BİTİK

Doqquz Bitik — Firudin Ağası oğlu Cəlilovın 2014-cü ildə çap elədiyi bu əsər, Tarixi, fərqli bir baxış açısından ortaya qoymuş və türklərin mənşəsini araşdıraraq yeni bir idea yaratmışdır. Kitab 9 cilddə təlif olunmuş ki bunların üçü nəşr edilmişdir: 1- Azərbaycan türklərinin islamaqədər tarixi. Doqquz Bitik: Tarixi qaynaqlar. I Bitik. Bakı, Ağrıdağ, 2014. 367[1] 2- Azərbaycan türklərinin islamaqədər tarixi. Doqquz Bitik: Tarixi coğrafiya. II Bitik. Bakı Ağrıdağ 2014. 280 3- Azərbaycan türklərinin islamaqədər tarixi.

Xoca Saleh Məhəmməd Bitikçi üsyanı — 1539–1540-cı ildə Astrabad bəylərbəyliyində Səfəvi hakimiyyətinə qarşı qaldırılmış üsyan. Üsyan köhnə Astrabad hakimi Xoca Müzəffərin qohumu Xoca Saleh Məhəmməd Bitikçi tərəfindən başladılmışdı. Məhəmməd Saleh özünü Astrabad hakimliyinin qanuni sahibi sayırdı. O Xarəzm hakimi Öməz Qazinin köməyi ilə Astrabad hakimliyini ələ keçirsə də, çox keçmədən Şah Təhmasibin üsyandan xəbər tutması ilə Məhəmməd Saleh üzərinə yeni qüvvələr göndərildi. Məğlub edilən Məhəmməd Saleh bir küpün içinə salınıb Təbrizin Sahib-abad məhəlləsindəki Nəsiriyyə məscidinin minarəsindən aşağı atıldı. == Üsyanın səbəbləri == 1537-ci ildə Astrabadda da mərkəzi hakimiyyət əleyhinə üsyanlar baş verməyə başladı. Burada bir tərəfdən ənənəvi sülalə mənsubları hakimlik edirdilər və onlar öz mənafelərinin təmin etmək məqsədilə Səfəvi sarayının tərsirindən çıxmaq istəyirdilər. Digər tərəfdən isə bu vilayətin hakimləri həmçinin nüfuzluu dairələri ilə özbək xanları arasında müəyyən əlaqələr varidi ki, bu əlaqələr Səfəvi hakimiyyəti əleyhinə qurulmuşdu. Üsyanların bir digər səbəbi isə yerli əhali ilə Səfəvi sarayının rəsmi məzhəbi arasındakı fərqliliklər idi. Səfəvi saray tarixçisi İsgəndər bəy Münşi Tarixi aləmara-yi Abbasi əsərində bölgədəki hərbi-siyasi vəziyyət haqqında məlumat verir: Astarabad şəhəri sabiq zamanlarda Cürcan və Təbəristan vilayətlərinin hökumətgahı olmuşdur.