is. [
ər. ] Yeyilən şeyin həzm cihazında həll olunması. Həzm prosesi. – Qidanın çeynənməsi, müxtəlif şirələr təsiri altında onun dəyişilərək həll oluna biləcək hala düşməsi həzm adlanır.
“Zoologiya” □ Həzm cihazı – yeyilən şeyi həll edən bədən üzvləri (ağız boşluğu, qida borusu, mədə və bağırsaqlar).
Həzm etmək – mədədə həll etmək (yemək haqqında). Yediyini həzm edə bilmir.
Həzm olmaq – mədədə həll olmaq (yemək haqqında).
…Xörək həzm olmaqdan ötrü, yəni əriyib bağırsaqlardan keçib bədənə daxil olmaqdan ötrü su lazımdır. H.Zərdabi.
◊ Həzm etmək –
1) dözmək, udmaq, qəbul etmək. Adam hər sözü həzm edə bilmir.
– …Hacı Səməd xanın həzm edə bilməyəcəyi bir vəziyyət törənmişdi. M.S.Ordubadi;
2) başa düşmək, dərk etmək, ağlına sıxışdırmaq.
Xudpəsənd xan bir zamanlar həmin bəylər, əyanlar qarşısında məğlubiyyətə düçar olduğunu hələ də həzm edə bilməmişdi. Ə.Məmmədxanlı.
Həzmi-rabedən keçirmək zar. –
1) yemək, udmaq.
Qazanla və nimçələrlə plovu, halvanı, külçələri həzmirabedən keçirən dövlətlilər və mollalar idi. H.Sarabski;
2) məc. mənimsəmək, boğazından ötürmək, sahiblənmək, özünə mal etmək.
[Musa bəy] dörd yetimə bir-birinin dalınca qəyyum olub, hamısının da var-yoxlarını həzm-rabedən keçirmişdi. Ə.Haqverdiyev.