Lüğətlərdə axtarış.

Etnos (yun. ἔθνος / éthnos, azərb. xalq‎) — sözün dar mənasında, nisbətən sabit xüsusiyyətləri olan mədəniyyət və psixikaya malik, habelə öz vəhdətini insanların başqa qruplarından fərqləndirən, bir dildə danışan insanların tarixən yaranmış məcmusu. Etnos üzvlərinin öz qrup vəhdətini dərk etmələrinə etnik özünü dərketmə deyilir; bunun da zahiri əlaməti özünü adlandırma — etnonimdir. Etnosun sabitliyi bir sıra amillərlə, ilk növbədə endoqamiya ilə bağlıdır. Etnos üçün varislik, fasiləsiz inkişaf, habelə zaman çərçivəsində dəyişmə səçiyyəvidir. Bütün bunlara etnik (etnogenetik) proseslər deyilir. Həmin proseslər nəticəsində yeni etnik hala keçid baş verə bilər. Etnoqrafik tədqiqat obyekti mənasında etnos termini XX əsrin əvvəlində yaranmış və rus alimi S.M.Şirokoqorovun (1887—1939) adı ilə bağlıdır. Etnik proseslərin içərisində konsolidasiya və assimilyasiya xüsusi yer tutur.

Eötvöş Lorand Universiteti (ing. Eötvös Loránd University, mac. Eötvös Loránd Tudományegyetem) və ya qısaca ELTE — Macarıstanın ən böyük universitetidir. 1950-ci ildə universitet hal-hazırkı adını qəbul etdi. Universitetə dünya şöhrətli alim fizik Lorand Eötvöşün (Loránd Eötvös) adı verildi. Hal-hazırda universitetin səkkiz fakültəsi var: Təhsil və Psixologiya, Humanitar elmlər, İnformatika, Hüquq, Orta və məktəbdən əvvəl təhsil, Təbii elmlər, Sosial elmlər və Barçi Qustav adına Xüsusi təhsil fakültəsi. ELTE, beynəlxalq səviyyədə tanınan və qəbul edilən universitetdir və onun proqramları Macarıstan Akkreditasiya Heyəti tərəfindən akkeditasiya alıb. Universitet tərəfindən verilən diplomlar dünyada qəbul edilir və tanınır, onun kurs kreditləri Avropa Birliyi və ondan kənarda olan ölkələrdə hesablana bilir. Son yüz ildə ELTE-nin müəllimləri və keçmiş məzunları arasında dünyaca məşhur alimləri və Nobel mükafatı laureatları olub. Universitetdə təhsil alan tələbələrin sayı təxminən 28 minə çatır, müəllim-professor akademik heyətinin və tədqiqatçılarının sayı isə 1800 təşkil edir == Tarixi == 1635 - Kardinal Peter Pazman (Péter Pázmány), Nadsombatda (indiki Trnava, Slovakiya) universitetin əsasını qoyan sənədləri imzalayır.

Etno-konfessional münaqişə və ya Etno-dini münaqişə — dini fərqin etnik mənsubiyyəti daha da artırdığı etnik qarşıdurmanın formalarından biridir. Fərqli sivilizasiyalarda (Qafqaz, Balkanlar) inkişaf etmiş xalqların yaşadığı bölgələrdə xüsusilə qabarıq formaları özünü göstərir. Ərəb-İsrail qarşıdurması, Cezayir müharibəsi, Bəlucistan, Şimali İrlandiya, keçmiş Yuqoslaviya, Çeçenistandakı etnik-konfessional qarşıdurmaların səsləndirilən nümunələridir. == Ədəbiyyat == Богатырёв К. А. Крымские татары и развитие этноконфессионального конфликта в регионе в 90-х гг. XX века (Политика и общество). 2009. 58–65. Булгакова М. В. Этнорелигиозный конфликт: некоторые аспекты проблемы (Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук). 2009. 1–9.

Etno-konfessional münaqişə və ya Etno-dini münaqişə — dini fərqin etnik mənsubiyyəti daha da artırdığı etnik qarşıdurmanın formalarından biridir. Fərqli sivilizasiyalarda (Qafqaz, Balkanlar) inkişaf etmiş xalqların yaşadığı bölgələrdə xüsusilə qabarıq formaları özünü göstərir. Ərəb-İsrail qarşıdurması, Cezayir müharibəsi, Bəlucistan, Şimali İrlandiya, keçmiş Yuqoslaviya, Çeçenistandakı etnik-konfessional qarşıdurmaların səsləndirilən nümunələridir. == Ədəbiyyat == Богатырёв К. А. Крымские татары и развитие этноконфессионального конфликта в регионе в 90-х гг. XX века (Политика и общество). 2009. 58–65. Булгакова М. В. Этнорелигиозный конфликт: некоторые аспекты проблемы (Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук). 2009. 1–9.

Etno-siyasi münaqişə — etnik birliyin siyasiləşdirilməsi ilə əlaqəli olan etnik qarşıdurmaların formalarından biridir. A.R. Aklaev "Etno-siyasi konfliktologiya" əsərində daha ətraflı tərif verir: Etno-siyasi qarşıdurmalar, siyasi gücün əldə edilməsi və ya yenidən bölüşdürülməsi, simvollarının tərifi, həmçinin qrup siyasət statusu və dövlət siyasətinin prioritetləri ilə əlaqəli mənfəətlərini və dəyərlərini həyata keçirmək istəyində olan siyasi aktyorların toqquşmasıdır. hansı etnik fərqliliklərin siyasi səfərbərlik prinsipinə çevrildiyi və mövzulardan ən azı birinin etnik qrup olduğu Bir qayda olaraq, etno-siyasi qarşıdurmalar qrup maraqları ətrafında inkişaf edir, bir qrup olaraq bir etnoya münasibətdə ədalətsizliyə müraciəti təsir edir. Bu cür maraqlara ümumiyyətlə siyasi muxtariyyət, dövlət büdcəsindən maliyyənin artırılması və dövlət orqanlarında etnik kvota daxildir. == Strukturu == Etno-siyasi münaqişələr öz strukturlarında ümumiyyətlə ictimai-siyasi münaqişələrə bənzəyir, lakin bir sıra xüsusiyyətlərə malikdirlər: etnik mənsubiyyət, dövlətin elit dairələrində siyasi mübarizənin “kamuflyajı” kimi çıxış edə bilər; etno-siyasi münaqişələr ən çox status xarakteri daşıyır və müəyyən bir etnik qrupun statusu ətrafında aparılır; bu cür qarşıdurmalar mənfəət toqquşmaları deyil, şəxsiyyətlərin toqquşmasıdır (yeni münaqişə tərəfləri münaqişə məsələsindəki mövqelərin yaxınlığından çox, ortaq kimlik üzündən bu və ya digər tərəfə daha çox yapışırlar); yüksək duyğusallıq səbəbiylə etno-siyasi qarşıdurmalar yüksək dərəcədə irrasionallıq qazanır; bunlar dağıdıcı prinsipin konstruktiv prinsip üzərində üstünlüyü ilə xarakterizə olunur; bir qayda olaraq, etno-siyasi münaqişələr çox amildir (səbəblər azlığın hüquqlarının pozulmasında deyil, kompakt yaşayış bölgəsinin iqtisadi inkişafından narazılığında ola bilər).

Banos de Akva Santa (İspanca tələffüz: [ˈbaɲoz ðe ˈaɣwa ˈsanta]) və ya qısaca Banos — Ekvadorun mərkəzində, Tunquraua əyalətində yerləşən şəhər. Əhali baxımında Tunquraua əyalətinin Ambato şəhərindən (paytaxtıdır həmçinin) sonra ən böyük ikinci şəhəri və əsas turizm mərkəzidir. Şəhər cəngəlliyin və Amazon hövzəsini şəhərlərinin yaxınlığındakı dağlarda yerləşdiyindən "Amazonun darvazası" kimi tanınır. Banos şəhəri Tunquraua vulkanının şimal yamacında, 1820 metr yüksəklikdə yerləşir. Tunquraua vulkanının aktivliyi dövridir. Banos şəhərindən vulkandan çıxan lavaları və külü görmək olar. Vulkan Milli Politexnik Məktəbinin Geofizika İnstitutu tərəfindən öyrənilir. == Etimologiya == "Baños de Agua Santa" ispan dilində "Müqəddəs su hamamları" deməkdir. Belə ki, şəhərin ətrafında terman bulaqlar yerləşir. Bu bulaqlar tərkibindəki minerallara görə müalicəvi xüsusiyyətlərinə görə tanınır.

Bentos (yun. βένθος — dərinlik) — su ekosistemlərinin dib biohorizonlarında yerləşən orqanizmlərin cəmi. Bentos avtotrof orqanizmlərdən (yosunlar, qimən ali bitkilər), əsasən az hərəkətli heterotrof orqanizmlərdən (protoza, qurdlar, zəli, malyusk, xərçəngkimilər) ibarətdir.

Donos — cinayət haqqında dövlət səlahiyyətlilərinə ismarış. Müasir istifadəsində bu, qanuni olaraq cəzalandırılan, lakin müəyyən bir şəxsin baxış bucağından cinayət sayılmayan və ya xırda xarakter daşıyan hərəkətlər haqqında dövlət səlahiyyətlilərinə ismarışdır. Sözün müasir mənası sırf neqativdir, çünki hüquqi istifadədə yalnız "yalan olduğu bilinən" sifəti ilə işlənir. Monteskyö bildirir ki, bu söz cəmiyyətin mənafeyi ilə hakimiyyətin maraqları arasındakı uçurumu, qanunların xalqı korladığı zaman ikinci növ hakimiyyətin azğınlığını göstərir. Karl Marks bu mahiyyəti belə izah edirdi ki, xalq cəzanı görür, lakin cinayəti görmür və məhz cinayət olmayan yerdə cəzanı gördüyü üçün cəza olan yerdə cinayəti görməkdən əl çəkir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Борис Бурда «Доносы: факты, страны, века» С. Васильев. О функциях «соков» в связи с проблемой древнерусских «ябетников» и «ябедничеством» Судебника 1497 г. Архивная копия от 10 декабря 2007 на Wayback Machine // Исследования по истории средневековой Руси. М.; СПб. 2006, с.

eToys – uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuş və təhsildə istifadə olunan proqramlaşdırma mühiti. Sərbəst və açıq proqram təminatıdır (FREE AND OPEN-SOURCE SOFTWARE, FOSS). Squeak proqramlaşdırma dilinin bazasında yaradılıb. eToys mühiti proqram-ssenariləri reallaşdırmaq üçün güclü multimedia imkanlarına malikdir və müxtəlif aparat-proqram platformalarında işləyir. eToys proqramlaşdırma mühiti gəlişdiricilərə istifadəçilərin yaratmış olduqları çoxlu növ obyektlər üçün sadə və eyni zamanda güclü ssenarilər gerçəkləşdirməyə imkan verir. Bunlar 2D və 3D qrafika, görüntülər, mətn, təqdimatlar, veb-səhifələr, video, səs və MIDI, real zaman rejimində İş masasının başqa eToys istifadəçiləri ilə birgə istifadə edilməsi olur.

Səsboğucu – Daxili yanma mühərrikində yanan qazın xaric edilməsinə kömək edən qurğunun adıdır. Mühərrik işləyən zaman yaranan artıq qazlar bu qurğunun köməyi ilə çölə çıxarılır. Mühərrikin səsboğucu hissəsindən son çıxışa qədər çoxsaylı susdurucularla gurultu minimuma endirilərək səssiz bir qaz çıxarılmasına şərait yaradılır.

Eranos, Yeranos — İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasında, indi Qaranlıq (Martuni) rayonunda kənd. == Tarixi == Eranos kəndi rayon mərkəzindən 16 km məsafədə, Göyçə gölünün yaxınlığında yerləşir. Erməni mənbələrində kəndin adı həm də Yaranos formasında qeyd edilmişdir. == Toponimi == Toponim aran (eran) etnoniminə -os şəkilçisinin artırılması əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir.1728-ci ilə aid mənbədə Qarni nahiyəsində kənd adı kimi göstərilmişdir. 1918-ci ildə əhalisi qovulduqdan sonra kənd dağıdılmışdır. Azərbaycan xalqının atnogenezində mühüm rol oynamış qədim türk mənşəli Aran tayfasının adını əks etdirir. Kəndin adı Aran tayfasının adından və yunan mənşəli "os" şəkilçisindən ibarətdir. Azərbaycanın qədim tarixində üç mə'nada "Aran" sözü iştirak еdir.

Etanol və ya Alkoqol – rəngsiz, kəskin iyə malik maye olub, el arasında alkoqol kimi tanınmışdır. Köhnə mənbələrdə onun adı Äthanol, Äthylalkohol və ya Ethylalkohol kimi hallanır. Çox vaxt ona "spirt" də deyilir. Elmi dildə etanol EtOH kimi qısaldılmış şəkildə işlədilir. Alkoqol kefləndirici maddədir. Onun istifadəsinə dünyanın çox ölkələrində icazə verilir. Ancaq avtomobil, velosiped, qatar, gəmi və təyyarələrin alkoqol içkisinin təsiri altında idarəsi qanunla cəzalandırılır. == Tərkibi == Alkoqol C2H5OH düsturu ilə n-Alkanollar qrupuna aiddir. O Ethan (C2H6) doymuş karbohidrogendə bir hidrogen atomunun hidroksil (OH) qrupla əvəz olunması sayəsində əldə edilir. Ona görə də, ethan-ın sonuna -ol şəkilçisi əlavə edilir.

Etnosid (yun. ἔθνος — xalq və lat. caedo — öldürürəm) — xalqın özünəməxsus şüuru, milli kimliyini məhv etmək siyasəti. Etnosid həm assimilyasiya siyasəti ilə, həm də köhnələrin (və ya onların bir hissəsinin) şəxsiyyətlərinin məhv edilməsi və ya dəyişdirilməsi yolu ilə yeni millətlərin formalaşması prosesində həyata keçirilə bilər. Etnocidin qurbanı olmuş xalqlar ümumiyyətlə tarixi yaddaşını və ya bunun əhəmiyyətli bir hissəsini itirirlər, bəzi hallarda öz adlarını, dillərini, mədəniyyətlərini, dinlərini itirir və bunlarla əlaqəli olaraq tabe onları etnosidə məruz qoyan, məzlum mövqe tutur. == Etimologiyası == 1943-cü ildə "Yunan sözü genos (irq, tayfa) ve latin cide (cinayet)" birliyi olaraq soyqırımı icad edən dilçi və hüquqşünas Rafael Lemkin, Yunan sözünü istifadə edərək eyni konsepsiyanı təmsil edən alternativ forma olaraq Etnosid təklif etdi. Bununla birlikdə, soyqırım termini etnosiddən daha çox yayılmışdır. == İstifadəsi == Hələ 1933-cü ildə vəkil Rafael Lemkin soyqırımın mədəni bir komponentini təklif etdi və onu “mədəni soyqırım” adlandırdı. O vaxtdan bəri, bu termin mədəni irsin məhv edilməsinə etiraz olaraq istifadə edilən bir ifadə olaraq ritorik dəyər qazandı. 1948-ci il Soyqırımı Konvensiyasının inkişaf etdiriciləri bu terminin istifadəsini nəzərdən keçirdilər, lakin baxılmaqdan kənarlaşdırdılar .

Etoşa (ing. Etosha pan) — Namibiyanın şimalında, quruyan göl. Nama dilindən tərcümədə «Böyük boş məkan» anlamını verir. Şoranlığın uzunluğu 130 km, eni 50 km, sahəsi 4800 km² təşkil edir. Etoşa 1065 metr dəniz səviyyəsindən yuxarıda yerləşir. Şoranlıq Kalaxari səhrasının şimal-qərbindəki axarsız çökəklikdədir. Yağışlar mövsümündə onun bir hissəsi su ilə dolur. Əvvəllər isə Kuene çayı gölü su ilə doldururdu. Tədricən iqlim quraqlaşmış və çayın axarı Atlantik okeana istiqamətlənmişdir. Avropalılar Etoşa ilə 1851=-ci ildə tanış olurlar.

Yevn (yun. - Eunus) (? - e.ə.132, Enna) - Siciliya adasında birinci qul müharibəsinin rəhbəri (e.ə. 138-e.ə. 132). == Həyatı == Mənşəcə suriyalı idi. Üsyançılar onu Antiox adı ilə çar elan etmişdilər. E.ə. 132-ci ildə Roma konsulu Rupili tərəfindən əsir alınmış və həbsxanada işgəncə ilə öldürülmüşdü.

Exynos — Samsung Electronics şirkətinin ARM arxitekturalı çip üzərində sistem (SoC) mikroprosessorlarıdı. == Tarixçə == Samsung şirkəti həm özünün həmdə digər istehsalçıların təlabatını odəmək üçün çip üzərində sistem (SoC) istehsalı üzrə böyük tarixçəyə malikdir. 2010-cu ildə Samsung şirkəti Galaxy S mobil telefonunda istifadə olunmuş, o vaxtlar Hummingbird (indi isə — Samsung Exynos 3110) S5PC110 mikroprosessorunu təqdim etdi. 2011-ci ildə Samsung şirkəti Galaxy S II mobil telefonunda istifadə olunmuş, Samsung Exynos 4210 mikroprosessorunu təqdim etdi. 2011-ci ilin avqustunda Samsung 3.2 versiyalı Linux nüvəsinə daxil edilmiş Linux (ƏS) üçün drayverlər dəsti buraxdı.. Samsung Exynos 4212 - daha yüksək tezlikli, daha az enerji sərfiyyatlı mikroprosessorunu 2011-ci ilin payızında təqdim etdi. Samsung Exynos 4 Quad (4412) - Samsung şirkətinin ilk dördnüvəli prosessoru 2012-ci ildə təqdim olunub. Samsung Exynos 5 Octa (5410) — 2013-cü ilin əvvəlində big.LITTLE arxitekturasının ilk təqdimatı . Samsung Exynos 7 Octa (5433) - Samsung şirkətinin 64-bitlik ilk prosessoru 2014-cü ildə təqdim olunub. == Exynos prosessorları == Exynos prosessorları bir neçə nəsildən ibarətdilər: Exynos 3 — bir- və dörd-nüvəli, ARM Cortex-A8 və ya ARM Cortex-A7 nüvə bazasında 0.8 -1.4 GHz tezliyində işləyir Exynos 4 — iki- və dörd-nüvəli, ARM Cortex-A9 nüvə bazasında 1.2 - 1.6 GHz tezliyində işləyir Exynos 5 — iki-, dörd- və altı-nüvəli, ARM Cortex-A15 nüvə bazasında 2.1 GHz tezliyində işləyir Exynos 5 Dual — iki ARM Cortex-A15 nüvəsindən ibarətdir Exynos 5 Hexa — ARM big.LITTLE prinsipli, iki ARM Cortex-A15 və dörd ARM Cortex-A7 nüvəsindən ibarətdir Exynos 5 Octa — ARM big.LITTLE prinsipli, dörd ARM Cortex-A15 və dörd ARM Cortex-A7 nüvəsindən ibarətdir Exynos 7 Octa - ARM big.LITTLE prinsipli, dörd ARM Cortex-A57 (ARM Cortex-A72) və dörd ARM Cortex-A53 nüvəsindən ibarətdir == Exynos mikroprosessorlarının siyahısı == == Oxşar mikroprosessorlar == Mediatek tərəfindən buraxılan MT Texas Instruments tərəfindən buraxılan OMAP; Qualcomm tərəfindən buraxılan Snapdragon; Nvidia tərəfindən buraxılan Tegra; Apple tərəfindən buraxılan A4/A5; ST-Ericsson tərəfindən buraxılan NovaThor; HiSilicon tərəfindən buraxılan K3 == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Александр Перекалин.

Junuper JunOS — firmasının yönləndirmə avadanlıqları ilə birgə istifadə olunan FreeBSD bazalı əməliyyat sistemidir. Juniper müştərilərinə əlavə olaraq 'Software Development Kit (SDK)' təqdim edir. Sahəsində tək rəqibi Cisco Systemsin IOS əməliyyat sistemidir.

Minos, Minoy (q.yun. Μίνως) — Kritin mifik hökmdarı , Zevslə Avropanın oğlu, Pasifayanın əri. Dedal sayəsində bir çox sənət əsərlərinə sahib olmuşdur. Dedal onun üçün saraylar tikmişdir. Minos yunanların arasında dənizlər hökmdarı kimi tanınırdı. O, öz hərbi qüdrətinə görə Dedala borclu idi. Elə ona görə də Dedalı əlindən buraxmaq istəmirdi. Dedal Siciliyaya qaçandan sonra Minos adaya qoşun yeritmişdi. O sənətkarın yerini öyrənmək üçün yumurta qabığı gətirib elan etmişdi ki, kim onun içindən sap keçirsə, böyük mükafat alacaq. Bunu yalnız Dedal edə bilərdi və beləliklə Minos onun yerini öyrənmişdi.

Patnos — Ağrı ilinin ilçəsi.

Tanos (ing. Thanos) – Marvel Comics nəşriyyatı tərəfindən 1973-cü ildə yaradılmış komiks personajı. Maykl Fredrix və Cim Starlin tərəfindən yaradılmış və ilk dəfə "Iron Man" komiksinin 55-ci sayında peyda olmuşdur. Məsləhətçinin oğlu, Starfoksun qardaşıdır. Personaj ilk dəfə "Qisasçılar" filmində Deymon Puate tərəfindən canlandırılmışdır. "Qalaktika Mühafizəçiləri" (2014), "Qisasçılar: Altron dövrü" (2015), "Qisasçılar: Sonsuzluq savaşı" və adsız Qisasçılar sikvelində Coş Brolin tərəfindən canlandırılmışdır. Bunlardan əlavə, Tanos bir çox videooyun və teleserialda görünmüşdür. Tanos IGN-in "Ən yaxşı 100 komiks supercinayətkarı" siyahısında 47-ci yerdə, Wizard-ın "Ən yaxşı supercinayətkarlar" siyahısında 22-ci yerdə, "Complex" jurnalının "Ən yaxşı 25 komiks supercinayətkarı" siyahısında 21-ci yerdə göstərilmişdir. == Yaradılması == Yazıçı-rəssam Cim Starlin Tanos personajını hələ kollecdə psixologiya oxuyarkən fikirləşmişdir. O, personajın görünüşü üçün Cek Körbinin Darksayd personajından ilhamlandığını etiraf etmişdir.Tanos ilk dəfə 1973-cü ildə "Iron Man" komiksinin 55-ci sayındakı bir hekayədə peyda olmuşdur.

Vətər (yun.tenon, lat.tendo) — əzələnin quruluş hissəsi. Əzələ liflərinin ucları nazikləşərək sərt kollagen birləşdirici toxuma ya vətər liflərinə keçirlər. Bir neçə vətər lifi toplaşaraq ilkin vətər dəstələri əmələ gətirir, bunların birləşməsindən ikinci dərəc bunlardan da üçüncü və dördüncü dərəcə dəstələr əmələ gəlir. Nəhayət son dəstələr toplaşaraq vətəri təşkil edirlər.

Bir tenor, vokal diapazonu countertenor və bariton səs növləri arasında olan klassik kişi oxuma səsinin bir növüdür. Kişi səs növlərinin ən yüksəklərindən biridir. Tenorun vokal diapazonu C5-ə qədər uzanır. Kiracılar üçün ən aşağı hədd təxminən A ♭ 2-dir (C-nin altından iki A ♭). Ən yüksək həddə, bəzi tenorlar orta C-dən (F5) yuxarıdakı ikinci F-ə qədər səsləndirə bilərlər. , və tenor buffo və ya spieltenor.

Tenöy (fr. Theneuille) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Seriyi kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Monlüson. INSEE kodu — 03282. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 396 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 243 yaşda olan (15-64 yaş arasında) 160 nəfər iqtisadi fəal, 83 nəfər fəaliyyətsiz (fəaliyyət göstərici 65.8%, 1999-cu ildə 64.2%) idi. Fəal olan 160 nəfərdən 141 nəfər (79 kişi və 62 qadın), 19 nəfər işsiz (9 kişi və 10 qadın) idi. 83 hərəkətsiz 20 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 38 nəfər təqaüdçü, 25 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.

Əbu Cəfər Əşnas (?-17.10.844)—Abbasilər ordusunun sərkərdəsi. == Həyatı == Əşnas bir türk qulamıdır. O, Abbasilərin topladığı türk qulam qvardiyasında xidmət etmişdi. Tez bir zamanda sərkərdə mərtəbəsinə ucalmışdı. Babəkin üsyanı Xəlifə Mötəsim Orta Asiyada, Altay və Tyan-Şan dağlarının ətəklərində yaşayan türklərə istinad etməyə, onlardan ordusunun özəyini yenidən qurmağa məcbur etdi. O, hər ehtimala görə türklərə qarşı qoymaq üçün orduda bərbərlərdən (məğriblilərdən) ibarət alaylar da düzəltdi. Bunun özü isə, Mötəsimin türklərə inanmaması demək idi. Lakin, əsasən türklər fiziki cəhətdən xüsusi olaraq qüvvətli və cəld döyüşçülər yetişdirdiyindən, Mötəsim onarı kütləvi surətdə orduya topladı. İtax, Əşnas Türki, Böyük Buğa, Cəfər əl-Xəyyat, Vasif və s. türk sərkərdələrini Mötəsim şücaətlərinə görə seçib götürmüşdü.

Cənubi Qafqaz regionunda etno-siyasi münaqişələrdə növbəti тəxribat – kitab Rusiya Elmlər Akademiyasının Etnologiya və Antropologiya İnstitutunun Münaqişələrin tədqiqi və nizamlanması üzrə Mərkəzinin baş elmi əməkdaşı, tarix elmləri doktoru V.A.Şnirelmanın "YADDAŞ MÜHARİBƏLƏRİ. CƏNUBİ QAFQAZDA MİFLƏR, İDENTİKLİK VƏ SİYASƏT" kitabına cavab olaraq yazılmışdır. Müəllif: Zümrüd Quluzadə. Elmi redaktor: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, tarix elmləri doktoru, professor N.M.Vəlixanlı. Rəyçi: fəlsəfə elmləri namizədi, dosent Q.Abbasova. == Kitabın vacibliyi == Təqdim olunan əsər mütəxəssislərin: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti, AMEA-nın həqiqi üzvü, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Mahmud Kərimov; AMEA-nın vitse-prezidenti, AMEA-nın həqiqi üzvü, tarix elmləri doktoru, professor N.Vəlixanlı; AMEA-nın Humanitar və ictimai elmlər Bölməsinin akademik-katibi, AMEA-nın müxbir üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor A.Axundov; AMEA "Elm" redaksiya-nəşriyyat və poliqrafiya mərkəzinin direktoru, filologiya elmləri namizədi Ş.Alışanov; AMEA-nın həqiqi üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Ə.Daşdəmirov; AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun antik arxeologiya şöbəsinin müdiri, AMEA-nın müxbir üzvü, tarix elmləri doktoru, professor İ.Babayev, AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu Etnoqrafiya şöbəsinin müdiri, tarix elmləri namizədi E.Kərimov; AMEA Tarix İnstitutunun əməkdaşları – Qafqaz tarixi şöbəsinin müdiri, tarix elmləri doktoru İ.Bağırova; Sovet dövrü Azərbaycan tarixi şöbəsinin müdiri, tarix elmləri doktoru, professor A.Məmmədov; Tarix elmləri doktoru, professor T.Musayeva; AMEA Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnstitutunun əməkdaşları – institutun direktoru, fəlsəfə elmləri doktoru, professor İ.Məmmədzadə, AMEA Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnstitutunun direktor müavini, hüquq elmləri doktoru, professor B.Zahidov, Şöbə müdirləri, fəlsəfə elmləri doktorları, professorlar Əli Abbasov və Əbülhəsən Abbasov; Fəlsəfə elmləri doktoru R.Mirzəzadə və fəlsəfə elmləri namizədi S.Əliyevanın iştirakı ilə 10 fevral 2009-cu il tarixdə keçirilmiş iclasda müzakirə edilmiş və nəşrə tövsiyə olunmuşdur.

Antoş boğazı — Fransanın Biskay körfəzi hövzəsində yerləşən İl-de-Pe adaları ilə Oleron adası arasında yerləşir. Ərazi baxımından şərqi Aşağı Saranta departamenti, digər hissəsi Bask reydi ərazisində yerləşir. Ərazidə fransız donanması (Zaxarii Alman) və Britaniya donanması (Ceyms Uambe) arasında dəniz döyüşü baş vermişdir. Napoleon dönəmində Boyard qalası əsas istinadgaha çevrilir. Vaterloo döyüşündən sonra ABŞ-a qaçmaq istəsə də limanın Britaniya donanması tərəfindən mühasirəsi onu təslim olmağa vadar edir. Sonradan Müqəddəs Yelena adasına sürgün edilir. İkinci Dünya müharibəsi dönəmində bölgəni faşizm güvvələri işğal edərək burada güçlü müdafiə istinadgahı təşkil edilir. Üstəlik burada Kriqsmarin və La-Pasel sualtı qayıq bazası yaradılır. Avropada ikinci cəbhə açılanda belə ərazi yenə də faşistlərin əlində qalırdı.