Поиск по словарям.

Результаты поиска

OBASTAN VİKİ
Qiymət miqyası
Qiymət miqyası (ing. scale of price) — ölkənin valyutasının daxili bazarda alınma qabiliyyətini müəyyən edən pul sisteminin təsviri. Pul nəzəriyyəsi daxilində pulun dəyər ölçüsü kimi funksiyası ilə məşğul olan kateqoriyadır. Qiymət miqyasının tətbiqi ilə əlaqədar olaraq puldan ölçmə üçün deyil, mühasibat uçotu vasitəsi kimi istifadə olunmağa başlandı. Milli pul sistemləri bir valyuta vahidinin müəyyən miqdarda qiymətli metala (çox vaxt qızıl) bağlanmasından istifadə edirdi, bu da qızılın rəsmi qiymətini saxlamağa imkan verirdi. Bu siyasət pulun əsas funksiyası — dəyər ölçüsü kimi “qızılın rəsmi qiymətinin saxlanmasını” nəzərdə tutur. Hər bir dövlətin “pul vahidi kimi qəbul edilən metalın (qızıl və ya gümüşün) çəkisini və onun qatlarını” (BSE-də “qiymət miqyası”nın tərifi, 1974) göstərdiyi və hər bir ölkənin “qiymət ölçülərini” müəyyən etdiyi bir vaxtda qızıl məzmunu əsasında hesablanmış valyuta kursları üzrə. 1971-1973-cü illərdə baş vermiş və 1976-cı ildə qızıla əsaslanan Bretton-Vuds sisteminin dağılmasına səbəb olan dövlətlər qızılın rəsmi qiymətini saxlamaqdan imtina etdikdə, qızılın demonetizasiyası dövründə, ölkələrarası müqayisələr. qiymət tərəziləri öz “qızıl bazasını”, “ümumdünya ekvivalentini” itirdi. Yeni şəraitdə istifadə məqsədi ilə alıcılıq qabiliyyəti paritetinin təxmini göstəricisi qəbul edilmişdir.
Meşə ilə örtülü ərazilərin miqyası
Meşə ilə örtülü ərazilərin miqyası— meşə salma və bərpa tədbirləri. Meşələrin mühafizəsi və artırılması sahəsində meşəsalma və meşəbərpa tədbirlərinin ilbəil intensivləşdirilməsi hesabına son on ildə meşə ilə örtülü ərazilərin sahəsi 1 milyon hektarı keçmiş və ölkə ərazisinin 11,4 faizindən 12 faizinədək artmışdır. Meşələrdə qanunsuz ağac tədarükü və digər meşə qırılması ilə əlaqədar fəaliyyətin qarşısını almaq üçün həyata keçirilən ardıcıl tədbirlər nəticəsində qanunsuz ağac kəsilməsi halları ilbəil azalmışdır. Meşə ilə örtülü ərazilərin miqyasının artırılması istiqamətində son 2001-dən – 2018-ci ilə dək il ərzində 164 854 ha sahədə meşəbərpa tədbirləri aparılmışdır ki, bununda 56080 hektarı meşə əkini və səpini işləridir. Bu müddətdə cəmi 108827 ha sahə, o cümlədən meşə əkini və səpinindən 35117 hektarı cavan ağaclıqların yetişdirib qiymətli meşə ağaclıqlar kateqoriyasına keçirilmişdir. Toxumluq sahələrdən 59287 kq toxum tədarük edilmişdir. Bu müddət ərzində meşə və meyvə cinslərindən 488,7 milyon ədəd əkin materialları yetişdirilmişdir. Yardımçı təsərrüfat sahəsi üzrə 2003-2017-ci illər ərzində 12258,48 ton təbii ot, 316,5 ton taxıl, 693,22 ton cır meyvə və giləmeyvələr, 140,99 ton sitrus meyvələr, 491,66 ton bağ meyvələri, 33607 kq əmtəə balı, 570,95 ton qoz meyvəlilər, 454,90 ton bostan tərəvəz və 1440,72 ton nar tədarük edilmişdir.
Qiyaslı
Qiyaslı — Azərbaycanda daha çox işlədilən soyad. Bu soyadı olan tanınmış insanlar Cəfər Qiyaslı — Ssenari müəllifi. Kino məsləhətçisi. Filmlərdə iştirak edən. Kəndlər Qiyaslı (Ağdam) — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Qiyaslı (Qubadlı) — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Qiyaslı (Samux) — Azərbaycan Respublikasının Samux rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Qiyaslı (Ağsu) — Azərbaycan Respublikasının Ağsu rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Cəfər Qiyaslı
Cəfər Əli oğlu Qiyasi — memar, ssenarist, kino məsləhətçisi, filmlərdə iştirak edən, memarlıq üzrə elmlər doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü (2001), professor (2007), Şərq Ölkələrinin Beynəlxalq Memarlıq Akademiyasının həqiqi üzvü (1999). == Həyatı == Cəfər Əli oğlu Qiyasi 24 mart 1942-ci ildə Ərdəbil şəhərinin Hüsnə kəndində anadan olmuşdur. 1961-ci ildə Azərbaycan Politexnik Universitetinin İnşaat fakültsənin Memarlıq şöbəsində təhsil almağa başlayan Cəfər Qiyasi 1966-cı ildə həmin universiteti bitirərək memar ixtisasına yiyələnmişdir. Memar 1972-ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun əyani aspiranturasında təhsilini davam etdirmişdir. O, 1978-ci ildə “Təbriz memarlıq məktəbi” (XIII-XVII əsrlər) mövzusunda namizədlik, 1997-ci ildə “Memar Xacə Əlişah Təbrizi (dövrü və yaradıcılığı)” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edərək elmlər doktoru dərəcəsini əldə etmişdir. Cəfər Qiyasi 2007-ci ildə professor elmi adını qazanmışdır. Memar 1999-cu ildə Şərq Ölkələrinin Beynəlxalq Memarlıq Akademiyasının həqiqi üzvü, 2001-ci ildə isə memarlıq sahəsində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. Cəfər Qiyasi 250-dən çox elmi məqalənin müəllifidir. == İş fəaliyyəti == Cəfər Qiyasi 1967-1971-ci illərdə Ümumittifaq Kurortları Layihələndirmə İnstitutunun Azərbaycan filialında çalışmış, memar, baş memar, qrup rəhbəri vəzifələrini icra etmişdir. O, həmçinin uzun müddət Azərbaycan Dövlət Televiziyasında “Yaxın-uzaq ellərdə” və “Memarlıq üfüqləri” adlı verilişlərin ssenari müəllifi və aparıcısı olmuşdur.
Miqyasa qayıdışlar
Miqyasa qayıdışlar (ing. returns to scale) — istehsal miqyasındakı dəyişikliklərdən məhsulun həcmini təyin edən göstərici. Bütün amillərin sayı eyni sayda a {\displaystyle a} - dəfə artarsa ​​və məhsulun həcmi də a {\displaystyle a} - dəfə artarsa, bu "tərəziyə daimi qayıdışı" olan bir funksiyadır. Çıxış a {\displaystyle a} - dəfə çox böyüyürsə, o zaman “miqyaslı gəlir artır”. Çıxış a {\displaystyle a} - dəfə az böyüyürsə, "miqyaslı azalma azalır" baş verir. Miqyasa qayıdış və miqyas iqtisadiyyatları bir-biri ilə əlaqəlidir, lakin fiziki kapitalın istifadəsi də daxil olmaqla bütün xərclər səviyyələrinin dəyişkən olduğu (istehsalçı tərəfindən seçilən) uzun müddətdə istehsal miqyası artdıqca nələrin baş verəcəyi ilə bağlı fərqli konsepsiyalar var. Miqyasa qayıdışlar, müəssisənin istehsal funksiyası kontekstində yaranır, məhsulun (istehsalın) böyümə sürətinin uzunmüddətli perspektivdə xərclərin (istehsal amillərinin) əlaqəli artımına nisbətən davranışını izah edir. Uzunmüddətli perspektivdə bütün istehsal amilləri dəyişkəndir və ölçüdə (miqyasda) müəyyən bir artım olduğu üçün dəyişə bilər. Miqyas iqtisadiyyatları maya vahidinə düşən istehsal səviyyəsindəki artımın təsirini göstərir və miqyaslı gəlirlər yalnız istifadə olunan qaynaqlar miqdarı ilə məhsul arasındakı nisbətlə təyin olunur. Bütün istehsal ehtiyatlarının miqdarının a {\displaystyle a} dəfə artması ilə məhsulun a {\displaystyle a} dəfə artması ilə, yəni F ( a K , a L ) = a F ( K , L ) {\displaystyle \ F(aK,aL)=aF(K,L)} >.
Qiyaslı (Ağdam)
Qiyaslı — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Qiyaslı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. 20 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir. Qiyaslı bir oymaq kimi 1727-ci ilə aid Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri adlı mənbədə Otuziki elinin (tayfasının) oymaqları arsında adı çəkilərək yaşadığı yerləri göstərilir. Mənbəyə görə, Otuzikilər tayfasının Qiyaslı oymağı Həsir adlı yerdə qışılayır, Kotan və Kələki adlı çayların kənarında əkinçiliklə məşğul olur, yataqları Müşkəbad kimi tanınan Qarabaldır çayının kənarında və Dərdan kəndində olan yaylaqları Mağavuz, Kuhistan yeri, Çağlı, Alagöl, Ərdaş və binək kəndi tərəfdədir. XVIII əsrin əvvəllərində Qiyaslı kəndi yox, Qiyaslı oymağı var idi və bu oymaq köçərilərdən ibarət olmaqla yanaşı, yaylaq və qışlaqlarda yaşamını keçirir, əkinlərini isə aran Qarabağda edirdilər. Digər mötəbər bir sənəd - Gürcüstan əyalətinin baş qubernatoru Yermolovun əmri ilə faktiki dövlət müşaviri Mogilyov və polkovnik Yermolov tərəfindən 1823 -cü il üçün tərtib edilmiş "Qarabağ əyalətinin təsviri" adlı sənəd Qarabağ əyalətinin vergi reyestri idi. Bu sənədə görə, Qiyaslı köçü 27 tüstüdən (yəni ailə) ibarət idi. Onlardan vergi ödəməyənlər maaf Yüzbaşı Bəylər – 1 tüstü, onun dayısı – 1 tüstü, bağban – 1 tüstü, rəncbərlər – 2 tüstü, bərbər və çavuş 2 tüstü, kasıblar 6 tüstüdən ibarət idi. Qiyaslıdan olan ailələr bir zamanlar Şuşa qalasında yaşayan və bir qoluda Şəkidə yaşayan Allahverdi ailəsinin soyundan idi. Əlimizdə olan müfəssəl xəritələrdən ən qədimi 1817-ci ildə əlahəzrət imperatorun baş qərargahının hərbi topoqrafik depoda qravirovka etdirdiyi xəritə və 1837 ci illərə aid general mayor Baron fon Xovenin tərtib etdiyi Qafqaz vilayətinin xəritəsidir.
Qiyaslı (Ağsu)
Qiyaslı — Azərbaycan Respublikasının Ağsu rayonunun Çaparlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Qiyaslı (Qubadlı)
Qiyaslı — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun Tatar kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 25 may 1991-ci il tarixli, 123-XII saylı Qərarı ilə Qubadlı rayonunun Xocahan kənd Sovetindən Qiyaslı kəndi Tatar kənd Sovetinin tərkibinə verilmişdir. 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 28 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad olunub. Yaşayış məntəqəsi Babək rayonunun Nehrəm kəndindən gəlib əvvəlcə Altmca Qiyaslı kəndində məskunlaşmış, sonralar isə bir hissəsi ayrılaraq indiki yerə köçüb yurd salmış qiyaslı nəsli tərəfindən bina edildiyi üçün belə adlandırılmışdır. Kəndə bəzən onu Altınca Qiyaslı, yaxud da Narlı Qiyaslı adlanan yaşayış məntəqəsindən (indiki Altınca) fərqləndirmək üçün Aşağı Qiyaslı da deyirlər. Kənd dağətəyi ərazidə, Zəngilan rayonuna çox yaxın bir yerdə yerləşir.
Qiyaslı (Samux)
Qiyaslı — Azərbaycan Respublikasının Samux rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Əhalisinin sayı 495 nəfərdir. Oykonim kənddə məskun­laşmış qiyaslı nəslinin adından yaranmışdır. Kənd Gəncə-Qazax düzənliyində yerləşir.
Qiyaslı bələdiyyəsi
Ağsu bələdiyyələri — Ağsu rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
Qiyaslı məscidi
Qiyaslı məscidi — Ağdam rayonunun Qiyaslı kəndində yerləşən XVIII əsrə aid dini abidə. Qiyaslı məscidi XVIII əsrə aid edilir. Vaxtilə məsciddə iki minarə olub. Abidə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarı ilə yerli əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi dövlət qeydiyyatına götürülmüşdür (№ 4052). Ağdam rayonunun Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğalından sonra tarixi-dini abidədən inək və donuz saxlamaq üçün istifadə olunub. İşğalçılar bəyannaməyə uyğun olaraq rayonu tərk edərkən məscidi yandırıblar.
Teymur İlyaslı
İlyaslı Teymur Məmməd oğlu (10 oktyabr 1948, Borçalı mahalı) — kimya elmləri doktoru. 1948-ci il oktyabr ayının 10-da Gürcüstan respublıkasının Borcalı mahalınında anadan olmuşdur. 1966-cı ildə orta məktəbi bitirib ADPU-nun kimya fakultəsinə qəbul olmuş, 1970-ci ildə oranı bitirib Dəvəci rayonunda müəllim işləmişdir. 1979-cu ildə namizədlik, 1992- ci ildə doktorluq dərəcəsi almışdır. Disertasiya mövzusu:”Arsen xalkogenidləri əsasında yeni şüşəvari və kristallik materiallarının sintezinin nəzəri əsaslarının işlənməsi” olmuşdur. 1966-1970,tələbə, Azərbaycan Döblət Pedaqoji Universiteti 1972-1979, aspirant, Kimya Problemləri İnstitutu, AMEA. 1979, k.e.n., «Arsen və qallium xalkogenidləri qarşılıqlı təsiri », Kimya Problemləri İnstitutu, AMEA. 1992, k.e.d.,«Arsen xalkogenidləri əsasında yeni şüşəvari və kristallik materiallarının sintezinin nəzəri əsaslarının işlənməsi» «Ümumi və Qeyri-üzvi kimya» kafedrası, BDU. 1972 -1982, elmi işçi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Ümumi kimya, Qeyri-üzvi kimya, Fiziki-kimyəvi analiz, Yarımkeciricilər kimyası, Qeyri-üzvi biokimya 1988- 1992, ETL müdiri, Ümumi və Qeyri-üzvi kimya, Bakı Dövlət Universiteti 1993, professor, Ümumi və Qeyri-üzvi kimya, Bakı Dövlət Universiteti 1988-2008, baş elmi işçi, Ümumi və Qeyri-üzvi kimya, Bakı Dövlət Universiteti 2005, kafedra müdiri əvəzi, Ümumi və Qeyri-üzvi kimya, Bakı Dövlət Universiteti 350-dən çox elmi əsər 250-dən çox elmi məqalə 13 kitab 8 müəlliflik şəhadətnaməsi 5 patent 4 elmlər namizədi Hal-hazırda Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Şurasının elmi katibidir. Ümumi və qeyri-üzvi kimya kafedrasının professoru və kafedra müdiri vəzifəsində çalışır Qeryi-üzvi materialşünaslıq, Fiziki-kimyəvi analiz, çox komponentli sistemlərin tədqiqi, şüşəvari maddələrin tədqiqi. Beynəlxalq seminar. Light in Nano-Size Solids, Baku, 2004 Beynəlxalq konfrans “Bərk çisimlər kimyası və funksional materiallar– 2008” Ekaterinburg, 21-24 oktyabr 2008 R.F.Abbasova, T.M.Ilyasli, F.I.Rustamli. Raman spectroscopic study of As2Se3-based glasses.
Xanım milyası
Xanım milyası (ing. Ladies' Mile) — Nyu-York şəhəri Midtaun Manhetten hissəsinin Fletayron rayonunun tərkibindəki tarixi ticari kvartal. Xanım milyası 14-cü və 23-cü küçələr, Brodvey və Altıncı prospekt ilə ətraflanıb. Rayonun populyarlığı XIX əsrin ikinci yarısının əvvəllərində "Macy’s" mağazasının 1858-ci ildə Altıncı prospektin və 14-cü küçənin kəsişməsində açılması ilə artdı, iki il sonra isə 23-cü küçə ilə kəsişmədə yerləşən Beşinci Prospekt hotelində Uels şahzadəsi VII Eduard gecələdi. Sonrakı 20 il ərzində rayonda bir çox nüfuzlu mağazalar açıldı. Ticari istiqamətdən savayı rayonda restoranlar, musiqi və kitab mağazaları və nəşriyyatların işi yaxşı gedirdi. Xanım milyasında inşa edilən evlər tez -tez Avropa üslubunu təqlid edirdi. ABŞ-nin bir çox birinci xanımları və görkəmli aktrisalar Xanım milyasında yerləşən mağazalardan alış-veriş etmişdi. Edit Varton və Horas Qrili kimi görkəmli şəxslər burada yaşamışdılar. 1878-ci ildə Altıncı prospekt boyunca estakada dəmir yolunun inşası daha da çox alıcı axınına səbəb oldu.
İbrahim İlyaslı
İbrahim İlyaslı (tam adı:Hacıyev İbrahim Musa oğlu; 10 mart 1963, Aslanbəyli, Qazax rayonu) — tanınmış şair, Prezident təqaüdçüsü (1999), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (1998) üzvü, Türk Edebiyyatı Vakfının Fəxri üzvü (2018), RF Çuvaşıstan Yazıçılar İttifaqının üzvü (2023) İbrahim İlyaslı 1963-cü il mart ayının 10-da Qazax rayonunun Aslanbəyli kəndində anadan olub. 1990-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunu mühəndis-mexanik ixtisası üzrə bitirib. 1980-ci ildən Sumqayıt şəhərində yaşayır. Ədəbi yaradıcılığa orta məktəb illərindən başlayıb. "Bu bahar oldu" adlı ilk mətbu şeiri Azərbaycan Politexnik İnstitutunun çoxtirajlı "Politexnik" qəzetində dərc olunub. 1988-ci ildə Sumqayıtın gənc ədəbi qüvvələrini yaratdığı "Dəniz" Ədəbi Birliyinə sədr secilib və o vaxtdan taleyini bu şəhərin ədəbi mühiti ilə bağlayıb. 1990-cı ldə Əli Kərim adına Sumqayıt şəhər Poeziya klubuna direktor təyin edilib. 1998-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. "Hamı bir körpüdən keçir" adlı ilk şeirlər kitabı 1998-ci ildə "Ağrıdağ" nəşriyyatında çap olunub. "Mən bir söz bilirəm" adlı ikinci şeirlər kitabı 2004-cü ildə "Adiloğlu" nəşriyyatında, "Yuxuma söykənmiş adam" adlı üçüncü şeirlər kitabı 2011-ci ildə "Avrasiya Press" nəşriyyatında, "Şair olmaq zülümdü" adlı dördüncü şeirlər kitabı isə 2018-ci ildə "Qələm Nəşrlər Evi"ndə nəşr edilib.
Baş miqyas
Miqyas (Xəritə)
Miqyas — Yer səthinin kartoqrafik təsvirlərdə neçə dəfə kiçildildiyini göstərən kəsr ədədi. Sadə miqyas: Onun bütün şəkli 1 N 1000 {\displaystyle 1 \over N1000} belədir. Metrik sistemdən istifadə edən ölkələrdə işlənir və 1 mm xəritə üzərində,N metr yer üzərinə bərabərdir kimi göstərilir. Örnək: 1 25000 {\displaystyle 1 \over 25000} yəni 1mm xəritədə bərabərdir 25m yerdə. Mürəkkəb miqyas ABŞ və İngiltərə kimi metrik sistemdən istifadə etməyən ölkələrdə işlənir. Örnək: 2 i n 5 M i {\displaystyle 2in \over 5Mi} yəni 2inç xəritədə bərabərdir 5mil yerdə. Xətti miqyas Bərabər hissələrə bölünmüş zolaq şəklində qrafik şkala. Çox böyük miqyaslı xəritələr Miqyasları 1 500 {\displaystyle 1 \over 500} və 1 100 {\displaystyle 1 \over 100} arasında dəyişilir, bu miqyasda xəritələrə plan deyilir. Böyük miqyaslı xəritələr Miqyası 1 10000 {\displaystyle 1 \over 10000} və 1 500 {\displaystyle 1 \over 500} arasında dəyişilir. Bu xəritələrə mühəndis planı deyilir.
Miqyas iqtisadiyyatları
Miqyas iqtisadiyyatları (ing. economies of scale) — şirkət tərəfindən istehsal miqyasından asılı olaraq istehsal vahidinin maya dəyərindəki dəyişikliklə əlaqələndirilir. Uzun müddətə baxılır. Ölçü artırıldıqda vahid xərclərinin azaldılmasına miqyas qənaəti deyilir. Uzunmüddətli xərc əyrisinin forması miqyas iqtisadiyyatı ilə əlaqədardır. Miqyas iqtisadiyyatları, fəaliyyətlərini artıraraq hər ölçülü şirkətlər tərəfindən istifadə edilə bilər. Ən yaygın metodlar alış (toplu endirimlər), idarəetmə (menecerlərin ixtisasından istifadə), maliyyə (daha az bahalı kreditlər almaq), marketinq (daha geniş məhsul çeşidi üçün reklam xərclərinin yayılması). Bu amillərdən hər hansı birinin istifadəsi qrafada orta müddətli ümumi dəyəri (ing. short-run average total cost, SRATC) əyrisini qrafada aşağı və sağa çevirərək uzunmüddətli orta xərcləri (ing. long run average cost, LRAC) azaldır.
Azər­bay­can Elmlər Akade­miyası
Azərbaycanın Milli Elmlər Akademiyası və ya qısaca: AMEA — Azərbaycan Respublikasında dövlətin təsis etdiyi ali elmi qurum, Respublikanın ali elmi idarəsi. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 17 sentyabr tarixli Fərmanına əsasən çap mediası subyektinin təsisçisi ola bilən 10 dövlət orqanından biridir. == Tarixi == Azərbaycan elminin, onun intellektual dəyərlərinin milli sərvət kimi qəbul edilməsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918–1920) mühüm rolu olmuşdur. Bakı Universitetinin yaranması, azərbaycanlı tələbələrin Avropa ali məktəblərinə göndərilməsi milli dilin, mədəniyyətin intişarı bütövlükdə Azərbaycan elminin inkişafına mühüm təsir göstərən amillərdən olmuşdur. 1920-ci ilin əvvəllərində respublikada elmi tədqiqatlar əsasən Azərbaycan Dövlət Universitetində (indiki BDU) mərkəzləşmişdi. 1920–1922-ci illərdə burada humanitar, tibb və təbiət bölmələrindən ibarət elmi assosiasiya təşkil edilmiş və fəaliyyət göstərmişdir. 1925-ci ildə Cəmiyyət Azərbaycan Hökumətinin sərəncamına verildi. 1923–1929-cu illər arasında Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyəti fəaliyyət göstərmişdi. Həmin cəmiyyətin sədri Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, üzvlərindən biri isə Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı seçilmişdi. 1929-cu ildə bu cəmiyyət yenidən təşkil edilərək Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutu (DETİ) adlandırılmışdı.
Maqaşlı-Almantay (Baltas)
Maqaşlı-Almantay (rus. Магашлы-Алмантаево, başq. Мағашлы-Алмантай) — Başqırdıstan Respublikasının Baltas rayonunda yerləşən kənd. Kənd Aşağı Sikeyaz kənd şurasının tərkibindədir. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Starobaltas): 15 km., kənd sovetliyindən (Aşağı Sikeyaz): 7 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Kueda stansiyası): 49 km. == Əhali == === Milli tərkibi === 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kəndidə marilər (70 %) üstünlük təşkil edir.