Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • kapitalist

    kapitalist

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KAPİTALİST

    kapitalist bax sərmayəçi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • KAPİTALİST

    I сущ. капиталист, капиталистка: 1. представитель господствующего класса в капиталистическом обществе, владелец крупного капитала 2. устар. человек, в

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KAPİTALİST

    1. капиталист; 2. кил. kapitalizm 2); 3. куьгьн. гзаф варлу, девлетлу кас; мая (капитал) эцигдай кас.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KAPİTALİST

    is. 1. Kapitalizm cəmiyyətində hakim sinfin nümayəndəsi, muzdlu fəhlələri istismar edən kapital sahibi. 2. bax kapitalizm 2-ci mənada. Kapitalist iste

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KAPİTALİST

    I. i. capitalist; financer II. s. capitalistic, capitalist; ~ istehsal üsulu capitalist way of production; ~ ölkələri capitalist countries

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • kapitalist

    is. capitaliste m ; ~ istehsal üsulu procédé m de production capitaliste

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • qeyri-kapitalist

    qeyri-kapitalist

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • КАПИТАЛИСТ

    капиталист.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • капиталист

    1. капиталист. 2. капиталистический : капиталист уьлквеяр - капиталистические страны.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КАПИТАЛИСТ

    м 1. kapitalist; 2. köhn. dövlətli.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • капиталист

    -а; м. см. тж. капиталистка 1) В капиталистическом обществе: представитель господствующего класса, владелец крупного капитала, собственник средств про

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КАПИТАЛИСТ

    n. capitalist, supporter of capitalism (economic system based on competition between businesses).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • CAPITALIST

    capitalist1 n kapitalist capitalist2 adj kapitalist; ~ class kapitalist sinfi; the ~ countries of the West Qərbin kapitalist ölkələri

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • КАПИТАЛИСТИЧЕСКИЙ

    прил. 1. kapitalizm -u[-ü]; капиталистический строй kapitalizm quruluşu; 2. kapitalist -u-ü; капиталистический способ производства kapitalist istehsal

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • капиталистка

    см. капиталист 2); -и; мн. род. - -ток, дат. - -ткам; ж.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • İQTİSADİYYAT

    i. economy; economics; kapitalist ~ı capitalist economy

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • iqtisadiyyat

    is. économie f ; kapitalist ~ı économie capitaliste

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • KAPİTALİZM

    ...sənaye ~i industrial capitalism II. s. capitalism, capitalist; ~ quruluşu capitalism, capitalist system; ~ cəmiyyəti capitalist society, capitalism

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • БАНКИР

    bankir; kapitalist.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • BANKİ́R

    [fr.] Kapitalist ölkələrində; bank sahibi və ya səhmdarı; kapitalist.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BANKİR

    [fr.] банкир (капиталист уьлквейра: банкдин иеси ва я акционер); капиталист.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SƏRMAYƏÇİ

    SƏRMAYƏÇİ, KAPİTALİST, SƏRMAYƏDAR.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ПРОМЫШЛЕННИК

    промышленник (карханадин иеси, капиталист).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İMPERİALİ́ST

    [fr.] 1. İmperializm və təcavüz siyasəti yürüdən inhisarçı kapitalın nümayəndəsi olan iri kapitalist. Müharibə qızışdıran imperialistlər. 2. İmperiali

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КАПИТАЛ

    м 1. iqt. kapital; финансовый капитал maliyyə kapitalı; торговый капитан ticarət kapitalı; 2. maya, pul; вложить капитал kapital (maya, pul) qoymaq; 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KAPİTALİZM

    \ – ictimai-iqtisadi formasiya.

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti
  • KAPİTALİZM

    KAPİTALİZM (tar.) İctimai-iqtisadi quruluş) Kapitalizm quruluşunda qadının tam azadlığı mümkün deyildi (M.Arif); SƏRMAYƏDARLIQ (köhn.) Xosrov sərmayəd

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • KAPİTALİZM

    1. капитализм; 2. капиталистический;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KAPİTALİZM

    ...Kapitalizm prinsipləri əsasında qurulmuş, kapitalizmə xas olan. Kapitalizm cəmiyyəti. Kapitalizm istismarı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КАПИТАЛИЗМ

    м мн. нет kapitalizm.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАПИТАЛЬНОСТЬ

    ж мн. нет əsaslılıq, çox mühümlük

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • kapitalizm

    ...monopoleur ; sənaye ~ı capitalisme industriel ; ~ cəmiyyəti société f capitaliste, capitalisme m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • капитализм

    капитализм : капитализмдин - капиталистический; капитализмдин къурулуш - капиталистическая система.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КАПИТАЛИЗМ

    n. capitalism, economic system based on competition between businesses.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КАПИТАЛИЗМ

    мн. нет капитализм.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KAPİTALİZM

    [lat.] 1. капитализм; 2. капитализмдин, капитализмдиз хас тир; капитализм авай; капиталистрин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • kapitalizm

    kapitalizm

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • капитализм

    -а; м. см. тж. капиталистический 1) Общественный строй, в основе которого лежат различные формы частной собственности на средства производства, рыночная экономика и гражданское общество, состоящее из

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • капитальность

    см. капитальный; -и; ж. Капитальность зданий. Капитальность работы подкупает.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • kapitalizə

    kapitalizə

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • kapitalsız

    kapitalsız

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KAPİTALİZM

    I сущ. капитализм (общественный строй, при котором средства производства принадлежат классу капиталистов) II прил. капиталистический. Kapitalizm siste

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КАПИТАЛЕЦ

    м капитал söz. kiç.; azacıq kapital, kiçik maya

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • капиталец

    см. капитал 2); -льца; м., обычно ед.; уменьш.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SƏRMAYƏDAR

    f. 1) sərmayəli, varlı, dövlətli; 2) kapitalist.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • AHA

    nid. d.d. aha! Oho! Aha! Siz də kapitalist olursunuz! Aha! You are becoming a capitalist, too!

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ФИНАНСИСТ

    maliyyəçi, maliyyə mütəxəssisi, bankir, bank sahibi, kapitalist

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • CAPITALISM

    n kapitalizm

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • CAPITALISE

    capitalize, -ise v 1. kapitallaşdırmaq; 2. (on) kapital qazanmaq, mənfəət əldə etmək; 3. baş hərflə yazmaq

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • İNHİSARÇI

    I. i. monopolist II. i. monopolistic; ~ kapitalizm monopolistic capitalism

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • KAPİTAL

    [lat. capitalis-dən] капитал (1. мал, мал-мулк, мал-девлет; 3. мая, пул; гзаф кьадар пул, чӀехи пулар; 3. капиталистар, капитализм; 4. пер. чӀехи къим

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KAPİTAL

    ...деньги, недвижимость), приносящая капиталисту прибыль. Maliyyə kapitalı финансовый капитал, sənaye kapitalı промышленный капитал, sabit və dəyişən ка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KAPİTALİSTLƏŞMƏK

    глаг. делаться, сделаться капиталистом, становиться, стать капиталистом

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • pensiya kapitalı

    Müvafiq olaraq fərdi hesabın sığorta hissəsində qeydə alınan və fərdi hesabın yığım hissəsində toplanan vəsaitlərin məbləği

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • SƏRMAYƏÇİ

    is. və sif. Sərmayəsi olan, varlı, dövlətli; kapitalist.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • МАГНАТ

    магнат (гзаф чIехи мулкарин, девлетрин иеси, чIехи капиталист).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТКУПЩИК

    ист. откупщик (откупдин ихтияр маса къачунвай савдагар, капиталист).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОЛЕТАРИЙ

    пролетарий (капиталист обществода масадаз зегьметдин гьакъидихъ кIвалахзавайди, рабочий).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ФИНАНСИСТ

    м 1. maliyyəçi, maliyyə mütəxəssisi; 2. bankir, bank sahibi, kapitalist.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • LOKAUTÇU

    is. Lokaut elan edən, lokautdan istifadə edən kapitalist.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SƏRMAYƏÇİ

    сущ., прил. капитал авай, варлу, девлетлу (кас); капиталист.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КАПИТАЛ

    1. Kapital; 2. Maya, pul; 3. Kapital sahibi, kapitalist; 4. Mal, sərvət, dövlət

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • İMPERİALİST

    [fr.] империалист (империализмдин политика киле тухузвай ири капиталист; империалист монополияр).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ФИНАНСИСТ

    ...чидай специалист. 2. кьецепатан уьлквейра чIехи девлетлу, капиталист).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АНТРЕПРЕНЕР

    уст. антрепренѐр (капиталист уьлквейра театр, цирк хуьз, гьадалди къазанмишдай, гьадан иеси).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИПОТЕКА

    ipoteka (kapitalist cəmiyyətində 1) mülkün girov qoyulması; 2) bu girov müqabilində alınan borc)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SƏNAYEÇİ

    is. 1. Kapitalist sənaye müəssisəsi sahibi; mədənçi, fabrikçi. 2. Mədəndə işləyən. Neft sənayeçisi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ПУЛ

    м pul (1. kapitalist inhisarı növlərindən biri; 2. Kanada, ABŞ və Avstraliyada fermer kooperasiyası).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МИЛИТАРИЗМ

    мн. нет милитаризм (капиталист уьлквейра яракьламиш хьунин ва дяведиз гьазурвал гужлу авунин политика).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SƏRVƏTDAR

    [ər. sərvət və fars. ...dar] сущ. серветдин иеси тир кас; капиталист, варлу, девлетлу.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПЛАНТАЦИЯ

    ...zəmi, tarla; чайная плантация çay plantasiyası; 2. plantasiya (iri kapitalist əkinçilik təsərrüfatı).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • империалист

    ...(франц. imperialiste) 1) сторонник империализма 1) 2) крупный капиталист или политический деятель, осуществляющий политику империализма 2)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • İNHİSARÇI

    ...монополиядикай менфят къачузвай, мес. трестар, фирмаяр; 2. сущ. монополист тир ири капиталист).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KONSÉRN

    [ing. concern] 1. Çoxlu ticarətsənaye müəssisələrinin iri kapitalist inhisarı formalarından biri kimi vahid maliyyə rəhbərliyi altında birləşməsi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ОТВЕРЖЕНЕЦ

    ...атIай кас, магьрумнавай кас, негь авуна гадарнавай кас (мес. капиталист уьлквейра).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MAQNAT

    ...бязи уьлквейра гзаф чӀехи мулкарин иеси, ири феодал, помещик; 2. чӀехи капиталист).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПОЛУПРОЛЕТАРИЙ

    м tar. yarımproletar (ilin bir hissəsini muzdla kapitalist müəssisəsində, o biri hissəsini isə öz təsərrüfatında işləyən fəhlə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • кӀватун

    ...провалились; экзамен гудайла кӀватна - провалился на экзамене; капиталист кӀватна - капиталист обанкротился; куьнуьяр кӀватна - ульи разорились, поги

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КАРТЕЛЬ

    м iqt. kartel (1. saziş, müqavilə; 2. iri kapitalist sənayesinin inhisarçı birləşməsi; 3. siyasi partiyalar arasında uzlaşma və ya onların birləşməsi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАДИКАЛ₀

    радикал (капитализмдин, капиталист государстводин сергьятрай экъечI тавуна са бязи реформаяр кьиле тухун кьабулдай буржуазиядин чаплапатан политичес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЖАНДАРМЕРИЯ

    мн. нет жандармерия (пачагь авай девирдин Россияда ва гилани капиталист уьлквейра револющиядин гьерекатдин аксина женг тухудай кьилдин полиция).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KAPİTALİSTLƏŞMƏ

    сущ. от глаг. kapitalistləşmək

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KAPİTALİSTCƏSİNƏ

    нареч. капиталистически, по-капиталистически (капиталистическим способом)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КАПИТАЛИСТИЧЕСКИЙ

    1. капитализмдин; капитализмдиз хас тир; капитализм авай. 2. капиталистдин; капиталистрин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
OBASTAN VİKİ
Kapitalizm
Kapitalizm ya da Sərmayəçilik — marksizm nəzəriyyəsinə görə, ictimai quruluş, bəzi iqtisadçıların və siyasətçilərin tarixi inkişafda ayırdığı ictimai-iqtisadi formasiya. Nəzəriyyə istehsal vasitələri üzərində xüsusi mülkiyyətə və muzdlu əməkdən istifadəyə əsaslanır. İzafi dəyərin mənimsənilməsi kapitalist istehsalın məqsədini və kapitalistlərin varlanmasını təmin edir. Burada əsas istehsal vasitələri muzdlu fəhlələr sinfini (proletariatı) istismar edən kapitalistlər sinfinin (burjuaziyanın) mülkiyyətidir. İstehsal olunmuş nemətlərin bölgüsü bazar vasitəsilə həyata keçirilir. Digər elmi nəzəriyyələr kapitalizmi başqa cür də təsvir edirlər (məsələn, azad sahibkarlıq, açıq rəqabət sistemi kimi). Kapitalizm dedikdə elə siyasi, sosial və iqtisadi sistem başa düşülür ki, burada kapital aktivlərinin daxil olduğu mülkiyyətə xüsusi şəxslər sahibdirlər və onu idarə edirlər. Əmək isə əmək haqqı ilə alınır, resursların bölgüsü sərbəst qiymətlər mexanizmi vasitəsi ilə həyata keçirilir. Bazar mexanizminin istifadə dərəcəsini kapitalizmin müxtəlif formaları müəyyən edir. Kapitalizm — xüsusi mülkiyyət və azad rəqabətin hökm sürdüyü iqtisadi sistemdir.
Anarxo-kapitalizm
Anarxo-kapitalizm — sərbəst(azad) bazar şəraitində fərdi suverenliyin lehinə dövlətin və digər məcburi sosial qurumların ləğv edilməsini müdafiə edən bir siyasi ideologiyadır. Bu ideologiyanın əsas prinsipi təcavüzkarlıq prinsipidir. Bu ideologiya əsasən, bütün sosial problemlər və ehtiyaclar bazar tərəfindən həll edilməlidir. Anarxo-kapitalizm dövlət institutunun və vergi yolu ilə onun maliyyələşdirilməsinin əleyhinə çıxır. Ideologiyanın tərəfdarları, fəaliyyətlərini mənfəət motivi üzərində quran fərdi sahibkarların və təşkilatların köməyi ilə dövlətin iştirakı olmadan şəxsi azadlıqların və özəl mülkiyyətin qorunmasının təmin edilməsi üçün çalışırlar. İlk dəfə "Anarxo-kapitalizm" termini, altmışıncı illərdə Avstriya İqtisadiyyat Məktəbinin, klassik liberalizmin və XIX əsr Amerika fərdi anarxist Lisandre Spuner və Benjamin Takerin müddəalarını sintez edən Mürrey Rotbard tərəfindən 1940-cı illərdə istifadə edilib. Anarxo-kapitalizm ideologiyası Molinari, Frederik Bastia və Robert Nozik kimi bazar tərəfdarı nəzəriyyəçilərdən, Benjamin Taker və Lysander Spuner kimi amerikalı fərdiyyətçi nəzəriyyəçilərdən təsirləndi. Anarxo-kapitalizm, minarxizmlə yanaşı, libertarianizmin bir qoludur, yəni ideoloji bir istinaddır, minarxizm isə dövlət İnstitutunun mövcudluğu kontekstində libertarianizm təcrübəsidi. Fəlsəfə Anarxo-kapitalizm, şəxsi azadlığı və firavanlığı maksimum dərəcədə artırarkən münaqişələri minimuma endirmək məqsədi ilə xüsusi mülkiyyət və xidmətlərin könüllü ticarətinə (ümumiyyətlə, təhdid və ya zorakılığın səbəb olmadığı bütün münasibətlər, o cümlədən pul, istehlak malları, torpaq və kapital malları mübadiləsi) əsaslanan bir cəmiyyətin tərəfdarıdır. Bununla birlikdə, anarxo-kapitalistlər xeyriyyəçilik və icma tədbirlərini könüllü etikanın bir hissəsi kimi tanıyırlar.
İnklüziv kapitalizm
İnklüziv kapitalizm iqtisadiyyatda dəyərin daha ədalətli və bərabər bölgüsünü yaratmağa, artan gəlir və sərvət bərabərsizliyini aradan qaldırmağa yönəlmiş nəzəri konsepsiya və siyasi hərəkatdır. 2020-ci ildə Vatikan ilə 10,5 trilyon büdcəsi olan transmilli şirkət inklüziv kapitalizm Şurasını yaratdılar. 2016-cı ildə Nyu-Yorkda inklüziv kapitalizm mövzusunda konfransda çıxış edən BVF prezidenti Kristin Laqard inklüziv iqtisadiyyatın və bütövlükdə inklüziv cəmiyyətin dəstəklənməsində biznesin vacibliyini vurğuladı. == Yaranma tarixi == Məqsədi təkcə kapitalın yığılmasına deyil, cəmiyyəti yaxşılaşdırmaqdan ibarət olan sosial yönümlü kapitalizm forması ideyaları, demək olar ki, kapitalizm sisteminin təməlindən dövri olaraq yaranmışdır. Bununla belə, "İnklüziv Kapitalizm" termininin istifadəsi hind iqtisadçısı, Miçiqan Universitetinin Korporativ Strategiya və Beynəlxalq Biznes professoru Koimbatur Krişnaraoya aid edilir və o, ilk dəfə 2005-ci ildə öz elmi işində bu termindən istifadə etmişdir. O, "Piramidanın dibində şans" adlı kitabının ön sözündə: "Niyə biz inklüziv kapitalizm yarada bilmirik?" sualını qeyd etmişdir. == İcrası == 2012-ci ildə Henri Cekson Cəmiyyəti 2007–2009-cu illər maliyyə böhranının təsirlərini yumşaltmaq və təkliflər hazırlamaq üçün həmsədr qismində EL Rotşild şirkətinin idarə direktoru Lin de Rotşildın iştirakı ilə İnklüziv Kapitalizm Təşəbbüsü layihəsi üçün işçi qrupu yaratdı. 2014-cü ilin may ayında Lin de Rotşild Londonda dünya investisiya aktivlərinin təxminən üçdə birinə nəzarət edən 250 korporativ və maliyyə lideri, o sıradan BVF-nin rəhbəri Kristin Laqard, III Çarlz, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Bill Klinton, Londonun lord-meri Fiona Vulf ilə birlikdə inklüziv kapitalizm mövzusunda konfransa ev sahibliyi etdi. 2021-ci ilin fevralında Rokfeller Fondu Ford Fondu ilə birlikdə İnklüziv Kapital üçün Koalisiya konsepsiyasının istifadəyə verildiyini elan etdi — " Biznes, Hökumət və Amerika İşçiləri arasında Yeni Müqavilə ". == Məsələlər və Hədəflər == Daxil olan kapitalizm tərəfdarları əsas kapitalist sistem traditional olaraq iqtisadi resurslara ədalətli girişin təmin edilməsində uğursuz olduğunu iddia edirlər.
Avtoritar kapitalizm
Avtoritar kapitalizm, yaxud qeyri-liberal kapitalizm — kapitalist bazar iqtisadiyyatının avtoritar hökumətlə birgə mövcud olduğu iqtisadi sistem. Dövlətin ticari fəaliyyəti öz öhdəliyinə götürdüyü dövlət kapitalizmi ilə üst-üstə düşən avtoritar kapitalizmə özəl mülkiyyət və bazar ilə yanaşı fikir ayrılıqlarının və söz azadlığının məhdudlaşdırılması, habelə seçkilərin olmaması, yaxud hegemon partiya sistemi ilə keçirilən seçkilər aiddir.
Dövlət-inhisarçı kapitalizm
Dövlət-inhisarçı kapitalizm — nasist Almaniyası (Üçüncü Reyxin İqtisadiyyatı) və bəzi digər ölkələr üçün xarakterik olan iqtisadi sistem ilk dəfə marksist təlimlərdə təsvir edilmişdir. Hərfi şərhə görə, bu, "kapitalist inhisarlarının qüdrətinin dövlətin gücü ilə birləşməsi ilə xarakterizə olunan inhisar kapitalizminin bir formasıdır". Belə kapitalizmin yaranması mexanizmi bazarın inhisarlaşdırılması və inhisarların hökumətlə birləşməsidir. Erkən marksistlər belə birləşmənin gec-tez sosializm sisteminin yaradılmasına gətirib çıxaracağına inanırdılar, lakin artıq Lenin dövründə bunun tamamilə doğru olmadığı bəlli oldu və müasir iqtisadi nəzəriyyə bu cür institusional dinamikanı ümumiyyətlə inkar edir. == Termin yaranma və istifadə tarixi == K. Marks və F. Engelsin ölümündən sonra onların əsərlərində qeyd etdikləri kapitalizmin bir çox xüsusiyyətləri keçmişdə qaldı. XX əsrin əvvəllərində real kapitalizm, onun istehsal münasibətləri və kapitalist dövlətlərinin siyasi təcrübələri artıq XIX əsrin ortalarında olduğu kimi deyildi. Marksizmin baniləri "istehsal və rabitə vasitələrinin səhmdar cəmiyyətləri tərəfindən idarə oluna bilməyəcəyi, onların burjua hökuməti tərəfindən milliləşdirilməsinin iqtisadi cəhətdən qaçılmaz olacağı bir dövrün gələcəyini qabaqcadan görsələr də" (Marks). yazırdı ki, "müəyyən sahələrdə inhisarın yaranmasına gətirib çıxarır və buna görə də dövlətin müdaxiləsini tələb edir"; Engels – "dövlət kapitalist cəmiyyətinin rəsmi nümayəndəsi kimi, dövlətin idarəçiliyini öz üzərinə götürməyə məcburdur". müəyyən istehsal və rabitə vasitələri"), uzun müddət kapitalizmin inkişafı marksist tədqiqatlarda əldə edilən nəzəri ümumiləşdirmə səviyyəsindən irəlidə idi. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Политическая экономия современного монополистического капитализма.
Protestant etikası və kapitalizm ruhu
"Protestant etikası və kapitalizm ruhu" (alm. Die protestantische Ethik und der «Geist» des Kapitalismus‎)) — alman sosioloqu və iqtisadçısı Maks Veberin 1905-ci ildə yazdığı əsərdir. == Məzmunu == Əsərdə kapitalist sisteminin yaranması Reformasiya hərəkatı ilə, xristianlıqda Protestantizmin meydana gəlməsi və onun əmək və sahibkarlığa dair məxsusi münasibəti ilə əlaqələndirilir. Alman iqtisadçının fikrincə protestant dini-etik kompleksi zəhmətkeşlik, ehtiyatlılıq və qənaətcillik və ümumilikdə rasional iqtisadi təfəkkürün formalaşmasını təmin etmişdir. Maks Veber kapital sahibləri və sahibkarlar arasında protestantların mütləq çoxluq təşkil etdiini qeyd etmişdir. Kitab 2 hissədən və 5 başlıqdan ibarətdir: Problemin qoyuluşu (3 başlıqdan ibarət ilkin iradlar); Asketik protestantlığın peşəkar etikası (2 başlıq). == Tənqid == Polşalı iqtisadçı-tarixçi Henrik Qrossman Veberin əsərini iki cəhət üzrə tənqid etmişdir. Birincisi, Qrossman Marksın əsərlərinə istinadən, İngiltərədə icma torpaqlarının zəbt edilməsi ilə bağlı sərt hüquqi kriteriyaları qeyd edirdi. İkinci isə Qrossman həmin "qanlı qanunlar"ın bütün Avropada, xüsusilə də Fransada tətbiq edildiyini yazırdı. Qrossmanin fikrincə, onlar işsizliyi qanunsuz olan etmişdirlər və onlar tərəfindən yaradılmış müəssisələr xalqı təhkimlilikdən xilas edərək azad işçi qüvvəsinə çevirdi.
Avans kapitalı
Avans kapitalı — istehsalın təşkilinə, avadanlığın alınmasına, sahibkarlıq fəaliyyətinə başlamasına mənfəət əldə etmək məqsədi ilə sərf olunan pul (və ya hər hansı digər əmlak). Müvəkkil kapitalın əmək vasitələrində — müxtəlif alətlərdə, avadanlıqlarda, tikililərdə təcəssüm olunmuş hissəsinə əsas kapital deyilir. Digər hissəsi — xammal və materialların dəyəri, əmək haqqı — dövriyyə kapitalına aiddir. Avans kapitalı (ing. advanced capital) — gəlir əldə etməzdən əvvəl bir layihəyə əvvəllər yatırılmış pul və ya əmlak dəyərləridir. Vəsaitlər, adətən, yeni bir müəssisənin yaradılması da daxil olmaqla, onun sonrakı həyata keçirilməsi üçün konkret tapşırıq üçün nəzərdə tutulmuşdur. İstehsal vasitələrinin əldə edilməsi, biznesin təşkili, gələcəkdə mənfəət gətirəcəyini vəd edən biznes layihələrinin həyata keçirilməsi üçün nəzərdə tutulan avans kapital. Başqa sözlə, avans kapitalı kapitala qoyulmuş avansdır. Belə kapital adətən konkret layihə üçün onun sonrakı həyata keçirilməsi (yeni müəssisənin, firmanın yaradılması, yeni biznesin təşkili) məqsədi ilə verilir.
Borc kapitalı
Borc kapitalı — borc şəklində alınan kapital. Kapitaldan fərqli olaraq, onun son tarixi var və qeyd-şərtsiz qaytarılır. Tipik olaraq, borc verənin xeyrinə dövri faiz tutulur. Borc kapitalı qısamüddətli (bir ilə qədər) və uzunmüddətli bölünür. Bir qayda olaraq, şirkətin inkişafı zamanı aşağıdakı borc kapitalı növləri ilə qarşılaşır (cəlb etmə qaydasında sadalanır): veksellər lizinq bank kreditləri sindikatlaşdırılmış kreditlər istiqrazlar kredit qeydləri sekuritləşdirilmiş aktivlər. "Borc kapitalının" mənbəsinin dəyəri bərabərdir 1 , 8 ∗ R ∗ ( 1 − T ) + ( I − 1 , 8 ) ∗ R {\displaystyle 1,8*R*(1-T)+(I-1,8)*R} , burada R {\displaystyle R} – Yenidən maliyyələşdirmə dərəcəsi, I {\displaystyle I} – kredit dərəcəsi, T {\displaystyle T} – gəlir vergisi dərəcəsi. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Алексей Герасименко. Финансовый менеджмент - это просто: Базовый курс для руководителей и начинающих специалистов. М.: Альпина Паблишер. 2013.
Dövriyyə kapitalı
İnsan kapitalı
İnsan kapitalı — insanın cəmiyyətdə özünü tam realizə etmək və cəmiyyətin imkanlarından tam istifadə etmək üçün insanın biliyinin, bacarığının, əlaqələrinin, peşəkarlığının cəmi. Bu intellekt, sağlamlıq, bilik, keyfiyyətli əmək və keyfiyyətli həyat şəraitidir. İlk dəfə termin Teodor Şuls tərəfindən işlədilib, sonradan davamçısı Heri Bekker tərəfindən inkişaf etdirilib. İsbat edilib ki, insan fəaliyyətinə effektli iqtisadi baxış çox vacibdir. İlk dövrdə insan kapitalı dedikdə, insana sərf edilən investisiya başa düşülürdü. Sonradan anlayış genişləndirildi, bura insanın istehlak xərcləri — ailəsinə çəkilən xərc, təhsil, səhiyyə xərcləri, mədəni tələbləri aid edilməyə başlandı. Bu sahəyə dövlətin də xərcləri aid edilir. == Ədəbiyyat == Shultz T. Human Capital in the International Encyclopedia of the Social Sciences. N. Y., 1968, vol. 6.
Nizamnamə kapitalı
Nizamnamə kapitalı— dövlət qeydiyyatından keçmiş təşkilatın təsis sənədlərində müəyyən edilmiş məbləğdir. Nizamnamə kapitalı hüquqi şəxsin kreditorlarının maraqlarını təmin edən əmlakının minimum məbləğini müəyyən edir. == Nizamnamə kapitalının funksiyaları == Bölüşdürmə – şirkətin kimə və hansı nisbətdə məxsus olduğunu göstərir. Təsisçilərin hər biri nizamnamə kapitalına nə qədər sərmayə qoyubsa, pay da ona uyğun müəyyənləşdirilir. Zəmanət – şirkət iflas etdiyi təqdirdə, kreditorlar pullarının bir hissəsini geri qaytara bilirlər. Nüfuz – nizamnamə kapitalı nə qədər yüksək olsa, müştərilərin, maliyyə qurumlarının və biznes tərəfdaşların ona qarşı olan inamı da bir o qədər yüksək olur. Aşağı nizamnamə kapitalı hüquqi şəxsin etibarsız olduğu demək deyil. Hətta böyük şirkətlərin belə nizamnamə kapitalı minimum olur, lakin böyük nizamnamə kapitalı kontragentin şübhəsiz etibarlı olduğunu göstərir – əgər hər hansısa iddialarınız olsa, onları nizamnamə kapitalı hesabına kompensasiya edə biləcəksiniz. == Faktları == Nizamnamə kapitalının olması – şirkətin dövlət qeydiyyatı üçün əsas şərtlərdən biridir. Nizamnamə kapitalı zamanla artırıla və ya azaldıla bilər.
Ticarət kapitalı
Ticarət kapitalı — dövriyyə sferasında ayrıca kapitalistlər qrupunun işlətdiyi sənaye kapitalının təcrid olunmuş hissəsi. Onun xüsusi funksiyası malların və onlarda olan izafi dəyərin satışı prosesinə xidmət etməkdir. Kapitalizmdən əvvəlki formasiyalarda ticarət kapitalı kapitalın müstəqil və dominant forması idi. == Tarixi == Ticarət kapitalı kapitalist istehsal tərzinin doğulmasından çox əvvəl yaranmış və tarixən sənaye kapitalından əvvəl olmuşdur. Feodalizmin parçalanması dövründə o, kapitalist istehsal üsulunun formalaşmasına, xırda əmtəə istehsalçılarının məhvinin sürətləndirilməsinə, feodalların təsərrüfat təsərrüfatlarının bazar münasibətlərinə cəlb edilməsinə, mənfəət və mənfəət məqsədlərinə tabe edilməsinə fəal töhfə verib. zənginləşdirmə. Ticarət kapitalı regionlar və ölkələr arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafında, milli və dünya bazarlarının formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. == Ticarət kapitalının funksiyaları == Ticarət kapitalının fəaliyyətinin son məqsədi ticarət mənfəəti əldə etməkdir. Əmtəə kapitalının pul kapitalına, yəni satışa çevrilməsi. Ticarət kapitalı məcmu kapitalın dövriyyə sürətini sürətləndirir.
Vençur kapitalı
Vençur kapitalı (bəzən VC kimi də qısaldılır) adətən ilkin mərhələdə, yüksək potensiallı və yüksək riskli startap və ya inkişaf etməkdə olan şirkətlərə təqdim edilən özəl kapital maliyyələşdirmə növü. Bu, investorların yüksək inkişaf potensialına malik şirkətləri müəyyən etməyə və investisiyalarından əhəmiyyətli gəlir əldə etmək üçün böyüməyə kömək etməyə çalışdıqları yüksək riskli, yüksək gəlir potensiallı investisiya modelidir. Vençur kapitalistləri adətən xüsusi sənaye sahələrində təcrübəyə malikdirlər və sərmayə qoyduqları şirkətlərə dəstək və təlimat verirlər. Maliyyələşdirmə müqabilində vençur kapitalistləri əksər hallarda şirkətdən kapital alır və ya biznesə tərəfdaş olurlar. Startaplar yüksək qeyri-müəyyənliklə üzləşdikləri üçün VC investisiyalarının uğursuzluq nisbətləri yüksəkdir. Startaplar adətən innovativ texnologiyaya və ya biznes modelinə əsaslanır və onlar adətən informasiya texnologiyaları (İT), təmiz texnologiya və ya biotexnologiya kimi yüksək texnologiyalı sənayelərdən olurlar. Tipik vençur kapital qoyuluşları "toxum maliyyələşdirməsinin" birinci mərhələsindən sonra baş verir. Böyüməni maliyyələşdirmək üçün korporativ vençur kapitalının birinci mərhələsi A seriyası adlanır.
Aşokanın şir kapitalı
Aşokanın şir kapitalı (hind. अशोकस्य चतुर्मुखसिंहस्तम्भः )müxtəlif heyvan təsvirləri ilə bəzədilmiş təmələ malik, bir-birinə arxalarını söykəmiş dörd Asiya şiri heykəlidir. 1950-ci ildə heykəlin qrafik təsviri Hindistan gerbi kimi rəsmi təsdiqlənmişdir. Heykəl, mühüm buddist ziyarətgahı olan Sarnatda e.ə. 250-ci ildə imperator Aşokanın sifarişi ilə Aşoka dirəyi kimi tanınan abidənin zirvəsində ucaldılmışdır. Bəzən Aşoka sütunu da adlandırılan dirək hazırda ucaldıldığı yerdə olsa da, vaxtilə onun zirvəsində yerləşən heykəl Hindistanın Uttar Pradeş ştatındakı Sarnat muzeyində saxlanılır. Təməllə birlikdə 2.15 metr hündürlüyə malik olan əsər, dövrümüzə çatmış digər kapitallarla müqayisədə daha mürəkkəb quruluşa malikdir. Aşokanın sifarişi ilə hazırlanmış və üzərində Aşoka qanunları həkk edilmiş bu sütunlar bütün Hindistan ərazisinə səpələnmişdir. Onların bəzilərinin üzərində tək heyvan fiqurları, Sançi məbədindəki sütunun üzərində isə zədələnmiş dörd şir heykəli vardır. Kapital yaxşı yonulmuş qumdaşından hazırlanmış və həmişə sütundan ayrı detal olmuşdur.
Kapitalın orta çəkili dəyəri
Kapitalın orta çəkili dəyəri və ya maliyyəti (ing. weighted average cost of capital-WACC) — müəssisənin əldə etdiyi kapitalın qarşılığında səhmdarlara və kreditorlara ödənməsi gözlənilən orta xərclərdir.[1] Başqa sözlə müəssisənin maliyyələşmə mənbələrinə çəkiləcək orta xərcləri göstərir. == Hesablanması == Şirkətlər bir çox qaynaqlardan maliyyələşə bilirlər: adi və imtiyazlı səhmlər, birbaşa borclar, dövlət yardımları(məsələn subsidiya) vb. Kapitalın orta çəkili dəyəri də bu maliyyəşmə mənbələrinin kapitalın tərkibindəki nisbi çəkisini nəzərə alınaraq hesablanır. Düsturu isə aşağıdakı şəkildədir: k a = k e ∗ W e + ( 1 − V ) ∗ k d ∗ W d {\displaystyle k_{a}=k_{e}*W_{e}+(1-V)*k_{d}*W_{d}} ke — adi səhmin gəlirliliyi We — adi səhmin kapitalın tərkibindəki çəkisi V — vergi dərəcəsi kd — borcun dəyəri (xərci) Wd — borcun kapitalın tərkibindəki çəkisi Burada k e ∗ W e {\displaystyle k_{e}*W_{e}} nizamnamı kapitalının orta xərcini göstərir. == Məqsədi == KOÇD sayəsində müəssisə gəlirlərinin hansı hissəsinin səhmdarlara və kreditorlara ödənəcəyini müəyyən edəbilir. Bu əmsalın köməkliyi ilə müəssisə planlaşdırılan investisiya layihəsinin məqsədəuyğun olub-olmadığını müəyyənləşdirir. Yəni investisiyanın gəlirliliyi KOÇD əmsalından böyük olmalıdır ki, müəssisə investisiya layihəsini reallaşdırsın. == Həmçinin bax == Xalis cari dəyər Geri ödəmə müddəti metodu == Mənbə == PROJE ANALİZİ VE DEĞERLENDİRME. Anadolu universiteti.
İnvestisiya edilmiş kapitalın rentabelliyi
İnvestisiya edilmiş kapitalın rentabelliyi (ing. cash return on capital invested, CROCI) — ilkin olaraq 1996-cı ildə Deutsche Bank-ın kapital tədqiqat departamenti tərəfindən hazırlanmış korporativ gəlirliliyin qabaqcıl ölçüsü (hazırda DWS Qrupunun bir hissəsidir). Bu nisbət vergilərdən sonra və ödənilən faizdən əvvəl pul vəsaitlərinin hərəkətini istifadə edilmiş kapitalın ümumi dəyəri ilə müqayisə edir və şirkətin investisiyalarından pul gəlirləri əldə etmək qabiliyyətinin faydalı ölçüsüdür. Nisbət ROE-yə bənzəyir, lakin sərbəst pul vəsaitlərinin hərəkəti nəzərə alınmaqla və şirkətin qiymətli kağızlarının bütün sahibləri tərəfindən maliyyələşdirilən aktivlər nəzərə alınmaqla şirkətin dəyəri əsasında hesablanır. == Hesablama == CROCI, aktivlərin bütün köhnəlmə müddəti ərzində kapitalın ümumi dəyərini (yatırılan ümumi kapital) investisiya etdikdən sonra şirkətin sərəncamında qalan vergidən sonrakı ümumi pul vəsaitlərinin hərəkətinin daxili gəlir dərəcəsi kimi hesablanır. Riyazi olaraq, amortizasiyanın iqtisadi amortizasiya olduğunu (şirkətin aktivlərinin faktiki olaraq nə qədər davam edəcəyinin təxmininə əsaslanaraq) və kapital məsrəflərinin yalnız texniki xidmət xərclərini əhatə etdiyini fərz etsək, bu, müəyyən bir il üçün sərbəst pul axınının istifadə edilmiş xalis kapitala nisbətinə bərabərdir. CROCI = Sərbəst Pul Hərəkəti/İnvestisiya edilmiş Kapital = Sərbəst Pul Hərəkəti/Cəmi Kapital + Ümumi Öhdəliklər - Cari Öhdəliklər - Həddindən artıq pul vəsaitləri CROCI, Deutsche Bank tərəfindən hesablanmışdır: CROCI = EBITDA/Kapitalın ümumi dəyəri = EBITDA/Şirkət dəyəri - Borc öhdəlikləri - Nəzarət hüququ olmayan səhmdarların öz (kapital) vəsaitləri - İmtiyazlı səhmlərin dəyəri + Pul və pul ekvivalentləri == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Costantini, Pascal. Cash Return on Capital Invested: Ten years of Investment Analysis with the CROCI Economic Profit Model, 1st edition. Butterworth-Heinemann. 2006.