Mətə-mətə

Mətə-mətə - Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər fəsillərdə əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir.

Bəzən bu oyunu "Mətə qorudu"də adlandırırlar.

Bir neçə uşaq bir yerə cəm olub sanama üsulu ilə "işçi" seçirlər.

İşçi seçildikdən sonra düzəngah bir yerdə 15-20 sm dərinlikdə, 12-18 sm diametirlikdə mətə (çala) qazılır. Mətənin ətrafında mətədən 1 metr radiusda dairə cızılır. Çəkilmiş cızıq üzərində oyunçuların (işçidən başqa) sayına uyğun bir-birindən eyni məsafədə aralı, diametri 25 sm olan dairələr cızılır. Mətədən ən azı 3-4 metr aralıda isə işçi üçün diametri 25 sm-lik dairə cızılır. Oyunçuların (işçidən başqa) sayına uyğun bir ucu əyri dəyənək və işçi üçün 5-7 sm uzunluğunda çilik (taxta və ya ağac parçası) düzəldilir. Bundan sonra oyun başlayır.

Oyunçular ağaclarını götürüb mətə ətrafında öz yerlərini (cızılmış dairəyə bir ayağnı qoymaq) tutur. İşçi isə mətədən 3–4 m aralıda cızılmış dairədə dayanaraq çiliyi mətəyə tullayır. O, çalışmalıdır ki, çilik mətəyə düşsün. Oyunçular isə mətəni qorumalı, çiliyi dəyənəklə mətədən uzaqlaşdırmalıdırlar. Əgər işçi çiliyi mətəyə salarsa oyun bitmiş sayılır və oyun yenidən başlanır.