icb. Çöm(b)ələrək oturtmaq
is. dan. Uzun dəstəkli qaşıq; abgərdən. Bircə baqqal çömçə ilə qazandan qatığı qovzayıb, kobud səsiylə deyirdi: – Qatığa gəl, qadan alım, qatığa gəl!
is. zool. Karp fəsiləsindən olub, adətən qurudulmuş halda yeyilən balıq
is. zool. Suda-quruda yaşayan heyvanların (qurbağanın, quruqurbağasının) quyruqlu sürfəsi. Qurbağa sürfəsi yetişkən qurbağaya heç oxşamır və çömçəquyr
“Çömçələmək”dən f.sif
f. Çömçə ilə götürmək və ya qarışdırmaq. Dovğanı çömçələmək
1. “Çöm(b)əlmək” f.is. 2. zərf bax çömbələn1, çömbələk. Çömbəlmə oturmaq
f. Ayaqlarını dizlərindən qatlayıb pəncələri üstündə oturmaq. Tülkü görcək yavaş-yavaş gəldi; Endirib baş, ədəblə çömbəldi
“Çöm(b)əltmək”dən f.is
“Çöndərmək”dən f.sif
f. Döndərmək, çevirmək. Xəbər gəldi ki, nəçəlnik gəlir. Hamı üzünü çöndərdi Hacı Namazalının qapısına səmt və səs-səda lap kəsildi
“Çönmək”dən f.sif
f. Dönmək. [Kiçikbəyim] kolların şaqqıltısını eşidib çöndü. Məmməd bəy göründü. Çəmənzəminli. Sərvər birdən çönüb cəld qaçır
is. 1. Taxta, ağac, saman və s. parçacığı. Dişini çöplə təmizləmək. – Gəldiyev əlindəki kibrit çöpünü nəm çəkmiş zərflərin böyründən salır, bura-bura
is. Keçmişdə: uşağın boğazında qalmış sümük və s.-ni çıxarmaqla məşğul olan arahəkimi. Çöpçü uşağın boğazını və burnunu əlləşdirdi
is. Keçmişdə: uşağın boğazından çöp çıxaran arahəkiminin peşəsi. [Yetər] yeri düşəndə noxudla fala da baxırdı, çöpçülükdə də mahir idi
sif. Çoxlu çöp (alaq qırıntısı və s.) olan. Payız əkini üçün saxlanan çöplük yerlərdə kotanlar işləyir, dəmirlərin parıltısı göyə qalxır, yay şumları
sif. 1. Yunun, kətanın arıtlanandan və daranandan sonra qalan hissəsi. 2. Kilkələnmiş yun
top. Alaq, ağac, ot və s. qırıntısı. Üç qızın yığıb bir yerə qaladığı çör-çöpə Güldanə od vurdu. Ə.Vəliyev
is. 1. Undan bişirilən qida məhsulu. Buğda çörəyi. Ağ çörək (buğda unundan bişirilən çörək). Qara çörək (qarabaşaq unundan bişirilən çörək)
is. 1. bot. Nişasta ilə zəngin meyvələri bişirilmiş və ya qızardılmış halda yeyilən tropik ağac. Tropik meşələrə məxsus nadir bitkilərdən biri də çörə
sif. Çörək bişirməklə məşğul olan. Çörəkbişirən fəhlə
is. Çörək bişirmə işi və bu işlə məşğul olma. Çörəkbişirmə sənayesi. – Əminik ki, həmin təşkilatlar Binəqədidəki çörəkbişirmə sexinin əsaslı təmiri qa
is. 1. Çörək dükanı. 2. Çörək dükanında işləyən adam; çörəksatan. 3. Keçmişdə: çörək bişirib satmaqla məşğul olan adam
is. 1. Yeyinti sənayesinin çörəkbişirmə sahəsi. 2. Keçmişdə: çörək bişirib satmaqla məşğul olan adamın işi, peşəsi
sif. Çörək daşımaq üçün istifadə olunan. Çörəkdaşıyan maşın
is. Çörək bişirilən müəssisə. Kənd çörəkxanası. – Bəşirli gülümsündü: – …bir çörəkxana düzəltsələr yaxşı olar
sif. Başqasının zəhmətini, yaxşılığını unudan, çörəyi dizinin üstündə olan; nankor. [Səməd:] Mən çörəkitirən adam deyiləm
is. Çörək qoymaq üçün qab. [Nisə xalanın] dalınca da əlində çörəkqabı və boşqablar olan Əkbər gəldi. S
“Çörəkləmək”dən f.sif
f. Çörək verib bəsləmək, saxlamaq, yedirib-içirmək. [2-ci əcinnə:] Özünü vurubsan səfehliyə, xanımın xoşuna gəlib, səni çörəkləyib saxlayır
sif. 1. Firavan yaşayan, çörəyi bol olan; varlı, bərəkətli. [Nəcəfalı Şahmara:] Hümmət bu kəndi çörəkli eləyib, bala! B
is. dan. Gündəlik dolanmaq, yaşamaq üçün cüzi pul, vəsait. [Ağa:] İldə beşon şahı qulbeçələrinə çörəkpulu aparıram
bax çörəkçi 2-ci mənada
sif. dan. Əliaçıq, səxavətli, comərd. Mir Cümə qapısıaçıq, çörəkverən bir adamdı. P.Makulu
sif. Simic, xəsis. Çörəkverməzlər də tez tanınıbdır; Dönük xislətiylə, əqidəsiylə. Ə.Kürçaylı
sif. Çörək yapmaqla məşğul olan; çörəkbişirən, çörəkçi. [Arvadlardan] biri çörəkyapandı. Ə.Əbülhəsən
is. [rus.] köhn. Dördbucaqlı çərçivədə eninə taxılmış millərə keçirilən aşıqlardan ibarət sadə hesablama aləti; sayğac
is. Keçmişdə at üstündə ucu əyri çomaqla oynanılan top-top oyunu. Çövkən oynamaq. Çövkən oyunu. // Həmin oyunda istifadə olunan iri top
“Çövkirmək”dən f.is
f. köhn. Çevirmək, döndərmək. Havanın ələfiyyata lazım olmağın belə bəyan etmək olur: bir göyərən otu istəkanı çövkirib onun altında saxlayanda ot qur
“Çöyrükmək”dən f.is
f. köhn. Çevrilmək. Qulu gecə sabaha kimi istidən yata bilməyib, o yan-bu yana çöyrükdü və hər çöyrükəndə də üstündən bir yorğan sürüşüb düşürdü
is. anat. Bağırsaqları qarın boşluğunun dal divarına bağlayan periton büküşü; mezenterium
f. Sarınmış, düyünlənmiş şeyləri tədricən açmaq. □ Yumağı çözələmək – düyünü çözələmək
is. Tör-töküntü
f. Təhlil etmək, şərh etmək, izah etmək, aydınlaşdırmaq, tədqiq etmək
is. Şərh, tədqiqat
is. 1. Elastik, yarpaqsız, nazik, düz budaq, şüy. Çubuqla yun döymək. Söyüd çubuğu. – Mirzağa əlində tutub gəzdirmək üçün bağçadan bir çubuq kəsmişdi