Lüğətlərdə axtarış.

Topalaq (lat. Cyperus) — cilkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == == Həmçinin bax == Cyperus bipartitus Cyperus erythrorhizos Cyperus polystachyos Cyperus tegetiformis == İstinadlar == Topalaq:The Plant List saytında takson barədə məlumat.

Girdə topalaq (lat. Cyperus rotundus) - topalaq cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Chlorocyperus rotundus (L.) Palla Chlorocyperus salaamensis Palla Cyperus agrestis Willd. ex Spreng. & Link Cyperus arabicus Ehrenb. ex Boeckeler Cyperus badius var. inconspicuus (Nyman) Nyman Cyperus bicolor Vahl Cyperus bifax C.B.Clarke Cyperus bulbosostoloniferus Miq. Cyperus comosus Sm. Cyperus disruptus C.B.Clarke Cyperus elongatus Sieber ex Kunth Cyperus herbicavus Melliss Cyperus hexastachyos Rottb. Cyperus hildra Poir.

Parçalanma (çoxalma) — Çoxhüceyrəli və ya səbəst orqanizmlərində parçalanma, bir orqanizmin fraqmentlərə bölündüyü qeyri-cinsi çoxalma və ya klonlaşmanın bir formasıdır. Bu fraqmentlərin hər biri orijinal orqanizmin klonları olan yetkin, tam yetkin fərdlərə çevrilir. Orqanizm tökülmək və ya asanlıqla parçalanmaq üçün xüsusi orqanlar və ya zonalar inkişaf etdirə bilər. Əgər parçalanma orqanizmin əvvəlcədən hazırlanması olmadan baş verərsə, onun çoxalma funksiyasını yerinə yetirməsi üçün hər iki fraqment tam orqanizmi bərpa edə bilməlidir. Çoxalma üsulu olaraq parçalanma filamentli siyanobakteriyalar, qəliblər, süngərlər, acoel yastı qurdlar, bəzi annelid qurdlar və dəniz ulduzları kimi orqanizmlərdə görülür. == Müxtəlif orqanizmlərdə parçalanma == Göbələklər krallığının bir hissəsi olan qəliblər, mayalar və göbələklər hif adlanan kiçik saplar əmələ gətirir. Bu hiflər böyümək və mayalandırmaq üçün digər orqanizmlərin bədənindən qida və qida maddələri alırlar. Sonra bir parça hif qoparaq yeni bir fərdə çevrilir və dövr davam edir. == Bitkilər == Parçalanma bitkilərdə çox yayılmış vegetativ çoxalma növüdür. Bir çox ağaclar, kollar, ağacsız çoxilliklər və qıjılar rizomlar və ya stolonlar tərəfindən yeni köklü tumurcuqlar çıxararaq klon koloniyaları əmələ gətirir ki, bu da koloniyanın diametrini artırır.

Qara topalaq (lat. Cyperus niger) — cilkimilər fəsiləsinin topalaq cinsinə aid bitki növü.

Təbiətdə çoxalma — Təbiətdə çoxalma müəyyən bir növün təbii yaşayış mühitində baş verən çoxalma prosesidir. Bu terminologiya heyvandarlıqdan və ya növün əsl yetişdirilməsindən fərqlənir . Çox vaxt heyvandarlıq yerləri sığınacaq və qidaya yaxınlıq üçün xüsusi tələblər üçün seçilir; üstəlik, çoxalma mövsümü hər bir növ üçün anatomik, cütləşmə ritualları, iqlim və digər ətraf mühit amillərinə uyğun olaraq inkişaf etmiş xüsusi bir zaman pəncərəsidir. Bir çox növ tələb olunan çoxalma sahələrinə çatmaq üçün xeyli məsafələrə köç edir. Bəzi ümumi xüsusiyyətlər heyvanlar aləmində tez-tez amfibiyalar, sürünənlər, məməlilər, artropodlar və aşağı həyat formaları arasında yayılan müxtəlif taksonlara aiddir. == Amfibiyalar == Bir çox suda-quruda yaşayanlar, adətən ətraf mühitin temperaturu, yağış, səth sularının mövcudluğu və qida ehtiyatları ilə idarə olunan illik çoxalma dövrünü izləyirlər. Bu çoxalma mövsümü uzun müddət yuxu və ya qış yuxusunun bir çox amfibiya növlərini uzun müddət fəaliyyətsiz hala gətirdiyi mülayim bölgələrdə xüsusilə nəzərə çarpır. Çoxalma yerləri adətən gölməçələr və çaylardır. == Məməlilər == İllik çoxalma dövrləri bəzən temperaturun və qidanın mövcudluğundakı mövsümi dalğalanmalar da daxil olmaqla ətraf mühitin təsirlərinə düzəlişlər etməklə məməlilərə tətbiq edilir. Məməlilərin miqrasiya nümunələri bəzən çoxalmanın vaxtını təyin edə bilər.

Lölə salaməleyküm (lat. Cyperus longus) - topalaq cinsinə aid bitki növü.

Yeməli topalaq (lat. Cyperus esculentus) — topalaq cinsinə aid bitki növü.

. Həvə — xalça, palaz və digər xalça məmulatlarını toxuyarkən ilmələri döyüb yerində bərkitmək üçün (bəzi heyvanların buynuzundan, yaxud da metaldan və s.-dən hazırlanan) ucu kəsik, dişli alətdir. Azərbaycanın bəzi bölgələrində bu aləti toxmaq (xalça) da adlandırırlar. Toxuculuğun ilk dövründə birinci arğacı vurmaq üçün möhkəm oduncaqdan (qoz, palıd və digər ağaclardan) hazırlanan dişli həvələrdən istifadə edirdilər. Bu cür primitiv həvələrin (toxmaq (xalça)ların) sapı (tutacağı) istifadə zamanı narahat idi, dişlər arasındakı məsafə ərişin sıxlığına hər zaman uyğun gəlmirdi. Zaman keçdikcə digər alətlər kimi bu alətlərində forma və texniki xüsusiyyətləri təkmilləşmiş, həvənin (toxmağın) dişlərinə metal ucluqlar əlavə edilmişdir. Yarı ağac, yarı metal materialdan hazırlanan həvələr texnoloji tələblərə tam cavab vermədiyi üçün belə alətlər sonda tam metaldan hazırlanmış, müasir həvələrin (toxmaqların) ilk nümunələri meydana gəlmişdir. Metal həvələr (toxmaqlar) XV – XVI əsrlərdən başlayaraq xalça emalatxanalarında istifadə olunmuş və XIX əsrdə isə metal həvələr (toxmaqlar) tam təkmilləşmişdir.

Toxmaq barmağı və ya beysbol barmağı kimi də tanınır — barmağın ən kənar birləşməsindəki vətər zədəsi. Bu, barmağın ucunu basmadan uzada bilməməsi ilə nəticələnir. Ağrı və göyərmə adətən barmağın ən kənar vətərinin arxasında baş verir. == Səbəbi == Toxmaq barmağı adətən barmaq ucunun həddindən artıq əyilməsi nəticəsində yaranır. Tipik olaraq, bu, bir top uzadılmış barmağa dəydikdə və onu sıxışdırdıqda baş verir. Bu, ya vətərin parçalanması, ya da avulsiya sınığı ilə nəticələnir.Diaqnoz ümumiyyətlə simptomlara əsaslanır və rentgen şüaları ilə təsdiqlənir.Müalicə adətən barmağın ucunu 8 həftə ərzində daimi olaraq düz saxlayan şin istifadəsini nəzərdə tutur. Orta oynaq hərəkət edə bilər. Bu, zədədən sonra 1 həftə ərzində başlamalıdır. Bu həftələrdə barmaq əyilirsə, sağalma daha uzun çəkə bilər.Böyük bir sümük parçası qoparsa, əməliyyat tövsiyə oluna bilər. Müvafiq müalicə olmadan barmaqların daimi deformasiyası baş verə bilər.