdim edirdilər; bütün yaxşı işləri ona aid edirdilər. Onun adı Hörmüzd, yaxud Xudavənd və yaxud da Yəzdandır.
Campaolo Mazza
Campaolo Mazza (it. Giampaolo Mazza) — Futbol üzrə San-Marino yığmasının baş məşqçisi (1998-2013). == Həyatı == 26 fevral 1956-cı ildə İtaliyanın Genuya şəhərində anadan olmuşdur. == Yığmada karyerası == 1998-ci ildən yığmada çalışan italyan baş məşqçi bu müddət ərzində komandasını 76 matça çıxarmışdı. Bu matçlardan 75-də məğlub olan komanda yalnız 1 qarşılaşmada - 2001-ci ildə Latviya ilə oyunda 1:1 hesablı heç-heçə etmişdi. 18 oktyabr 2013-cü ildə istefa vermişdir. Mazza istefasına səbəb kimi 15 il ərzində heç bir qələbə qazana bilməmələrini göstərmişdir.
Cərrahi maska
Cərrahi maska ― Tibbi üz maskası olaraq da bilinən bir maska.Səhiyyə işçiləri tərəfindən səhiyyə prosedurları zamanı istifadə edilmək üçün hazırlanmışdır. İstifadəçinin ağzından və burnundan maye damcı və aerozollara tökülən bakteriyaları tutaraq xəstələrdə və müalicə işçilərində infeksiyaların qarşısını almaq üçün hazırlanmışdır.
Daniil Şapka
Daniil Andreyeviç Şapka (rus. Даниил Андреевич Шапка; 18 mart 1999) — Rusiya Peşəkar Futbol Liqası təmsilçilərindən olan GNS-Spartak klubunda müdafiəçi kimi çıxış edən Rusiyalı professional futbolçudur. == Həyatı == 18 mart 1999-cu ildə anadan olub. == Karyerası == Şapka öz peşəkar karyerasında debütünü 19 avqust 2017-ci ildə "Kuban-2 Krasnodar" klubu ilə Rusiya Peşəkar Futbol Liqasında Maşuk-KMV Pyatiqorsk klubuna qarşı oyunda etmişdir.
Danila Manka
Danila Manka (18 may 1970) — İtaliyalı qadın ağır atlet. 48 kq çəki dərəcəsində yarışır və beynəlxalq yarışlarda İtaliyanı təmsil edir. Danila Manka dünya çempionatlarında iştirak etmişdir. Son dəfə 1998 Ağır atletika üzrə Dünya Çempionatında mübarizə aparmışdır.
Komik maska
Komik maska – eybəcərliyin müxtəlif zahiri səciyyəvi şəkillərini özündə cəmləşdirən üzlüklər. Qədim dövrün bir çox tamaşalarında aktyorlar belə maskalarda, üzlüklərdə çıxış edirdilər. Deyilənə görə, Esxilin əsərlərinin tamaşalarında 28 maska (üzlük) var imiş. Bu kimi üzlüklər, məsələn, sifətin yastılığını, alnın qısalığını, ağzın yekəliyini, dodağın qalınlığını və s. bu kimi fiziki naqislikləri ifadə edirdi. Lakin bu naqisliklər, Aristotelin dediyi kimi, insanda mərhəmət duyğusu oyatmır. Belə qədim maskalara, üzlüklərə Azərbaycan xalq teatrının inkişaf tarixində də təsadüf etmək olar, məsələn, keçəl və kosa maskaları. Əli Sultanlıya görə Azərbaycan xalq teatrında “kosa müəyyən bir üzlükdür (maskadır), hətta oyunda üzlüklə çıxış edir" . Belə tamaşalar səhnə adlana biləcək bir yerdə yox, küçə və meydanlarda səyyari şəkildə nümayiş etdirilib. Bu mərasimlərdə təkcə oyunbazlar, təlxəklər, hoqqabazlar yox, bu və уa digər dərəcədə hamı deyib-gülür, zarafatlaşır və "oynayır".
Maaka doqquzdonu
Malka çayı
Malka çayı (kab.-çərk. Балъкъ, qaraç.-balk. Балыкъ суу — türkcə. Balıqlı çay) — Rusiya ərazisində axan çay. Terek çayının əsas qoludur. Çayın çox hissəsi Kabarda-Balkariya ərazisindən keçir, çayın aşağı axınında kiçik hissəsi Stavropol diyarından keçir. == Relyefi == Malka çayı mənbəsini Elbrusun şimal yamaclarında götürür. Qaya-qapı keçidi ərazisində Qızıl-Kol, Birjali-su, Siltran-Tari-su, Qaraqaya-su və digər adsız axınlar birləşərək Malka çayını təşkil edirlər. Bu hissədə qayalar səthə çıxdığı üçün, bu səbəbdən çay yatağı 20,40 m hündürlüklərində dörd şəlaləyə haçalanır. Malka çayının yuxarı axarında, bir çox qolu özündə birləşdirən gur suludağ çayı axır (26), bunlardan ən böyüyü Muşta və Kiçmalka - sol, Şau -Qol isə sağ qolunu təşkil edir.
Maska (informatika)
Maska(ing.mask, ru.маска)- Proqramlaşdırmada: qiymətin müəyyən bitlərinin seçmə yolu ilə götürülməklə əks etdirilməsi və ya göstərilməsi üçün istifadə olunan ikilik qiymət. Maskanın qoyulması, maskanın və verilənlərin qiymətinin münasibətini göstərən aşağıdakı məntiqi operatorlar vasitəsilə yerinə yetirilir: VƏ (AND), VƏYA (OR), EYNİ DEYİL (NOR), DEYİL (NOT).Məsələn, 00111111 maskası VƏYA operatoru ilə birlikdə istifadə olunduqda verilənlər qiymətində iki yuxarı biti silir, ancaq qalan bitlərə təsir etmir. Bax: LOGIC OPERATOR, MASK BIT. Rəsm proqramlarında: altda olan bir obyektin görünüşünə nəzarət etmək üçün üzərində dəlik olan obyektin yaradılması. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Matka kanyonu
Matka (mak. "matka" - uşaqlıq) — Makedoniyanın paytaxtı Skopyedən 15 km cənub-qərbdə yerləşən kanyon. == Ümumi məlumat == Sahəsi 5 000 hektardır. Kanyonda yerəşən Matka gölü ölkənin ən qədim süni su hövzəsidir. 1938-ci ildə Treska çayı üzərində qurulan bənd nəticəsində kanyonda həmdə sünü Matka gölü meydana gəldi.Treska çayı üzərində yaradılmış bu göl ətrafında bir çox orta əsr monastrları və onlarca karst mağaraları mövcuddur. Ərazi ölkənin ən populyar turist bölgələrindən biridir. Suva dağlarını vertikal kəsən Treska çayı axdığı yataqda dik qayalı yamaclar, kiçik dağ vadiləri, dərələr və çoxlu karst mağaraları yaratmışdır. Mağaralar həm quruda, həm də, su altında mövcuddur. Bunlardan ən gözəl və böyükləri Vrelo, Krishtalina və Ubava mağaralarıdır. === Vrelo mağarası === Mağara Treska çayının sağ sahilində , bənddən 2 km uzaqlıqda yerləşir.
Mazda 3
Mazda 3 — Yapon avtomobil istehsalçısı Mazda tərəfindən 2004-cü ildən bu günə kimi istehsal olunan sedan. Yaponiyada Mazda Axela adı ilə satılır.
Maçka (İstanbul)
Maçka — Trabzonun fəthinin ardından (1461) Fatih Sultan Məmmədin İstanbula göndərdiyi Trabzon şəhər mərkəzi xalqı (ümumi əhalinin 1/3-ü) tərəfindən əsası qoyulmuşdur. İTİ Maçka Yerleşkesi, Maçka Parkı və Swissotel buradadır.
Mersedes (marka)
Mersedes — 1901-1926-cı illər arasında Gottlieb Daimlerin şirkəti olan Daimler Motoren Gesellschaft tərəfindən istehsal olunan avtomobillər markası. 1926-cı ildə Karl Benzin şirkəti olan Benz & Cie ilə birləşdikdən sonra marka adı Mercedes-Benz olaraq dəyişdirilmişdir. == Markanın yaranması == 1897-ci ildə Fransanın Nitsa şəhərində yaşayan Avstriya taciri və Avstriyanın Nitsadakı baş konsulu Emil Yellinek, Gottlieb Daimlerin zavodunda olur və maşın alır. Beynəlxalq maliyyə dünyası və aristokratiya ilə yaxşı əlaqələrə sahib olan Jellinek, Daimler avtomobili ilə Fransız Rivierasında böyük diqqət çəkir. Daha sonra Yelinek, 1899-cu ildə 23 at gücünə malik mühərrik ilə təchiz olunmuş Daimler yarış avtomobilinə böyük qızı Mersedesin adını verir və bu maşın ilə Nitsa yarışında iştirak edərək birinci olur. Bu müvəffəqiyyətdən sonra Yelinek Daimler fabrikinə 36 avtomobil sifariş verir və bu vasitələrin Mercedes adlandırılmasını tələb edir. Emil Yelinekin əldə etdiyi satış müvəffəqiyyətindən sonra Daimler 1901-ci ildən sonra istehsal etdiyi avtomobilləri “Mersedes” adlandırmaq qərarına gəlir. 23 iyun 1902-ci ildə Mercedes marka adı kimi qeydiyyata alınmışdır. 26 sentyabr 1902-ci il tarixindən etibarən də qanunla da müdafiə edilir.
Qızıl marka
Qızıl marka (alm. Goldmark‎) — Almaniya imperiyası və Veymar Respublikasının pul vahidi. Valyutanın rəsmi adı "marka"dır (alm. Mark‎). 1870—1871-ci illərdəki Fransa–Prussiya müharibəsi və bir neçə alman dövlətlərindən ibarət yeni bir dövlət qurulduqdan sonra, 1871-ci il tarixli pul qanunu ilə "marka" adlı yeni pul vahidi tətbiq edildi. 43 il boyunca onun məzənnəsi dəyişməz olaraq qaldı və 1 marka 0,358425 qr təmiz qızıl demək idi.Alman imperatorluğunun 4 Avqust 1914-cü ildə Birinci Dünya Müharibəsinə girməsindən 3 gün sonra sikkələr və əskinasların qızılla sərbəst dəyişdirilməsi dayandırıldı. Ardınca gələn inflyasiya kağız pulların tamamilə ucuzlaşmasına səbəb oldu. 1917-ci ilin əvvəlində qızıl sikkələr 1,3 kağız marka = 1 qızıl nisbətində dəyişdirilirdisə, 1919-cu ildə nisbət artıq 14,5 kağız markaya bərabər oldu. Hiperinflyasiya ona gətirdi ki, 1923-cü ildə yeni renta markanı 1 trilyon kağız markaya dəyişdirirdilər.Birinci Dünya müharibəsinin başlaması ilə Alman imperiyası bir sıra çətinliklərlə üzləşdi. Onlardan biri müharibə aparmaq üçün böyük maliyyə xərcləri idi.
Qızılhacılı (Salka)
Qızılhacılı — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli mxaresinin Barmaqsız bələdiyyəsidə etnik azərbaycanlı kəndi. Qızılhacılı kəndi Qaraxaç silsiləsinin şərq ətəklərində dəniz səviyyəsindən 1220-1240 m. yüksəklikdə yerləşir. Qonşu kəndləri Aşağı Qarabulaq, Böyük Qomaret, Saca, Kirovis və sairədir.
Sanka Zver
Sanka Zver (əsl adı: Cabir Əli (Pəncəli) oğlu Qasımov; 15 oktyabr 1920, Zığ, Bakı qəzası – avqust 1973, Bakı) — qanuni oğru. == Həyatı == Cabir Qasımov 1920-ci ilin oktyabrın 15-də Bakı qəzasının Zığ qəsəbəsində anadan olub. İlk dəfə Bakıda erməni zabitini öldürdüyünə görə 1936-cı ildə həbs edilib. Sibirə etap olunub. Ömrünün çox hissəsini həbsxanalarda keçirib. Keçirilən "sxodka"da özündən fiziki cəhətdən güclü olan "Sanka" ləqəbli erməni qanuni oğrunu öldürüb. Oğrular ona Sanka Zver deməyə başlayıblar. Oğru Sanka Zver 1973-cü ildə dostu Lotu Kəbir tərəfindən güllələnərək öldürülüb. Doğulduğu Zığ qəsəbəsində dəfn edilib. Etibar adlı bir oğlu qalıb.