sif. 1. Gözləri göy; gözügöy. Göygöz qız. – Yusif kürən, göygöz, yekəbaş uşaqlardan birinə baxan kimi onun Şirin nəslindən olduğunu yəqin etdi
bax göygöz 1-ci mənada. Laçının məktəb yoldaşı arıq, uzun, alnıçapıq, göygözlü bir oğlandı. M.Hüseyn
is. 1. Gözlərin göy olması. 2. məc. Simiclik, xəsislik. Göygözlük etmək
“Göyləşmək1”dən f.is
“Göyləşmək2”dən f.is
f. Göy rəng almaq; maviləşmək. Paltar boyanıb göyləşdi
f. Göyərib, qol-budaq atıb göy olmaq; yaşıllaşmaq
bax göyərtili 1-ci mənada
is. 1. bax göyərtilik. Göylüyü sulamaq. 2. Otlaq, otluq, yaşıllıq. Sürünü göylüyə buraxmaq. – Bəzəsin çölləri başdan-başa göylük, otluq; Ta əzəldən bi
is. Göy rəngdə olma; mavilik. Paltarın göylüyü. – Göylüyünü necə saxlar bu göylük; Durnaları dönməz oldu dağların… M
sif. Göynətmək xüsusiyyəti olan; acışdırıcı, qıcıqlandırıcı, qaşındırıcı. Xəlil … ürəyini göynədən sözləri əmisi oğlundan soruşa bilmədi
is. Göynətmək xüsusiyyəti olma; acışdırıcılıq, qıcıqlandırıcılıq, qaşındırıcılıq
f. 1. Qıcıqlanmaq, qaşınmaq. Onun üzü-gözü qırışır və elə bil boğazı da göynəməyə başlayırdı. Ə.Əbülhəsən
is. Göynəmə, sızıldama, ağrıma. Şeydanın sinəsinin altındakı köhnə çapığın göynərtisi dərhal əriyib yoxa çıxdı
“Göynətmək”dən f.is
icb. 1. Qıcıqlandırmaq, acışdırmaq, qaşındırmaq. Dərman yaranı göynətdi. – [Nəcəfalı] qozdan bir neçəsini qoynuna doldurdu, qərzəkli qoz ətini göynətd
is. tib. Adətən uşaqların tutulduğu sürəkli üzücü öskürək şəklində təzahür edən yoluxucu xəstəlik
is. bot. Lələkvari yarpaqlı, qanadlı meyvəsi olan, ağır və möhkəm oduncaqlı ağac; vən. Göyrüş və ya vən ucaboylu, qışda yarpağı tökülən ağacdır
is. Çoxlu göyrüş ağacı olan yer. Göyrüşlükdə dincəlmək
bax göyərtisatan
is. tar. Orta Asiyada yaşamış qədim bir türk ulusu və bu ulusdan olan kimsə. Göytürk xaqanlığı
is. Göytürk dili, Orxon türkcəsi
sif. Göy rəngə çalan. Göyümtül göz. – Otağı göyümtül papiros tüstüsü bürüdüyündən adamların siması xəyal kimi dumanlı görünürdü
sif. Yerliyi (fonu) göy rəngdə olan. Göyzəmin parça. – Gülşad göyzəmin krep-satindən, yaxası düyməli, qolu uzun don geymişdi
is. 1. İnsan və heyvanda görmə orqanı. Qara gözlər. Ala gözlər. İri göz. – Xumar-xumar baxmaq göz qaydasıdır; Lalə tək qızarmaq üz qaydasıdır
sif. və zərf 1. Çoxlu gözləri, dəlikləri olan; deşik-deşik. □ Göz-göz etmək – çoxlu dəliklər açmaq, deşik-deşik etmək
zərf 1. Üzbəüz, üz-üzə, qabaq-qabağa, qarşı-qarşıya. …Məni nahar yeməyinə saxlamaq istədisə də, mən casuslarla göz-gözə oturub nahar etmək istəmədim
top. Gözlər və qaşlar bir yerdə. Göz-qaşı qara qız. – Dağların başı qardır; Üstündə daşı vardır; Burdan keçən gözəlin; Əcəb göz-qaşı vardır
göz-qulaq olmaq – muğayat olmaq, nəzarət etmək, baxmaq, gözdən qoymamaq. Uşaqdan göz-qulaq ol. – [Hacı Murad:] Sənin [işin] odur ki, göz-qulaq olasan
gözağartması vermək – qorxuducu nəzərlə, hədələyici tərzdə baxmaq, göz ağartmaq. Əlyarov bu dəfə bulud kimi qaraldı və direktora gözağartması verdi
1. is. Sonradan almaq və ya ərə getmək üçün nəzərdə tutulan qız, yaxud da oğlan. Əlbəttə, heç bir gözaltın varmı? Ə
“Gözaltılamaq”dan f.is
bax gözaltı etmək (eləmək) (“gözaltı”da). Qız gözaltılamaq
“Gözaydınlamaq”dan f.is
f. Şad bir hadisə və ya xəbər münasibətilə birini təbrik etmək, gözaydınlığı vermək. Toy münasibətilə gözaydınlamaq
“Gözaydınlaşmaq”dan f.is
qarş. Şad bir hadisə və ya xəbər münasibətilə bir-birini təbrik etmək, bir-birinə gözaydınlığı vermək
is. Xoş bir xəbər və ya yaxşı bir iş münasibətilə birisini təbrik etmə; təbrik. Hər bulaq başında bir söhbət olur; Gah gözaydınlığı, gah qeybət olur
is. 1. Xüsusi cihaz və ya hərəkətlərin köməyilə tamaşaçıların gözünü yayındıraraq müxtəlif fokuslar (nömrələr) göstərən sirk artisti
is. 1. Gözbağlayıcı artistin işi, peşəsi. 2. məc. Fırıldaqçılıq, adam aldatma, fırıldaq. Gözbağlayıcılıqla məşğul olmaq
bax gözbağlayıcı 1-ci mənada. [Məhbubə:] Mehri! Bu gözbağlıca oyunun axırı pis qurtarar. H.Seyidbəyli
zərf Gözünün içinə baxaraq, üzbəüz, qarşı-qarşıya. Gözbəgöz oturub danışmaq. – [Gültəkin:] Üç aydır ki, dik gözbəgöz [Aydının] üzünə baxa bilməmişəm
is. 1. Kiçik göz. Qarışqanın gözcükləri. 2. İçəriyə və ya bayıra baxmaq üçün qapıda qoyulan xırdaca deşik; gözlük
sif. Gözcüyü olan; gözlüklü. Gözcüklü qapı
“Göz”dən oxş
sif. Gözlərə kəskin təsir edən, gözü acışdıran. Gözçıxaran tüstü. – Bakının dəhşətli gözçıxaran tozanağı hamıya məlumdur
is. məh. Sulu, nəmiş otluq, yaşıllıq yer, rütubət çəmənlik. Əziziyəm gözədə; Quzu otlar gözədə; Qurban olum sənə də; Sənə baxan gözə də