Поиск по словарям.

Aliya (termin)

Qoliya (serb-kiril Голија) ― Serbiyanın cənub-qərbində, İvanitsa və Novi-Pazar şəhərləri arasında yerləşən dağ. Qoliya Dinar dağ silsiləsinin bir hissəsidir. Dağ əhəmiyyətli biomüxtəlifliyə malik meşələr ilə örtülmüşdür. Dağda Serbiyada ilk UNESCO- MAB qeydiyyatından keçmiş biosfer qoruğu olan Qoliya-Studenitsa biosfer qoruğu yerləşir. Ərazi həm də bir neçə tarixi abidə və monastıra sahib kiçik xizək kurortudur. Dağın ən yüksək zirvəsi 1 833 metr hündürlüyündəki Jankov kamendir. == Coğrafiya == Qoliya cənubda Novi-Pazar və Raşka, şimalda isə İvanitsa olmaqla şimal-cənub istiqamətində S şəklində uzanır. Dağ təxminən 750 km² ərazini əhatə edir. Dağın zirvələrindən Qoliyanın meşələri və otlaqları, eləcə də yaxınlıqdakı Kopaonik, Komovi və Prokletie dağlarının zirvələri görünür. Moravitsa və Studenitsa çayları başlanğıcını Qoliyadan götürür.

Aliya Mustafina (tat.: Алия Фəphəт kызы Мостафина; d. 30 sentyabr 1994, Moskva, Rusiya) — Rusiyalı idman gimnastı. Aliya Mustafina 2012 London və 2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadasında müxtəlif hündürlükdə qollarda qızıl medal qazanıb. Aliya Mustafina həm də üç dəfə Dünya çempionu, beş dəfə Avropa çempionu və 2015-ci ildə Bakıda, I Avropa Oyunlarının üç qat qızıl medalçısı olub (komanda, çoxnövçülük və müxtəlif hündürlükdə qollarda). Aliya Mustafina 2012-ci ildə "Dostluq" ordeninə, 2016-cı ildə isə "Şərəf" ordeninə layiq görülüb. == Həyatı == === Ailəsi === Aliya Mustafinanın atası Fərhad Mustafin, 1976 Monreal Olimpiadasının yunan-roma güləşi üzrə bürünc medalçısıdır. Anası Yelena Mustafina (Kuznetsova) isə fizika müəlliməsidir. Aliya Mustafina bacısı Nailə Mustafinada idman gimnastıdır və Rusiyanın idman ustasıdır, amma o, ciddi zədə aldığdan sonra pəşəkar karyerasını başa vurdu və həvəskar yarışlarda çıxış etdi. Aliya Mustafinanın ana nəslindən nənəsi və babası əslən Moskva vilayətinin Yeqorovsk rayonunun, Volkova kəndindəndir. Ata nəslindən nənəsi və babası isə Nijeqorod vilayətinin Krasnooktyabrsk rayonunun, Rıbuşkino kəndindəndir.

Aliya Nazarbayeva (qaz. Älïya Nursultanqızı Nazarbayeva; 3 fevral 1980, Almatı) — Qazaxıstan Respublikasının ictimai xadimi. Qazaxıstanın ilk prezidenti Nursultan Nazarbayevin kiçik qızı. Qazaxıstan Respublikasının ədəbiyyat və incəsənət sahəsində Dövlət Mükafatı laureatı (2018). == Bioqrafiyası == === Təhsil === Alma-Atadakı K. Bayseitov adına Respublika Musiqi Məktəbini bitirib. İngiltərənin Londondakı Riçmond Universitetinin Beynəlxalq Münasibətlər Fakültəsində və ABŞ-nin Corc Vaşinqton Universitetinin Beynəlxalq Münasibətlər Fakültəsində oxuyub. 2001-ci ildə Qazaxıstan Dövlət Hüquq Akademiyasının hüquq fakültəsini hüquqşünaslıq ixtisası ilə bitirib. 2016-cı ildə Qazaxıstan Milli Universitetinin Dövlət Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə . Əl-Farabi iqtisadiyyat magistri dərəcəsini alır. Rus və ingilis dillərində sərbəst danışır.

Aliya İzzetbeqoviç (bosn. Alija Izetbegović; 8 avqust 1925[…], Şamats, Yuqoslaviya krallığı – 19 oktyabr 2003, Sarayevo, Bosniya və Herseqovina) — Bosniyalı siyasətçi və Bosniya və Herseqovinanın ilk prezidenti (1990–1996) və Prezident Şurasının üzvü (1996–2000). == Həyatı == Atası bosniyalı, anası türk olan Aliya 1925-ci il 8 avqustda Samaçda dünyaya gəlib, 1927-ci ildə ailəsi ilə birlikdə Sarayevoya köçmüşdür. Aliya İzzetbeqoviç gənc yaşlarından etibarən siyasətlə məşğul idi. Hələ 16 yaşında olarkən "Gənc müsəlmanlar" təşkilatının üzvü olmuş, bu səbəbdən İkinci dünya müharibəsindən sonra həbs edilərək,1949-cu ildə beş il azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum edilmişdir. Həbsdən çıxdıqdan sonra hüquq və kənd təsərrüfatı üzrə təhsil almışdır. Bu dövrdə eyni zamanda inşaat şirkətində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. "Gənc müsəlmanlar" təşkilatının verdiyi qərara əsasən dini təhsil almağa başlayan İzzetbeqoviç Yuqoslaviyada nəşr edilən bir çox qəzet və jurnalda və eyni zamanda İslam dünyasının digər yerlərindəki mətbu orqanlarda yazılarını nəşr etdirdi. İzzetbeqoviç 1970-ci ildə bütün dünyada böyük əks-sədaya səbəb olan "İslam Manifesti" əsərini , 1980-ci ildə isə "Şərq və Qərb arasında İslam"ı tamamlamışdır. "İslam Manifesti" kitabına görə 1983-cü ildə həbs edilərək 14 il azadlıqdan məhrum edilsə də, sonradan cəzası əvvəlcə 11, sonra isə 9 ilə qədər azaldılmışdır.

Aliya İzzetbeqoviç (bosn. Alija Izetbegović; 8 avqust 1925[…], Şamats, Yuqoslaviya krallığı – 19 oktyabr 2003, Sarayevo, Bosniya və Herseqovina) — Bosniyalı siyasətçi və Bosniya və Herseqovinanın ilk prezidenti (1990–1996) və Prezident Şurasının üzvü (1996–2000). == Həyatı == Atası bosniyalı, anası türk olan Aliya 1925-ci il 8 avqustda Samaçda dünyaya gəlib, 1927-ci ildə ailəsi ilə birlikdə Sarayevoya köçmüşdür. Aliya İzzetbeqoviç gənc yaşlarından etibarən siyasətlə məşğul idi. Hələ 16 yaşında olarkən "Gənc müsəlmanlar" təşkilatının üzvü olmuş, bu səbəbdən İkinci dünya müharibəsindən sonra həbs edilərək,1949-cu ildə beş il azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum edilmişdir. Həbsdən çıxdıqdan sonra hüquq və kənd təsərrüfatı üzrə təhsil almışdır. Bu dövrdə eyni zamanda inşaat şirkətində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. "Gənc müsəlmanlar" təşkilatının verdiyi qərara əsasən dini təhsil almağa başlayan İzzetbeqoviç Yuqoslaviyada nəşr edilən bir çox qəzet və jurnalda və eyni zamanda İslam dünyasının digər yerlərindəki mətbu orqanlarda yazılarını nəşr etdirdi. İzzetbeqoviç 1970-ci ildə bütün dünyada böyük əks-sədaya səbəb olan "İslam Manifesti" əsərini , 1980-ci ildə isə "Şərq və Qərb arasında İslam"ı tamamlamışdır. "İslam Manifesti" kitabına görə 1983-cü ildə həbs edilərək 14 il azadlıqdan məhrum edilsə də, sonradan cəzası əvvəlcə 11, sonra isə 9 ilə qədər azaldılmışdır.

Eliya Kapitolina (lat. COLONIA ÆLIA CAPITOLINA) — 130-325-ci illər arasında İmperator Adrian tərəfindən 70-ci ildən bəri xaraba qalmış Qüds şəhərinin yerində salınmış Roma koloniyası. == Qurulması == Koloniyanın Roma legionlarının istifadəsi üçün qurulması planlaşdırılmışdı. Bar-Koxba üsyanından sonra Adrian qəzəblənmiş, İudeyanın adını Suriya Fələstin olaraq dəyişərək yəhudilərin şəhərə girişini qadağan etmişdi. == Adı == Qüds şəhərinin adı Eliya Kapitolinaya dəyişdirilmişdi. "Eliya" imperator Adrianın mənsub olduğu Eli adlı plebey ailəsini bildirir, "Kapitolina" isə Yupiter Kapitoli şərəfinə idi. Yupiterin yeni məbədi isə Məbəd dağında yerləşirdi. İslamın ilk illərində şəhərin İliya (ərəb. إلياء‎) adlanmasının səbəbi də budur. == Şəhər planı == Şəhər divarsız idi və X legion tərəfindən mühafizə olunurdu.

Elayca Cordan Vud (ing. Elijah Jordan Wood; 28 yanvar 1981) — ABŞ aktyoru. "Üzüklərin hökmdarı kinotrilogiyasında Frodo Beggins rolunu canlandırmağında dünya şöhrəti qazanmışdır. == Həyatı == Elayca Vud 1981-ci il yanvarın 28-i ABŞ-nin Ayova ştatında anadan olmuşdur. Ailənin üç uşağından ikincisidir. Bacısı Hannah Blessinq Vud da aktrisa kimi tanınır. Uşaq yaşlarında piano dərsləri almışdır.

Eliya Zoqu (alb. Elia Zogu) — Alban aktrisası, müğənnisi və 8 oktyabr 2016-cı ildə evləndiyi Albaniyanın Vəliəhdi II Lekanın həyat yoldaşı. O vaxtdan ona "Albanların Əlahəzrət Vəliəhd Şahzadəsi Eliya" kimi tanınır. == İlk illəri və təhsili == Elia Zəkəriyə 8 fevral 1983-cü ildə Tiranada (Albaniya) Gerqa Zəkəriyə və Yulkanın Muyo ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Permet şəhərindən, anasının ailəsi isə Podqoritsadan (Monteneqro) idi. Daha sonra onlar Albaniyanın şimalındakı Şkoder şəhərinə köçürlər. Eliyanın Amos Muyi Zəkəriyyə adlı kiçik bir qardaşı vardır. Anası məşhur aktrisa, qardaşı isə aktyor və rejissordur. 2002-ci ildə Eliya Tirandakı İordaniya Misia Milli İncəsənət Məktəbini rəssamlıq və ssenarist ixtisasi üzrə bitirib. Sonra o, Parisə köçür, burada universitetdə təhsil alır və Şahzadə Leka ilə tanış olur.

Böyük Vedi (1946-cı ildən Vedi) — Ermənistanda şəhər, Vedi rayonunun mərkəzi. == Etimologiyası == Şəhərin adı ərəb dilindəki Vadi (ərəb. وادي‎) sözündən yaranıb. Toponim fərqləndirici əlamət bildirən böyük və ərəb dilində "iki dağ arasında olan uzun çuxur dərə", "bir çayın axdığı yer, çay yatağı", "çöl, səhra", "sahə", "məkan, yer" mənalarında işlənən vadi sözlərindən əmələ gəlmişdir. Relyeflə bağlı yaranan toponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Yaşayış məntəqəsinin adı erməni dilinə kalka edilərək Medz (böyük) Vedi formasında işlədilir. == Tarixi == Böyük Vedi — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Vedi (Ararat) rayonunda yaşayış məntəqəsi şəhər tipli qəsəbə. Vedi rayonunun mərkəzi. Vedibasar çayının yanında yerləşir.

İliya Vladimiri Abuladze (gürc. ილია აბულაძე; 24 noyabr 1901, Zeda Sakara[d] – 9 oktyabr 1968, Tbilisi) — gürcü tarixçisi, dilçisi və alimi. Filologiya elmləri namizədi (1938), professor (1947) və Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1950) olmuşdur. == Həyatı == 1901-ci ildə Gürcüstanın qərbindəki tarixi İmereti bölgəsindəki Zeda Sakara kəndində doğulmuşdur. Burada ikisinifli məktəbi bitirdikdən sonra 1921-ci ildə Kutaisi Oğlanlar Gimnaziyasını da birinciliklə bitirib universitet həyatına başlamışdır. 1927-ci ildə Tbilisi Dövlət Universitetindən məzun olduqdan zonra 1932-ci ildə akademik fəaliyyətə keçid etmişdi.Qədim gürcü tarixi və erməni-gürcü dilləri arasındakı əlaqələrin tədqiqatçısı olan Abuladze araşdırmaları zamanı 28 sentyabr 1937-ci ildə Matenadaranda Alban əlifbasının yenidən kəşfinə gətirib çıxaracaq 7117 nömrəli əlyazmanın tapması ilə məşhurdur. 1950-ci ildə Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilən alim 1958-ci ildə Gürcüstan Milli Əlyazmalar Mərkəzinin əsasını qoymuşdur. 1938-1968-ci illərdə Tbilisi Dövlət Universitetində professor kimi işləmişdir. 1961-ci ildə Əməkdar Elm İşçisi adını almışdır. 100-dən çox kitabın müəllifidir.

İliya Lupulesku (30 oktyabr 1967) — Yuqoslaviyanı, Müstəqil Komandanı, Serbiya və Monteneqronu və Birləşmiş Ştatları təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == İliya Lupulesku Yuqoslaviyanı 1988-ci ildə Seul şəhərində baş tutan XXIV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 9-cu pillənin, cüt turnirdə isə gümüş medalın sahibi olub. Daha sonra İliya Lupulesku Müstəqil Komandanı 1992-ci ildə Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 17-ci, cüt turnirdə isə 5-ci pillənin sahibi olub. İliya Lupulesku Serbiya və Monteneqronu 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü, cüt turnirdə isə 9-cu pillənin sahibi olub. Daha sonra İliya Lupulesku Serbiya və Monteneqronu 2000-ci ildə Sidney şəhərində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə 9-cu pillənin sahibi olub. İliya Lupulesku Birləşmiş Ştatları 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü, cüt turnirdə isə 17-ci pillənin sahibi olub.

Şişbaşlı eliya-(lat. Aelia acuminata L.) Buğumayaqlılar tipinin Yarımsərtqanadlılar və ya Taxtabitilər dəstəsinə aid olan növ == Xarici quruluşu == Bədəni uzunsov olub, öndən üçbucaq şəklindədir. Bel qabağı eninə basıqdır. Uzununa 3 ədəd qabırğa şəkilli çıxıntı uzanır. Rəngi bozumtul – sarıdır. Xortumu dal ayaqlarının əsasına kimi uzanır. Orta və dal budlarının qurtaracağına yaxın yerində iki qara nöqtə vardır. Uzunluğu 7–10 mm-dir. == Həyat tərzi == Bu növ Azərbaycan şəraitində bağlarda, meşələrdə, kolluqlarda, taxıl zəmiərinə yaxın olan müxtəlif bitki topalarının altında və bəzən də biçilmiş sahələrdə, küləş və s. bitki töküntülərinin altında qışlayır.

Əlvan eliya (lat. Aelia virgata Klug.) — buğumayaqlılar tipinin yarımsərtqanadlılar dəstəsinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Bu növ digər Aelia növlərindən əsasən qarnının altında olan 6 cərgə düzülmüş dördbucaqlı tünd ləkələrin olması ilə fərqlənir. Ortadakı iki cərgədə ləkələr kiçikdir. ətraf ləkələr bəzən birləşib tünd zolaq əmələ gətirir. Bu növə tək – tək təsadüf edilir. == Yayılması == Əlvan eliya Talışda yüksək dağlıq hissədə, kiçik Qafqazda isə Gəncə zonası rayonlarında geniş yayılmışdır. Bu növün kütləvi çoxalmasına təsadüf ediməmişdir. Bioloji xüsusiyyətləri şişbaşlı eliyankına oxşardır.

Qaliya — 1906-cı ilin oktyabrından 1919-cu ilə qədər Ufada başqırdlar, tatarlar və digər türk xalqlarının təhsili üçün ikinci Ufa məscidində yaradılmış mədrəsə. 1919-cu ildən - başqırdlar və tatarlar üçün məktəbi idi. Mədrəsənin yaradıcısı və 1918-ci ilə qədər müdiri Ziyaitdin Kamaletdinov (Ziya Kamali) olmuşdur. == Təhsil prosesi == Mədrəsədə təhsil altı il idi; 15 yaşdan 45 yaşa qədər olan tələbələri imtahan əsasında qəbul edirdilər; Müraciət edən hər kəsdən ibtidai təhsil tələb olunurdu. Təhsil proqramında əsas yeri ənənəvi fənlər: İslamın tarixi və fəlsəfəsi, Quranın təfsiri, Məhəmməd peyğəmbərin həyatı, həmçinin: ərəb, osmanlı, rus, türk dilləri tuturdu. Bu fənlərin tədrisi ali təhsil müəssisələri səviyyəsində tədris olunurdu. Psixologiya, pedaqogika, didaktika, ədəbiyyat, xəttatlıq da öyrənilirdi. Müəllimlər Z.Kadıri, T.Badiqi, S.Ziqanşin, L.Biksurin, Q.Terequlov, X.Fazılov, İ.Abdışev və s. idi. Müəllimlərin çoxu Misir, Suriya, Türkiyə və başqa ölkələrdə təhsil almış müəllimlər idi.

Aliya Dana Hoton (ing. Aaliyah Dana Haughton; 16 yanvar 1979, Bruklin, Nyu-York ştatı – 25 avqust 2001, Marş-Harbor[d][…]) — ABŞ müğənnisi, aktrisası və fotomodeli. Qısa müddət davam edən həyatı və karyerasında R&B sənətçisi olaraq dünya üzrə 32 milyonluq albom satışına müvəffəq olmuşdur. == Diskoqrafiya == === Albomlar === Age Ain't Nothing but a Number (1994) One in a Million (1996) Aaliyah (2001)I Care 4 U (2002)Ultimate Aaliyah (2005)Unstoppable (2022) == Filmoqrafiya == == Biblioqrafiya == Brackett, Nathan; Hoard, Christian David. The New Rolling Stone Album Guide: Completely Revised and Updated 4th Edition. Simon & Schuster. 2004. ISBN 0-7432-0169-8. Farley, John. Aaliyah: More Than a Woman.

Aliyah (İvrit dilində: עֲלִיָּה) yəhudilərin diasporadan İsrail torpağına immiqrasiyasını bildirən termindir. Bundan əlavə, “yuxarı qalxmaq” (Qüdsə getmək) və “İsrail torpağından keçərək Aliyah etmək” kimi təyin olunan vəziyyət sionizmin əsas prinsiplərindən biridir. Aliyahın əksi Yeridadır (İbranicə: ירידה), mənası “enmə” deməkdir. İsrailin Qayıdış Qanunu dünyadakı yəhudilərə, onların övladlarına və nəvələrinə avtomatik yaşayış və İsrail vətəndaşlığı hüququ verir. Yəhudi xalqının tarixinin əksər hissəsində “Aliyah” özünü əsrlər boyu milli arzu kimi ifadə edib və diasporda yaşayan yəhudi xalqının həsrəti olmuşdur. O, ümumiyyətlə, XIX əsrin sonlarında sionist hərəkatının inkişafına qədər yerinə yetirilməmişdir. Yəhudilərin Fələstinə genişmiqyaslı köçü 1882-ci ildə başlanmışdır. 1948-ci ildə İsrail Dövlətinin qurulmasından bəri 3 milyondan çox yəhudi İsrailə köçmüşdür. 2014-cü ilə olan məlumata görə, İsrail və Fələstin ərazilərində birlikdə dünya yəhudi əhalisinin 42,9%-i yaşayır.

İlk aliya — yəhudi xalqının 1882-ci ildə ildə baş verən yəhudi talanları və Sionizmlə əlaqədar olaraq İsrail ölkəsinə müasir köçünün ilk böyük dalğasıdır. Bu köç həm də Rusiya imperatorluğunu əhatə edən yəhudi talanları ilə əlaqələndirilir. Aliya - İlk köç 1882-ci ildən 1903-cü ilə qədər olan dövrdə baş vermişdir. == Tarix == 1882-1903-cü illərdə təqribən 35 min yəhudi həmin vaxtlar Osmanlı İmperiyasının vilayətinə çevrilmiş Fələstin torpaqlarına köç etdi . Onların əksər hissəsi ilkin Sionist Hovevei Sion ( Sion Aşıqları ) və Bilu ( Bilu ) hərəkatlarına mənsub və Şərqi Avropadan (əsasən Rusiya İmperiyasından, müasir Polşa, Belarusiya və Ukraynadan ) gəlmişlər; bir hissəsi isə Yəməndən köç etmişlər. Gəlmələrin əksəriyyəti dindar yəhudilər idi. Gəlmələr maliyyə çatışmazlığı, sərt təbii şərait, müvafiq kənd təsərrüfatı təcrübəsinin olmaması səbəbindən xəstəlik, aclıq və bu kimi böyük çətinliklərlə üzləşirdilər . Bu çətinliklərin öhdəsindən gəlməkdə Baron Edmond de Rotşild mühüm rol oynamışdır. O, yaradılmış bir neçə yaşayış məntəqəsini qanadının altına almış və mütəxəssisləri də cəlb edərək köçkünlərə güzəştli kreditlərlə köməklik göstərmişdir. Repatriantların çox hissəsi şəhərlərdə, əsasən də Qüds və Tel-Əvivdə məskunlaşmışdı.

İkinci aliya (ivr. ‏העלייה השנייה‏‎, HaAliyah HaShniya) — 1904–1914-cü illər arasında baş verən aliya. Bu dövrdə əksəriyyəti Rusiya imperiyasından, bəziləri də Yəməndənolan təxminən 35,000 yəhudi Osmanlının idarə etdiyi Fələstinə köçmüşdü.İkinci aliya 1870-ci illərdən 1920-ci illərə qədər davam edən yəhudilərin Şərqi Avropadan daha böyük köçünün kiçik bir hissəsi idi. Bu müddət ərzində iki milyondan çox yəhudi Şərqi Avropadan köç etmişdi. Bu immiqrantların bir çoxu ABŞ-də məskunlaşmışdılar, çünki burada böyük iqtisadi imkanlar var idi. Digərləri Cənubi Amerika, Avstraliya və Cənubi Afrikada məskunlaşmışdılar və mühacirət edən yəhudilərin yalnız kiçik bir hissəsi Fələstinə getmişdi.Şərqi Avropadan bu kütləvi mühacirətin bir çox səbəbi var və ən çox danışılanlar Rusiyada artan antisemitizmdir. Bu antisemitizmin təzahürləri müxtəlif poqromlar və 1905-ci il Rusiya inqilabı ilə müşayiət olunan talanlar idi. Miqrasiya üçün digər mühüm amil iqtisadi çətinliklər idi. Şərqi Avropadakı yəhudi əhalisinin əksəriyyəti yoxsul idi və daha yaxşı həyat axtarışında ölkəni tərk etmişdi.

Liya Axecakova (9 iyul 1938, Dnepr) — Aktrisa == Həyatı == Liya Məcidovna Axedjakova 9 iyul 1938-ci ildə Dnepropetrovsk şəhərində (Ukrayna) anadan olub. Atalığı Məcid Salehoviç Ahedjcakov (1914–2012) baş rejissor, anası Yuliya Aleksandrova Adıgey Dram Teatrının aktrisası olub. "Köhnə nağıllar" filmində Liya atalığı ilə birlikdə rol alıb. Anası uzun illər vərəm xəstəliyindən əziyyət çəkib. 10 yaşında olanda anası və xalası bu xəstəlikdən vəfat edib. Liya Stalina məktub yazaraq yardım istəyib, onun ailəsinə həmin vaxtlar üçün nadir olan yeni dərman preparatı göndərilib. 1956-cı ildə Moskva Əlvan Metal və Qızıl İnstitutuna daxil olub, orada il yarım təhsil alıb. 1962-ci ildə A. V. Lunaçarski adına Teatr İncəsənət İnstituna daxil olub, 1961-ci ildə məzun olub. İlk addımlarını teatr səhnəsində atıb. Ən əlamətdar teatr rollarından biri Roman Viktyukun qoyduğu "Kolombinanın mənzili" tamaşasında oynadığı rollardır.

Liya Eliava (28 may 1934, Tiflis, Gürcüstan SSR, SSRİ – 8 oktyabr 1998, Tbilisi) - aktrisa. == Həyatı == Liya Eliava 28 may 1934-cü ildə Tbilisidə anadan olub. 1955-ci ildə Rusiya Teatr İncəsənət Akademiyasını bitirib. Daha sonra Kote Marcanişvili adına Tbilisi Akademik Teatrında işləməyə başlayıb. Oradan da Şota Rustaveli adına Gürcüstan Dövlət Akademik Teatrına keçmişdir. == Filmoqrafiya == Dəli Kür (film, 1969) 1001-ci qastrol (film, 1974) (tammetrajlı bədii film) Tütək səsi (film, 1975) == Aldığı adlar və mükafatlar == Gürcüstan SSR-in Xalq Artisti == Mənbə == Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр.

Burunlu (şişovurd) eliya (lat. Aelia rostrata) — Buğumayaqlılar tipinin Yarımsərtqanadlılar və ya Taxtabitilər dəstəsinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Bu növün başı qabaqdan aşağıya doğru az əyilmişdir. Xortum lövhəciklərinin kəsmə qabağının ön təpəsində üçbucaq şəklində iti dişlər vardır. Başına skul lövhəcikləri üzlükdən qabaq tərəfdə ensizdir. Rəngi bozumtul – sarı və bəzən açıq sarıdır. Uzunluğu 10–12 mm-dir. == Həyat tərzi == Bunlara qışda ziyankar bağacığın qışlama yerlərində daha çox təsadüf olunur. Kütləvi çoxalması müşahidə edilməmişdir. Qidalanan dövürdə əksəriyyətlə sünbüllər üzərində təsadüf olunur.

Şota Şalikaşvili körpüsü (gürc. შოთა შალიკაშვილის ხიდი) — Gürcüstanın paytaxtı Tiflis şəhərində, Kür çayı üzərində yerləşən avtomobil körpüsü. Körpü paytaxtın Krsaniski və İsani rayonlarını birləşdirir. == Yerləşir == Körpü Dmitri Quliya küçəsinin girəcəyində yerləşir və onu Dodaşvili meydanına birləşdiri. Körpüdən yuxarı axar boyunca 300 araqvinli körpüsü yerləşir. Körpü yaxınlığında Ortaçala avtovağzalı vardır. == Adı == İlk əvvəllər körpü Akvedum körpüsü adlanırdı. Bu körpünün yerləşdiyi kanalizasiya kollektoruna görə verilmişdir. Körpüyə Çağdaş adı isə abxaz yazıçısı Dmitri Quliyanın şərəfinə verilmişdir. == Tarixi == Körpü 1959-1961-ci illərdə inşa edilmişdir.

İliya Əbu Mazi (ərəb. إيليا أبو ماضي‎; 1889[…], Livan – 23 noyabr 1957, Nyu-York, Nyu-York ştatı) — livanlı yazıçı.

İlk aliya — yəhudi xalqının 1882-ci ildə ildə baş verən yəhudi talanları və Sionizmlə əlaqədar olaraq İsrail ölkəsinə müasir köçünün ilk böyük dalğasıdır. Bu köç həm də Rusiya imperatorluğunu əhatə edən yəhudi talanları ilə əlaqələndirilir. Aliya - İlk köç 1882-ci ildən 1903-cü ilə qədər olan dövrdə baş vermişdir. == Tarix == 1882-1903-cü illərdə təqribən 35 min yəhudi həmin vaxtlar Osmanlı İmperiyasının vilayətinə çevrilmiş Fələstin torpaqlarına köç etdi . Onların əksər hissəsi ilkin Sionist Hovevei Sion ( Sion Aşıqları ) və Bilu ( Bilu ) hərəkatlarına mənsub və Şərqi Avropadan (əsasən Rusiya İmperiyasından, müasir Polşa, Belarusiya və Ukraynadan ) gəlmişlər; bir hissəsi isə Yəməndən köç etmişlər. Gəlmələrin əksəriyyəti dindar yəhudilər idi. Gəlmələr maliyyə çatışmazlığı, sərt təbii şərait, müvafiq kənd təsərrüfatı təcrübəsinin olmaması səbəbindən xəstəlik, aclıq və bu kimi böyük çətinliklərlə üzləşirdilər . Bu çətinliklərin öhdəsindən gəlməkdə Baron Edmond de Rotşild mühüm rol oynamışdır. O, yaradılmış bir neçə yaşayış məntəqəsini qanadının altına almış və mütəxəssisləri də cəlb edərək köçkünlərə güzəştli kreditlərlə köməklik göstərmişdir. Repatriantların çox hissəsi şəhərlərdə, əsasən də Qüds və Tel-Əvivdə məskunlaşmışdı.

Giya Kançeli (gürc. გია ყანჩელი; 10 avqust 1935, Tiflis – 2 oktyabr 2019[…], Tbilisi) — Sovet və gürcü bəstəkarı. Kino bəstəkarı. SSRİ-nin xalq artisti (1983), dövlət mükafatının laureatı (1976) == Həyatı == Qiya Aleksandr oğlu Kançeli 10 avqust 1935-ci ildə Tiflisdə dünyaya gəlmişdir. 1983-cü ildə SSRİ-nin xalq artisti olmuşdur, və 1976-cı ildə dövlət mükafatının laureatının sahibi olmuşdur. Musiqi məktəbini, sonra Tiflis Universitetinin geologiya fakültəsini (1959-cu ildə) bitirdi və yalnız bundan sonra 1963-cü ildə I. I. Tuskiyanın kompozisiya sinfində bitirdiyi Tbilisi Konservatoriyasına daxil oldu [5]. 1970-ci ildən Tiflis Konservatoriyasında (alətlər sinfi) dərs demişdir. 1971-ci ildən Tbilisi S. Rustaveli Teatrının musiqi hissəsinin rəhbəri olmuşdur. 1979-cu ildən — Gürcüstan SSR Bəstəkarlar İttifaqının katibi. Gürcüstan SSR Kinematoqrafçılar İttifaqının üzvü.

Giya Kançeli (gürc. გია ყანჩელი; 10 avqust 1935, Tiflis – 2 oktyabr 2019[…], Tbilisi) — Sovet və gürcü bəstəkarı. Kino bəstəkarı. SSRİ-nin xalq artisti (1983), dövlət mükafatının laureatı (1976) == Həyatı == Qiya Aleksandr oğlu Kançeli 10 avqust 1935-ci ildə Tiflisdə dünyaya gəlmişdir. 1983-cü ildə SSRİ-nin xalq artisti olmuşdur, və 1976-cı ildə dövlət mükafatının laureatının sahibi olmuşdur. Musiqi məktəbini, sonra Tiflis Universitetinin geologiya fakültəsini (1959-cu ildə) bitirdi və yalnız bundan sonra 1963-cü ildə I. I. Tuskiyanın kompozisiya sinfində bitirdiyi Tbilisi Konservatoriyasına daxil oldu [5]. 1970-ci ildən Tiflis Konservatoriyasında (alətlər sinfi) dərs demişdir. 1971-ci ildən Tbilisi S. Rustaveli Teatrının musiqi hissəsinin rəhbəri olmuşdur. 1979-cu ildən — Gürcüstan SSR Bəstəkarlar İttifaqının katibi. Gürcüstan SSR Kinematoqrafçılar İttifaqının üzvü.

Giya Revazoviç Paçxataşvili (təxəllüsü: Givi; 29 yanvar 1961, Qax rayonu) — Azərbaycan jurnalisti, şairi, tərcüməçisi; Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Azərbaycan, Gürcüstan və Rusiya Yazıçılar Birliyinin üzvü. Sumqayıt şəhər Mədəniyyət İdarəsi Əli Kərim adına Poeziya klubunun Fəxri üzvü (15.11.2004). == Həyatı == Giya Paçxataşvili 1961-ci il yanvar ayının 29-da Qax rayonunun Qax-Gurcu kəndində anadan olub. Bakı şəhərindəki Respublika Kor Uşaqlar üçün orta internat məktəbini bitirən Giya 1981-ci ildə ali məktəbə qəbul olur və Respublikanın birinci katibi Heydər Əliyevin sərancamı ilə seçilmiş qrupun daxilində M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinə təyinat alıb, 1985-ci ildə universitetin jurnalistiks fakültəsini "Qırmızı diplomla" bitirir. 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin göstərişi ilə AzTV tərəfindən Giyanın həyat və yaradıcılığından bəhs edən "Ağ adam" sənədli filmi, 2009-cu ildə isə İTV-nin istehsalı olan "Fosfor Adam" filmində o baş rola çəkilmişdir. 2016-cı ildə isə ANS televiziyası "Ağ Adam"(film,2016) (2)sənədli filmi çəkilmişdir. 2021-ci ildə 60 illik yubileyi ilə əlaqədar Giya Paçxataşvili haqqında Gürcüstan layihəsi çərçivəsində növbəti "Givi" sənədli filmi tamaşaçılara təqdim olundu. Giya Paçxataşvili Azərbaycanda yaşayan, ən çox tanınan Albinosdur. Giya Paçxataşvili Azərbaycan (2006), Gürcüstan(2007), Rusiya(1997) Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin(1989) üzvüdür.- "H. B. Zərdabi" mükafatı ilə təltif olunub(2005).

Aliyah (İvrit dilində: עֲלִיָּה) yəhudilərin diasporadan İsrail torpağına immiqrasiyasını bildirən termindir. Bundan əlavə, “yuxarı qalxmaq” (Qüdsə getmək) və “İsrail torpağından keçərək Aliyah etmək” kimi təyin olunan vəziyyət sionizmin əsas prinsiplərindən biridir. Aliyahın əksi Yeridadır (İbranicə: ירידה), mənası “enmə” deməkdir. İsrailin Qayıdış Qanunu dünyadakı yəhudilərə, onların övladlarına və nəvələrinə avtomatik yaşayış və İsrail vətəndaşlığı hüququ verir. Yəhudi xalqının tarixinin əksər hissəsində “Aliyah” özünü əsrlər boyu milli arzu kimi ifadə edib və diasporda yaşayan yəhudi xalqının həsrəti olmuşdur. O, ümumiyyətlə, XIX əsrin sonlarında sionist hərəkatının inkişafına qədər yerinə yetirilməmişdir. Yəhudilərin Fələstinə genişmiqyaslı köçü 1882-ci ildə başlanmışdır. 1948-ci ildə İsrail Dövlətinin qurulmasından bəri 3 milyondan çox yəhudi İsrailə köçmüşdür. 2014-cü ilə olan məlumata görə, İsrail və Fələstin ərazilərində birlikdə dünya yəhudi əhalisinin 42,9%-i yaşayır.

Əzvay (lat. Aloe) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin asfodelinakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Botaniki təsviri == Quşqonmazçiçəklilər sırasının dərman əhəmiyyətli növlərindən biri də aloe (əzvay) bitkisidir. O, isti ölkələrdə geniş yayılmışdır. Ən çox becərilən növü ağacşəkilli aloyadır. Aloe uzun, yaşıl, lətli-şirəli, kənarları tikanlı yarpaqlara malik çoxillik sukkent bitkidir. Təbii halda ən çox Afrikanın cənub-şərq hissəsində, yarımsəhra yerlərdə yayılmışdır. Azərbaycanda Abşeron istixanalarında becərilir. Aloenin yarpaqlarından alınan dərmanlar dəri, mədə-bağırsaq, sümük-oynaq və göz xəstəliklərinin müalicəsində istifadə olunur. Xalq təbabətində aloe şirəsini bal ilə qatıştırıb ciyər və mədə-bağırsaq xəstəliklərinin müalicəısində istifadə edirlər.

Baiya (port. Bahia) — Braziliyanın şərqində, Atlantik okean sahillərində yerləşən ştat. Ştat əhalisinin sayına görə Braziliyada dördüncü, sahəsinə görə siə beşinci yerdədir. İnzibati mərkəzi Salvador şəhəridir. Şəhər Bütün müqəddəslər buxtası sahilində qərarlaşır. Ştatın adı da portuqalcadan tərcümədə «buxta» mənasını verir. == Coğrafiya == Ştat Braziliya alcaq dağlıq sərhəbi bonunca Alaqoas, Pernambuku və Piaui, qərbdən Tokantins və Qoyas, cənubdan Minas-Jerays və Espiritu-Santu mtaları ilə sərhədə malikdir. Ərazisindən axan San-Fransisko çayı üzərində sahəsi 4214 km² olan Sobradinyo su anbarı mövcuddur. === İqlimi === İqlimi turopikdir. Orta illik temperatur +22 ºС-dir.

Baqliya (ərəb. بغلية‎, fr. Baghlia) — Əlcəzairin şimalında, Bumerdes vilayətində kommuna. == Coğrafi mövqe == Kommuna vilayətin şərq hissəsində, dəniz səviyyəsindən 57 metr (187 ft) yüksəklikdə yerləşir. == Demoqrafiya == 2008-ci ildə əhalinin sayı 18,052 nəfər idi.