FÜRSƏT

is. [ ər. ] Bir sözü demək və ya bir işi görmək üçün əlverişli an, münasib vaxt, məqam, müvafiq hal. Bu fürsət hər vaxt ələ gəlməz.
– Qanadlı bir quşdur fürsət əzəldən… S.Vurğun.

□ Fürsət aramaq (axtarmaq) – bir iş üçün əlverişli məqam axtarmaq, güdmək.
Məsmə dərdlərini Tahirzadəyə danışmaq üçün vaxt, fürsət axtarırdı. Mir Cəlal.

Fürsət bilmək – fürsətdən istifadə etmək.
Qədir fürsət bilib yayındı, üzünü bağlara tərəf tutub yavaşca dala baxmadan gedirdi. Mir Cəlal.

Fürsət bulunmaq klas. – bax fürsət tapmaq.
Xoşdur ki, bulam vüsala fürsət; Yarım tərəfindən ola nüsrət. Füzuli.

Fürsət düşmək – əlverişli vaxt və şərait yaranmaq, imkan yaranmaq, məqam düşmək.
Anri fürsət düşdükcə [ərəblərlə] söhbət edirdi. S.Vəliyev.
[Katib:] Bir az da gözləyin, fürsət düşən kimi deyərəm. Q.İlkin.

Fürsət eləmək (etmək) – bax fürsət tapmaq.
[Salman:] Fürsət eləyən kimi [tülkü] girinə keçəni qamarlayıb parçalayacaqdı… M.İbrahimov.

Fürsət gözləmək – bir iş üçün əlverişli an, məqam gözləmək.
Buludlar arxasında daldalanıb müəyyən fürsət gözləyən üç “M-109” birdən ildırım kimi şığıdı. Ə.Vəliyev.

Fürsət tapmaq – bir sözü demək və ya bir işi görmək üçün münasib, əlverişli vaxt tapmaq, fürsət etmək, fürsət bilmək.
Səkkiz gün olardı ki, gedib [Hacı kişinin] halını sormağa fürsət tapmamışdım. Qantəmir.
Sərdar Rəşid bu xəyanətini həyata keçirmək üçün fürsət tapmayacaqdır. M.S.Ordubadi.

Fürsət vermək – şərait yaratmaq, imkan vermək, macal vermək (çox vaxt inkarda işlədilir).
[Padşah] elə Məlikəhmədə çatacaq, heç fürsət vermədi ki, ağzın açsın… (Nağıl).
Çoban [düşmənə] qalxmağa fürsət verməyib, çomağı başına çırpdı və özü bağıryaran bir səslə qıy vurub irəli şığıdı. M.Rzaquluzadə.

Fürsətdən istifadə etmək – bir iş görmək üçün yaranmış əlverişli şəraitdən, vaxtdan faydalanmaq.
[Yusif:] Mən fürsətdən istifadə edib danışmaq istəyirəm. B.Bayramov.

Fürsəti bada vermək – bax fürsəti əldən buraxmaq.
Ey könül, fürsəti badə vermə, gəl; Gün keçir, ay keçir, il yaman gedir. M.Rahim.

Fürsəti əldən buraxmaq (qaçırmaq, vermək, çıxarmaq) – bir işi görmək üçün yaranmış şəraitdən və vəziyyətdən dərhal istifadə etməmək.
[İzzət:] Ah, sən neçin qandırmadın İsməti? Neçin əlindən çıxartdın fürsəti? H.Cavid.
[Sona:] Biz indidən işə başlamasaq, fürsəti əldən buraxarıq. H.Nəzərli.
Bu gün bu fürsəti verməyib əldən; Könlüm istəyəni deyəcəyəm mən. B.Vahabzadə.

Fürsəti fövt etmək (fövtə vermək) – bax fürsəti əldən buraxmaq.
Fürsəti fövt etməmək (fövtə verməmək) – bax fürsətdən istifadə etmək.
Hacı Rüstəm heç vaxt ömründə fürsəti fövt etməmişdi. Ə.Haqverdiyev.
Lütfəli də fürsəti fövtə verməyib, dedi ki, dur gedək kazinoya, qəhvə içək. İ.Musabəyov.

Синонимы

  • FÜRSƏT FÜRSƏT Yaxşı fürsət idi. Mərdan kişi bu fürsəti əldən vermək istəmədi (X.Hasilova); GİRƏVƏ [Nadir:] Əlimə yaxşı girəvə düşüb, gör sənin isti aşına nec
  • FÜRSƏT imkan — məqam — vaxt
FÜNUN
FÜSUN
OBASTAN VİKİ
Fürsət xərci
Fürsət xərci, alternativ xərc (ing. opportunity cost) — mənbələrdən istifadə üçün alternativ variantlardan birini seçmək və bununla da digər imkanları kənarlaşdırmaq nəticəsində itirilmiş mənfəəti (müəyyən bir halda — mənfəət, gəlir) ifadə edən iqtisadi termin. İtirilmiş mənfəətin miqdarı atılan alternativlərdən ən dəyərlisi ilə müəyyən edilir. Fürsət dəyəri istənilən qərarın ayrılmaz hissəsidir. Bu termin Avstriyalı iqtisadçı Fridrix fon Vizer tərəfindən 1914-cü il tarixli “Sosial İqtisadiyyat Nəzəriyyəsi” monoqrafiyasında işlənmişdir. Fürsət xərcləri həm təbii şəklində (həm istehsalından, həm də istehlakından imtina edilməli olan mallarda) və alternativlərin pul ekvivalenti ilə ifadə edilə bilər. Fürsət xərcləri də saatlarla ifadə edilə bilər (alternativ istifadəsi baxımından itirilmiş vaxt). Fürsət maliyyəsi nəzəriyyəsi 1914-cü il "Sosial İqtisadiyyat Nəzəriyyəsi" monoqrafiyasında təsvir edilmişdir. Ona görə: məhsuldar məhsullar gələcəyi təmsil edir. Onların dəyəri son məhsulun dəyərindən asılıdır ; məhdud mənbələr istifadə yollarının rəqabət qabiliyyətini və alternativliyini müəyyənləşdirir; istehsal xərcləri subyektivdir və müəyyən bir malın istehsalında qurban verilməli olan alternativ imkanlardan asılıdır ; hər hansı bir şeyin həqiqi dəyəri (faydası) bu şeyin istehsalına xərclənən mənbələrlə istehsal edilə bilən digər şeylərin itirilmiş faydasıdır.

Значение слова в других словарях

засека надое́дный олеона́фт черни́чество выруба́ть намолот нереалисти́чно подта́лкивание разгорячи́ться сумато́ха те́нниски трамбо́вка чо́порный барабан dominator hard-mouthed outpoll panaris Talmudic tumbling vesting потрясающий сподобиться честь шмякаться