Kondensator (elektrik)
Kondensator müxtəlif elektron qurğularında lazım olan elektrik yüklərini və uyğun enerji tutumlarının əldə edilməsi üçün tətbiq olunan qurğudur. Kondensator passiv elektron qurğusudur. Adətən o lövhə şəklində olan iki elektroddan və onların arasında qalınlığı elektroda nisbətən kiçik olan dielektrikdən ibarətdir.
Boş olan kondensatorun elektrik şəbəkəsinə qoşduqda elektrodun biri müsbət, digəri isə mənfi yüklənir. Kondensator şəbəkədən ayrıldıqda elektrik yükü qalır. Onu başqa cərəyansız naqilə birləşdirdikdə isə kondensator boşalır. Yaddaşda olan yükün miqdarı elektrodlar arasındakı gərginliklə mütənasibdir. Bu mütənasiblik sabiti kondensatorun tutumu adlanır. Güc artdıqca kondensator daha çox elektrik yükü saxlaya bilir.
Q
=
C
⋅
U
{\displaystyle Q=C\cdot U}
düsturu ilə bu asılılıq təsvir olunur, burada
Q
{\displaystyle Q}
elektrik yükü,
C
{\displaystyle C}
kondensatorun tutumu,
U
{\displaystyle U}
isə gərginlikdir.
Kondensatorların birləşdirilməsi
Kondensator müxtəlif elektron qurğularında lazım olan elektrik yüklərini və uyğun enerji tutumlarının əldə edilməsi üçün tətbiq olunan qurğudur. Kondensator passiv elektron qurğusudur. Adətən o lövhə şəklində olan iki elektroddan və onların arasında qalınlığı elektroda nisbətən kiçik olan dielektrikdən ibarətdir.
Boş olan kondensatorun elektrik şəbəkəsinə qoşduqda elektrodun biri müsbət, digəri isə mənfi yüklənir. Kondensator şəbəkədən ayrıldıqda elektrik yükü qalır. Onu başqa cərəyansız naqilə birləşdirdikdə isə kondensator boşalır. Yaddaşda olan yükün miqdarı elektrodlar arasındakı gərginliklə mütənasibdir. Bu mütənasiblik sabiti kondensatorun tutumu adlanır. Güc artdıqca kondensator daha çox elektrik yükü saxlaya bilir.
Q
=
C
⋅
U
{\displaystyle Q=C\cdot U}
düsturu ilə bu asılılıq təsvir olunur, burada
Q
{\displaystyle Q}
elektrik yükü,
C
{\displaystyle C}
kondensatorun tutumu,
U
{\displaystyle U}
isə gərginlikdir.
Kondensatorların növləri
Kondensatorların növləri — Kondensatorlar bir çox formada, növdə, uzunluqda olur və bir çox materialdan hazırlanır. Hamısında bir dielektrik qat və bir - birindən ayrılan ən azı iki elektrik keçirici təbəqə var. Kondensatorlar bir çox ümumi elektrik cihazlarında geniş istifadə olunur.
Kondensatorlar rezistorlar və induktivliklər birlikdə elektronik avadanlıqlarda istifadə olunan " passiv komponentlər " qrupuna aiddir. Ən çox yayılmış kondensatorlar inteqrasiya edilmiş kondensatorlardır.
== İstifadə sahələri ==
Kiçik kondensatorlar : elektrik süzgəcləri, tənzimlənən sxemlərin komponentləri və ya düzləndirilmiş cərəyanın hamarlanması, enerji təchizatı sistemlərinin hissələri kimi gücləndiricilərin mərhələləri arasındakı siqnalları birləşdirmək üçün elektronik cihazlarda istifadə olunur.
Daha böyük kondensatorlar: bəzi növ elektrik mühərriklərinin hissələri kimi enerjinin saxlanması və ya dəyişən cərəyan güc paylama sistemlərində güc amilinin düzəldilməsi üçün istifadə olunur. Standart kondensatorlar sabit bir tutum dəyəri var, ancaq tənzimlənən kondensatorlarüm tez-tez tənzimlənən dövrələrdə istifadə olunur. Tələb olunan tutumdan, iş gərginliyindən, cari işləmə qabiliyyətindən və digər xüsusiyyətlərdən asılı olaraq müxtəlif növlər istifadə olunur.
== Sabit Kondensatorlar ==
Sabit kondensatorlar tutumunun qiyməti dəyişməyən kondensatorlardır.
Kondensat
Kondensat — yeraltı qazların seperasiyasının maye məhsulu. Lay qazlarının kondensat normal şəraitdə əsasən maye karbohidrogenlərdən ibarətdir. Aktiv vulkanizm zonalarında yüksək temperaturlu qaz şırnaqlarında kondensat tərkibində su üstünlük təşkil edir. Sənaye praktikasında karbohidrogen tərkibli kondensat maraq doğurur. Ona başlıca olaraq pektan və alkan, tsiklan və aren tərkibli karbohidrogenlər aiddir. Kondensat sıxlığı 0,785-dən çox olmur (bəzən 0,82-yə qədər). Qaynamanın sonu 200-dən 3500 C-yə qədərdir. Xam və stabil kondensat fərqləndirilir. Xam kondensat seperasiya ilə, stabil kondensat isə xam kondensat dərin deqazasiyası nəticəsində alınır. Xam kondensat çoxlu komponentlərdən, xüsusilə bitumlardan, stabil kondensat isə praktiki olaraq pentan və daha ağır karbohidrogenlərdən ibarət olur.