Ellipsis
Ellipsis — sözlərin və ya şəkilçilərin ixtisarı.
Ellipsisdən adətən şeirdə qafiyə yaratmaq, mətni daha intonasiyalı etmək üçün istifadə olunur. Həmçinin ellipsis bədii üslubun göstəricilərindən biridir.
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Ágel, V., Ludwig Eichinger, Hans-Werner Eroms, Peter Hellwig, Hans Heringer, and Hennig Lobin (eds.) 2003/6. Dependency and Valency: An international handbook of contemporary research. Berlin: Walter de Gruyter.
Johnson, Kyle 2001. What VP ellipsis can do, and what it can’t, but not why. In The handbook of contemporary syntactic theory, ed. Mark Baltin and Chris Collins, 439–479.
Ellipsoid
Ellipsoid — Fəzada verilmiş hər hansı
R
{\displaystyle R}
ortonormal reperinə nəzərən koordinatları
x
2
a
2
+
y
2
b
2
+
z
2
c
2
=
1
{\displaystyle {\frac {x^{2}}{a^{2}}}+{\frac {y^{2}}{b^{2}}}+{\frac {z^{2}}{c^{2}}}=1}
(1) tənliyini ödəyən fəzanın bütün nöqtələri çoxluğunun həndəsi yeri. (1) tənliyinə ellipsoidin kanonik tənliyi deyilir. Ellipsoidin kanonik tənliyindəki
a
{\displaystyle a}
,
b
{\displaystyle b}
və
c
{\displaystyle c}
ədədləri müsbət həqiqi ədədlərdir.
x
{\displaystyle x}
,
y
{\displaystyle y}
və
z
{\displaystyle z}
dəyişənləri (1) tənliyinə kvadratlarla daxil olduğundan ellipsoid ikitərtibli səthdir. Belə ki, səthin ikitərtibli olması üçün onun tənliyini ifadə edən çoxhədlinin dərəcəsi 2 olmalıdır. Burada isə (1) tənliyinin sol tərəfindəki ifadə ikidərəcəlidir. (1) tənliyində
a
{\displaystyle a}
,
b
{\displaystyle b}
və
c
{\displaystyle c}
ədədləri cüt-cüt fərqli olarsa, (1) tənliyinə malik ellipsoidə üçoxlu ellipsoid deyilir. Ellipsoid ellipsin öz oxlarından biri ətrafında fırlanmasından da alına bilər ki, bu zaman həmin ellipsoidə fırlanma ellipsoidi deyilir. Fırlanma ellipsoidinin
R
{\displaystyle R}
ortonormal reperinə nəzərən kanonik tənliyi
x
2
a
2
+
y
2
a
2
+
z
2
c
2
=
1
{\displaystyle {\frac {x^{2}}{a^{2}}}+{\frac {y^{2}}{a^{2}}}+{\frac {z^{2}}{c^{2}}}=1}
tənliyidir.
Aşağıdakı şəkildə (1) tənliyinə daxil olan
a
{\displaystyle a}
,
b
{\displaystyle b}
və
c
{\displaystyle c}
ədədlərinin müxtəlif olduğu, 3-ü və ya 2-sinin bərabər olduğu hallarda ellipsoidin əyani təsviri verilmişdir.
Ellips
Ellips (q.yun. ἔλλειψις — endirmə, çatışmazlıq) — müstəvi üzərində fokuslar adlanan iki nöqtədən məsafələrinin cəmi sabit olub, fokuslar arasındakı məsafədən böyük qalan nöqtələrin həndəsi yeri.
== Ellipsin kanonik tənliyi ==
Düstur ilə təyini və Ellipsin kanonik tənliyi:
x
2
a
2
+
y
2
b
2
=
1.
{\displaystyle {\frac {x^{2}}{a^{2}}}+{\frac {y^{2}}{b^{2}}}=1.}
Xüsusi halda
a
=
b
{\displaystyle a=b}
olarsa
x
2
+
y
2
=
1
{\displaystyle {x^{2}}+{y^{2}}=1}
çevrəsi alınar.
== Əlaqəli təyinləri ==
Ellips fokusları vasitəsilə keçən və ucu ellipsə uzanan AB parçası, bu ellipsin böyük oxu adlanır. Böyük oxun uzunluğu yuxarıda göstərilən tənlikdə 2a-ya bərabərdir.
CD parçası - perpendikulyar ellipsin böyük oxunun mərkəzindən keçən və elliə uzanan ox, ellipsin kiçik oxu adlan
larının kəsişmə nöqtəsi oadl Abbasov eli 1706anır.
Müstəvi üzərində ixtiyari nöqtənin fokuslardan ibarət
r
1
{\displaystyle r_{1}}
və
r
2
{\displaystyle r_{2}}
məsafəsi bu nöqtənin fokal radiusları adlanır.
Məsafə tənliyi:
c
=
|
F
1
F
2
|
2
{\displaystyle c={\frac {|F_{1}F_{2}|}{2}}}
Bu təyin fokus məsafəsi adlanır.
e
=
c
a
=
1
−
b
2
a
2
{\displaystyle e={\frac {c}{a}}={\sqrt {1-{\frac {b^{2}}{a^{2}}}}}}
təyini eliptik ölçü adlanır.
Elliptik inteqral
∫
R
(
x
,
P
(
x
)
)
d
x
{\displaystyle \int \limits _{}^{}R(x,{\sqrt {P(x)}})dx}
(1)
inteqralına baxaq.Burada
P
(
x
)
{\displaystyle P(x)}
dərəcəsi
n
⩾
3
{\displaystyle n\geqslant 3}
olan çoxhədlidir.
n
=
3
{\displaystyle n=3}
və
n
=
4
{\displaystyle n=4}
olduqda (1) şəklindəki inteqrallara
e
l
l
i
p
t
i
k
{\displaystyle elliptik}
inteqrallar,
n
⩾
5
{\displaystyle n\geqslant 5}
olduqda isə
h
i
p
e
r
e
l
l
i
p
t
i
k
{\displaystyle hiperelliptik}
inteqrallar deyiıir.Abel və Liuvill isbat etmişlər ki,elliptik inteqrallar, ümumiyyətlə, sonlu şəkildə hesablanmir.Göstərmək olar ki, (1) şəklindəki inteqrallar
n
=
3
{\displaystyle n=3}
və
n
=
4
{\displaystyle n=4}
olduqda hesablanan inteqrallar dəqiqliyi ilə aşağıdakı inteqrallardan birinə gətirilir ( burada
0
<
k
<
1
{\displaystyle 0<k<1}
parametrdir ) :
∫
d
x
(
1
−
x
2
)
(
1
−
k
2
x
2
)
{\displaystyle \int \limits _{}^{}{\tfrac {dx}{\sqrt {(1-x^{2})(1-k^{2}x^{2})}}}}
(2)
∫
x
2
d
x
(
1
−
x
2
)
(
1
−
k
2
x
2
)
{\displaystyle \int \limits _{}^{}{\tfrac {x^{2}dx}{\sqrt {(1-x^{2})(1-k^{2}x^{2})}}}}
(3)
∫
d
x
(
1
+
n
x
2
)
(
1
−
x
2
)
(
1
−
k
2
x
2
)
{\displaystyle \int \limits _{}^{}{\tfrac {dx}{\sqrt {(1+nx^{2})(1-x^{2})(1-k^{2}x^{2})}}}}
(4)
(2), (3) və (4) inteqrallarını əvəzləmələr vasitəsilə uyğun olaraq aşağıdakı inteqrallara gətirmək olar:
∫
d
φ
(
1
−
k
2
sin
2
φ
)
{\displaystyle \int \limits _{}^{}{\tfrac {d\varphi }{\sqrt {(1-k^{2}\sin ^{2}\varphi )}}}}
(5)
∫
1
−
k
2
sin
2
φ
)
d
φ
{\displaystyle \int \limits _{}^{}{\sqrt {1-k^{2}\sin ^{2}\varphi )}}d\varphi }
(6)
∫
d
φ
(
1
−
n
sin
2
φ
)
(
1
−
k
2
sin
2
φ
)
{\displaystyle \int \limits _{}^{}{\tfrac {d\varphi }{(1-n\sin ^{2}\varphi ){\sqrt {(1-k^{2}\sin ^{2}\varphi )}}}}}
(7)
(5), (6) və (7) inteqrallarına uyğun olaraq 1-ci, 2-ci və 3-cü elliptik inteqrallar deyilir.(5) və (6) inteqrallarının
φ
=
0
{\displaystyle \varphi =0}
qiymətində sıfra çevrilən ibtidai funksiyalarını uyğun olaraq
F
(
k
,
φ
)
{\displaystyle F(k,\varphi )}
və
E
(
k
,
φ
)
{\displaystyle E(k,\varphi )}
ilə işarə edirlər.
Daniel Lipşis
Daniel Lipşis (slovak. Daniel Lipšic) — Slovak hüquqşünası, siyasətçisi və parlament üzvü, Xristian Demokratik Hərəkatının sədr müavini, baş nazirin müavini və ədliyyə naziri (2002-2006), 2010-2012-ci illərdə İveta Radiçova hökumətində daxili işlər naziri.
== Bioqrafiya ==
1991-1996-cı illərdə Bratislavada Komenski Universitetində hüquq təhsili alıb. Universiteti bitirdikdən sonra Presovda Regional Hərbi Prokurorluqda və Valko & Partners hüquq firmasında çalışıb. 1997-ci ildə Bratislavada Böyük Britaniya Hüquq Fakültəsində aspirantura təhsilini başa vurmuş, daha sonra ABŞ-nin Kembric şəhərində Harvard Hüquq Məktəbində təhsil almışdır (1998-2000).
O, 18 yaşında "Občiansko-demokratická mládež" gənclər təşkilatına qoşularaq siyasi fəaliyyətlə məşğul olmağa başlayıb. 1991-1995-ci illərdə təşkilatın rəhbəri olub. 1998-ci ildə demokratik müxalifətin seçkilərdə qələbəsindən sonra Ədliyyə Nazirliyində şöbə müdiri (1998-2002) vəzifəsində çalışıb. 2000-ci ildə Xristian Demokratik Hərəkatının (XDM) daxili siyasət üzrə vitse-prezidenti seçilib (2006-cı ilə qədər). 2009-cu ildə Xristian Demokratik Hərəkatınin Daxili İşlər və Ədliyyə üzrə vitse-prezidenti olur.