is. 1. Qarğıdan və s.-dən qayrılan, nəfəslə çalınan ən sadə çalğı aləti; ney. Bir qədər keçəndən sonra musiqiyə olan həvəsim o qədər azaldı ki, başıbə
sif. və is. 1. Düdük çalan çalğıçı. [1-ci mücahid:] Ay düdükçülər, … düdükləri işə salın görək. M.S.Ordubadi
is. 1. Düdükçünün (1-ci mənada) işi, peşəsi, məşğuliyyəti. 2. məc. dan. Adam aldatma xasiyyəti
“Düdüləmək”dən f.is
f. “Dü-dü” deyərək ev quşlarını çağırmaq. Toyuqları düdüləmək
is. [fars.] Musiqi muğamlarından birinin adı
is. [ər.] 1. İnsan zəkasının, istedadının ən yüksək zirvəsi; xariqüladə ağıl və zəka; dahilik. [Xumar:] Oxunur gözlərində nuri-düha; Yüksəl, ey şeyx!
sif. Dühası olan, dühaya malik olan
is. [fars.] k.t. dan. Əkin yerinə iki dəfə cüt sürmə
is. [fars.] klas. Qız. Gözəllikdə gəlsə düxtəri-Misri; Səni ondan min ziyadə deyərlər. “Abbas və Gülgəz”
[rus.] On iki eyni növ şeyin ədədi, on iki eyni növ əşyadan düzəldilmiş dəst, komplekt. Bir düjün qaşıq (12 dənə qaşıq)
is. [ər.] 1. Mal satmaq üçün kiçik bina, kiçik mağaza. Qəssab dükanı. Çörək dükanı. – …Biz deyirik, cümə günlərini tətil eliyək, dükanlarımızı bağlaya
is. Dükanlar olan yer, bazar, çarşı. Dükan-bazar bağlanıbdır. – Bir su içim saatda bütün dükan-bazar qaldı başına
is. Kiçik dükan
is. Dükan sahibi, dükan saxlayan, dükanda alış-verişlə məşğul olan adam. Dükançılar bir-birinə dəydi, dükanlar bir anın içində bağlandı
is. Dükançı peşəsi, dükançının işi, məşğələsi; dükan alverçiliyi
[ər. dükkan və fars. …dar] 1. köhn. bax dükançı. Üç adam bir stolun başında oturub çilov yeyirdi… Onlardan biri onu [Firidunu] bir dükandar, yaxud xır
bax dükançılıq
is. məh. Cəhrənin iyinə sarılan yumaq. Qarı gündə bir dükçə ip əyirir
is. məh. Yonca növlərindən birinin adı
is. [fars.] Nərd oyununda: hər iki zərin iki (dü) göstərməsi
is. Taxtadan qapı, pəncərə kimi şeylər qayıran usta. Atam allaf, babam dülgər idi. M.Ə.Sabir. Tapdıq gah taxta yonan dülgərlərə, gah təkərləri yoxlayı
is. Dülgər emalatxanası
Dülgər sənəti, işi, peşəsi. Dülgərlik etmək. – Və o gündən artıq [Haşım] dülgərlik sənətini öyrənməyə çalışırdı
Bəzi mürəkkəb sifətlərin əvvəlində şiddət bildirən hissəcik, məs.: dümağ, dümqara, dümsarı
is. [fars.] İkiçarxlı, təkatlı arabada at qoşulan ağacın arxa tərəfi. Kəblə Novruzqulu qoyunun … əl-ayağını bağlayıb arabanın dümbəsinə qoyardı
bax dumbul. Dümbək çalmaq. – Nə tüfəngə çaxmaq, nə dümbəyə toxmaq. (Ata. sözü)
is. Dümbək çalan adam, dumbulçu. Dümbəkçi hərdən gözünü oturanlara çevirincə: “Can, ay atam balası, can!” – deyən səslər ucalırdı
is. Dümbəkçinin işi, peşəsi; dumbulçuluq
bax dümbək
bax dümbəkçi
sif. [fars.] köhn. Lümək, quyruğukəsik
sif. Çox düz, tamamilə düz. Dümdüz çöl. Dümdüz ağac. Dümdüz qamət. – Hündür, dümdüz şam ağaclarının qol-budağı üşüyürmüş kimi qar təpələri altında tit
“Dümələnmək”dən f.is
f. dan. Əlləşmək, vurnuxmaq, nə isə bir şeylə məşğul olmaq. Dünən gecədən kürkünə birə düşmüş Tükəzban, nə edəcəyini bilmirmiş kimi, həyətdə dümələnir
is. [fars.] köhn. İkiadamlıq. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan çilovpəzdən 4 nəfər üçün dörd dümərdi boşqabda yanı
is. [fars.] məh. Quşqunun atın quyruğu altından keçən hissəsi
sif. Qapqara, zil qara, tamamilə qara
is. 1. Dirsək, yumruq, yaxud burunla, ya da başqa bir şeyin ucu ilə vurma, itələmə; dürtmələmə. Buzov burnu ilə anasının yelininə dümsük vurur
“Dümsükləmək”dən f.is
f. 1. Dirsəklə, yumruqla, yaxud burunla, ya da başqa bir şeyin ucu ilə vurmaq, itələmək, dürtmək. Gecənin bir vaxtı elə bildim ki, uşaqların anası mən
“Dümsüklənmək”dən f.is
məch. 1. Dümsüklə vurulmaq (itələnmək). 2. məc. Danlanmaq, məzəmmətlənmək
is. dan. Məşğələ, məşğuliyyət. □ Dümük olmaq dan. – bir şeylə vaxt keçirmək, vaxtını öldürmək
f. məh. Çöməlmək, çöməlib oturmaq; sallağı oturmaq. [Dərviş:] Buzovu onun qabaq ayaqlarına bağladı, özü də inəyin sağrısına dirsəkləndi, mən dümüşüb s
is. Dünən. Dün gecə. Dün axşam. – Dün gəda idim və lakin sahibi-cəhan bu gün. Kişvəri. Dün gecə fələkə çıxdı fəryadım
is. Bu gündən əvvəlki gün, keçən gün, irəliki gün. Dünən hava yaxşı idi. Dünən axşam. – Dünən öləni dünən basdırdılar
sif. Dünən olmuş, bir gün əvvəl vaqe olmuş, baş vermiş. Dünənki yağış. Dünənki hadisə. Dünənki iclas uzun çəkdi