Поиск по словарям.

Naringi və ya Mandarin (lat. Citrus reticulata) – Sədokimilər fəsiləsinə aid bitki növü. Azərbaycanda becərilən əsas sitrus meyvələridir. == Təbii yayılması == Çində, Yaponiyada, ABŞ-nın şimal ştatlarında, Argentinanın cənubunda və Filippində mədəni əkin şəraitində becərilən bir çoх formaları mövcuddur. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 2–3 m-ə çatan, dağınıq çətirə malik kol bitkisidir. Budaqları tünd-yaşıl rəngli olub, çılpaqdır. Yarpaqları ellips və ya yumurtavari formada, tamkənarlı və ya sıх mişardişlidir, üstdən tünd-yaşıl, altdan isə açıq-yaşıldır. Yarpaq saplağı 2 sm-dir. Çiçəkləri ağ rəngli, ətirlidir, tək-tək və ya 2-5-i bir yerdə yerləşir. Subtropik və tropik iqlim qurşaqlarında ildə bir dəfə çiçəkləyir.

Mandılı — Azərbaycan Respublikasının Füzuli rayonunun Pirəhmədli inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Kənd 1993-cü ildə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunub. Mandılı kəndi Xırdapara-Dizaq mahalına bağlı idi. Xəzinə (divan) mülkü sayılırdı. Kənd XIX yüzilə aid mənbələrdə Əlihüseynuşağı adlanırdı. 28 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir. == Toponimikası == Qozluçayın sahilində, dağətəyi düzənlikdədir. Manda Azərbaycan dilinin c.-q. dialəktlərinda yəməli ot adıdır, −1ı isə mənsub.şək.-sidir. Türk dillərində manda/ mandı/mantı sözü "cəfəri"; "dördnala çapmaq"; "qiymətli Çin ipəyi"; "sakit"; "enli alın" və s.

Sandrik (it. sandric, lat. sanidis, yun. σανις — lövhə) — bir memarlıq elementi, kiçik bir profilli korniş, pəncərə və ya qapı çərçivəsinin üstündəki üfüqi "rəf". Sandrikin utilitar funksiyası yağış suyunu açılışdan boşaltmaqdır; vizual - fasadın üfüqi bölmələrini vurğulamaqdır. Arxitravlar və sandriklər ilə alternativ estakadalar və açılışlar binanın fasadının kompozisiyasının tektonik xüsusiyyətlərini artıran müəyyən bir ritm yaradır. Kənarlar və şaquli plyastralar oxşar rol oynayır. Qədim Yunanıstan memarlığında belə bir element hipertir adlanırdı. Qarşı tərəfin tərkibində sandrik həm yuxarı, həm də aşağı hissədə yerləşə bilər. Mötərizədə dəstəklənir və yuxarıda bir pedimentlə, yanlarda - pilasterlər və ya sütunlarla tamamlanır..

Xandria — 1994-cü ildə yaranmış simfonik metal qrupudur. Qrup 1994-cü ildə Almaniyanın Bilefeld şəhərində gitarist və eyni zamanda vokalist Marko Hoybaum tərəfindən yaranmışdır. 1997-ci ildə dağılan qrup, yeni kollektivi ilə birlikdə ancaq 1999-cu ildə yoluna davam edə bilmişdir. Qrupun janrı haqqında təsnifat vermək çətindir. Demək olar ki qrup, simfonik metal ilə birlikdə elektron musiqinin elementlərini kombinasiya edirdi. Qrupun yazdırdığı bir neçə demo yazıları, müxtəlif MP3 portallarında uğurla nümayiş olunduqdan sonra qrup, 2003-cü ildə "Kill the Sun" adlı ilk albomunu yayımladı. Albom, Almaniya musiqi siyahılarında 98-c yerə qədər qalxdı. Qrupun ikinci albomu "Ravenheart" isə 7 həftə siyahılarda qaldı və 36-cı yerə qədər qalxdı. 2005-ci ildə qrup, "India" adlı üçüncü albomlarını yayımladı. Bu albomda simfoniya tərəf yönlənmə daha çox hiss olunurdu.

Çandrila (ing. Chandrila) — "Ulduz müharibələri" kainatında uydurma planet. Çandrila sakit dənizləri və təpələri olan kiçik planetdir. Mülayim mövsümi hava və nadir hallarda təhlükəli hava şəraiti var. Planetin paytaxtı Hanna-Sitidir. Burada Endor döyüşündən sonrakı ilk aylarda Yeni Respublika Qalaktik Senatının yerləşdiyi Çandrila Senatı yerləşir. Çandrilalılar dinc, lakin bir az təkəbbürlü, pedantik və siyasətlə maraqlanan hesab olunur. İlk dəfə Çak Vendiqin 2015-ci ildə yayımlanan "Aftermath" romanında nümayiş olunmuşdur. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Chandrila — Vukipediya saytında.

Andriya (it. Andria) — İtaliyanın cənubunda şəhər. Apuliya vilayətinin Bari əyalətindədir. Mənbələrdə adı ilk dəfə 915-ci ildə çəkilmişdir. 1041-ci ildə Andriya normanlar tərəfindən işğal edildikdən sonra "Andre" adlı qala-şəhərə çevrilmiş, 13-cü əsrdə Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru Fridrix II Ştaufenin iqamətgahı olmuşdur. Şəhərdə 10–17-ci əsrlərə aid çox sayda memarlıq abidələri qorunub saxlanılmışdır. Şəhər 1799-ci ildə Fransa ordusunun dağıdıcı hücumlarına məruz qalmışdır. Yüngül və yeyinti sənayesi müəssisələri var.

Madrid — Pireney yarımadasında şəhər, İspaniyanın paytaxtı (1607-ci ildən). Əhalisi 3 228 000 nəfər (2005). İstanbul, London, Berlin və Parisdən sonra Avropada əhali sıxlığına görə beşinci yerdə olan şəhərdir.Şəhər,dünya futbolunun ən populyar və ən titullu futbol klubu olan futbol nəhəngi Real Madrid FK-in evidir. Əməvi fəthləri zamanı şəhər Məcrid (مجريط‎) adı ilə tanınırdı. == Coğrafiyası və iqlimi == Madrid İspaniyanın mərkəzində dəniz səviyyəsindən 667 m hündürlükdə yerləşir. Şəhərdən tarixi Kastiliya regionuna aid olan kiçik Mansanares çayı axır. Zəngin tarixi mirası ilə yanaşı canlı bir mədəniyyət və sənət mərkəzi olaraq da əhəmiyyət daşıyır. İnkişafı və ölkə iqtisadiyyatında böyük bir rol qazanması yaxın tarixdə baş vermişdir. Madrid Avropanın ən yüksək temperatura malik paytaxtlarından biridir. Yüksək mövqeyi və hava kütlələrinin təsirinə açıq olması səbəbiylə ani istilik dəyişiklikləri sıx görülür.

Mandarin (port. mandarim – nazir, məmur, sanskr. mantrin – məsləhətçi) — portuqalların Çin imperiyasında, daha sonradan həm də Koreya və Vyetnamdakı məmurlara verdiyi ad. Ad ("nazir" mənasını verən mandarim) portuqal dili vasitəsilə sanskritdən (mandari – rəhbər, komandir) gəlib və müvafiq olaraq Çin dilindəki quan (官) sözünə uyğundur. Məşhur yanlış düşüncənin əksinə olaraq bu söz yalnız Mançjur sülaləsinin məmurlarını nəzərdə tutmurdu. Çində 1300 il ərzində sərt təhsil senzi mövcud olmuşdur. Mandarin təyin olunmaq üçün ağır imtahan prosedurundan keçmək tələb olunurdu. == Tarixi == Çin imperiyasında dövlət xidməti Çjou sülaləsindən bəri mövcud idi, lakin o dövrdə ən yüksək hökumət postlarını əsasən monarxın yaxınları və ya zadəganların nümayəndələri tuturdu. 605-ci ildə Suy sülaləsi dövründə doqquz rütbəli sistemin Ketszüy sistemi ilə əvəzlənməsindən sonra mandarinlər təbəqəsinin meydana çıxması üçün zəmin yarandı və artıq Tan sülaləsi dövründə tamamilə formalaşdı. Mandarinlər Çində şenşi adlandırılan dövlət qulluqçuları təbəqəsinin yaradıcısı və özəyi oldular.

Bu məqalə Şimali Çində danışılan Mandarin haqqındadır. Çin Xalq Respublikasının rəsmi dili olan Standard Mandarin haqqında məlumat üçün Standart Çin dili məqaləsinə baxın. Mandarin və ya Beifanghua (北方 話; Hanyu Pinyin: Běifānghuà) — Çin dilinin ən çox danışılan ləhcəsidir. Çinin şimalında danışılmış bütün ləhcələr Mandarin olaraq təsnif edilir. Bununla birlikdə, Mandarin ümumiyyətlə daha dar mənada Çin və Çin Respublikasında (Tayvan) rəsmi dil olaraq işlədilən Standard Çin dilinə (普通话, Putonghua/国语, Guoyu) aiddir. Mandarinin Pekin ləhcəsi, müasir dövrdə Çin Xalq Respublikasında və Tayvanda, Standart Çin dili adı altında rəsmi dil olaraq tanınır. == Tarixi == Standart Mandarin həmişə çox ləhcələrdən ibarət olmuşdur; lakin prestij ləhcələri həmişə tapılmışdır. Məsələn, Konfutsi yerli ləhcələrə nisbətən yǎyán (雅言) ləhcəsini və ya "fərqlənmiş ləhcəni" üstün tuturdu. Han sülaləsinin yazılarında tōngy yazısı (通 语) istifadə edilmişdir. Şimal və cənub hökmdarlarının kitabları o dövrdə bir və ya bir neçə standart sistematik tələffüzü əks etdirirdi.

Mandarin ördəyi — Şimali Amerikada yaşayan meşə ördəyinə bənzəyir. Dünyanın ən gözəl quşlarındandır. Nəsli tükənmə təhlükəsi yoxdur. Çünki bu ördəyin dadının pis olması ovçuları onu ovlamaqdan çəkindirir.

Robert Mandell (ing. Robert Alexander Mundell; 24 oktyabr 1932[…], Kinqston, Ontario – 4 aprel 2021) — kanadalı iqtisadçı. Vankuver şəhərindəki Britaniya Kolumbiya Universitetinin məzunudur. Robert Mendell 1956-cı ildə Massaçusets Texnologiya İnstitutunda doktorluq dərəcəsinə yüksəlmişdir. 1999-cu ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. 1974-cü ildən Kolumbiya Universitetində iqtisadiyyat bölməsində professor olaraq işləyir.

Trio Mandili — Üç cavan xanımdan: Anna Çinçarauli, Tatiya Mqeladze və Şorena Tsikaraulidən təşkil olunan Gürcüstan musiqi qrupudur. Qrup 2014-cü ildə yaranmışdır. Onların gürcü xalq musiqilərini ifa etdikləri video kliplər vasitəsilə qrup Gürcüstanda məşhur oldu. İnternetdə yerləşdirilən bu videolar dörd milyon şəxs tərəfindən izlənilib.

Xandrin villası - Rostov vilayəti Taqanroq şəhəri ərazisində yerləşən bina. Krasnuşkinin binası Taqanroq şəhəri Aleksabdrovskaya küçəsi, ev 56 ünvanında yerləşir. Bina 1870-ci ildə inşa edilmişdir. Xandrin villasının layihəsi Tenişevə məxsusdur. == Tarixi == Xandrin villası Taqanroq şəhərinin fəxri sakini, sahibkar E. A. Xandrinin sifarişi ilə 1870-ci ildə arxitektor Tenişevin layihəsi əsasında inşa edilmişdir. «Daşınmaz əklakların siyahısına» görə bina 1873 - 1916-cı illər ərzində ancaq Xandrinlər ailəsinə məxsus olmuşdur (1898-ci ildən titullu məsləhətçi Anton Zaxaroviç Xardin). Oktyabr inqilabından sonra Xrdinlər ailəsi Xarkova köçmüşdür. İnqilabdan sonra burada şəhər hərbi komendaturası yerləşirdi. 1920-ci ildə bina şəhər təsərrüfatının balansına verilmişdir. Fasaddan ağacdan olan gerb və abidə çıxarılmışdır.

Handriy Zeyler (a.sorb Handrij Zejler; 1 fevral 1804 – 15 oktyabr 1872) — Sorb şairi, yazıçı, folklor tədqiqatçısı. O, ədəbi sorb dilinin əsasını qoyanlardan biridi. == Həyatı == Handriy Zeyler Zalsenforst şəhərində anadan olub. İlk təhsilini 1818-1825-ci illərdə Budişinski gimnaziyasında alıb. Leypsiq Universitetinə daxil olmasına katolik yepiskopu Franz Yuri Lok kömək görsədib. 1825-1829-cu illərdə orada ilahiyyat fakültəsində təhsil almışdır. Tələbə ikən Sorbo dili təbliğat cəmiyyətinin fəaliyyətlərində iştirak etmişdir. Heindrich Kriegar ilə əməkdaşlıq edərək, o, əl ilə yazılmış " Serbska nowina " jurnalını nəşr olunub. Yeniyetmə ikən Zejler sorb folkloru mövzularında vətənpərvərlik mahnıları yazır. Bu mahnılardan biri - "Gözəl gölməçə" Korla Avqust Kotsorun (1845) musiqisi ilə məşhurlaşdı və Sorbiyanın dövlət himni oldu.

Handriy Zeyler (a.sorb Handrij Zejler; 1 fevral 1804 – 15 oktyabr 1872) — Sorb şairi, yazıçı, folklor tədqiqatçısı. O, ədəbi sorb dilinin əsasını qoyanlardan biridi. == Həyatı == Handriy Zeyler Zalsenforst şəhərində anadan olub. İlk təhsilini 1818-1825-ci illərdə Budişinski gimnaziyasında alıb. Leypsiq Universitetinə daxil olmasına katolik yepiskopu Franz Yuri Lok kömək görsədib. 1825-1829-cu illərdə orada ilahiyyat fakültəsində təhsil almışdır. Tələbə ikən Sorbo dili təbliğat cəmiyyətinin fəaliyyətlərində iştirak etmişdir. Heindrich Kriegar ilə əməkdaşlıq edərək, o, əl ilə yazılmış " Serbska nowina " jurnalını nəşr olunub. Yeniyetmə ikən Zejler sorb folkloru mövzularında vətənpərvərlik mahnıları yazır. Bu mahnılardan biri - "Gözəl gölməçə" Korla Avqust Kotsorun (1845) musiqisi ilə məşhurlaşdı və Sorbiyanın dövlət himni oldu.

Mandarin (ing. Tangerine) — 2015-ci il ABŞ istehsalı komediya-dram filmi. Şon Beykerin rejissorluğu ilə çəkilib. Ssenari müəllifi Beyker və Kris Berqoçdur. Baş rollarda Kitana Kiki Rodriqes, Mia Teylor və Ceyms Renson çıxış edir. Film sevgilisinin ona xəyanət etdiyini öyrənən transgender seks işçisindən bəhs edir. Film üç ədəd iPhone 5S smartfonu ilə lentə alınıb. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == magpictures.com/tangerine — Mandarin rəsmi saytı Mandarin — Internet Movie Database saytında.

Andris Ambaynis (latış. Andris Ambainis‎; 18 yanvar 1975, Dauqavpils) — Latviya informatiki, kvant məlumat və kvant hesablama sahələrində ixtisaslaşmış kompüter elmləri alimi. Professor, Latviya Elmlər Akademiyasının üzvü, Latviya Elmlər Akademiyasının "Böyük medalı" laureatı (2013). == Təhsili və karyerası == 18 yanvar 1975-ci ildə Dauqavpilsdə anadan olub. Atası Dauqavpils kimyəvi lif zavodunun uzunmüddətli rəhbəri olmuşdur. Uşaqlıqdan Andris riyaziyyatı ilə maraqlanırdı və riyazi olimpiadalarda iştirak edirdi, professor Aqnis Amcans onun müəllimi olmuşdur. 1991-ci ildə SSRİ milli komandasının tərkibində Beynəlxalq Riyaziyyat Olimpiadasının mütləq qalibi oldu və qızıl medal qazandı. 12 saylı Dauqavpils məktəbini bitirmişdir. 1992-ci ildə Latviya Universitetinin Fizika-Riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuş, bakalavr (1996), magistr (1997) dərəcələrini və kompüter elmləri doktoru (1997) adını almışdır. 1997-ci ildə Berkli Kaliforniya Universitetində doktoranturaya qəbul aldı və burada kvant hesablama ilə tanış oldu.

Andris Ameriks (latış. Andris Ameriks‎: d. 5 mart 1961; Yurmala, Latviya SSR) — latviyalı dövlət və siyasi xadim; Latviya Seyminin V (1993—1995) və VI (1995—1998) çağırış üzvü; Latviya Seyminin sədr müavini (1995—1998). == Həyatı == Andris Ameriks 1961-ci il martın 5-də Yurmala şəhərində anadan olub.

Andris Berzinş (latış. Andris Bērziņš‎; 10 dekabr 1944) — Latviyalı Dövlət və Siyasət Xadimi. Latviya Respublikasının 8-ci Prezidenti (2011–2015). Sahibkar, milyoner. == Həyatı == === Təhsili === 1958-ci ildə — Nitaur orta məktəbini bitirib. 1971-ci ildə — Riga Politexnik İnstitutunu radio mühəndisi ixtisası ilə bitirib. 1988-ci ildə — Latviya Dövlət Universitetini sənaye planlaşdırma ixtisası üzrə bitirib. === Sovet dövründə karyera === 1970-ci ildən — mühəndis, daha sonra — "Elektron" müəssisəsinin direktoru. Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının üzvü idi. 1988-ci ildən — Latviya SSR Xalq xidmətləri nazirinin müavini.

Andris Treymanis (16 mart 1985, Kuldiq[d]) — latviyalı peşəkar futbol hakimi. 2011-ci ildən etibarən FİFA referisidir.

Andriy Vorobey (29 noyabr 1978, Donetsk) — ukraynalı futbolçu. Futbolçu kimi hücumçu mövqeyində oynamışdır.

Atletiko Madrid FK — İspaniyanın futbol klubu. Klub İspaniyanın paytaxtı Madriddə qurulub. Ölkəiçi uğurlu dövrü 1996-cı ildə həm La Liga, həm də İspaniya kral kubokunu eyni zamanda qazanması olmuşdur. == Tarixi == 26 aprel 1903-cü ildə yaradılmışdır. 1921-ci ilə qədər Atletik Bilbao klubuna bağlı olmuş, 2 il sonra isə öz stadionunu qurmuşdur. == Heyəti == 1 sentyabr 2023.

Atletiko Madrid FK — İspaniyanın futbol klubu. Klub İspaniyanın paytaxtı Madriddə qurulub. Ölkəiçi uğurlu dövrü 1996-cı ildə həm La Liga, həm də İspaniya kral kubokunu eyni zamanda qazanması olmuşdur. == Tarixi == 26 aprel 1903-cü ildə yaradılmışdır. 1921-ci ilə qədər Atletik Bilbao klubuna bağlı olmuş, 2 il sonra isə öz stadionunu qurmuşdur. == Heyəti == 1 sentyabr 2023.

CaixaForum, "la Caixa" Vəqfi tərəfindən idarə olunan və Madridin Paseo del Prado bölgəsində yerləşən bir mədəniyyət mərkəzidir. Bu, 13 fevral 2008-ci ildə o vaxtkı kralı Don Juan Carlos və Doña Sofía və Caixa'nın prezidenti İsidro Fainé tərəfindən açıldı.

David Mandiç (d. 14 sentyabr 1997-ci il, Lyubuşki) - Xorvat milli həndbolçu. == Haqqında == "RK Prvo plinarsko društvo Zagreb" komandasının oyunçusudur. Xorvatiyanın həndbol milli komandasının məşqçisi Lino Çervar 2017-ci ilin aprrelində onu da 2017-ci ilin may ayında əldə olunan razılaşma əsasında yığmanın heyətinə dəvət etdi. Xorvatiya milli həndbol komanasının heyətində böyüklər arasında o 2018-ci ildə Tarraqonedə Aralıq dənizi oyunlarında qızıl medal qazanmışdır.