Поиск по словарям.

Ля-Купе (fr. La Coupée — Dar bərzəx olaraq Sarkı onun digər hissəsi olan Kiçik Sark yarımadası ilə birləşdirir. Lya-Kupe ərazisində 100 m dəniz səviyyəsindən yuxarıda aşırım mövcuddur ki, onun eni 2,5 m təşkil edir. Ərazidə 1900-cu ildə təhlükəsizlik tikililəri inşa edilmişdir. 1945-ci ildə Faşistlər yolu betonla örtürlər. Ərazi turistlər arasında çox məşhurdur. Aşırının hər iki tərəfinə əsrarəngiz mənzərə açılır:Çimərlik və Körfəz.

Jülyen Lyao (fr. Julien Lahaut, 6 sentyabr 1884 — 18 avqust 1950) —Belçika dövlət xadimi, kommunist. == Həyatı == Jülyen Lyaonun 1884-cü il sentyabrın 6-da anadan olduğu Seren o zaman ingilis sənayeçisi Kogerillin maşınqayırma və metallurgiya zavodları ətrafında meydana gəlmiş kiçik bir şəhər idi. İndi Seren Belçikanın ən böyük sənaye mərkəzi olan Lyej ətrafında fəhlə şəhəridir. Belçikada qərbdən şərqə doğru bütün ölkə boyu bir ensiz sənaye zolağı uzanır. Burada kömür çıxarılır və polad əridilir. Bura şaxtaçılar, metalçılar, maşın qayıranlar və kimyaçılar diyarıdır–fəhlə Belçikasının qəlbidir. Buranın havası həmişə hisli, terrikonları qara, gecə-gündüz sönməyən domna sobaları qara, zavodların boruları qurumdan qaradır, şaxtaçıların hisdən üzləri qara, yaşadıqları qəsəbələri qaradır. Qara Belçika belədir. Kapitalist təsərrüfatını xarakterizə edən şəraitin yüksəldiyi dövrlərdə belə bura–tənəzzül və böhranlar zamanı qonşu rayonlardan və ölkələrdən axışıb gələn yoxsul kəndlilərin ziyarət yeri, ümidsizlik və yoxsulluq diyarı olmuşdur.

Adem Lyaiç (serb. Adem Ljajić; 29 sentyabr 1991) — hücumameyilli yarımmüdafiəçi mövqeyində çıxış edən Serbiya futbolçusu. "Beşiktaş" klubu və Serbiya milli komandasında çıxış edir. Lyaiç karyerasına "Yoşanitsa" klubunda başlamışdır. Daha sonra "Partizan"a transfer olmuşdur və klubla həm Serbiya Superliqasında, həm də Çempionlar Liqasında debüt etmişdir. 2010-cu ilin yanvar ayında onun İngiltərənin "Mançester Yunayted" klubuna keçəcəyi barədə xəbərlər yayılsa da, klub 2009-cu ilin dekabr ayında ondan imtina etdi. 2010-cu ilin yanvar ayında "Fiorentina" 8 milyon avro transfer məbləği ödəyərək oyunçunu heyyətinə qatdı. Florensiyada keçirdiyi üç ildən sonra Lyaiç 4 illik müqavilə imzalayaraq 11 milyon avro qarşılığında "Roma" ya keçid etdi. 2016-cı ilin iyul ayında o, "Torino"ya transfer olundu. Lyaiç milli komanda forması ilə ilk oyununa 2010-cu ildə çıxmışdır.

Aleksandr Mixayloviç Lyapunov (rus. Алекса́ндр Миха́йлович Ляпуно́в; 6 iyun 1857[…], Yaroslavl – 3 noyabr 1918[…], Odessa, Xerson quberniyası[d]) — Rusiya riyaziyyatçısı və mexaniki. Yeni elmin – hərəkətin dayanıqlığı nəzəriyyəsinin yaradıcısı. == Həyatı == 6 iyun 1857-ci ildə doğulub.

Aleksey Andreyeviç Lyapunov (rus. Алексе́й Андре́евич Ляпуно́в; 8 (21) oktyabr 1911, Moskva – 23 iyun 1973, Moskva, RSFSR, SSRİ) — görkəmli sovet riyaziyyatçısı, kibernetikanın banilərindən biri, SSRİ EA-nın müxbir üzvü. == Həyatı == Aleksey Andreyeviç Lyapunov 8 oktyabr 1911-ci ildə Moskva şəhərində anadan olmuşdur. == Fəaliyyəti == === Elmi fəaliyyəti === Aleksey Andreyeviç Lyapunovun əsas elmi fəaliyyəti çoxluqlar nəzəriyyəsi, riyazi linqvistika, proqramlaşdırmanın nəzəri sualları və riyazi biologiya sahələrində olmuşdur. 1996-cı ildə Lyapunov “Kompüter texnikası pioneri” (Computer pioneer) medalı ilə təltif edilmişdir. == Ədəbiyyat == Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: “İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2013, 169 səh.

Anatoli Konstantinoviç Lyadov (11 may 1855, Sankt-Peterburq – 28 avqust 1914, Boroviçi, Novqorod quberniyası[d]) — XIX əsrin II yarısında fəaliyyət göstərən görkəmli rus bəstəkarlarından biridir. O, özünü həmçinin istedadlı dirijor, pedaqoq, musiqili – ictimai xadim kimi də doğrultmuşdur. Lyadov yaradıcılığının əsasını rus eposunun və folklor musiqisinin nağıl fantastik obrazları təşkil edir. Onun əsərləri üçün dolğun lirika, təbiətin incə təsviri xarakterikdir. == Həyatı == Anatoli Konstantinoviç Lyadov 12 may 1855 -ci ildə Sankt-Peterburq şəhərində musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur. 11 yaşında ikən Peterburq Konservatoriyasının daxil olaraq burada Rimski-Korsakovdan praktiki bəstəkarlıq dərsləri almışdır. Lakin dərsləri ötürdüyünə görə 1876-cı ildə təhsil ocağından xaric olunmuşdur. 1878-ci ildə Lyadov yenidən konservatoriyaya daxil olaraq buranı uğurla bitirir. Diplom işi F.Şillerin “Messinskaya nevesta” əsərinin sonuncu səhnəsinə bəstələdiyi musiqi olur. 70-ci illərin ortalarında Lyadovun “Qüdrətli dəstə” üzvləri ilə tanışlığı baş verir və görkəmli sənətkarlarla ünsiyyət onun yaradıcılığının formalaşmasında xüsusi amilə çevrilir.

Bağırsaq lyambliyası (lat. Giardia lamblia) — heyvanlar aləminin metamonada tipinin diplomonadida dəstəsinin hexamitidae fəsiləsinin lyambliya cinsinə aid heyvan növü. İlk dəfə Xarkov Universitetinin professoru D.F.Lyamble tərəfindən öyrənilmiş və elmə daxil edilmişdir. Parazit müxtəlif onurğalıların, o cümlədən, insanın onikibarmaq bağırsağında yaşayır. == Morfologiyası == 4 cüt qamçıya malikdir, onlardan biri arxa hissədən, qalanları isə alt və yan tərəflərdən çıxır. Bədənin ön hissəsi dəyirmi, arxa hissəsi isə konusvari itidir. Ümumi görünüşü armudvari olub, ikitərəfli simmetriyaya malikdir. Bədənin alt tərəfində bağırsağa yapışmaq üçün bir ədəd sorucu disk vardır. Parazitin uzunluğu 10–18 mkm, eni isə 8–10 mkm-dir. Bədənin ön hissəsində simmetrik yerləşən iki nüvə vardır.

Boris Lyatoşinski adına Xarkov Musiqi Məktəbi (ukr. Харківське музичне училище імені Бориса Лятошинського) — Ukraynanın Xarkov şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi (I–II səviyyəli akkreditasiya). == Tarixi == 8 sentyabr 1883-cü ildə İmperator Rus Musiqili Cəmiyyətinin Xarkov şöbəsinin əsasında açılmışdır Təsisçi və ilk direktoru İlya Slatin olmuşdur. 16 yanvar 1909-cu ildə "Yujni kray" qəzetində məktəbdə 445 şagirdin təhsil aldığı yazılmışdır.XX əsrdə (inqilabdan sonra) təhsil ocağın adı və statusu bir neçə dəfə dəyişdirilmişdir: Musiqi Akademiyasının əsas şöbəsi (1921-ci ilə qədər), Musiqi Texnikomu (1921–1923), Musiqi İnstitutu (1923–1924), yenidən Musiqi Texnikomu (1925–1928), Muzprofshkola (1928–1930), Musiqi və Teatr Texnikomu (1930–1934), institut hüququ olan Musiqi və Dram Kolleci (1934–1935) və 1936-cı ildən yenidən Musiqi Məktəbi. 1968-ci ilin sentyabr ayında məktəbə Ukrayna bəstəkarı Boris Lyatoşinskinin adı verildi. == Məktəbin direktorları == 1883–1921: İlya Slatin 1921–1922: Lüdviq Fannenştil 1922–1923: Semyon Boqatıryov 1925–1928: Aleksandr Altşuller 1949–1955: Tamara Veske 1955–1966: Qriqori Ostapenko 1966–1972: Anna Semenenko 1972–1974: Lidiya Potyomkina 1975–1977: Boris Mixeyev 1978–1984: Yuri Şerbinin 1984–1997: Marqarita Malomuj 1997 — hh: Yelena Yefremenko == Məşhur pedaqoqları == Andreys Yuryans == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Харківському музичному училищу ім. Б. М. Лятошинського — 120 років / За ред. О. Єфременко. — Харків: Оригінал, 2003. — 48 с.

Böyük Lyaxovski (saxa Ляхов улахан арыыта) — Yeni Sibir arxipelaqına daxil olan Lyaxovski adaları arasında ən irisidir. Ada Ust-Lenski qoruğunun ərazisinə daxildir. Adanı cənub hissədən (materikdən) Dmitri Laptev boğazı, şimaldan adanı Kiçik Lyaxovski adasından Eterikan boğazı ayırır. Sahəsi — 4600 км² təşkil edir. Qərbdə ucqar nöqtəsi — Kiqilyax burnu, şərqdə isə Şalaurova burnudur. Hündür yeri Emiy Tasdır (270 m) və Kotvijka (243 m). Ada ilk çatan və onun araşdıran rus kazakları olan Yakov Premyakov və Vaqim Merkuriy olmuşdur. İri çayları Böyük Eterikan və Bludnaya çaylayı axır.

Kiçik Lyaxovski — Rusiya Federasiyası Saxa Respublikasının ərazisində Laptevlər dənizi akvatoriyasında Böyük Lyaxovski adasından şimalda yerləşir. Onları Eterikan boğazı ayırır və eni 14 km təşkil edir. Ada rus səyyahı İvan Lyaxovnin şərəfinə adlandırılmışdır. Adanı 1773-cü ildə kəş etmişdir. Adanın uzunluğu 42 km, eni 28 km, sahəsi 1325 km² təşkil edir. Adadan şimalda Kotelnı adası yerləşir, onları Sannikov boğazı ayırır. Boğazın eni 55 km-dir. 118 km qərbdə Stalbovoy adası vardır. Ada ərazisində Tinkir-Kyuele gölü və 10 çay vardır. 2012-ci ildə Kiçik Lyaxovski adasında Mamont sümükləri aşkarlanmışdır.

Kiçik Lyaxovski — Rusiya Federasiyası Saxa Respublikasının ərazisində Laptevlər dənizi akvatoriyasında Böyük Lyaxovski adasından şimalda yerləşir. Onları Eterikan boğazı ayırır və eni 14 km təşkil edir. Ada rus səyyahı İvan Lyaxovnin şərəfinə adlandırılmışdır. Adanı 1773-cü ildə kəş etmişdir. Adanın uzunluğu 42 km, eni 28 km, sahəsi 1325 km² təşkil edir. Adadan şimalda Kotelnı adası yerləşir, onları Sannikov boğazı ayırır. Boğazın eni 55 km-dir. 118 km qərbdə Stalbovoy adası vardır. Ada ərazisində Tinkir-Kyuele gölü və 10 çay vardır. 2012-ci ildə Kiçik Lyaxovski adasında Mamont sümükləri aşkarlanmışdır.

Lupinus lyallii (lat. Lupinus lyallii) — paxlakimilər fəsiləsinin acıpaxla cinsinə aid bitki növü.

Lyaene-Virumaa (est. Lääne-Virumaa və ya Lääne-Viru maakond) — Estoniyanın vilayətidir. Vilayətin paytaxtı Rakvredir. Sahəsi 3 628 km², əhalisi 66 996 min nəfərdir. Şimaldan Fin körfəzi suları ilə yuyulur. == Əhali == Estonlar əhalinin 84,8 %, ruslar 10,7 %, ukraynalılar 1,4 %, finlər isə 1,5 %, digərləri 1,6 % (beloruslar, almanlar, tatarlar, ermənilər) təşkil edir. == Şəhər və icmalar == Lyaene-Virumaa özündə 12 icmanı və 3 Şəhəri birləşdirir.

Lyaenemaa (est. Läänemaa və ya Lääne maakond) — Estoniyanın qərbində vilayət. İnzibati mərkəzi - Haapsaludur. Əhalisi 27 853 min nəfər, ərazisi isə 2 383 km². == Şəhər və icmalar == Vilayət iki şəhərdən (estonca linn) Haapsalu (alm. Hapsal‎), həmçinin 10 icmadan (vallad) ibarətdir.

Lyambliyoz — nazik bağırsaqda, bəzən isə öd kisəsində parazitlik edən lyambliyalar tərəfindən törədilən xəstəlik. == Haqqında == Çirkli sulardan istifadə хüsusilə uşaqlar arasında lyambliyozun geniş yayılmasına gətirib çıхarıb. Tərəvəzlər də əsas parazit keçiriciləridir. Bu zaman qəbul olunan qida vasitəsilə parazit lyambliya qurdları orqanizmə daxil olur. Lyambliyoz uşaqların sağlamlığına böyük ziyan vurur. Lyambliyoz-geniş yayılmış xəstəlikdir və birhüceyrəli heyvanlar ailəsindən olan mikroorqanizmlər- Protozoe Giardia Lamblia tərəfindən törənir. Xəstəlik lyambliyaların nazik bağırsağı və qaraciyəri zədələməsi ilə baş verir. İnsanda lyambliyaların bir növü- L.intestinalis parazitlik edir. == Mənbələri == Lyambliyozun əsas mənbəyi xəstə insandır. Bununla belə müəyyən edilmişdir ki, lyambliyalar it, pişik və siçanabənzər gəmiricilərin orqanizmində də parazitlik edir.

Lyantor — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Xantı-Mansi muxtar dairəsinə daxildir

Boris Lyatoşinski adına Xarkov Musiqi Məktəbi (ukr. Харківське музичне училище імені Бориса Лятошинського) — Ukraynanın Xarkov şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi (I–II səviyyəli akkreditasiya). == Tarixi == 8 sentyabr 1883-cü ildə İmperator Rus Musiqili Cəmiyyətinin Xarkov şöbəsinin əsasında açılmışdır Təsisçi və ilk direktoru İlya Slatin olmuşdur. 16 yanvar 1909-cu ildə "Yujni kray" qəzetində məktəbdə 445 şagirdin təhsil aldığı yazılmışdır.XX əsrdə (inqilabdan sonra) təhsil ocağın adı və statusu bir neçə dəfə dəyişdirilmişdir: Musiqi Akademiyasının əsas şöbəsi (1921-ci ilə qədər), Musiqi Texnikomu (1921–1923), Musiqi İnstitutu (1923–1924), yenidən Musiqi Texnikomu (1925–1928), Muzprofshkola (1928–1930), Musiqi və Teatr Texnikomu (1930–1934), institut hüququ olan Musiqi və Dram Kolleci (1934–1935) və 1936-cı ildən yenidən Musiqi Məktəbi. 1968-ci ilin sentyabr ayında məktəbə Ukrayna bəstəkarı Boris Lyatoşinskinin adı verildi. == Məktəbin direktorları == 1883–1921: İlya Slatin 1921–1922: Lüdviq Fannenştil 1922–1923: Semyon Boqatıryov 1925–1928: Aleksandr Altşuller 1949–1955: Tamara Veske 1955–1966: Qriqori Ostapenko 1966–1972: Anna Semenenko 1972–1974: Lidiya Potyomkina 1975–1977: Boris Mixeyev 1978–1984: Yuri Şerbinin 1984–1997: Marqarita Malomuj 1997 — hh: Yelena Yefremenko == Məşhur pedaqoqları == Andreys Yuryans == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Харківському музичному училищу ім. Б. М. Лятошинського — 120 років / За ред. О. Єфременко. — Харків: Оригінал, 2003. — 48 с.

Lyaxmaerin gəlirli binası — Rostov-na-Donu şəhərində yerləşən bina. Bina regional əhəmiyyətli tarixi və mədəni irs siyahısına daxil edilmişdir. Bina Voroşilov prospekti, Ulyanovskaya 60/1 ünvanında yerləşir. Rostov vilayəti administrasiyasının 1998-ci il 20 dekabr 488 saylı "Rostov vilayətinin tarixi və mədəni obyektlərinin qoruma altına alınması haqqında qanuna əsasən bina dövlət tərəfindən qorunur. == Tarixi == Bina Rostov-na-Donu şəhərinin tarixi mərkəzində yerləşir. Binanın artıq XIX əsrin sonlarında mövcud volması faktdır. 1899-cu ilin yanvarında Yekaterina Petrovna Lyaxmaer binanın sahibi olmuşdur. Bu onun şəhərfə çox saylı mülklərindən biri idi. Binanın ümumi sahəsi 940 m² təşkil edir. Mövcud olan sahədə Yekaterina Petrovna Lyaxmaer dörd mərtəbəli bina inşa edilmişdir.

Lyaxovski adaları (saxa Ляхов арыылара) — adalar qrupu Yeni Sibir adalarının cənubunda yerləşir. İki iri Kiçik və Böyük Lyaxovski adaları, bir elədə böyük olmayan Stolbovoy, iki kiçik Zatoplyaemı, Yaya və iki keçmiş Semyonovski adası, Vasilevski adası daxildir. Ümumi sahəsi 6100 km² təşkil edir. Adalar Ust Lenski qoruğu ərazisinə daxildir. Adaları materikdən Dmitri Laptev boğazı, Anju adalarından isə Sannikov boğazı. Relyefi düzəndir. Ən hündür nöqtəsi Emiy-Tas dağıdır (311 m). Zirvə Böyük Lyaxovski adasında yerləşir. Adalar 1712-ci ildə Yakov Permyakov və Merkuri Vaqin tərəfindən aşkarlanmışdır. Adalar Yakutiyalı tacir İvan Lyaxovun şərəfinə adlandırılmışdır.

Lyayora burnu (çuk. Лялёран) — İnzibati cəhətdən Çukot Muxtar Dairəsinin İlpinski rayonu ərazisində yerləşir. Sahillərini Şərqi Sibir dənizinin suları yuyur. Çukot dilindən tərcümədə "Saqqalı insanların yaşayış yeri" mənasını verir.

Alya (fr. Alliat) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Aryej. Taraskon-syur-Aryej kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Fua. INSEE kodu — 09006. == Əhalisi == 2008-ci il üçün kommunanın əhalisi 64 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 48 nəfər (15-64 yaş) arasında 30 nəfər iqtisadi fəal, 18 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 62,5%, 1999-cu ildə 70,7%). Fəal olan 30 nəfərdən 25 nəfər (14 kişi və 11 qadın), 5 nəfər işsiz (2 kişi və 3 qadın) idi. 18 hərəkətsiz 3 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 9 nəfər təqaüdçü, 6 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir..

Aya (Türk mifologiyası)

Lay (təbəqə)

Lea (fr. Monthieux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Şampan-an-Valrome kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle. INSEE kodu — 01097. == Coğrafiyası == Kommuna Paris şəhərinin 420 km cənub-şərqində, Lion şəhərindən 70 km şərqdə yerləşir və Burk-an-Bres şəhərindən 55 km cənub-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 199 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 131 nəfər (15-64 yaş arasında) 93 nəfər iqtisadi cəhətdən, 38 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 71.0%, 1999-cu ildə 68.8%). Fəaliyyət göstərən 93 sakindən 90 nəfəri (40 kişi və 50 qadın), 3 nəfər işsiz (3 kişi və 0 qadın) idi.

Lua — yüngül, multi paradiqmalı, proqramlaşdırma dili olub qurulan sistemlərdə istifadə üçün dizayn edilmişdir. Lua, interpretatoru ANSI C dilində yazıldığı üçün kross platformdur və nisbətən sadə C APİsinə malikdir. Lua ilkin olaraq 1993-cü ildə həmin dövrün artan proqram nizamlama tələbini qarşılamaq üçün tətbiqi proqramları genişləndirən dil kimi dizayn edilmişdi. İdeologiya və tətbiqinə görə Lua JavaScript-ə daha yaxın olsa və prototipli OOP modelini tətbiq etsə də, Paskala-bənzər sintaksisi, daha güclü və çevik konstruksiyaları ilə fərqlənir. Luanın xarakterik xüsusiyyəti minimum sintaksis ilə çox sayda proqram obyektini tətbiq edə bilməsidir. Belə ki, bütün əsas istifadəçi məlumat növləri (massivlər,strukturlar,çoxluqlar,sıralar,siyahılar) cədvəl mexanizmi ilə, obyekt yönümlü mexanizmlər isə meta cədvəllər ilə reallaşdırılır. == Tarixi == Dil 1993-cü ildə Braziliyada Rio-de-Janeyro Katolik Universitetində Kompüter Qrafikası Texnologiyası Qrupu (Tecgraf) üzvləri olan Robertu İerusalimşi, Luiz Enrike de Fiqueiredo və Valdemar Celes tərəfindən yaradılmışdır. == Nümunə == === Dəyişən təyin etmək === === Faktorial === === Dövr operatorları === Luada 4 dövr operatoru var. While, Repeat, for, generik for. ==== While ==== ==== Repeat ==== until dən sonra verilmiş şərt(condition) true olana qədər dövr davam edir.

Hsia imperiyası, Sya (407-431) — öz adını əfsanəvi Hsiadan alan hun dövləti.

Abdallar ulya - Qarni nahiyyəsində kənd. == Toponimik adı == Abdallar ulya - 1728-ci ildə İrəvan əyalətinin Qarni nahiyəsində kənd adı. Abdal etnonimindən və ərəbcə ulya yuxarı sözündən ibarətdir. == Həmçinin bax == İrəvan xanlığı Abdallar Qərbi Azərbaycan == Ədəbiyyat == Yüzbaşov R. Azərbaycanın coğrafi terminləri. Bakı, 1966.

Aya-Napa və ya Ayiya-Napa (yun. Αγία Νάπα, türk. Ayia Napa) — Kiprdə kurort. Protarasdan 8 kilometr aralıda yerləşir. == Etimologiya == Aya-Napa adı şəhərin mərkəzində venesiyalılar tərəfindən qurulan eyniadlı monastırdan gəlir. "Aya" (Agia) sözü yunanca "müqəddəs" deməkdir, "napa" sözü isə arxaikdir və "ağac xiyabanı" deməkdir. Qədim zamanlarda ərazidə sıx meşələr var idi == Tarixi == Bu ərazidə Bizans dövründən bəri yaşayış məskəni mövcuddur. Monastırın əsası XIV əsrdə qoyulmuşdur. == Coğrafiya == Aya-Napa Kiprin şərqində, Famaqustanın cənubunda, Qreko burnu yaxınlığında yerləşir və Kokkinokoriya kimi tanınan daha böyük bir ərazinin bir hissəsini təşkil edir. Şəhər Famaqusta rayonunun bir hissəsidir.

Aya — ad.

Aya və ya A-a (šè-ri5-da, dšè-NIR-da) — Akkad mifologiyasında işıq ilahəsi, günəş ilahı Şamaşın həyat yoldaşı. Akkadlıların Mesopotamiyaya köçü zamanı Aya Şumer günəş ilahəsi Şerida ilə eyniləşmişdir. Aya sami xalqları arasında tanınmış bir personaj idi. Onun adı Uqarit ilahları siyahısındadır, həmçinin Bibliyada şəxsi adlar və şəhər adları kimi istifadə olunurdu. Ayanın əsas ibadət şəhərləri Sippar və Larsa idi.

Aya — azərbaycanlı müğənnilər Aygün Kazımova və Rauf Ahmədovun duetidir. Mahnı "SS Production" və "Mərkəz Production" tərəfindən hazırlanıb. Mahnıya klipi rejissor Nicat Məlikov çəkmişdir. == Mahnı haqqında == Sözləri və musiqisi Nicat Məlikova aiddir. Layihənin musiqi prodüseri Fərid İsmayılovdur. Mahnının səs uzlaşması və masterinqi Ramin Vəlibəyova aiddir. == Klip haqqında == "AYA" hiti sanki buludların üzərində canlanır. Klipin rejissorlu Nicat Məlikovdur. "Aya" klipində Mərkəz Production və SS productionla yanaşı bir çox peşəkərların imzası var. SS productionun rəhbəri Aysel Rəcəblinin başına topladığı komandanın tərkibində xaricdəki moda defilələri ilə haqqında çox danışılan dizayner Rüfət İsmayıl və tamınmış stilist Ruxa var.

Aya Koda (幸田文, Koda Aya, 1 sentyabr 1904, Tokio[d] – 31 oktyabr 1990, İşioka[d], İbaraki prefekturası) – Yaponiya yazıçısı. O, feminist əsərləri ilə tanınmışdır. Yazıçı Rohan Kodanın qızıdır. == Həyatı == Aya Koda 1 sentyabr 1904-cü ildə Yaponiyanın Tokio şəhərində doğulmuşdur. Yaponiyanın tanınmış yazıçılarından biri olan Rohan Kodanın ikinci qızı olmuşdur. Aya ədəbi karyerasına 43 yaşında atası haqqında məqalələr yazaraq başlamışdır. 1947-ci ildə yazdığı "Son anlar" onun belə əsərlərindən biri olmuşdur.Koda 1940 və 1950-ci illərdə avtobioqrafik esselər yazmışdır. 1954-cü ildə yazdığı "Qara kimono" əsərinə görə Yomiuri mükafatına layiq görülmüşdür. Ədəbi uğur qazanmasına baxmayaraq bir neçə ay yazıçılığa fasilə verərək geyşa evində xidmətçi kimi işləmişdir. Kimono geyinmiş qadınların əhatəsində olmaq 1955-ci ildə "Axıntı" (流れる, "Naqareru") adlı birinci romanını yazmaq üçün ilham mənbəyi olmuşdur.

Aya Miyama (d. 28 yanvar 1985) — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 162 oyun keçirib, 38 qol vurub.

Aya Sameşima (d. 16 iyun 1987) — Yaponiya qadın futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 103 oyun keçirib, 5 qol vurub.

Ayasofiya və ya Müqəddəs Sofiya məbədi (yun. Αγία Σοφία, türk. Ayasofya) — Türkiyənin İstanbul şəhərində yerləşən, əvvəl provoslav kilsəsi, daha sonra məscidə çevrilən məbəd. Qısa müddət muzey kimi istifadə olunub. 2020-ci il 11 iyul tarixindən yenidən məscid kimi fəaliyyət göstərir. Bizans dövrünə aid olan Aya Sofya Bizansın "qızıl əsrinin" simvoludur. Hazırda rəsmi olaraq Ayasofya Böyük Məscidi (türk. Ayasofya-i Kebir Camii) adlanır. == Ümumi məlumat == 1935-ci ildən indiyə qədər muzey kimi fəaliyyət göstərən Aya Sofya Bizansa şahidlik edib, Osmanlı dövrünün möhtəşəm və tarixi abidələrindən biri olaraq il boyunca bütün ölkələrdən gələn turistlər tərəfindən ziyarət edilir. Zamana meydan oxuyan nəhəng ölçüdə, iqlim şərtləri, zəlzələlər kimi təsirlərlə yaranan aşınmaların günümüzdə çox incə və ehtiyatlı halda aparılan bərpa işləri ilə aradan qaldırılmasına çalışılır.

Ayasofiya və ya Müqəddəs Sofiya məbədi (yun. Αγία Σοφία, türk. Ayasofya) — Türkiyənin İstanbul şəhərində yerləşən, əvvəl provoslav kilsəsi, daha sonra məscidə çevrilən məbəd. Qısa müddət muzey kimi istifadə olunub. 2020-ci il 11 iyul tarixindən yenidən məscid kimi fəaliyyət göstərir. Bizans dövrünə aid olan Aya Sofya Bizansın "qızıl əsrinin" simvoludur. Hazırda rəsmi olaraq Ayasofya Böyük Məscidi (türk. Ayasofya-i Kebir Camii) adlanır. == Ümumi məlumat == 1935-ci ildən indiyə qədər muzey kimi fəaliyyət göstərən Aya Sofya Bizansa şahidlik edib, Osmanlı dövrünün möhtəşəm və tarixi abidələrindən biri olaraq il boyunca bütün ölkələrdən gələn turistlər tərəfindən ziyarət edilir. Zamana meydan oxuyan nəhəng ölçüdə, iqlim şərtləri, zəlzələlər kimi təsirlərlə yaranan aşınmaların günümüzdə çox incə və ehtiyatlı halda aparılan bərpa işləri ilə aradan qaldırılmasına çalışılır.

Aya səyahət (film, 1902)

Aya Şimokozuru (d. 7 iyun 1982) — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 28 oyun keçirib.

Aylar Lay (12 fevral 1984, Tehran) — Norveç manekeni və keçmiş pornoaktrisası. Hal-hazırda o musiqi sənayesində aktirsa və müğənni kimi fəaliyyət göstərir, İsveç diceyi Basshunterin bir neçə klipində iştirak edib. Ailəsində baş verən problemlər səbəbindən o öz ailəsindən alınaraq ögey ailədə böyüdülüb. == Həyatı == Aylar İranın paytaxtı Tehran şəhərində. ailəsində anadan olub. Lakin sonradan ailəsi Norveçə köçüb. Burada bir müddət sonra o öz ailəsindən alınaraq norveçli ailənin tərbiyəsinə verilib. Öz müsahibələrində Aylar həmişə özünün norveçli olduğunu qətiyyətlə vurğulayıb. Məktəbi bitirdikdən sonra Aylar porno filmlərdə çəkilməyə başlayıb. Diana səhnə ləqəbi altında bir neçə porno filmdə çəkildikdən sonra model fəaliyyətinə başlamaq qərarına gəlir.

Ayumi Oya (d. 8 noyabr 1994) — Yaponiya qadın futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 9 oyun keçirib.

Berkun Oya (3 mart 1977, Bursa) — Türk teatr yazıçısı, teatr və kino müdiri. == Həyatı == Qaraçay mənşəlidir. Orta təhsilini Özəl Koç Liseyində tamamladı. 1998-ci ildə Memar Sinan Universiteti Dövlət Konservatoriyası Teatr Bölməsini bitirib. Elə həmin il Krek Teatr Şirkətini qurdu. 2003-cü ildə İstanbul Dövlət Teatrının tələbi ilə Yakup Kadri Karaosmanoğlunun Yaban romanını canlandırdı . 2002-ci ildə televiziya üçün hazırladığı və TRT- də yayımladığı "Şapkadan Atam Çıxtı" serialının ssenari müəllifi və prodüseri idi. 2003-cü ildə CNN Türk kanalında Defakto və 2005-ci ildə NTV, kanalında İnfoman adlı Televizor proqramlarını hazırladı və təqdim etdi. 2007-ci ildə ekranlara çıxan "Yaxşı Yeni İllər London" adlı filmi idarə etdi. 44.

Ceyms Ceyn Fae Lyu (ing. James Jene Fae Lew) - ABŞ döyüş ustası və aktyorudur. Ceyms kunq-fu sənətinin ustasıdır və şəxsi karatedə katalarını yaratmışdır.

Ella Leya (tam adı: Ella Leya; XX əsr, Bakı) — Azərbaycan-ABŞ bəstəkarı, musiqiçisi və yazıçısı. == Həyatı == Ella Leya Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Əvvəl Moskvaya köçmüş, daha sonra ABŞ-yə mühacirət etmişdir. 1990-cı ildə ABŞ-də sığınacaq almışdır. == Fəaliyyəti == "Qadınların sirli həyatı", "Gecə kraliçası" və "Rus romansları" adlı albomları yüksək dəyərləndirilib. "Qadınların sirli həyatı" adlı albom rus romanslarından ibarət olaraq qadınların iç dünyasından, onların mənəvi yaşantılarından bəhs edir.Ella Leya özünün SELAH caz orkestri ilə Avropa və ABŞ-yə dünya turuna çıxmışdır. 2015-ci ildə ilk romanı - "Yetim səma" dərc olunmuşdur. Romanın qəhrəmanı olan istedadlı gənc pianoçu, musiqi və xalq nağılları vasitəsilə keçmiş sovet ölkəsinin həqiqətlərini təsvir edir. Əsərdə Qız qalası da təsvir olunur. Elə müəllif əsəri əvvəlcə "Qız qalası" adlandırmış, sonradan naşirin fikri ilə dəyişdirmişdir.Sənətçinin əsərləri "Ouşenin 12 dostu", "PU-239", "Samantha Who", "Dirty Sexy Money" və "My Sassy Girl" filmlərində səslənib.