Поиск по словарям.

Acianthera panduripetala (lat. Acianthera panduripetala) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin acianthera cinsinə aid bitki növü. Pleurothallis panduripetala Barb.Rodr. Pleurothallis kraenzliniana Cogn. Pleurothallis panduripetala var.

Acianthera panduripetala (lat. Acianthera panduripetala) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin acianthera cinsinə aid bitki növü. Pleurothallis panduripetala Barb.Rodr. Pleurothallis kraenzliniana Cogn. Pleurothallis panduripetala var.

Senecio panduriformis (lat. Senecio panduriformis) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.

Əlvan eritrina (lat. Erythrina variegata) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin eritrina cinsinə aid bitki növü.

Acianthera panduripetala (lat. Acianthera panduripetala) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin acianthera cinsinə aid bitki növü. Pleurothallis panduripetala Barb.Rodr. Pleurothallis kraenzliniana Cogn. Pleurothallis panduripetala var.

Nepentes (lat. Nepenthes) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin nepenteskimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. İndoneziya meşələrində yaşayan Nepenthes alata adlı küpə otu bitkisi ətrafında gəzişən böcəklər üçün maraq doğuran, amma təhlükəli bir kəşf qaynağıdır. Bitki küpənin ağzına qoyulan böcəkləri sürüşkən toxuması sayəsində birbaşa mədəsinə endirə bilir. New Phytologist jurnalında nəşr olunan tədqiqatlarında Laurence Gaume və heyəti bitkinin böcək tutma qabiliyyətini sınaqdan keçiriblər (New Phytologist (156, 479–489; 2002).Tədqiqatçılar bu tədqiqatlarında uçma qabiliyyəti olmayan meyvə ağcaqanadı və qarışqaları istifadə etiblər. Bu iki canlı adi halda səthlərə çox güclü şəkildə yapışdıqları halda bitkinin daxili divarında yapışmağı bacara bilməyiblər. Böcəklər dərhal sürüşərək aşağı, bitkinin həzm şirəsinin olduğu hissəyə düşərək bitkiyə qida oldular. Bitkinin səthini elektron mikroskopu altında tədqiq edən alimlər daxili divarların balmumuna bənzər maddəylə örtülü olduğunu kəşf etdilər. Adi halda ən hamar səthlərə belə asanlıqla yapışa bilən ağcaqanadların bu balmumuna yapışa bilməməsinin sirrinin isə mumun kövrəkliyində gizli olduğunu aşkar etdilər. Meyvə ağcaqanadı və ya qarışqa möhkəm səth kimi görünən balmumu ilə örtülü divara qonduqları anda ayaqlarının altındakı bölgə mikroskopik zərrəciklər şəklində tökülür və beləcə ayağın səthlə təmasını kəsirdi.

Pandora — (yun. Πανδώρα, bəxşedilmiş, pan — bütün, hamı, tam və doron — hədiyyə, bəxşiş) yunan mifologiyasına görə yer üzündə ilk yaradılmış qadındır. Hesiod onu yun. καλον κακον — gözəl pislik adlandırmışdır. Bu onun özü ilə birlikdə yerə gətirmiş olduğu bədliklərlə dolu mücrüyə işarədir. Dəmirçi tanrı Hefest öz emalatxanasında su və torpaq qarışığından ilk qadının dəmir heykəlini yaratmış olur. Bu heykəl həddsiz yaraşıqlı göründüyündən tanrı Zevs onu canlandırmaq fikrinə düşür. Digər tanrılar isə ona misli bərabəri olmayan gözəllik, cazibadarlıq, müdriklik, inandırmaq bacarığı və s. kimi keyfiyyətlər bəxş edirlər. Hermes ona hiyləgərlik, yalan, Hera isə ona hər şeylə maraqlanmaq kimi xasiyyəti bəxş etmiş olurlar.

Pansori (kor. 판소리 - phansori) — müğənni ilə davulçü tərəfindən ifa edilən Koreya musiqili nağılbazlıq janrı. Cənubi Koreya hakimiyyəti pansori müğənniləri yaşayan milli xəzinə olduğunu sayır. 2003-cü ildə o, UNESCO tərəfindən Bəşəriyyətin Şifahi və Qeyri-Maddi İrsinin Şah Əsərləri siyahısına daxil edilib. Pansori sözü phan (kor. 판) və sori (kor. 소리) sözlərdən ibarətdir. Phan sözünün müxtəlif mənaları var və tədqiqatçılar onun bu sözdə nə məna daşıdığı haqqında razılıqda deillər. Mənalardan biri toplaşmadır, başqası isə fərqli tonlarda bəstələnən mahnıdır. Sori sözü isə səs demək.

Sanluri — Sardiniyada şəhər.

Zan dilləri, Zanuri (gürc. ზანური ენები) və ya Kolxida dili — kartvel dillərinin qolu. Zanuri meqrel və laz dillərindən təşkil olunmuşdur. Bəzi dilşünaslar hesab edirlər ki, bu dillərin hər ikisi də zan dilinin ləhçələridir. Buna baxmayaraq, meqrel və laz dilləri qarşılıqlı olaraq, tam şəkildə anlaşıqlı deyil, ancaq bir dillərdən birini danışanlar o biri dildəki çox sözü tanıya bilir. Zanuri gürcü, svan və Acara dilləri ilə qohumdur. Zan termini Kolxida tayfalarının birinin yunan-Roma dilindəki adından gəlir, hansı ki, demək olar ki, meqrel və svanlara verilən ad ilə eynidir. Gürcüstan dilşünası Akaki Şanidze Kolxida terminin zan dili üçün uyğun olacağını irəli sürmüşdür. Kartvel dilləri üzrə ixtisaslaşmış Rusiya dilşünası Georgi Klimov tərəfindən aparılan bir qlottoxronoloji analizə görə, zan dilləri adi kartvel dil qrupundan e.ə. VIII əsrdə ayrılmışdır.

Pandus – pilləkən əvəzinə istifadə edilən maili müstəvi. Əsasən əlil arabasından istifadə edən şəxslər üçün quraşdırılır. Daimi və portativ növləri var. Əlil şəxslər üçün ilk panduslar e.ə. IV əsrdə Qədim Yunanıstanda tikilmişdir. Təbabət tanrısı Asklepiyə həsr olunmuş məbədlərə girişi asanlaşdırmaq üçün bu cür panduslar tikilirdi. Bəzi tarixçilər həmin pandusların sağlam insanlar üçün də nəzərdə tutulduğunu bildirir. Pandus əsasən əlil arabasından istifadə edən şəxslərin hərəkətini asanlaşdırmaq üçün pilləkən əvəzinə quraşdırılır. Panduslarınn mailliyi səkilərə uyğun olaraq 8–10 faiz arasında dəyişir və sürüşməyə davamlı hazırlanır. Pandusla qalxarkən təhlükəsizliyi təmin etmək üçün pandus məhəccər və təktil plitəsi ilə təmin olunur.

III Sarduri e.ə. 639-635 ci illərdə hökm sürmüş Urartu kralı idi. Urartu Kralı , Van qayalıqlarındakı otaqların divarlarında səltənətinin on dört illik qeydini buraxmışdır. bırakırken, III Sardurinin zəfərləri, Van Qalasındakı "Xəzinə Qapısı" adı verilən bir abidəyə yazılmışdır. O zamanlar qərbdə Hititlər ilə yaxın təmasda olan Urartular, şərqdə, Urmiya hövzasinin cənub kəsimində, Manna dövləti ilə qonşu idilər. Zəfər qeydləri həmdə şimaldan, Sevan Gölü sahilinə, Gümrü və Erzurumda da yazılı olaraq qalmaqdadır.

II Sarduri (e. ə. VIII əsr – e.ə. 735) — Urartu hökmdarı (E.ə. 764 – 735) I Argiştinin oğlu. I Argiştinin oğlu II Sarduri (e.ə. 764–735-ci illər) hakimiyyətə gələn zaman Urartunun çiçəklənməsini təmin edən beynəlxalq şərait dəyişməmişdi. Assuriya hələ siyasi böhrandan çıxmamışdı. Buna baxmayaraq II Sarduri bütün istiqamətlərdə müharibə aparmalı olurdu. II Sardurinin şimal yürüşləri daha uğurlu keçirdi.

IV Sarduri (bilinmir – e.ə. 620) — e.ə. 615-dən 595-ə qədər hakimiyyətdə olub. Son Urartu krallarından biri idibiri idi. IV Sarduri, III Rusanın oğlu və davamçısı idi. Krallığının cənubdan, şərqdən və qərbdən Asur qüvvələri tərəfindən , eləcə də şərqdən Midiyalılar və şimaldan İskitilər tərəfindən işğal olunduğu istisna olmaqla, onun hökmranlığı haqqında az məlumatlıdır .

I Sarduri (və ya Sarduris) — Kiçik Asiyadakı Urartu dövlətinin kralı. O, Lutiprinin oğlu və Urartunun ikinci hökmdarı idi. İstifadə olunan Sarduri titulu "Dörd məskənin kralı" mənasını verirdi.

Lepechinia ganderi (lat. Lepechinia ganderi) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin lepechinia cinsinə aid bitki növü.

Mazama pandora (lat. Mazama pandora) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin marallar fəsiləsinin əsl maral cinsinə aid heyvan növü.

Pandora (kukla) — yunan mifologiyasında qəhrəman qadın olan Pandoranın (yunancadan-hamıya bəxş edilmiş deməkdir) şərəfinə adlanıb və geyim modellərinin nümayişi üçün yaradılmışdır. 1640-cı illərdə Fransada modanın geniş yayılması ilə əlaqədar mumdan hazırlanan gözəl bir kukla ixtira etdilər. Bu kukla insan boyu ölçüsündə idi və yunan mifilogiyasının qadın qəhrəmanı olan Pandoranın şərəfinə adlanmışdı. Bu moda jurnallarının olmadığı və modanın düşünülmüş şəkildə yayılması üçün ilk cəhdlərdən biri olmuşdur. Düzdür həmin dövrdə “Zərif Merkuri (mifologiya)” adlı bir moda jurnalı olsa da, amma o, çox az tirajda nəşr olunurdu. Moda jurnalları ancaq XVI Lüdoviqin hakimiyyət illərinin sonlarında, daha doğrusu Böyük Fransa inqilabı zamanı tez satılmağa başlamışdı. Kuklanın özünün bütöv bir qarderobu, parfumeriya və aksessuarlar olan sandıqcaları vardı. Pandoralar 1860-cı illərə qədər mövcud olmuş və bundan sonra onları müasir manekenlər əvəz etmiş, moda jurnalları isə adi vətəndaşlar üçün də ələ keçilən olmuşdur. Pandora gəmilərdə, arabalarda, qayıqlarda bütüb avropa ölkələrini gəzmişdir. Buna görə, iki cür Pandora kuklası var idi: Böyük Pandora rəsmi geyindirilmiş və həmin dövrdə modada hakimlik edən; Balaca Pandora isə səhərlər geyinilən ev geyimini nümayiş etdirirdi.

Parmezan pendiri (it. Parmigiano Reggiano) — ilk dəfə İtaliyada hazırlanan bərk pendir növü. Pendir ağ və ya açıq sarı rəngdə olub, çox quru və az yağlıdır. Çox zaman müxtəlif salatların və pitsaların hazırlanmasında istifadə olunur. Parmezan pendiri yağsız inək südündən hazırlanır. 1950-ci illərdən başlayaraq İtaliyanın bir neçə bankı pendir istehsalçılarına kredit ayıranda girov üçün "parmezan" pendirini götürürdülər. Pendirlər 2-3 il ərzində yetişəndən sonra bank, adətən, onları xüsusi saxlanılan yerlərə yerləşdirirdi. Pullar geri qaytarılmayan təqdirdə pendirlər satışa çıxarılırdı.

Parmezan pendiri (it. Parmigiano Reggiano) — ilk dəfə İtaliyada hazırlanan bərk pendir növü. Pendir ağ və ya açıq sarı rəngdə olub, çox quru və az yağlıdır. Çox zaman müxtəlif salatların və pitsaların hazırlanmasında istifadə olunur. Parmezan pendiri yağsız inək südündən hazırlanır. 1950-ci illərdən başlayaraq İtaliyanın bir neçə bankı pendir istehsalçılarına kredit ayıranda girov üçün "parmezan" pendirini götürürdülər. Pendirlər 2-3 il ərzində yetişəndən sonra bank, adətən, onları xüsusi saxlanılan yerlərə yerləşdirirdi. Pullar geri qaytarılmayan təqdirdə pendirlər satışa çıxarılırdı.

Pizza pendiri — pizzada xüsusi istifadə üçün nəzərdə tutulmuş, hazırlanmış müxtəlif pendirlər və süd məhsulları. Bu pendirlərə mozzarella ilə işlənmiş pendirlər və mozzarella növləri kimi işlənmiş və dəyişdirilmiş pendirlər daxildir. Termin pizzada istifadə üçün uyğun olan istənilən növ pendirə də aid edilə bilər. Mozzarella pizza hazırlamaq üçün istifadə edilən ən məşhur pendirlər (təxminən 30%) provolon, çedar və parmezandır. Immental, Romano və Ricotta tez-tez doldurma kimi istifadə olunur və xüsusi olaraq pizza üçün hazırlanmış emal edilmiş pizza pendirləri kütləvi istehsal olunur. Kütləvi istehsal edilən bəzi pizza pendirləri istehsaldan sonra dondurulur və dondurulmuş halda göndərilir. Pendir bloklar şəklində emal edilə bilər, onlardan məhsul sürtgəcdən keçirilə, qranullara çevrilə və ya pizza və ya digər qidalarda istifadə üçün dilimlərə kəsilə bilər. İstehsalçılar və akademiklər pizza pendirinin elastikliyini, ərimə xüsusiyyətlərini, qızartmasını, yağ tərkibini və su tutmasını yaxşılaşdırmaq üçün araşdırmalar və təcrübələr aparıblar. Pizza pendirinin xüsusi sortları və onun emalı üçün bir neçə patent mövcuddur.

Qruyer pendiri — adını İsveçrənin Qruyer şəhərindən almış bərk sarı pendir. Qruyer şirin amma bir az duzlu pendirdir ki, köhnəldıkca dadı geniş şəkildə dəyişir.

Rokfor pendiri (fr.

Toma (İtalyan Toma) və ya Toma Piemontese (it. Toma Piemontese) — Pyemont və Valle d'Aosta bölgəsində istehsal olunan inək südündən hazırlanmış yumşaq və ya yarı bərk pendirdir. Toma Piemontese DOP adı Piedmont bölgəsinin ərazilərində — Novara, Vercelli, Biella, Turin, Kuneo, Verbano və Verbano Kuzio Ossola və Alessandriya Asti əyalətinin digər şəhərlərində istehsal olunan pendirlərə verilir.. Toma pendirinin uzun bir tarixi var, onun Pyemontda istehsalı ən azı XI əsr əsrdən bəri məlumdur. Çox ədviyyatlı və duzlu olduğuna görə kəndlilərin yeməyi hesab olunurdu. Pendir 1993-cü ildə DOP, 1996-cı ildə isə Avropa Birliyinin PDO statusunu aldı.. Pendir süddən iki üsulla hazırlanır, südün yağı yıgılırsa az yağlı 20% azaldılmış yağlı pendir, tam süddən istifadə edilərsə, 40% yağlı pendir hazırlanır. Pendirin dadı, rəngi, aromatı onun tərkibindəki südün yağlılığından fərqlənir. DOP kateqoriyalı pendirlərin yetişmə müddəti 20–45 gündür. Hazırlanma zamanı pendirlər müntəzəm olaraq şoran suda yuyulur və çevrilir.

Xınalıq pendiri — Xınalıqlıların Xınalıqda istehsal etdiyi pendir növü; Azərbaycanda ən məşhur pendirlərdən biri. Xınalıq pendirinin kütləvi istehsalı Xınalıq kəndində yaradılan süd emalı sexində həyata keçirilir.

Yanov pendiri (latış. Jāņu siers‎) və ya karavay pendiri (latış. ķimeņu siers‎) — zirə bitkisi əlavə olunan turş südlü pendiri, Latviya mətbəxinin ənənəvi yeməyidir, Yanov günü üçün hazırlanır. Pendir, Aİ-nin coğrafi yerini göstərən milli məhsulların reyestrinə daxil edilmişdir. Yanov pendiri ilk dəfə 1796-cı il tarixli yemək kitabında qeyd olunub: "Latviska pavāru grāmata; muižas pavāriem par mācību visādus kungu ēdienus gārdi vārīt un sataisīt". Yanov pendiri adı altında Latviyada yalnız altı şirkət pendir istehsal etmək hüququna (sertifikatlaşdırma) malikdir, onlar "Valmieras piens", "Dundagas pienotava", "Lazdonas piensaimnieks", "Rankas piens" və "Straupe" и "Jaunpils pienotava" şirkətləridir. Pendirin əsas maddələri kəsmik və təzə süddür, lakin digər məhsullar da əlavə oluna bilər. Ənənəvi olaraq, pendirə zirə bitkisi əlavə olunur. Süd qaynadılır və ona hissələrə kəsmik əlavə edilir. Qarışıq süd pıhtılaşana və zərdab yaranana qədər qarışdırılır və qızdırılır.

Ymer Pampuri (30 Aprel 1944 – 18 Yanvar 2017) — Alban kişi ağır atleti. 1972 Dünya Ağır Atletika Çempionatında çiyin çəkmə intizamında qızıl medal qazanmışdır. Münhendəki 1972 Yay Olimpiya Oyunlarında iştirak etmiş və həmin il son dəfə proqrama daxil edilən çiyin çəkmə kateqoriyasında Olimpiya rekordu qıraraq birinci yeri tutmuşdur amma, medal qazana bilməmişdir. Pampuri 1944-cü ilin Aprel ayının 30-da, Albaniyanın Tirana şəhərində anadan olmuşdur. 7 yaşında ikən Tirana Sirkində akrobat olaraq işləməyə başlamışdır. 1972-ci ildə Rumıniyada təşkil olunan Avropa Ağır Atletika Çempionatında ölkəsini təmsil etmək üçün seçilmişdir. Bu çempionatda 125 kq. qaldırmağı bacarmış, çempion ilə eyni ağırlığı qaldırmasına baxmayaraq bədən ağırlığının fərqindən ötəri ikinci yeri tutmuşdur. Pampuri həmən il Münhendə təşkil edilən yay olimpiya oyunlarına qatılmış, idmançılar yola çıxmadan əvvəl məşqçisi Zidi Mazreku ilə birlikdə etdikləri şərhdə Albaniyaya olimpiyada medalı gətirəcəklərini öhdələrinə almışdılar. Bir çox Alban idmançı və idarəçi bu öhdəliklərinə gülmüş və ciddi qəbul etməmişdir.

Rumi pendiri (məsri. جبنه رومى, gebna rūmi; İsgəndəriyyədə gebna romi və ya gebna turki kimi də tanınır) — Misirdə pendirin əsas növlərindən biri. Kəskin bir qoxusu və yaşından asılı olaraq müxtəlif dərəcələrdə duzluluğa malikdir. Ruminin yunan kefalotiri pendirindən əldə edildiyi güman edilir. Misirin əsas sərt pendiridir. Pekorino Romano və Mançeqo ilə eyni ailəyə aiddir. Rumi pendiri inək südündən və ya inək və camış südünün qarışığından hazırlanır. Fermentasiya başlanğıcı kimi istifadə edilmir. Südü təbiidir, tam qaymaqlıdır. Qara bibər əlavə etmək olar.

Pandora (kukla) — yunan mifologiyasında qəhrəman qadın olan Pandoranın (yunancadan-hamıya bəxş edilmiş deməkdir) şərəfinə adlanıb və geyim modellərinin nümayişi üçün yaradılmışdır. 1640-cı illərdə Fransada modanın geniş yayılması ilə əlaqədar mumdan hazırlanan gözəl bir kukla ixtira etdilər. Bu kukla insan boyu ölçüsündə idi və yunan mifilogiyasının qadın qəhrəmanı olan Pandoranın şərəfinə adlanmışdı. Bu moda jurnallarının olmadığı və modanın düşünülmüş şəkildə yayılması üçün ilk cəhdlərdən biri olmuşdur. Düzdür həmin dövrdə “Zərif Merkuri (mifologiya)” adlı bir moda jurnalı olsa da, amma o, çox az tirajda nəşr olunurdu. Moda jurnalları ancaq XVI Lüdoviqin hakimiyyət illərinin sonlarında, daha doğrusu Böyük Fransa inqilabı zamanı tez satılmağa başlamışdı. Kuklanın özünün bütöv bir qarderobu, parfumeriya və aksessuarlar olan sandıqcaları vardı. Pandoralar 1860-cı illərə qədər mövcud olmuş və bundan sonra onları müasir manekenlər əvəz etmiş, moda jurnalları isə adi vətəndaşlar üçün də ələ keçilən olmuşdur. Pandora gəmilərdə, arabalarda, qayıqlarda bütüb avropa ölkələrini gəzmişdir. Buna görə, iki cür Pandora kuklası var idi: Böyük Pandora rəsmi geyindirilmiş və həmin dövrdə modada hakimlik edən; Balaca Pandora isə səhərlər geyinilən ev geyimini nümayiş etdirirdi.

Həmidə Candubi (ərəb. حميدة جندوبي‎) (22 sentyabr 1949, Tunis – 10 sentyabr 1977, Marsel Penitensiar mərkəzi[d]) — Qərbi Avropada edam edilən sonuncu şəxs və Qərb ölkələrində başı kəsilərək edam edilən sonuncu şəxs. Tunisli mühacir olan Candubi 21 yaşlı Elizabet Buketə işgəncə verməkdə və onu öldürməkdə təqsirli bilinib. O, 1977-ci il sentyabrın 9-da prezident Valeri Jiskard d'Estenqə əfv edilməsi barədə xahişi rədd edildikdən sonra xahişi mənfi cavab aldıqdan az sonra gilyotinlə edam edilib. 1981-ci ildə Fransua Mitteran prezident seçildikdən sonra Fransada ölüm hökmü ləğv edildi.