“Ölçülüb-biçilmək” dən f.is
məch. Hərtərəfli düşünülmək, götür-qoy edilmək
f.sif. Hərtərəfli düşünülmüş, hərtərəfli düşünüldükdən sonra qəbul edilmiş. Ölçülüb-biçilmiş qərar
sif. Ölçüsü olmayan; çox böyük, geniş, ölçüyəgəlməz. Həyat ona nə böyük; Nə ölçüsüz (z.) görünür; Birdən qapıda əziz; Mehriban üz görünür
zərf Ölçüb-biçmədən, götür-qoy etmədən, fikirləşmədən. [Hacı Əliqulu] ölçüsüz-biçimsiz söz danışan adam deyil
is. Ölçüsü olmama; çox böyüklük, ölçüyəgəlməzlik
sif. Heç bir ölçü ilə ölçülə bilməyən; çox böyük, saysız-hesabsız, çox yekə, ucsuz-bucaqsız. Ölçüyəgəlməz miqdar
is. Heç bir ölçü ilə ölçülə bilməmə; son dərəcə çoxluq, böyüklük, irilik, ölçülməzlik
is. Başına gələn hadisə; tale, aqibət. [Hacı Murad:] …Öldü-qaldısından da xəbərim yoxdur. S.S.Axundov
“Öldürmək”dən f.is
f. 1. Cismən məhv etmək, həyatdan məhrum etmək, ölümünə səbəb olmaq; qətl etmək. …[Mələyin] sevimli nişanlısını … gecə oğurluqda öldürmüşdülər
“Öldürtmək”dən f.is
icb. Öldürülməsinə səbəb və ya vasitə olmaq, başqasının əli ilə öldürmək. [Çopur:] Mən çox nahaq qanlara fitva verib adam öldürtmüşəm
sif. 1. Ölümlə nəticələnə bilən, ya nəticələnən; məhvedici, yoxedici, həlakedici. Öldürücü zəhər. Günəş şüaları bakteriyalara öldürücü təsir göstərir
“Öldürülmək”dən f.is
məch. Cismən məhv edilmək, yox edilmək, aradan qaldırılmaq, qətl edilmək
zərf Güc-bəla ilə, zorla, çətinliklə, əziyyətlə. [Qurban:] Hər gün ölə-ölə gəl, ölə-ölə qayıt, belin olsun yağır
is. köhn. Öldürücü xəstəlik epidemiyası. [Hacı Qara:] Heç kəs malın üzünə baxmır. Deyəsən, ölətdən qırılanların sovxasıdır
sif. məh. Alovu azalmağa, sönməyə başlamış; sönmüş, közərmiş
“Öləzimək”dən f.is
f. məh. Alovu sönməyə, közərməyə başlamaq; işarmaq, közərmək. Karvansaranın bir tərəfində qalanmış ocaq gah yanır, gah öləziyirdi
sif. Canlılığı, təzəliyi, təravəti qalmamış; düşkün, solğun. İyirmi beş bahar görmüş bu adam altmış xəzan keçirmiş qoca kimi yorğun, xəstəhal və ölgün
“Ölgünləşmək”dən f.is
f. Ölgün hala gəlmək, ölgün kimi görünmək. Divardakı əcaib şəkillər Məşuqənin gözlərində ölgünləşirdi
is. 1. Ölgün şeyin halı. 2. məc. Fəaliyyətsizlik, durğunluq, həyat əsərinin olmadığı hal. Şəhərin ölgünlüyünə baxmayaraq, yalnız bu zavod canlıdır
is. 1. Məmləkət, diyar; yer, ərazi. İsti ölkələr. Mərkəzi Afrikadakı ölkələr. Ölkə bütün dağlıqdır. – Var isticə ölkələr; Qışda bizə xoş gələr
is. Bir ölkənin vətəndaşı olan adamlardan hər biri
is. Ölkəşünaslıq mütəxəssisi. Ölkəşünasların qurultayı
is. Hər hansı bir ölkənin və ya onun müəyyən yerinin, rayonunun təbiəti, tarixi, iqtisadiyyatı və s. haqqındakı biliklərin məcmusu
“Ölmək”dən f.is
zərf dan. Zorla-güclə, gücbəla ilə, əziyyətlə, zillətlə, çətinliklə. Ölmədiril yaşamaq. – Payızı və qışı ölmə-diril başa vurmuş kəndlilər yazın gəlməs
f. 1. Həyatı tərk etmək, vəfat etmək; keçinmək. …Evin kişisi bir neçə il bundan qabaq ölmüşdür. C.Məmmədquluzadə
sif. dan. Ölməsi lazım olan; yaşamağa layiq olmayan, cəmiyyət üçün heç bir faydası olmayan. Mən hamayıl deyiləm; Ağlı zayıl deyiləm; Qoy ölsün ölməlil
sif. 1. Həmişə yaşayan, heç bir vaxt ölməyən, yox olmayan; əbədi, həmişəlik. Xalq ölməzdir. – [Rizvan:] Ürəyimdə ölməz bir məhəbbət ilə ölümə gedirəm
is. Heç bir zaman ölməyib yaşama; ölümsüzlük, əbədilik. …Xalqımız ölməzliyini böyük mübarizələrdə təcrübədən keçirdi
f.sif. 1. Həyatı tərk etmiş, vəfat etmiş, keçinmiş. Bu səslər kimin isə, ölmüş bir adamın minacatını çəkirdi
1. sif. Ölmüş, həyatı tərk etmiş, cansız (diri ziddi). // is. Ölmüş adam, meyit, cənazə. Ölülər və dirilər
“Ölüb-dirilmək”dən f.is
f. Bir işi görüncə çox əziyyət çəkmək, həddən artıq əzab və məşəqqət çəkməli olmaq, yaxud təhlükə keçirmək
sif. və is. Ölən, məhv olan, aradan çıxan, sıradan çıxan. Hamısı sağ-salamatdır, ölüb-itən yoxdur. – Körpə quzuların, xırda beçənin; Yoxdur ki, son za
“Ölüb-öldürmək”dən f.is
f. Bir-birini öldürməyə qalxışmaq, bir-birini öldürmək, vuruşmaq, qanlıbıçağa çıxmaq. Olmadılar razı onu bölməyə; Çıxdı iş axır ölüb-öldürməyə
is. Xəstəxanalarda və s.-də meyitlərin saxlandığı yer, bina; morq
“Ölüksünmək”dən f.is
bax ölüşkəmək
is. 1. biol. Orqanizmin həyat fəaliyyətinin həmişəlik dayanması və onun məhv olması, orqanizmdə və ya onun bir hissəsində maddələr mübadiləsinin dayan
ölüm-dirim məsələsi – çox vacib, son dərəcə mühüm, təxirəsalınmaz məsələ. [Əsgər:] Bizim millət bu hadisələrin ölüm-dirim məsələsi olduğunu anlamır
is. Ölüm, fani, yoxluq. [Hacı Murad:] Dünya ölüm-itimdir… S.S.Axundov. Badə qaldır, eşq adına içək gəl; Ömür gödək, dünya ölüm-itimdir
zərf Çox çətinliklə, gücbəla ilə. Ölüm-zülüm işi qurtarmaq. – [Yolçular] ölüm-zülüm kəndin içindən çıxıb, gecə yarısı Usta şəyirdi dediyimiz yerə çata
sif. 1. Ölümlə nəticələnə bilən, ya nəticələnən, ölümə səbəb olan. Ölümcül yara. – [Mirzə Cəmil:] [Qönçənin] anası ölümcül naxoşdur, yanında qalıb keş