Поиск по словарям.

Xətt — iki nöqtə arasında məsafə; bir-biri ilə zəncirvari bağlı olan obyektlər. Xətt (riyaziyyat) — iki nöqtə arasında məsafə (düz; əyri). Trend xətti — qrafikada inkişafı göstərən düz xətt. Bollincer xətti — fond bazarlarının texniki analiz aləti. Apsi xətti (göy mexanikası) — orbitin perimərkəzi ilə apomərkəzini birləşdirən xətt. Langer xətti (anatomia) — insan dərisinin dartılma xətti. "Horizont xətti" — 1992-ci ildə fransız filosofu Jak Attali tərəfindən yazılmış tarixi traktakt. Yönəltmə xətti — (ing.guideline, ru. направляющая линия) – masaüstü nəşriyyat sistemlərində və kompüter qrafikasında: üfüqi və ya şaquli yönəldici; ekranda səhifəkənarı boşluqların, sütunlar arasındakı aralıqların və səhifələmə şablonunun başqa elementlərinin yerini göstərən və çap olunmayan nöqtəli xətt. Elektrik ötürücü xətti — elektrik enerjisini nəql etmə texniki xətti.

Qətl — kimisə həyatdan məhrum etmə . Demək olar ki, həmişə və dünyanın bütün mədəniyyətlərində bu, mənəvi cəhətdən pislənən və qanunla cəzalandırılan bir hərəkət, cinayətdir. Ədli tibbdə qətl zorakı ölüm növlərindən biri hesab olunur . Geniş mənada qətl bir ölüm növü kimi insan həyatına qəsdən və ehtiyatsızlıqla ölümə səbəb olan müxtəlif hücumları əhatə edir . Müasir cinayət hüququnda qətl daha dar bir şərhdən irəli gəlir: yalnız başqa bir insanın qəsdən ölümünə səbəb olma kimi başa düşür. Qətl törədən şəxs qatil, cani, cinayətkar və s. adlandırılır. Ölüm cəzasının özü adam öldürmədir, lakin dövlət tərəfindən qanuniləşdirilmiş və məhkəmənin yekun hökmü və ya (tarixi olaraq) digər dövlət və ya hərbi hakimiyyət orqanlarının qərarı ilə həyata keçirilən cəza kimi tətbiq edilir.

Düz xətt — həndəsənin əsas elementlərindən biridir. Həndəsənin sistematik təsviri zamanı düz xətt yalnız birbaşa olmayan şəkildə aksiomalarla təsbit edilir. Düz xəttin aşağıdakı xassələri vardır: İki üst-üstə düşməyən nöqtədən yalnız bir düz xətt keçirmək olar. Müstəvi üzərində üst-üstə düşməyən iki düz xətt ya bir nöqtədə kəsişir, ya da paraleldir. Üçölçülü fəzada iki düz xəttin qarşılıqlı vəziyyətini təsvir etmək üçün 4 variant mövcuddur: düz xətlər paraleldirlər; düz xətlər kəsişirlər; düz xətlər perpendikulyardırlar; düz xətlər çarpazdır; Dekart koordinat sistemində düz xətti birdərcəli tənliklə ifadə etmək olur. Müstəvi üzərində iki müxtəlif düz xəttin bir ortaq nöqtəsi olarsa, onda deyirlər ki, bu düz xətlər kəsişir. Bir müstəvi üzərində üst-üstə düşməyən və kəsişməyən düz xətlər paralel düz xətlər adlanır. Fəzada paralel olmayan və kəsişməyən iki düz xətt çarpaz düz xətlər adlanır. OX oxuna perpendikulyar olmayan hər hansı düz xəttin verilməsini fərz edək. Bu düz xəttin absis oxu ilə əmələ gətirdiyi bucaq φ, ordinat oxundan ayırdığı parça O B = b {\displaystyle OB=b} olsun.

Ehtiyatsızlıqdan qətl — bu qətl növü başqa qətllərdən fərqli olaraq məqsədsiz şəkildə həyata keçirilir,yəni başqa qətl hadisələrində cinayətkar hədəf seçdiyi insanı əvvəlcədən öldürəcəyini və ya qarşıya çıxmış maneəni dəf etmək üçün qarşısında olan insanları öldürməyi məqsəd seçir. Bu qətl növündə isə adətən məsuliyyətsizlik və ya ehtiyatsızlıqdan törədilir,yəni bir insan istəmədən qarşısındakı insana odlu və ya soyuq silahla xəsarət yetirərək ölümünə səbəb olur. Cinayət məcəllələrində bu qətlə uyğun "ehtiyatsızlıqdan zərərçəkmiş şəxsin ölmünə səbəb olma" maddəsi vardır.

Kütləvi qətl və ya Qətliam — bir çox insanın tipik olaraq eyni vaxtda və ya nisbətən qısa bir müddətdə və coğrafi yaxınlıqda qətlə yetirilməsidir. FTB kütləvi qətli qətllər arasında "soyutma müddəti" olmayan bir hadisə zamanı dörd və ya daha çox insanın öldürülməsi kimi təyin edir. Kütləvi qətl, ümumiyyətlə, bir və ya daha çox insanın bir neçə nəfəri öldürdüyü tək bir yerdə baş verir. Kütləvi qətl fərdlər və ya təşkilatlar tərəfindən törədilə bilər, bir adam öldürmək isə bir və ya iki şəxs tərəfindən törədilir. Kütləvi qatillər qətllər arasında demək olar ki, heç bir zaman fasiləsi olmayan iki və ya daha çox yerdə öldürən və qurbanların sayı ilə təyin olunmayan qırğın qatillərindən və insanları uzun müddət öldürə biləcək seriyalı qatillərindən fərqlənir.

Xətt gəmisi (ing. battleship, fr. cuirassé, alm. Schlachtschiff‎) — Zirehli artilleriya hərbi gəmisi. Su tutumu 20-dən 64 min tona qədər, uzunluğu 150-dən 263 metrə qədər, 280-dan 460 millimetr ölçülü toplarla təchiz edilir. Gəmi heyəti 1500—2800 nəfərə qədər olur. XX əsrdə düşmən gəmilərini məhv etmək və sahildə quru qoşunlarına kömək etmək üçün istifadə edilirdi. Смит П. Ч. Закат владыки морей.

Cərgə taktikası ya Xətt taktikası - XVII - IX əsrlərdə döyüş aparmaq üçün mövcud olmuş seçilən nəzəri və praktik taktika. Bu zaman sərəncamda olan ordunun ya donanmanın tərkibindəki hərbi qüvvə: canlı qüvvə və hərbi gəmilər bərabər qaydada nizamla cərgələrə sıra ilə düzülür. Cərgə taktikası Avropada XVI əsrin sonlarında XVII əvvəllərində Niderland piyada qoşununda formalaşmışdır. Bu zaman dördbucaqlı sıraları xətti cərgələr əvəzləmişdir. Bu taktiki düzülüşü ilk dəfə olaraq holland Morits van Oranye və onun əmisi oğlanları Vilhelm Lüdviq (Nassau-Dillenburq), VII Yohann (Nassau-Ziegen) orduda tətbiq etmişdir. Bununla Morits van Oranye nizam intizamı saxlamaq, zabit hazırlığının keyfiyyətini artırmaq məqsədi güdürdü. Cərgə taktikası İsveçdə II Qustav Adolfun ordusunda 1618—1648 ci illərdə Otuzillik müharibədə tam olaraq tətbiq olunduqdan sonra bütün Avropa ölkələrində tətbiq olunmağa başlanılmışdır. Bu zaman piyadalar bəzən cəbhə boyu bir və iki sıralı cərgədə bir düz xətt boyunca düzülmüş olurlar. Hərbir xətti cərgələr arasında müvafq miqdarda məsafələr saxlanılırdı ki, top mərmilərinə kütləvi şəkildə tuş gəlməsinlər. Hər cərgədə iki sıranın olması isə muşket atıcılığından irəli gəlirdi ki, Bu zaman öndəki muşket atıcıları atəş açdıqdan sonra silahı doldurmaq üçün və ikinci sıranın atəş açmalarına imkan yaratmaq üçün onları önə buraxırdılar.

Yaşıl xətt aşağıdakı mənalara uyğun gələ bilər: Yaşıl xətt (Kipr) – Şimali Kipr və Cənubi Kipri ayıran bölgəni bildirmək üçün istifadə olunan termin. Yaşıl xətt (Bakı metrosu) – Bakı metrosunun 2-ci xətti.

Çəpəki xətt — Müəllifi göstərilməyən və ya dörddən çox müəllifi olan kitabların (kollektiv monoqrafiyalar və ya dərsliklər) elmi işlərin ədəbiyyat siyahısının tərtibi zamanı istifadə olunur; * Məqalələr toplusundakı və konfrans materiallarındakı mənbənin biblioqrafik təsviri iki hissədən ibarət olur. Onlar bir-birindən bir çəpəki xətlə – "/" ayrılır ki, ondan əvvəl və sonra bir interval qoyulur. Qoşa çəpəki xətt– dissertasiyalarda istifadə olunan mənbələrin biblioqrafik təsvirində istifadə edilən şərti işarədir. Məqalələrin biblioqrafik təsviri iki hissədən ibarət olur: 1.məqalə haqqında məlumat; 2.məqalənin dərc edildiyi nəşr orqanı haqqında məlumat. Bu hissələr bir birindən qoşa cəpəki xətlə – "//" ayrılır ki, ondan əvvəl və sonra bir interval qoyulur. Dördədək müəllifi olan məqalələrdə müəlliflərin hamısının soyadları və inisialları verilir. Azərbaycan və rus dilində olan istinadlarda müəlliflərin hər iki inisialı, Qərbi Avropa dillərində olan mənbələrdə isə adlarının yalnız birinci hərfi göstərilir. R. Əliquliyev, S. Şükürlü, S. Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Bakı, "İnformasiya Texnologiyaları", 2009, 201 s..

İcarəlik xətt (en. leased line) – ümumi rabitə şəbəkəsində özəl istifadə üçün icarəyə götürülmüş telefon kanalı. İcarəlik xətt kommutasiya olunan telefon şəbəkəsinin adi rabitə xəttindən azca daha geniş buraxılış tezlikləri zolağına malikdir və verilənlər kommutasiya avadanlığından istiqamətləndirilmədiyindən siqnalın təhrif olunması minimallaşdırılır. İcarəlik xətt sürətlə işlənir, maneələrdən daha yaxşı qorunur, lakin adi telefon kanalından baha başa gəlir. İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.

/ — Bu işarə "Drop" adlanır. Drop sözü bir çox dillərə tanışdır. Drop işarəsinə (/) asan dildə desək "Əyri xətt"-də deyə bilərik. Bu işarə əsasən vebdə istifadə olunur.

Sinan ibn Ənəs Nəxai (ərəb. سنان بن أنس‎; VII əsr, Kufə – 686, Kufə) — Kərbəla döyüşünün iştirakçısı. Bəzi mənbələrə görə, o, Kərbəla döyüşündə İmam Hüseynin başını kəsmişdir. Azərbaycanda Aşura günü zamanı tətbiq olunan "qətl sındı" ritualı əslində "qatil Sinan" deməkdir. Atasının adı Əbu Əmr, babası Ənəsdir. O, babasının adı ilə tanınırdı. Sinan Kufədə anadan olmuşdu. Onun doğum tarixi məlum deyil. İbn Əbi Hədid İbn Hilal Səqəfiyə istinadən qeyd etmişdir ki, İmam Əlinin xilafəti dövründə Sinan uşaq yaşlarında idi və Əli onun "Allahın rəsulunun oğlunu" öldürəcəyini proqnozlaşdırmışdı. Bəzi tarix kitablarına görə Sinan "dəlicəsinə vuruşan döyüşçü" və şair idi.

Doqquzpunktlu xətt, "U" formalı xətt və ya doqquztireli xəritə — Çinin Cənubi Çin dənizindəki ərazi iddialarını müəyyən etmək üçün istifadə etdiyi xətt. Bunlar Vyetnam və Tayvanın iddia etdiyi Parasel adaları, mülkiyyət hüququ Filippin, Çin, Bruney, Malayziya, Tayvan, Vyetnam və digərləri tərəfindən mübahisə mövzusu olan Spratli adalarıdır. Bəzi yerlər Çin, Tayvan və Vyetnam tərəfindən meliorasiyaya məruz qalmışdır. "Doqquzpunktlu xətt" xəritəsi 1947-ci ildə Çinin milliyyətçi hökuməti tərəfindən təqdim edilmişdir. Vyetnamda "Đường lưỡi bò" – "inək dili xəritəsi" və ya "inək dili yolu" kimi də tanınır. Çin mənbələrinə görə, bu xətt ilk dəfə 1948-ci ilin fevralında Çində özəl nəşrlərdə dərc edilmiş xəritələrdə onbirpunktlu xəttdən ibarət "U" formalı xətt kimi meydana çıxmışdı. Bununla belə, Çin hökumətinin Batlonqvi adasını və ona bitişik su ərazilərini Vyetnama vermək qərarına əsasən, 1953-cü ildə ÇXR baş naziri Çjou Enlayın göstərişi ilə dəyişikliklər edilmiş, nəticədə indiki "doqquzpunktlu xətt" ortaya çıxmışdır. Bu xətt Cənubi Çin dənizinin sularında materik Çinindən və Haynan adasından Malayziya və Bruney sahillərinə qədər demək olar ki, ekvatorda Çin maraqları zonasını müəyyən edir. Antonio T. Carpio. "Historical Facts, Historical Lies, and Historical Rights in the West Philippine Sea" (PDF).

Məhkəmədənkənar qətl — hüquqi orqanın və ya məhkəmənin icazəsi olmadan verilmiş fiziki cəzaya verilən ad. Ümumiyyətlə, onu təhlükəli dağıdıcı təsirdən xilas olmaq istəyən dövlət orqanı həyata keçirə bilər. Məhkəmədənkənar qətl anlayışının bir izahı budur ki, hökumətlər lazım gəldikdə tətbiq etməli olduqları öz qanunlarına əməl edə bilməzlər. Qeyri-hökumət və ya qeyri-dövlət elementləri də müxtəlif üsullarla məhkəmədənkənar qətlə müraciət edə bilər, lakin ümumiyyətlə bu hərəkətlər sui-qəsd və qətl kimi təsnif edilir. Bütün dünyada ölüm hökmü tədricən ləğv edilsə də, hökumətin idarəçilik qabiliyyətini təhdid edən şəxslər və ya qruplar (nisbətən sakit vaxtlarda hətta bəzən sadəcə "arzuolunmaz" şəxslər) bəzi rejimlər və onların tərəfdarları tərəfindən məhkəmədənkənar qətlə məruz qala bilərlər. Xalq üsyanına səbəb olmamaq və dövlətin beynəlxalq tənqidini utandırmamaq üçün bu cür qətllər, adətən, bacarıqlı dövlət məxfi təşkilatları tərəfindən çox tez həyata keçirilir. Məhkəmədənkənar qətl, ölüm dəstələrindən istifadə edən totalitar və digər zülm rejimlərinin tipik elementi kimi təsvir edilsə də, demokratik ölkələrin də bəzi hallarda məhkəməsiz edamdan istifadə etdiyi müşahidə edilmişdir. Bəzi hallarda məhkəmədənkənar qətllər dövlətin hər hansı bir orqanı və bu orqanın üzvləri tərəfindən əvvəlcədən planlaşdırılmış və məxfi şəkildə həyata keçirilir və dövlətin digər sektorlarına belə məlumat verilmir. Dövlətin digər sektorları situasiyadan asılı olaraq bəzən susur və bu cür məhkəməsiz qətlləri təsdiqləyə, bəzən də birbaşa onlara qarşı çıxa bilər. Mühakimə olmadan qətllər daha çox müharibə, təbii fəlakət, sosial çöküş və ya qurulmuş cinayət ədaləti sistemi olmadığı zaman baş verə bilər.

Qətl (ing. The Killing) Stenli Kubrikin rejissoru olduğu 1956-cı il istehsalı Amerikan filmidir. Filmin ssenarisi Lionel Vaytın "Clean Break" romanı əsasında Kubrik və Cim Tomson tərəfindən yazılmışdır. Filmdə Sterlinq Hayden, Kolin Qrey və Vins Edvards rol alıblar.

Qətl günü (roman) — Yusif Səmədoğlunın müəllifi olduğu tarixi, psixoloji roman.

Sifarişli qətl — adətən böyük məbləğdə pul müqabilində həyata keçir. Cəmiyyət varlandıqca cinayətkarlığa qarşı mübarizə güclənmirsə, ayrı-ayrı şəxslər öz rəqibləri ilə məhz bu yolla hesablaşır.

Sınıq xətt A1A2, A2A3, ..., An-1An parçalarından ibarət olan A1A2...An fiquru adlanır. Belə ki, ixtiyari k ∈ {2, 3, ..., n-1} üçün Ak-1Ak və AkAk+1 parçaları, eləcə də A1 və An üst-üstə düşdükdə A1A2 və An-1An parçaları bir düz xətt üzərində olmasınlar. A1, A2, ..., An nöqtələri sınıq xəttin təpə nöqtələri, A1A2, A2A3, ..., An-1An parçaları isə sınıq xəttin tərəfləri adlanır. Sınıq xəttin birinci və sonuncu təpə nöqtələri üst-üstə düşərsə, o qapalı sınıq xətt adlanır. Sınıq xəttin tərəfləri bir-birini kəsə bilər.

Düz xətt parçası – düz xəttin üst-üstə düşməyən 2 nöqtəsi və bu nöqtələr arasında qalan hissəsi adlanır. İki A {\displaystyle \;A} və B {\displaystyle \;B} nöqtələrini birləşdirən düz xətt parçası ya [ A ; B ] {\displaystyle [\;A;\;B]} , yaxud A B {\displaystyle \;A\;B} kimi işarə olunur. A {\displaystyle \;A} və B {\displaystyle \;B} nöqtələri A B {\displaystyle \;A\;B} düz xətt parçasının uc nöqtələri, onlar arasındakı nöqtələr isə daxili nöqtələri adlanır. A B {\displaystyle \;A\;B} düz xətt parçasının uc nöqtələri arasındakı məsafə onun uzunluğu adlanır və | A B | {\displaystyle \;|AB|} kimi işarə olunur. Düz xətt üzərində n sayda nöqtə olduqda həmin düz xətt üzərində parçaların sayı (N) kimi işarə olunur.

Xətt gəmisi (ing. ship-of-the-line, fr. navire de ligne) — üçdorlu və üçqatlı top sıralı yelkən sinifli, ağacdan hazırlanmış gəmi. Xətt gəmisi 500-5500 ton su sıxışdırma qabiliyyətli göyərtəsində 30—50 dən 135-ə qədər top yerləşən, 300-500 nəfərlik heyətə malik, XVII əsrlərdən tikilməyə başlanılmış 1860-cı illərədək dəniz döyüşlərində cinah taktikası məqsədilə istifadə olunan hərbi gəmi.

Yaşıl Xətt — Kiprdə iki ayrı dövləti Kipr Rum Administrasiyasından və Şimali Kipr Türk Respublikasından (de-fakto) ayıran bölgəni göstərmək üçün istifadə olunur. İlk dəfə 1964-cü ildə o vaxt BMT "sülhməramlı qüvvələri" komandiri Peter Young tərəfindən təqdim edilmişdir. Qüvvələrini Nikosiyanın müxtəlif bölgələrinə paylayan General Young, xəritədə yaşıl qələm ilə bir xətt çəkir, sonradan "Yaşıl xətt" adlandırılacaq. "Yaşıl xətt"in mövcud sərhədləri 1974-cü ildəki Kipr Sülh Hərəkatı ilə təyin olundu.

Böyük dairəvi xətt (rus. Большая кольцевая линия) Moskva Metropoliteninin 11-ci (xronoloji ardıcıllıqla onuncu) və dünyanın ən uzun metro xəttidir. Xəttin birinci hissəsi 26 fevral 2018-ci ildə açılıb. Son 9 stansiya isə 1 mart 2023-cü ildə sərnişinlərin istifadəsinə verildi. Xəttin ümumi uzunluğu 57.5 kilometrdir və 31 stansiyadan ibarətdir. Xəttin beş stansiyasında 5G texnologiyası sınaqdan keçirilir.Xətt sxemdə firuzəyi(ru)(bəzən qara) rəng ilə işarə olunur. Xəttin uzunluğu 58,5 kilometrdir, lakin bəzi mənbələrdə 70 kilomterdən artıq olduğu qeyd olunur. Xəttdə 252 eskalator fəaliyyət göstərir. Sayca ən çox (17) eskalator Peçatniki (rus. Печатники) stansiyasında yerləşir.

Bənövşəyi xətt —1914-cü ilin martında Britaniya ilə Osmanlı imperiyaları arasında razılaşdırılmış sərhəd xətti. 1913-cü il İngiltərə–Osmanlı Konvensiyasında razılaşdırılan Mavi xəttin dayandırılmasından başlayaraq Osmanlının Yəmən vilayəti ilə Britaniyanın Ədən protektoratı arasındakı sərhədə qədər uzanmışdır. Mavi xətt ilə birlikdə Bənövşəyi xətt Ərəbistan yarımadasını iki yerə bölmüşdür. Anscombe, Frederick F. The Ottoman Gulf: the creation of Kuwait, Saudi Arabia, and Qatar New York: Columbia University Press, 1997. Kelly, J. B. Eastern Arabian Frontiers New York: Frederick A Praeger, 1964. Kelly, J. B. Sovereignty and Jurisdiction in Eastern Arabia International Affairs (Royal Institute of International Affairs) 34.4 (1958): 16-24. Hurewitz, J. C., ed. The Middle East and North Africa in World Politics: A Documentary Record, 2nd edn. Vol. 1: European Expansion, 1535-1914.

Xətt-i humayun və yaxud da yazılı əmrlər, (Osmanlı dilində: خط همايون) Osmanlı sultanlarının mühüm məsələlər haqqında şəxsən özlərinin yazdıqları və ya qeydlər apardıqları fərmanlara verilən ümumi addır. Osmanlı dövlətinin dövlət strukturunda ən mühüm yazılı əmrlər hesab olunan xətt-i humayunlar (yazılı əmrlər) Osmanlı sülaləsinin simvolu sayılan qırmızı rəngli çantalarda daşınar, üç dəfə öpülərək başa qoyulduqdan sonra açılaraq oxunardı. Bu fərmanlar Osmanlı sultanları tərəfindən şəxsən yazılmış olsalarda, lakin onların saray məmuru tərəfindən surəti köçürülmüş olan bir nüsxəsi də olurdu. Onlar əsasən sultana, baş vəzir və ya Osmanlı dövlətinin başqa yüksək rütbəli məmuru tərəfindən verilmiş bir sənədə cavab olaraq yazılırdılar. Məhz buna görə də, bir ərizənin, məktubun təsdiq edilməsi və ya rədd edilməsi, hesabatın təsdiq edilməsi, sorğuya icazənin verilməsi, verilmiş fərmanla bağlı yaranmış hər hansısa bir məsələyə aydınlıq gətirilməsi və bu kimi digər dövlət sənədlərinə cavab olaraq yazılırdılar. Xətt-i Humayunlar bəzən mövcud bir sənədə cavab olaraq deyil, sıfırdan da yaradıla bilərdilər. Osmanlı imperiyasını modernləşdirməyi hədəfləyən Tənzimat islahatından (1839) sonra rutin tipli xətt-i humayunlar sultanın şifahi cavabının sənəddə qeyd edildiyi vəsiyyət-i səniyye tətbiqi ilə əvəz olunmağa başlanmışdır. İstanbulda yerləşən Osmanlı arxivlərində təxminən 100.000 belə sənəd mövcuddur. Ən məşhur xətt-i humayunlar arasında Tənzimat Fərmanı (1839) və İslahat Fərmanı (1856) yer alır. “Xətt-i humayun” ifadəsi bəzən ədəbi mənada, yəni Osmanlı sultanı tərəfindən şəxsən yazılmış olan sənəd mənasında da işlənə bilər.

Gecə yarısı qətl — İsa Nəcəfovun Afiyəddin Cəlilov və Şəmsi Rəhimovun qətlinə və 1994–1995-ci il hadisələrinə həsr olunmuş povesti. Kitabın təqdimat mərasimi 2002-ci il iyulun 9-da "Gülüstan" sarayında keçirilmişdir. Sənədli faktlar əsasında siyasi detektiv janrında yazılmış kitab iki görkəmli dövlət xadiminin – respublika Ali Sovetinin sədr müavini Afiyəddin Cəlilovun və Prezidentin yanında Xüsusi İdarənin rəisi Şəmsi Rəhimovun qətlə yetirilməsindən, habelə DİN-in xüsusi təyinatlı polis dəstəsinin Baş Prokurorluğa basqınından, 1994-cü ilin oktyabrı və 1995-ci ilin martındakı dövlət çevrilişi cəhdlərindən bəhs edir. Bir anın həqiqəti (film, 2003) Mehri Hüseynova. "Gecə yarısı qətl "Nağıllar Evi"nin məhsuludur" ( (az.)). azadliq.info. 2011-08-16. 2015-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-17.

Gent — Belçika şəhəri. Bu şəhər orta əsrlərdə paltar ticarət mərkəzi və Parisdən sonra ən böyük Avropa şəhəri olmuşdur. Bu gün bu qədim şəhərin Müqəddəs Bavo Baş Kilsəsi, Qraflıqlar Qəsri daxil olmaqla tarixi binaları mövcuddur.

Aşağı Güləver — Gürcüstan Respublikasının Bolnisi rayonunda kənd. Yuxarı Güləverdə ilk məktəb 1930-cu ildə yaradılıb. Hazırda Yuxarı Güləverdə bir baza məktəbi, Aşağı Güləverdə bir orta məktəb var. Güləver kəndi Gədi çayının sol sahilində, rayon mərkəzindən 17 km qərbdə, dəniz səviyyəsindən 810 m hündürlükdə yerləşir. Bulqarların Qıpçaq tirəsi Kollarla, Alban tayfası Kellərlə, Qıpçaq-Qarapapaqlar içindəki Kul tayfası ilə bağlılığını düşünmək mümkündür. Kənd iki yerə bölünür: Yuxarı Güləver (Cipor) və Aşağı Güləver (Gədi-Qeta). 1870-ci ildə Yuxarı Güləverdə 7 ailədə 47 nəfər, Aşağı Güləverdə 7 ailədə 47 nəfər, 1918-ci ildə Yuxarı Güləverdə 155 nəfər, Aşağı Güləverdə 218 nəfər, 1926-cı ildə Yuxarı Güləverdə 39 ailədə 231 nəfər, Aşağı Güləverdə 28 ailədə 153 nəfər, 2002-ci ildə Yuxarı Güləverdə 117 ailədə 522 nəfər, Aşağı Güləverdə 173 ailədə 698 nəfər, 2006-cı ildə Yuxarı Güləverdə 117 ailədə 500 nəfər, Aşağı Güləverdə 150 ailədə 781 nəfər.

Getto (it. ghetto) — orta əsrlərdə Avropada, habelə bəzi ölkələrdə: müəyyən dini və irqi qrupa mənsub adamların məcburən yaşamaları üçün ayrılmış şəhər rayonu məhəlləsi. Gettolar müasir dövrdə adətən böyük şəhərin kənarında yerləşən və yoxsulların, qaçqınların, çox vaxt keçmiş müstəmləkələrin və geriyə qalmış ölkələrdən gəlmiş immiqrantların məskunlaşdığı rayonlardır. Gettolarda cinayətkarlıq bir neçə dəfə orta göstəricilərdən artıq olur. Siyasi böhranlar vaxtı gettolar üsyan yuvalarına çevrilir.

Qetit — oksid və hidroksid metallar qrupundan olan mineral. Düsturu — FeOOH. Kimyəvi tərkibi Fe2O3=90% H2O = 10% Ng=2,415 np=2 Ng-Np=0,06 Rentgenoqrafik d\n reflekslər üzrə müəyyən edilir: 4,15+4,16A;2,67A, 2,43A,3,43A və s. Xüsusi çəkisi 4,3 Rütubətli tropiklərin — lateritlərin və başqa torpaqların xarakterik mineralıdır. Aşınma, torpaqəmələgəlmənin daha dayanıqlı məhsullarından biridir. Al və Ti mineral oksidlərlə bərabər həmişəyaşıl meşə torpaqlarının yuxarı horizontlarında nisbətən toplanma qabiliyyətinə malikdir.

Azərbaycan Dövlət Milli Gənc Tamaşaçılar Teatrı — XX əsrin 20-ci illərində yaranmış Azərbaycan teatrı. GTT özfəaliyyət uçaq dram dərnəklərinin əsasında yaranmışdır. Xəzər dənizçiliyi klubunun nəzdindəki 40 saylı pioner dəstəsinin dərnəyinin fəaliyyətini genişləndimək məqsədilə şəhər komsomol komitəsi yanında uşaqlardan ibarət dram dərnəyi təşkil olundu. 14 yaşlı Ağadadaş Qurbanov dərnəyə rejissor təyin olundu. 1927-ci il mart ayının 15-də Bakıda Lətif Kərimlinin "Fırtına" tamaşası 14 yaşlı Ağadadaş Qurbanovun quruluşunda göstərildi. Bu tamaşa 1927-ci il mayın 31-də Əli Bayramov adına qadınlar klubunda keçirilən Azərbaycan LKGİ-nin VIII qurultayı nümayəndələrinə göstərildi. Nümayəndələr Bakıda Uşaq teatrı yaratmaq haqqında Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığı qarşısında məsələ qaldırdı. 1928-ci il oktyabrın 5-də Azərbaycan XMK-nın qərarı ilə Bakı Uşaq Teatrı rəsmi fəaliyyətə başladı. 1928-ci il noyabr ayının 6-da N. Smirnov və S. Şerbakovun "Beş nəfər" adlı tamaşası ilə rus bölməsi, 1930-cu il yanvar ayının 30-da N. İvanterin "Qırmızı qalstuk əleyhinə" tamaşası ilə Azərbaycan bölməsi fəaliyyətə başladı. Ilk milli uşaq dramaturgiyası – A. Şaiqin "Xasay", "Eloğlu", "Fitnə", Mirmehdi Seyidzadənin "Qızılquş", "Nərgiz", Əyyub Abbasovun "Azad", "Məlikməmməd" tamaşaları ilə yaranmışdır.

Bett Deyvis (ing. Bette Davis, Betti Deyvis, tam adı Rut Elizabet Deyvis, ing. Ruth Elizabeth Davis; 5 aprel 1908[…], Louell[d], Massaçusets – 6 oktyabr 1989[…], Nöyi-sür-Sen, Fransa) — amerikalı aktrisadır.

KAA Gent (Koninklijke Atletiek Associatie Gent) – Şərqi Flandriyanın Gent şəhərində yerləşən Belçikanın futbol klubudur. Gent futbol komandası idman klubu daxilində ən tanınmış bölmədir və 1989-90 mövsümündən bəri Belçikanın Birinci A Diviziyasında oynayır. Dörd Belçika Kuboku qələbəsinə əlavə olaraq, 2014-15-ci illərdə klub bir dəfə milli liqanın qalibi oldu. Gent, 1920-ci ildən 2013-cü ildə Gelamko Arenaya köçənə kimi ev oyunlarını Gentbraq şəhərindəki Jül Ottenstadionda keçirib. Onların komanda rəngləri mavi və ağdır. Baş sponsor VDK Bank maliyyə təşkilatıdır. Klubun futbol bölməsi 1900-cü ildə açıldı. Klubun ləqəbi “De Buffalo”-dur, bu termin ilk dəfə 20-ci əsrin əvvəllərində Buffalo Bill və onun Vəhşi Qərb sirkinin şəhərə səfərindən sonra meydana çıxmışdır. Gent 1913-14 və 1928-29-cu illər arasında Belçika futbolunda ən yüksək səviyyədə olan ilk uğurunu, 1936-37-dən 1966-67-ci ilə qədər isə ikinci uğurlarını qazandı. 1970 və 1980-ci illərdə klub 1989-cu ildə ən yüksək səviyyəyə qayıdışa qədər birinci və ikinci bölmələr arasında bir neçə yüksəliş və aşağı liqalara enmə halları yaşadı.

Gent Universiteti (nid. Universiteit Gent – UGent) — Belçikanın Gent şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi; Universitetin əsası 1817-ci ildə Kral Villiam tərəfindən qoyulmuşdur. Gent Universitetinin 41 000 tələbəsi və 9000 işçisi var. Hazırda universitetdə 11 fakültə və 117 fakültə şöbəsi fəaliyyət göstərir: İncəsənət və Fəlsəfə fakültəsi; Hüquq fakültəsi; Elmi fakültə; Tibb və Sağlamlıq Elmləri fakültəsi; Mühəndislik və Memarlıq fakültəsi; İqtisadiyyat və Biznesin İdarəsi fakültəsi; Baytarlıq fakültəsi; Psixologiya və Təhsil Elmləri fakültəsi; Bioloji elmlərin idarə edilməsi Fakültəsi; Əczaçılıq fakültəsi; Sosial və Siyasi Elmlər fakültəsi. Bundan başqa 117 fakültə şöbəsi fəaliyyət göstərir ki, onlar elmi sahələrin hər birində 230-dan artıq yüksək keyfiyyətli kurslar təklif edir. Universitet bir çox görkəmli alimlər yetişdirib ki, onlardan da Kornille Heymans, Leo Bikeland, Josef Guislain, Valter Feirs, Marc Van Montaq, Peter Piot və digərləri Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

Getty Images — ABŞ foto agentliyi. Agentliyi 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir və hazırda dünyada ən böyük foto arxivinə malik agentliklərdəndir.

Het mədəniyyəti — e.ə. 18-12-ci əsrlərdə Kiçik Asiyada mövcud olan Het adlı qədim dövlətin mədəniyyətidir. Bu e.ə. 20-19-cu əsrlərdə hetlər, hattilər və etnik qrupların təmsil olunduğu şəhər dövlətlərinin (Kanes, Xattusa və s.) birləşməsi nəticəsində yaranmışdır. E.ə. təqribən XVIII əsrdə Kuşşara padşahı Anitta Anadolunun bəzi vilayətlərini birləşdirmiş, e.ə. 17-ci əsrin əvvəllərində isə digər Het sülaləsinin əsasını qoyan Labarna Het dövlətinin ərazisini daha da genişləndirmişdir. Het mədəniyyətində əsasən hatt ənənələri üstünlük təşkil edir. Şumer-Akkad mədəniyyətinin bəzi cəhətləri də Het mədəniyyətində öz əksini tapmışdır. Akkad sülaləsinin ən görkəmli nümayəndələri olan Sarqon (2316-2261) və Naram-Suen (2236-2200) ilə bağlı rəvayətlər Het ədəbiyyatında da öz əksini tapmışdır.

Metyu Basbi (26 may 1909, Belshill[d] – 20 yanvar 1994, Mançester) — Şotlandiya futbolçusu və meneceri. O, 1945-1969-cu illərdə və 1970-71 mövsümünün ikinci yarısında "Mançester Yunayted"i idarə etmişdir. Müharibəyə qədərki illərdə "Mançester Siti" və "Liverpul" komandalarında oynayıb. "Mançester Yunayted" klubunun meneceri vəzifəsində daha çox məşhur olub. Burada 25 il çalışıb. Basbinin rəhbərliyi altında "Mançester Yunayted" komandası beş dəfə İngiltərə çempionu olmuş, iki dəfə İngiltərə Kubokunu və bir dəfə UEFA Çempionlar Kubokunu qazanmışdır.

Mətə-mətə - Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər fəsillərdə əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir. Bəzən bu oyunu "Mətə qorudu"də adlandırırlar. Bir neçə uşaq bir yerə cəm olub sanama üsulu ilə "işçi" seçirlər. İşçi seçildikdən sonra düzəngah bir yerdə 15-20 sm dərinlikdə, 12-18 sm diametirlikdə mətə (çala) qazılır. Mətənin ətrafında mətədən 1 metr radiusda dairə cızılır. Çəkilmiş cızıq üzərində oyunçuların (işçidən başqa) sayına uyğun bir-birindən eyni məsafədə aralı, diametri 25 sm olan dairələr cızılır. Mətədən ən azı 3-4 metr aralıda isə işçi üçün diametri 25 sm-lik dairə cızılır. Oyunçuların (işçidən başqa) sayına uyğun bir ucu əyri dəyənək və işçi üçün 5-7 sm uzunluğunda çilik (taxta və ya ağac parçası) düzəldilir. Bundan sonra oyun başlayır. Oyunçular ağaclarını götürüb mətə ətrafında öz yerlərini (cızılmış dairəyə bir ayağnı qoymaq) tutur.