Поиск по словарям.

Vilyam Şarp (ing. William Forsyth Sharpe) (d. 16 iyun 1934) — amerikalı iqtisadçı. Harri Markovits və Merton Millerlə birlikdə 1990-cı ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Maliyyə varlığının qiymətləndirmə modelini (ing. Capital Asset Pricing Model) meydana gətirənlərdən biridir. Riskə görə tənzimlənmiş investisiyaların qabiliyyətinin analizi üçün Şarp nisbətini meydana gətirmiş və seçim dəyərləndirilməsində istifadə olunan iki terminli seçim metodunun təkmilləşdirilməsində xidməti olmuşdur. == Həyatı == Vilyam Şarp 16 iyun 1934-cü ildə Boston şəhərində anadan olub. 1951-ci ildə Berkli Kaliforniya Universitetinin tibb fakültəsinə qəbul olunsa da, təhsilinin ilk ilində fikrini dəyişdirərək Los Anceles Kaliforniya Universitetinə keçdi. Mühasibata qarşı marağı olmayan Vilyam Şarp iqtisadiyyat üzrə təhsil almağı qərarlaşdırdı.

Vilyam Şarp (ing. William Forsyth Sharpe) (d. 16 iyun 1934) — amerikalı iqtisadçı. Harri Markovits və Merton Millerlə birlikdə 1990-cı ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Maliyyə varlığının qiymətləndirmə modelini (ing. Capital Asset Pricing Model) meydana gətirənlərdən biridir. Riskə görə tənzimlənmiş investisiyaların qabiliyyətinin analizi üçün Şarp nisbətini meydana gətirmiş və seçim dəyərləndirilməsində istifadə olunan iki terminli seçim metodunun təkmilləşdirilməsində xidməti olmuşdur. == Həyatı == Vilyam Şarp 16 iyun 1934-cü ildə Boston şəhərində anadan olub. 1951-ci ildə Berkli Kaliforniya Universitetinin tibb fakültəsinə qəbul olunsa da, təhsilinin ilk ilində fikrini dəyişdirərək Los Anceles Kaliforniya Universitetinə keçdi. Mühasibata qarşı marağı olmayan Vilyam Şarp iqtisadiyyat üzrə təhsil almağı qərarlaşdırdı.

Şarp əmsalı — orta risk mükafatının portfelin orta kənarlaşmasına nisbəti kimi hesablanan investisiya portfelinin (aktivinin) səmərəliliyinin göstəricisi. == Əmsalın hesablanması == S = E [ R − R f ] σ = E [ R − R f ] V a r [ R − R f ] {\displaystyle S={\frac {E[R-R_{f}]}{\sigma }}={\frac {E[R-R_{f}]}{\sqrt {Var[R-R_{f}]}}}} , burada R {\displaystyle R} — portfel (aktiv) gəliri R f {\displaystyle R_{f}} — alternativ investisiya gəliri (adətən risksiz faiz dərəcəsi kimi qəbul edilir) E [ R − R f ] {\displaystyle E[R-R_{f}]} — risk mükafatı (riyazi gözlənti aktivlər üzrə gəlirin alternativ investisiya gəlirindən artıqlığı) σ {\displaystyle \sigma } — standart sapma portfel (aktiv) gəliri Əgər R f {\displaystyle R_{f}} sözügedən dövr ərzində sabitdirsə, o zaman V a r [ R − R f ] = V a r [ R ] {\displaystyle {\sqrt {Var[R-R_{f}]}}={\sqrt {Var[R]}}} . Şarp nisbəti aktivin gəlirinin investorun götürdüyü riski nə qədər kompensasiya etdiyini müəyyən etmək üçün istifadə olunur. Eyni gözlənilən gəlirli iki aktivi müqayisə edərkən, Sharpe nisbəti daha yüksək olan aktivə investisiya etmək daha az riskli olacaq. == Məhdudiyyətlər == Şarp əmsalı gəlirlərinin illik faizlə ifadə edilən orta aylıq gəlirlərə (yaxud başqa vaxt ərzində gəlirlərə) əsaslanaraq ölçülməsi il ərzində performansı qiymətləndirməkdənsə, növbəti ayda mümkün performansı qiymətləndirmək üçün daha uyğundur. Sharpe nisbətində istifadə olunan gəlir ölçüsü uzun müddət ərzində potensial gəlirləri qiymətləndirərkən çox yanıltıcı ola bilər. Şarp nisbəti (yalnız məhdud "dəyişkənliyi aşağı" hesab edən Sortino nisbətindən fərqli olaraq) aktiv dəyərlərində yuxarı və aşağı dalğalanmalar arasında fərq qoymur. O, riski yox, portfelin məcmu dəyişkənliyini ölçür. Şarp nisbəti yuvarlanan və ardıcıl itkilər arasında fərq qoymur == İstinadlar == == Ədəbiyyat == William F. Sharpe. The Sharpe ratio Джек Швагер.

Vilyam Şarp (ing. William Sharpe; d. məlum deyil – ö. məlum deyil) — ingilis futbolçusu, onun müntəzəm mövqeyi hücumçu idi. "Mançester Yunayted" komandasında çıxış edib. == Karyerası == 1890–1891-ci illərdə "Nyuton-Hit" (indiki "Mançester Yunayted") komandasında 2 oyunda meydana çıxmışdır.

Vilyam Şarp (ing. William Sharpe; d. məlum deyil – ö. məlum deyil) — ingilis futbolçusu, onun müntəzəm mövqeyi hücumçu idi. "Mançester Yunayted" komandasında çıxış edib. == Karyerası == 1890–1891-ci illərdə "Nyuton-Hit" (indiki "Mançester Yunayted") komandasında 2 oyunda meydana çıxmışdır.

Emmanüel Şarpantye (fr. Emmanuelle Charpentier; 11 dekabr 1968[…], Jüvizi-sür-Orj) — Fransız alim, Cennifer Dudna ilə Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (2020).

Şarples epoksidləşməsi — Şarples epoksidləşməsi (çox vaxt Şarples asimmetrik epoksidləşməsi üçün SAE kimi qısaldılır [1]) sintetik üzvi kimyada reaksiyanın adıdır. Katalitik asimmetrik reaksiyalar qrupuna aiddir. Prokiral birləşmələrdən başlayaraq məhsulun yalnız bir enantiomeri seçici şəkildə əmələ gələ bilər; bu enantio- və diasteroselektiv reaksiyadır. Reaksiya allil spirtlərindən 2,3-epoksi spirtləri verir. Bu məhsullar həm epoksi, həm də spirt qruplarını ehtiva edir və bir çox digər maddələrin sintezi üçün başlanğıc material kimi xidmət edə bilər. (Qeyd: Barry Sharpless 2001-ci ildə William S. Knowles və Ryoji Noyori ilə paylaşdığı asimmetrik oksidləşmə reaksiyalarına dair tədqiqatlarına görə Kimya üzrə Nobel Mükafatını aldı.) Şarples epoksidləşməsi: Məhsulun mütləq konfiqurasiyası epoksidləşmənin hücum tərəfini təyin edən dietil tartratın (DET) konfiqurasiyasından asılıdır (Si/Re — prokirallığa bax). == Reaksiya şəraiti == Adetən, Şarples epoksidləşməsi [2] dixlorometanda −78 °C-də aparılır. Substrat birli və ya ikili allil spirtidir. Oksidləşdirici maddə hidroperoksiddir, ən çox tret-butil hidroperoksiddir. Stereoselektivliyi induksiya edən kompleks katalitik miqdarda tetraizopropil ortotitanat (titan (IV) izopropoksid, 5–10 mol %) və enantiomerik təmiz dietil tartratın (dietil tartrat [DET], 6–12 mol %) əlavə edilməsi ilə əmələ gəlir.

Şarpuddin Baçueviç Əhmədov (çeç. Бачу кӀант Ахмадов Шарпудин;5 dekabr 1941, Vedeno rayonu, Çeçen-İnquş MSSR – 24 iyun 2016, Qroznı) — Sovet və rus tarixçisi, tarix elmləri doktoru, professor, Çeçenistan Respublikasının əməkdar elm xadimi (2003). == Həyatı == Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Vedeno rayonunun Tevzana kəndində Baçu və Petimat Əhmədovlar ailəsində anadan olub. Onun üçün deportasiya illəri Qazaxıstan SSR-in Pavlodar vilayətində keçdi. İlk təhsilini orada almışdır. Reabilitasiyadan sonra məktəbi vətənində bitirmişdir. 1964-cü ildə Çeçen-İnquş Dövlət Pedaqoji İnstitutunun tarix-filologiya fakültəsindən məzun olmuşdur. 1964-1968-ci illərdə Kirov-Yurt səkkizillik məktəbinin direktor müavini olub. 1974-cü ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunda “XVIII əsrin sonlarında Çeçenistanda xalq hərəkatı” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1968-1990-cı illərdə Əhmədov Çeçen-İnquş Elmi-Tədqiqat Tarix, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda işləyib.

Şarpvil qətliamı — 1960-cı ildə Cənubi Afrikadakı rejim tərəfindən törədilən soyqırımı.

Barri Şarpless- (28 aprel 1941-ci ildə anadan olub , Filadelfiya, Pensilvaniya, ABŞ) - amerikalı kimyaçı, kimya üzrə iki dəfə Nobel mükafatı laureatı: 2001-ci il üçün (½ mükafat) Ryoci Noyori və Uilyam Noulz ilə birlikdə "Əczaçılıq sənayesində istifadə edilən tədqiqatlar üçün - redoks reaksiyaları üçün xiral katalizatorların yaradılması" ; 2022-ci il üçün (mükafatın 1/3) Caroline Bertozzi və Morten Möldahl ilə birlikdə “Klik kimyası və bioortoqonal kimyanın inkişafı üzrə işlərə görə” . B.Şarpless tarixdə Frederik Sangerdən (1958 və 1980 il) sonra kimya üzrə iki Nobel mükafatına layiq görülən ikinci alim oldu. Birinci mükafat xüsusilə alkenlərin enantioselektiv epoksidləşməsinin kəşfinə görə verilmişdir. Bu reaksiya onun şərəfinə Şarpless enantioselektiv epoksidləşmə reaksiyası kimi adlandırılmışdır. == Bioqrafiyası == Barri Şarpless 28 aprel 1941-ci ildə Filadelfiyada anadan olub, o, həkim-cərrah Edvin Dallett Şarpless (1911-2004 il) və Evelyn Şarplessin (əslən Anderson, 1916-1978il) oğlu idi. Filadelfiyada Quaker məktəbində oxumuş, burada alman dilini mənimsəmişdir[6]. 1968-ci ildə Stanford Universitetində fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdır. ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü (1985il).

Şarpvil qətliamı — 1960-cı ildə Cənubi Afrikadakı rejim tərəfindən törədilən soyqırımı.

Çəki və ya karp (lat. Cyprinus carpio) Yarımkeçici balıqdır. Dənizə tökülən çaylarda çoxalır. Aralıq dənizində, Xəzər, Qara və Aral dənizlərində, həmçinin İssıkkulda yayılmışdır. Uzunluğu 17 sm-dən 79 sm-ə qədər ola bilər, kütləsi 1,6-2,8 kq təşkil edir. Uzunluğu 1 m, çəkisi 20 kq-dan çox olan balıqlara nadir də olsa rastlanılır. == Yayılması == Yarımkeçici balıqdır. Dənizə tökülən çaylarda çoxalır. Aralıq dənizində, Xəzər, Qara və Aral dənizlərində, həmçinin İssıkkulda yayılmışdır. Uzunluğu 17 sm-dən 79 sm-ə qədər ola bilər, kütləsi 1,6-2,8 kq təşkil edir.

Şarl (fr. Charles Fransızca tələffüz: [ʃaʁl]) — fransız kişi adı.

Bilyard şarı - Bilyard oyununda istifadə olunan iri toplar.Oyunda çəhrayı,qara,qırmızı,qəhvəyi,yaşıl,sarı şarlar olur.Qara şar 7 bal,qəhvəyi,sarı və yaşıl şarlar 3 bal ,çəhrayı şarlar 5 bal ,Qızmızı şarlar 1 bal qazandırır.Bu şarlar (Qəhvəyi,çəhrayı,sarı,yaşıl və qara)sadəcə oyunda xal qazanmaqçündür.Onları səbətə atanda top yenidən stola qoyulur və oyunçunun xalı artır.(çoxballı şarı iki səfə təkrar səbətə atmaq olmaz.)Rəngli şarların hərəsindən bir dənə,Qızmızı şarlar isə 5 dənə olur.Qızmızı şarlar bitəndə digər şarlar səbətə düşsə belə qalır.Ən sonda (şarlar bitəndə) balı çox olan qazanır. == Tarixçə == === Yeni materialdan istifadə === XIX əsrdə Avropada və ABŞ-də bilyard oyunu çox populyar olmuşdur. Bu oyunun kütləviliyinə əngəl olan yeganə amil onun şarları idi. Çünki bilyard şarları əvvəllər fil sümüyündən hazırlandığı üçün çox baha idi. 1860-cı illərdə bilyard şarlarının düzəldilməsi üçün fil sümüyünə alternatıv bir material icad edənə 10 min dollar dəyərində mükafat da ayrılmışdı. Bu məbləğ, o dövrlər üçün çox nəhəng bir məbləğ idi. Fil sümüyünə alternativ olan bir material dedikdə, bu material bilyard şarlarının bütün əlamət və keyfiyyətlərini özündə əks etdirməli idi. Belə ki, həmin material bərk və ağır, nəmə və zərbələrə qarşı davamlı, sığallı və bir az da elastik olmalı idi. 10 min dollarlıq mükafatı amerikalı ixtiraçı D. Hayett almışdır. O, 1869-cu ildə ilk dəfə olaraq çox ucuz bilyard şarları hazırlamışdır.

Hava şarı və ya aerostat — isidilmiş hava, yaxud helium və ya hidrogen kimi yüngül qazlarla doldurulan və nəticədə havadan yüngül olduğu üçün uça bilən nəqliyyat vasitəsi. == Tarixi == Jozef Mişel Monqolfe və Jak Etyen Monqolfe yaşadıqları Annonay kəndində, diametri 10.5 metr olan torbanın içərsinə isti su dolduraraq, ilk qeyri-rəsmi uçuşu həyata keçirmişdilər. Həmin uçuş zamanı hava şarı 450 metr hündürlüyə qədər yüksəlmiş, 10 dəqiqə ərzində 2 kilometr məsafə yol getmişdir. Bütün təlimlərdən sonra, Monqolfe qardaşları şəhər mərkəzində, uçuş həyata keçirmək qərarına gəlirlər. 19 sentyabr 1783-cü ildə kütlə qarşısında, ilk uçuş icra edilir. Kütlənin arasında məşhur diplomat Bencamin Franklin də vardı. Uçuş Paris şəhərində, uğurla icra edilmişdir. Uçuş əsnasında, hava şarının səbətinə, bir xoruz, bir ördək və bir qoyun qoyulmuşdur. İki ay yarımdan sonra 27 avqust 1783-cü ildə professor fizik Jak-Aleksandr-Sezar Şarlın hava şarı start verdi, hansı ki, Monqolfe qardaşlarının şarı kimi isti hava ilə deyil hidrogenlə doldurulmuşdu. Qeyd etmək lazımdır ki, Monqolfe qardaşlarının hava şarı kəşfi praktiki olaraq təsadüfü olmuşdur: uçan aparatı yaratmaq fikri onlara istifadə olunmuş kağızların ocaqda yanarkən yanmış hissələrinin uçması nəticəsində yaranmışdır.

Jak Şarl (fr. Jacques Charles; 12 noyabr 1746[…], Bojansi[d] – 7 aprel 1823, Paris, Fransa) — Fransız alim, ixtiraçı və riyaziyyatçı. Jak Şarl 1746-cı ildə Beogensi şəhərində anadan olmuşdur. O, hava şarı ilə ilk uçuşunu 1783-cü ilin 27 avqust tarixində etmişdir. Jak Şarl 1783-cü ilin 1 dekabr tarixində, Alin Roberts ilə birlikdə La Charlière adlı hava şarı ilə 550 metr hündürlüyə yüksəlmişdir.

Klod Şapp (fr. Claude Chappe; 25 dekabr 1763[…] – 23 yanvar 1805[…], Paris) — fransız ixtiraçı. 1792-ci ildə Teleqraf sistemini yaratmağı təklif etmişdir. Klod Şapp təpələrin üzərində, teleqraf qüllələri quraşdırdı. Hər qüllənin üzərində 49 ayrı istiqamətə dəyişə bilən, iki çarxlı fırladıcı vardı. 49 istiqamətin hər biri, bir hərfə və ya şərti işarəyə uyğunlaşdırılmışdı. Bu sistem uğurlu oldu, belə ki, XIX əsrin ortalarında Fransada teleqraf xəttlərinin uzunluğu 4.828 kilometə çatmışdır. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: “İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2013, 169 səh.

Varp mühərriki — bir çox əsərlərdə təsvir olunmuş hipotetik işıqdan sürətli hərəki sistemdir. Varp mühərriki ilə təchiz olunmuş gəmi işıq sürətindən böyük bir sürətlə səyahət edə bilər.

Müqəddəs Şara Şalkahazi (tam adı: Şara Şalkahazi, mac. Sára Salkaházi; 11 may 1899[…], Kоşitsе, Transleytaniya – 27 dekabr 1944[…], Budapeşt) — İkinci Dünya müharibəsi zamanı təxminən yüz yəhudinin həyatını qurtarmış macar katolik rahibəsi. == Həyatı == Şalkahazi 11 may 1899-cu ildə Kaşşada (indiki Slovakiyanın Koşitse şəhəri) anadan olmuşdur. Valideynləri Leopold və Klotild Şalkahazin Kaşşadakı Şalkahaz Otelinin sahibləri idilər. Ailə alman mənşəli idi. Atası iki yaşı olanda vəfat etmişdir. Qardaşı onun "güclü iradəyə malik və öz ağlı ilə hərəkət edən oğlansayağı qız" olduğunu qeyd edirdi. O, ibtidai sinif müəllimliyi ixtisasına yiyələnmiş, sonralar cildçinin köməkçisi və qadın papaqçısının mağazasında çalışmışdır. O, jurnalist olmuş və Çexoslovakiyanın Milli Xristian Sosialist Partiyasının rəsmi nəşrini redaktə etmişdir. Bu vaxt o, dindarlardan uzaq idi və bəzən də ateizmə meyil edirdi.

Şari (fr. Charix) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Viryo-le-Qran kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle. INSEE kodu — 01087. == Cöğrafiyası == Kommuna Paris şəhərinin 390 km cənub-şərqində, Lion şəhərindən 85 km şimal-şərqdə yerləşir və Burk-an-Bres şəhərindən 36 km şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 294 nəfər təşkil edirdi. == İqritisadiyyatı == 2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 176 nəfərdən (15-64 yaş) 139 nəfəri iqtisadi cəhətdən fəal, 37 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 79.0%, 1999-cu ildə 74.1%). 139 fəal sakindən 127 nəfər (71 kişi və 56 qadın), 12 nəfəri işsizdir (6 kişi və 6 qadın).

Şari çayı — Mərkəzi Afrikada yerləşən 949 km uzunluğu olan çay. Başlanğıcını Mərkəzi Afrika Respublikasından götürərək Çada axar və Çadın paytaxtı Ncamena ilə Kamerunun Kousseri şəhəri arasındakı sərhəd xəttini əmələ gətirən Loqon çayı ilə birləşərək Çad gölünə tökülür. Paytaxt Ncamena və Sarh şəhəridə daxil olmaqla Çad əhalisinin böyük hissəsi bu çayın sahillərində sıxlaşmışdır. Çay, Çad gölünü bəsləyən qaynaqların 90 %-ni təşkil edir. Çayın suvardığı ərazinin sahəsi təxminən 548747 km²-dir. Çayın ən böyük qolu Loqon çayı olub, daha kiçik ölçülü qolları Bahr Salamat, Bahr Sahr, Bahr Aouk ve Bahr Keytadır. Bütün bu çay şəbəkəsi bölgədə böyük bir balıqçılıq sənayesinin yaranmasını təmin etmişdir. Çayda ovlanan ən dəyərli balıq Nil xanısıdır.

Şari çayı — Mərkəzi Afrikada yerləşən 949 km uzunluğu olan çay. Başlanğıcını Mərkəzi Afrika Respublikasından götürərək Çada axar və Çadın paytaxtı Ncamena ilə Kamerunun Kousseri şəhəri arasındakı sərhəd xəttini əmələ gətirən Loqon çayı ilə birləşərək Çad gölünə tökülür. Paytaxt Ncamena və Sarh şəhəridə daxil olmaqla Çad əhalisinin böyük hissəsi bu çayın sahillərində sıxlaşmışdır. Çay, Çad gölünü bəsləyən qaynaqların 90 %-ni təşkil edir. Çayın suvardığı ərazinin sahəsi təxminən 548747 km²-dir. Çayın ən böyük qolu Loqon çayı olub, daha kiçik ölçülü qolları Bahr Salamat, Bahr Sahr, Bahr Aouk ve Bahr Keytadır. Bütün bu çay şəbəkəsi bölgədə böyük bir balıqçılıq sənayesinin yaranmasını təmin etmişdir. Çayda ovlanan ən dəyərli balıq Nil xanısıdır.

Şarl Aznavur (erm. Շառլ Ազնավուր; fr. Charles Aznavour; 22 may 1924[…], VI arondisman (Paris) – 1 oktyabr 2018[…], Muryes[…]) — erməni əsilli fransız musiqiçi, aktyor və diplomat. Aznavur daha çox tenor səsi ilə məşhurluq qazanmışdır. Pop, caz və şanson janrlarında ifa etmişdir. Musiqiçi tərəfindən 1.200 dən çox mahnı yazılıb və bu mahnılar səkkiz ayrı dildə ifa olunub. Yazılan və ifa edilən mahnıların günümüzə qədər 180 milyon nüsxə satıldığı bildirilir. Şarl Aznavur Fransanın ən məşhur müğənnilərindən biri hesab olunur. Gənclik illərində ifasına görə Fransanın Frenk Sinatrası adlandırılmışdır. Musiqi fəaliyyəti ilə yanaşı aktiv humanitar və diplomatik fəaliyyətlə də məşğul olan Şarl Aznavur ermənilərlə bağlı bir çox fəaliyyətin Avropada təşkil olunmsında fəal rol oynayıb.

Şarl Pyer Bodler ( fr. Charles Pierre Baudelaire; 9 aprel 1821[…], Paris – 31 avqust 1867[…], Paris) — fransız şair və tənqidçi, Fransa və dünya ədəbiyyatının klassiki, yazıçısı və tərcüməçisi; bütün sonrakı Avropa şeirlərinin inkişafına təsir göstərən simvolizm estetikasının təsisçisi. 1857-ci ildə özü tərəfindən nəşr olunan "Pislik çiçəkləri" şeirlər kolleksiyası onun işində ən məşhur və əhəmiyyətli mövqeyə çevrildi. == Bioqrafiyası == Şarl Pyer Bodler 9 aprel 1821-ci ildə Paris şəhərində anadan olmuşdur. Atası Fransua Bodler, Napoleon dövründə senator olmuşdur, kölələr, Böyük İnqilabın bir iştirakçısı idi. Oğlunun anadan olduğu ildə 62 yaşına çatdı və həyat yoldaşı yalnız 27 yaşında idi. Fransua Bodler bir sənətkardır və oğlunun erkən yaşdan bəri rəssamlıq sevgisinə aşılayırdı - muzeylər və qalereyalar aparıb, rəssamlarla tanış edib, onu atelyeye aparırdı. 11 yaşında olduqda Şarl , ailəsi ilə Lion şəhərinə köçdü və daha sonra Lion kral Kollecinə köçürülmüş bir internat evinə göndərildi. Uşaq şiddətli melankoliya əlamətlərinə məruz qalıb və təəccüblü, tənbəllik və tam yayınma ilə müəllimlərin tədqiqinə məruz qalmışdı. Ancaq Bodler ədəbiyyata və şeirə cazibəsi artıq burada özünü bildirirdi.

Şarl Fransua Defremeri (fr. Charles François Defrémery; 8 dekabr 1822, Kambre – 18 avqust 1883)— Fransız şərqşünası. == Həyatı == Şarl Defremeri 8 dekabr 1822-ci ildə Cambraidə doğulmuşdu. 1840-cı ildə Parisə gedərək Reinaud, Caussin de Perceval ve Quatremère kimi ünlü şərqşünaslardan Ərəbcə və Farsca dərslər aldı. Caussin de Percevalden sonra Collège de Franceda müəllim olaraq çalışdı (1868). Bir müddət sonra rahatsızlığı üzünden bu vəzifədən ayrılıb İran tarixi və ədəbiyatıyla məşğul olmağa başladı. Şarl Defremeri 18 avqust 1883-cü ildə Saint-Valery-en Cauxda vəfat etdi.

Şarl Despio — fransız heykəltaraş, qrafik. == Həyatı == Despionun ilk müəllimi (liseydə) heykəltaraş M.Moran olmuşdur. Parisdə Dekorativ Sənət Məktəbində E.Lemerdən (1892–95) və Zərif Sənətlər Məktəbində E. Barridən (1894–1901) dərs almışdır. 1890-cı illərin sonu-1900-cü illərin əvvəllərində bir sıra kiçik büst-heykəllər yaratmışdır (“Çıxışdanqabaq”, 1901; “Düşüncə”, 1904 və s.). == Fəaliyyəti == O.Rodenin köməkçisi olmuş Despio onun əsərini (Varvara Yeliseyevanın portreti, 1906–09, Ermitaj, Sankt-Peterburq) mərmərə köçürmüşdür. Despionun yaratdığı portertlərdə Rodenin təsiri hiss olunur (L.Levrin portreti, 1918, Zərif Sənətlər Muzeyi, Əlcəzair ş. və s.). “Madam Eli For” (1927), “Odetta” (1934; hər ikisi Müasir İncəsənət Milli Muzeyindədir, Paris) və s. kimi qadın portretlərinin müəllifidir. Despio insan fiquru üzərində də işləmiş, burada da gözəl və mükəmməl formalara nail olmuşdur (“Apollon”, 1937–46, Müasir İncəsənət Milli Muzeyi, Paris).

Şarl Dümulen (fr. Charles Dumoulin; lat. Carolus Molinaeus; 1500, Paris – 28 dekabr 1566, Paris, Fransa) — fransız hüquqşünas.

Şarl Dədəyan (fr. Charles Dédéyan; 4 aprel 1910[…], İzmir, Aydın vilayəti – 21 iyun 2003[…], Paris) — erməni əsilli Fransa filoloqu və ədəbiyyatşünası, fransız ədəbiyyatı üzrə mütəxəssis. Şarl Dədəyan Sarbonnada dissertasiyanı müdafiə etmişdir. O, 1942-ci ildən Renn Universitetində müəllim, 1945–1949-cu illərdə isə Lion Universitetinin professoru olmuşdur. Dədəyan 1949-cu ildən Sarbonnada müqayisəli ədəbiyyat kafedrası işləmişdir. Şarl Dedeyan Fransa Akademiyasının bir neçə mükafatına layiq görülmüşdür. O, həm də "Fəxri legion" ordeninin laureatı olmuşdur. Dədəyan tarixçi Jerar Dədəyanın atasıdır. == Əsərləri == (direction d'ouvrage) Jean Mairet, La Sophonisbe, Paris 1945, 1969 (direction d'ouvrage) Montaigne, Journal de voyage en Italie par la Suisse et l'Allemagne en 1580 et 1581, Paris 1946 Le Thème de Faust dans la littérature européenne, 6 Bde., Paris 1954–1967 Madame de Lafayette, Paris 1955, 1965 Stendhal et les "Chroniques italiennes", Paris 1956 Gérard de Nerval et l'Allemagne, 3 tomes, Paris 1957–1959 Dante en Angleterre, 2 tomes, Paris 1961–1966 Rilke et la France, 2 tomes, Paris 1961–1963 Stendhal chroniqueur, Paris 1962 L'Italie dans l'œuvre romanesque de Stendhal, 2 tomes, Paris 1963 Victor Hugo et l'Allemagne, 2 tomes, Paris 1964–1965 Le cosmopolitisme littéraire de Charles du Bos, 6 tomes, Paris 1965–1971 Racine et sa "Phèdre", Paris 1965, 1978 Lesage et "Gil Blas", Paris 1965, 2002 Jean-Jacques Rousseau et la sensibilité littéraire à la fin du XVIIIe siècle, Paris 1966 Le nouveau mal du siècle de Baudelaire à nos jours, 2 tomes, Paris 1968–1972 Une guerre dans le mal des hommes, Paris 1971 Chateaubriand et Rousseau, Paris 1973 Le cosmopolitisme européen sous la Révolution et l'Empire, 2 tomes, Paris 1976 Lamartine et la Toscane, Genève 1981 Le Drame romantique en Europe. France, Angleterre, Allemagne, Italie, Espagne, Russie, Paris 1982 Dante dans le romantisme anglais, Paris 1983 Le Roman comique de Scarron, Paris 1983 Le Critique en voyage ou Esquisse d'une histoire littéraire comparée, Paris 1985, 1998 (italien : Il critico in viaggio.

Şarl Ermit (24 dekabr 1822[…] – 14 yanvar 1901[…], Paris, Fransa) — Fransız riyaziyyatçı, ədədlər nəzəriyyəsi, kvadratik formaların invariant nəzəriyyəsi, ortoqonal polinomlar, elliptik funksiyalar və cəbr üzrə tədqiqat aparıb. == Həyatı == == Fəaliyyəti == 1873-cü ildə ilk dəfə e ədədinin transendent olduğunu isbat etmişdir. Riyazi analiz, ədədlər nəzəriyyəsi, cəbr üzrə əsərlərin müəllifidir.

Şarl Filije (fr. Charles Filiger; 28 noyabr 1863, Tann, Elzas — 11 yanvar 1928, Pluqastel, Bretan) — fransız rəssam. == Bioqrafiyası == Şarl Filije zəngin bir ailədə anadan olmuşdur, atası kağız fabriki sahibi idi. 1886-cı ildə Ş. Filije Parisdə Kolarossi İncəsənət Akademiyasında təhsil alır. 1889-cu ildə və 1890-cı ildə Müstəqil Salonunda rəsm əsərlərini sərgiləmişdir. Rəssam Pont-Aven məktəbinə daxil idi, Pol Qogen və Pol Serüzye kimi sənətkarların yaradıcılığından təsirlənmişdi. Ş. Filije öz rəsm əsərlərində daha çox dini mövzuları üstünlük verirdi (məsələn, «Məsih mələklər ilə (1892)») və Moris Deninin əsərlərinə yaxın idi. == Qalereya == == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Coll, Charles Filiger ( 1863-1928) Petite Encyclopédie des Peintres de Bretagne. éd. Le Télégramme, 2001.

Şarm (fr. Charmes) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Qanna kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vişi. INSEE kodu — 03061. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 340 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 219 nəfər arasında (15-64 yaş arasında) 163 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 56 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 74,4%, 1999-cu ildə 81,7%). Fəal 163 nəfərdən 147 nəfər (89 kişi və 58 qadın) işləyir, 16 nəfər işsizdir (5 kişi və 11 qadın). Fəal olmayan 56 nəfər arasında 18 nəfər şagird və ya tələbə, 18 nəfər təqaüdçü, 20 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.

Ali Sarp Levendoğlu (25 dekabr 1981, Ankara) — türk aktyor.

Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası və ya qısaca ASRP — Xanhüseyn Kazımlı tərəfindən qurulan və 1995-ci il avqustun 4-də dövlət qeydiyyatına alınmış, 23 mart 2023-cü il tarixində fəaliyyətini dayandırmış siyasi partiya. ASRP 2000–2020-ci illərdə Milli Məclisdə təmsil olunub. ASRP sədri 1995–2020-ci illərdə Xanhüseyn Kazımlı, 2020-2023-cü illərdə isə onun qızı Əsli Kazımova olmuşdur. == Tarixi == 1994-cü ildən İqtisadiyyat Nazirliyi Baş Qiymətlər İdarəsinin rəisi olan Xanhüseyn Kazımlı qurucusu olduğu Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası (ASRP) 1995-ci il avqustun 4-də Ədliyyə Nazirliyində dövlət qeydiyyatına alındı. Yeni qurulan Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası üç il sonra, 1998-ci ildə baş tutan Prezident seçimlərində mübarizə apardı.[mənbə göstərin] ASRP sədri Xanhüseyn Kazımlı, 8 254 səslə, yəni 0,30 %-lə altı namizəd sırasında sonuncu, 6-cı pillədə qərarlaşdı. Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası 2000-ci il noyabrın 11-də baş tutan Parlament seçimlərində mübarizə apardı.[mənbə göstərin] 58 saylı Biləsuvar dairəsindən namizədliyini irəli sürən ASRP sədri Xanhüseyn Kazımlı, qalib gəldi və Milli Məclisin deputatı seçildi. Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası 5 il sonra, 2005-ci il noyabrın 6-da baş tutan Parlament seçimlərində də mübarizə apardı.[mənbə göstərin] 66 saylı Biləsuvar dairəsindən namizədliyini irəli sürən ASRP sədri Xanhüseyn Kazımlı, növbəti dəfə qalib gəldi və Milli Məclisin deputatı seçildi. ASRP sədri Xanhüseyn Kazımlı növbəti illərdə də, 2010-cu il noyabrın 7-da baş tutan və 2015-ci il noyabrın 1-də baş tutan Parlament seçimlərində də qalib gəldi və 20 il Milli Məclisin deputatı oldu. 2020-ci il iyulun 15-də Azərbaycan Sosial Rifah Partiyasının IX Qurultayı baş tutdu. COVID-19 pandemiyasına görə online formada baş tutan qurultayda ASRP sədri, sədr müavinləri, Nəzarət və Təftiş Komissiyasının üzvləri seçildi.

Sara (film, 1992)

Sarh şəhəri (fr. Sarh) — Sarh köhnə adı ilə Fort-Arçambault Çadın Ncamena və Mundu şəhərlərindən sonra ən böyük üçüncü şəhəridir. Şəhər Moyen-Şari (Mərkəzi Şari) regionunun Barh-Köh şöbəsinin inzibati mərkəzidir. Əhalisi 2012-ci 103270 nəfər olmuşdur. Dəniz səviyyəsindən 353 m yüksəklikdə yerləşən şəhər, Şari çayının sahilində paytaxt Ncamenadan təxminən 550 km cənub-şərqdə yerləşir. Çadla Mərkəzi Afrika Respublikasını birləşdirən avtomobil yolu da bu şəhərdən keçir . Şəhərin adı burada üstünlük təşkil edən Sara etnik qrupunun adından yaranmışdır. == İqtisadiyyatı == Çadın digər böyük şəhərlərindən fərqli olaraq Sarhın iqlimi daha rütubətli (il ərzində bura 969,3 mm yağış düşür) və sərindir. Məhz, iqliminin münbitliyi şəhərin Çadda pambıq sənayesinin mərkəzi olmasını təmin etmişdir. Pambıqçılıqla yanaşı şəhərdə balıqçılıqla da məşğul olurlar.

Sari — İranın Mazandaran ostanının və Sari şəhristanının mərkəzidir. 2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 259,084 nəfər və 71,522 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti mazandaranlılardan ibarətdir və mazandaran dilində danışırlar. Mazandaranlılardan əlavə, türkmənlər, ermənilər də az sayda bu şəhərdə yaşayırlar.

Sarı – rənglərdən biri. İsti, yüngül, şən rəngdir. O, xoş hisslər yaradır və hərəkətin, sevincin simvoludur. Bu rəng uzun müddət yadda qalır. Lakin başqa rənglərlə qarışdırıldıqda əks emosiyalar yarada bilər. Məsələn, yaşıla çalan sarı yalanı, paxıllığı simvolizə edir. Braziliyada bu rəng ümidsizliyin, bənövşəyi rəng ilə qarışdıqda xəstəliyin, Suriya müsəlmanları üçün isə ölüm rəngidir. Çində isə əksinə, bu rəng imperiyanın simvolu olduğu üçün çox populyardır. Sarı Günəşin rəmzidir. Parlaq sarı ilhamverici xüsusiyyətə malik olsa da, iş otaqlarında istifadəsi məsləhət deyil.

Əsl sar (lat. Buteo) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Çöl sarı (lat. Buteo rufinus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin əsl sar cinsinə aid heyvan növü. == Kateqoriya və statusu == (II-EN). Təhlükə altındadır. Məhdud ərazidə qalıb. == Qısa təsviri == Qarğadan böyük yırtıcıdır. Qanad lələklərinin dibi ağdır, havada uçarkən aydın görünür. Bel tərəfi açıq-qonur, qarın tərəfi kürəndir. Qanadlarının tinində (əyrisində) tünd rəngli böyük ləkə var (uzaqdan görünür). == Yayılması == Avropa, Asiya və Şimali Afrikada yayılıb.

C# (C Sharp) – Microsoft.Net platformu ilə birlikdə təqdim olunan C ailəsinə aid obyekt yönümlü proqramlaşdırma dillərindən biridir. Sintaksis və platform olaraq ən çox Javaya yaxındır. Javadakı bir çox xüsusiyyət – sadəlik, tullantı avtomatik təmizləmə mexanizmi, virtual maşın (CLR) – bu dildə də mövcuddur. Yalnız C# 2.0 və 3.0 versiyaları dilə bəzi dinamik xüsusiyyətlər qazandırır. C# ən axırıncı versiyası 4.0 2010, Aprelin 12 çıxıb. Microsoft.Net(Visual Studio)-dən başqa Mono və DotGNU – kodu açıq olan C# kompilyatoru mövcüddur. Bu proqramlaşdırma dili Microsoft şirkəti tərəfindən Delphiyə rəqib olaraq hazırlanmışdır. Bu dil özünü tez bir zamanda tanıtdı və artıq demək olar ki ilk vaxtlarından Delphini sıxışdırmağa başladı. Javanın bir çox xüsusiyyətlərini özündə saxlayır.Bu dilin versiyaları C# 6.0, C# 7.0, C# 7.1, C# 7.2, C# 7.3, C# 8.0 axırıncı versiyası isə dotnet 5.0 ilə C# 9.0-dur. == Hello, World == Bu kiçik program konsolda "Hello, World!!!" çap edir.

"Katti Sark" (ing. Cutty Sark) — Bu günə qədər də qorunub saxlanılan yeganə və ən məşhur çay kliperlərindən biri. 1869-cu ildə qurulmuşdur. Hal-hazırda Qrinviçdə quru limanında yerləşir. 2007-ci il 21 may tarixində baş vermiş yanğın nəticəsində gəmiyə çox ciddi şəkildə ziyan dəymişdir. Restavrasiyadan sonra təkrar açılışı 2012-ci ildə baş tutmuşdur. == Gəminin tarixi == === "Katti Sark"ın yaradılması === Kliper Herkules Linton (Hercules Linton) tərəfindən proektləşmiş və 1869-cu il 23 noyabr tarixində ləqəbi "Ağ silindr" olan kapitan Con Cok Uillisin sifarişi ilə Scott&Linton kompaniyası tərəfindən şotland şəhəri Dambartonda (Dumbarton) çaya buraxılmışdır. Kapitana Çindən çay daşınması üçün dünyada ən sürətli kliper lazım idi. == Adının tarixi == "Katti Sark" şotland dilindən tərcümədə "qısa köynək" mənasını verir. Kliperin gələcək sahibi, kapitan Con Uillis şəkilli qalereyalardan birinə girəndə, bataqlıq üzərindən şabaşa uçan qısa gecə köynəyi geyinmiş cavan əcinnənin təsviri olan bir rəsm əsəri görür.

Look Sharp! – İsveçin Roxette pop-qrupunun ikinci albomudur. Stokholmun EMI Studiosda 1988-ci ilin mart-avqust aylarında və Londonun Trident II Studiosda 1988-ci ilin iiyun ayında yazılıb. Dünyada albomun 9 millyon nüsxəsi satılıb.

Sara Kolric (Sara Coleridge, 1802 – 1852) — İngiltərə şairi. == Həyatı == == Yaradıcılığı == == İstinadlar == == Həmçinin bax == == Xarici keçidlər == Works of Sara Coleridge at Archive.org Memoir and Letters of Sara Coleridge edited by Edith Coleridge A Poet's Children, Hartley and Sara Coleridge by Eleanor Towle The Genealogy of Coleridge Family and Coleridge links Worlds Within Worlds: The First Heroic Fantasy Arxivləşdirilib 2011-09-28 at the Wayback Machine by Matthew David Surridge. Article about Sara Coleridge and Phantasmion, arguing it is the first fantasy novel set entirely in a Secondary World.

Sara Mariya Larsson (isv. Zara Maria Larsson; d. 16 dekabr 1997, Stokholm, İsveç) — İsveçli müğənni. TV4 bacarıq yarışması olan "Talang 2008"i qazanaraq tanınmışdır. 2013-cü ildə tanıtdığı "Uncover" adlı sinqlı ilə İsveç və Norveç musiqi siyahılarında zirvəyə yüksəlmişdir. 2013-cü il apreldə ABŞ-nin "Sony Music Entertainment" şirkəti ilə müqavilə bağlamışdır.