is. [ər.] Bir sözü demək və ya bir işi görmək üçün əlverişli an, münasib vaxt, məqam, müvafiq hal. Bu fürsət hər vaxt ələ gəlməz
is. [fars.] klas. Sehr, əfsun. Ana olmaz bizə hər bir “yavrum” deyən gözəldən; Çünki onun xilqətində ayrıca bir füsun var
sif. [fars.] Valehedici, məftunedici, heyranedici, əfsanəvi. Füsunkar mənzərə. – Səmavi tüllərdən əynində köynək; Füsunkar bir gəlin oturmuşdu tək
is. Valehedicilik, heyranedicilik, əfsanəvi gözəllik. Hüsnünün əsrarı, füsunkarlığı; Ana təbiəti andırır mənə
is. [ər. “fəth” söz. cəmi] 1. Bax fəth. 2. məc. Mübarizə, çalışma, zəhmət və s. nəticəsində əldə edilmiş şeylər
is. [ər.] köhn. Feyzlər
[fr.] Təyyarənin, bütün hissələrini bir arada birləşdirən, ekipajın, sərnişinlərin və s.-nin yerləşdiyi əsas hissəsi (gövdəsi)
is. və sif. [ər. “fəzl” söz. cəmi] Uzunçu, çoxdanışan, naqqal, artıq sözlər danışan. Füzulu saldılar cəhənnəmə
is. Uzunçuluq, naqqallıq. Hacı xan sözə başlayaraq deyirdi: – Cənab axund, füzulluq olmasın, bir ərzim vardır
sif. klas. Artıq, çox. Məndə Məcnundan füzun aşiqlik istedadı var; Aşiqi-sadiq mənəm, Məcnunun ancaq adı var
Azərbaycan əlifbasının doqquzuncu hərfi. bax ge
[fars.] Cümlənin həmcins üzvlərini və tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini bölüşdürmə əsasında birləşdirən bağlayıcı (əsasən təkrar edilərək i
məh. bax büzmə 2-ci mənada
bax gahbagah. Bilmişəm bulmaq vüsalın, leyk bir ümmid ilə; Gahgah öz xatiri-naşadımı şad eylərəm. Füzuli
bax gah-gah. Əziziyəm, külahı; Götür başdan külahı; Oğul, böyüyəndə sal; Məni yada gah-gahı. (Bayatı)
zərf [fars.] Hərdənbir, arabir, bəzən, gah-gah. Əziz başın üçün oxu yazımı; Agah ol halımdan gahbagah mənim
zərf Hərdən, bəzən, arabir, gahdanbir. İnsaf üçün bunu da lazımdır demək ki, əcnəbilərin içində bu da gahbir ittifaq düşür ki, bir kişi hətta övrətinə
zərf Bəzən, hərdən, arabir. Başına döndüyüm alagöz Pəri; Gahdan ağla, gahdan yada sal məni. Aşıq Abbas
bax gahbir. Gahdanbir bizə gələrdi. – Hər dəfə çörək bişirən vaxt Həlimə xala iki, ya bəlkə üç övrət qonşularından özünə mədədçi çağırardı və gahdanbi
sif. Yerişini tez-tez dəyişən, sabit yerişi olmayan. Gahgir at
məh. Narın sarı qum. Daşın üstünə gahgir tökmək
is. Gahgir atın xasiyyəti (bax gahgir1). Bu atın gahgirliyi xoşuma gəlmir
is. Gahgir olan yer; qumluq (bax gahgir2)
bax gah1. Gahı şaha bir tənə vurar, gahı vəzirə. M.Ə.Sabir
bax gah-gah. Ey sevdiyim, qaydasıdır qızların; Gahı-gahı bu söz atmaq nədəndir. Qurbani. Demirəm oynasın ta axşamadək; Gah otursun, gahı-gahı oynasın
bax büzməli. Həmişəki kimi [Şahbəy] yenə də lifəli şalvar, qara gahlı arxalıq geymişdi. Ə.Əbülhəsən
is. köhn. Söhbət, danışıq. [Kətxuda:] Ay oğul, gapınızın ucundan-qulağından eşitdim. M.Hüseyn. □ Gap etmək – söhbət etmək, danışmaq
f. köhn. Söhbət etmək, danışmaq
“Gaplamaq”dan f.is
is. Kotanın, xışın torpaq layını altdan kəsən kəsici hissəsi. Alı kişi enib, şumdan gavahını çıxarıb xışın qulaqlı kötüyünə çaldı
is. Çəyirdəkli girdə, yaxud uzunsov sarı və ya bənövşəyi rəngli meyvə. Yay fəslində ərik, gavalı dəyirdi
is. Çoxlu gavalı ağacı əkilmiş yer, gavalı bağı. Bağın bir hissəsi gavalılıqdır
is. [ər.] 1. Müsəlmanların islam dininə ibadət etməyənlərə verdiyi ad. Gavurun tənbəli – keşiş, müsəlmanın tənbəli – dərviş
is. Müsəlman dininə inanmama; dinsizlik, kafirlik
“G” hərfinin və bu hərflə işarə olunan samitin adı
zərf Müəyyənləşdirilmiş, qərarlaşdırılmış vaxtdan sonra. Gec getmək. Gec xəbər tutmaq. Gec hərəkət etmək
zərf Hərdənbir, bəzən (tez-tez ziddi). [Səməd] evə gec-gec gələrdi. Çəmənzəminli. Mehriban çox gec-gec gülümsünür, gülümsünəndə də üzündəki tənasüb po
zərf Tez olmasa da, mütləq bir vaxt olacaq, bir gün, nə vaxt olursa olsun; labüddən. Gec-tez rastlaşmaq
zərf Adi vaxtdan tez, həmişəkindən əvvəl. Sabah gecdən çıxmışdım şəhərə, nə gördüm: bir vurhavurdur, bir çalhaçaldır ki, gəl görəsən
zərf Çox gec, lap gec. [Qərənfil xalanın] gecdən-gec gözünə yuxu getdi. Ə.Vəliyev. …[Yusif] gecdən-gec dilləndi: – Dedi-qodu yaymaq Qaradonlunun köhnə
bax gecyetişən
is. 1. Günün günbatandan günçıxana qədər, axşamdan səhərə qədər olan hissəsi. Gecə vaxtı. – Gecənin xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır
is. Gecə-gündüzün davam etdiyi 24 saat müddət. Nə qədər gecəgündüz; Bu sayaq gəlib keçmiş. R.Rza. 2. zərf Daim, həmişə; bütün günü və gecəni, vaxt bil
bax gecəli-gündüzlü
sif. Adətən saylarla: bir gecə-gündüzlük – bir gecə-gündüz müddətində olan, bir gecə-gündüzə bəs edən
dan. bax gecə-gündüz. Gecəbəgündüz işləmək. – Bir ay gecəbəgündüz; O qırpmadı gözünü. B.Vahabzadə
is. bot. Yeraltı kök yumruları olan yabanı bəzək bitkisi; gecəçiçəyi
is. zool. Gecələr parıldayıb işıq verən böcək; işıldaquş
bax gecəbənövşəsi
is. etnoqr. Toy gecələri səhərə qədər sürən şənlik mərasimi