MAK

Aylil mak Mata (irl. Ailill mac Máta) — İrlandiya mifologiyasında ailəsinin daha qədim və zəngin olması barədə onunla mübahisə edən kraliça Medbin əri. Aralarındakı çəkişmə qəhrəman Kuxulin haqqında "Kualngedən öküzün oğurlanması" silsiləsinin mərkəzi saqasının süjetinə çevrilmişdir. == Ailəsi == Aylil Laygin kralı Ross Ruad mac Ferqus Feyrgenin oğlu, Laygin kralı Fin mak Ross və Tara kralı Kayrbre Nia Ferin kiçik qardaşı olduğu qyed olunur. Kraliça Medb ilə evliliyindən bir oğul – Meyn Eytreamxeyl mak Oylioll dünyaya gəlmişdir. O da anasından sonra Konnaxt kralı olmuşdur.

Mak Demarko (ing. Mac DeMarco; 30 aprel 1990, Dankan[d], Britaniya Kolumbiyası) — Kanadalı müğənni-bəstəkar, multi-instrumentalist və prodüser. Demarko altı studiya albomu buraxdı; Rock and Roll Night Club (2012), 2 (2012), Salad Days (2014), Another One (2015), This Old Dog (2017), Here Comes the Cowboy (2019). Onun musiqi üslubu "mavi dalğa" və "slaker rok", kimi təsvir edilmişdir, özü bunu "cizz caz" adlandırır.

McDonald's — 1940-cı ildə ABŞ-də yaradılan fəstfud şəbəkəsi. Şirkətin mənzil-qərargahı ABŞ-nin Çikaqo şəhərinin yaxınlığında, Oak Brukda yerləşir. == Haqqında == === Tarixi === 1940-cı illərin sonunda Dik və Mak Makdonald qardaşları San-Bernardinoda (Kaliforniya) sürücülər üçün açdıqları kiçik restoranı təkmilləşdirmək üçün yeni üsullar axtarırdılar. Yaxşı gəlir gətirən bizneslərində kiçik dəyişikliklər etmək əvəzinə, onlar sürətli xidmət, ucuz qiymət və böyük həcmə əsaslanan tamamilə yeni bir konsepsiya icad etdilər. Onlar piştaxta qarşısında özünəxidmət üsuluna keçərək, 25 növ yeməkdən ibarət Barbekyu menyusundan imtina edib, cəmi 9 adda məhdud menyuya üstünlük verdilər: bunlar qamburger, çizburger, üç cür soyuq içki, süd, kofe, qızarmış kartof dilimləri, kökə və restoran işə başladıqdan sonra əlavə olunan kartof-fri və südlü kokteyl idi. 1950-ci illərin ortalarında onların qamburger istehsalı üzrə kiçik fabrikləri ildə 350 000 dollar gəlir gətirirdi. Əvvəlki restoranla müqayisədə indi satışın həcmi demək olar, 2 dəfə artmışdı. Makdonald qardaşları öz tennis meydançalarının döşəməsində diz üstə sürünərək təbaşirlə əvvəlki restoranın mətbəxindən iki dəfə böyük olan yeni növ mətbəxin konstruksiyasını cızdılar. Qidanın hazırlanması zamanı işçilərin hərəkətini öyrənərək, onlar avadanlıqları daha effektiv şəkildə yerləşdirməyə nail oldular. 1954-cü ildə südlü kokteyl hazırlayan maşınlar üzrə ticarət agenti Rey Krok Makdonald qardaşlarının restoranını ilk dəfə öz gözləri ilə gördü.

Ko Mak (tay เกาะหมาก) — elə də böyük olmayan tropik ada. Siam körfəzinın şərqində qərarlaşır. Materiklə arasında məsafə 35 kimlometrdir. İnzibati cəhətdən Taylandın Trat vilayəti ərazisinə daxildir. Adada iki kənd mövcuddur. Kəndlərdə ümumilikdə 403 nəfər yaşayır (2007). Mak adasının mənası (tay หมาก) tərcümədə Areca nut.palmasının tayca mənasını kəsb edir. == Tarixi == Adanın ilk sakini Çao Sıasenq olmuşdur. O, V Ramenin dövründə yeridilən çin siyasətinin nəticəsi olan birliyə daxil idi. İlk adada yaşayanlar Kakos palmalarından təşkil olunan plantasiyalar salmışdır.

Mak Pauel (doğum adı Conni Mak Pauel; 25 dekabr 1972) — əslən Alabama ştatının Klanton şəhərindən olan amerikalı müğənni, bəstəkar, prodüser və musiqiçi.

Biq Mak İndeksi (ing. The Big Mac İndex) — Böyük Britaniyanın "The Economist" jurnalı tərəfindən 1986-cı ildən etibarən hesablanır. İndeks ABŞ-nin "McDonald's" şirkətinin dünyanın müxtəlif ölkələrində yerləşən restoranlar şəbəkəsində satılan məşhur hamburgerin qiyməti əsasında tərtib edilir. "The Economist" jurnalı tərəfindən belə hesab olunur ki, bütün dünyada hamburgerin istehsalına çəkilən xərclər bir-biridən fərqlənmir və buna görə də "Biq Mak"ın köməkliyi ilə alıcılıq qabiliyyətli pariteti əsasında valyutanın dəyərini öyrənmək olar. Bunun üçün müqayisə bazası kimi ABŞ-də satılan "Biq Mak"ın qiyməti götürülür. Əgər hər hansı ölkədə "Biq Mak"ın qiyməti bu həddən yüksəkdirsə, deməli, həmin ölkənin valyutasının dəyəri süni şəkildə "şişirdilib". Yəni bu ölkənin valyutasının məzənnəsi əslində aşağı olmalıdır. Əgər "Biq Mak" ABŞ-dəki qiymətdən ucuzdursa, həmin ölkənin valyutasının məzənnəsi real dəyərindən aşağıdır və bu ölkədə dollar ucuzlaşdırılmalıdır.

II Domanqart (şot.kelt Domangart II) və ya Domanqart mak Domnayll (şot.kelt Domangart mac Domnaill; VII əsr – 673) — Dal Riada kralı (660–673). == Həyatı == II Domanqart I Domnayllın oğlu idi. O, 660-cı ildə II Konallın xələfi olmuşdur. Salnamələrdə verilən məlumatlara görə, bu dövrdə Dal Riada onun qardaşı Qabran, kral Komqallın davamçıları və kral Böyük Loarnın davamçıları arasında bölünmüşdü. II Domanqart 673-cü ildə vəfat etmiş və taxtı Meldüyn mak Konalla buraxmışdır. == Mənbə == === Ədəbiyyat === Anderson, Alan Orr. Early Sources of Scottish History A.D 500—1286, volume 1. Reprinted with corrections. Stamford: Paul Watkins. 1990.

I Donald (ing. Donald I), I Domnall (şot.kelt Domnall I) və ya Domnall mak Alpin (ortagel: Domnall mac Ailpín, şot.kelt Domnall mac Ailpín; 812, Ayona – 13 aprel 862 və ya 13 aprel 863, Pertşir[d]) — 858–862-ci illərdə Alba (Şotlandiya) kralı, Dal Riada kralı II Alpinin oğlu, Dal Riada kralı I Kennetin qardaşı. İrlandiya annallarında I Donaldın "Piktlər kralı" titulunu daşıdığı məlumatı verilir. Onun hakimiyyəti dövründə "Ed qanunları" bütün Şotlandiyaya şamil edilmişdir. == Həyatı == Domnall mak Alpin təqribən 812-ci ildə indiki Böyük Britaniyaya tabe Şotlandiyanın Ayona adasında anadan olmuşdur. O, Dal Riada kralı II Alpinin oğlu və Dal Riada kralı I Kennetin qardaşı idi. I Kennet 858-ci ildə vəfat edəndə iki oğlu var idi, ancaq krallığın tanistri formasındakı vərəsəlik qanunlarına görə, onun xələfi ən böyük oğlu yox, kiçik qardaşı Domnall mak Alpin olmuşdu. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Дональд // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб..

I Domnall (şot.kelt Domnall I, ing. Donald I), Domnall mak Exdax (şot.kelt Domnall mac Echdach), Domnall Brekk (şot.kelt Domnall Brecc), I Çilli Domnall (ing. Donald The Freckled; VII əsr – 642) — Dal Riada kralı (629–642). == Həyatı == I Domnall I Eoxaydın oğlu idi. Onun adı tarixi mənbələrdə ilk dəfə 622-ci ildə qeyd edilmişdir. O, Konall Qutbinn ilə birlikdə bir döyüşdə qalib olmuşdur. 629-cu ildə atasının ölümündən sonra Dal Riada kralı olan I Domnall İrlandiya klan rəhbəri Kenel Konayll ilə olan ittifaqını pozmuş, ona hücum etmişdir. I Domnall 637-ci ildə Olster kralı Yalançı Konqal ilə birlikdə Domnall mak Edo rəhbərliyindəki koalisiyaya Maq Rot döyüşündə məğlub olmuşdur. Domnall mak Exdax 635-ci ildə və daha sonra 638-ci ildə piktlərə məğlub olmuşdur. Əlavə olaraq, Domnall Brekk Alt Klut kralı Euqeyn ap Beliyə Stratkarron döyüşündə məğlub olmuşdur.

Ağ Ed (ing. Áed the White), Ed mak Exdax (şot.kelt Áed mac Echdach), Ed Find (şot.kelt Áed Find; VIII əsr – 778) — Dal Riada kralı (768–778). == Həyatı == Ağ Ed 733-cü ildə vəfat edən III Eoxaydın oğlu idi. Atasının ölümündən çox keçməmiş Dal Riada krallığı piktlərdən asılı vəziyyətə düşmüşdür. Ağ Ed haqda ilk məlumat 768-ci ilə təsadüf edir. "Olster annalları" əsərinə görə, Ağ Edin ordusu ilə pikt kralı I Kiniodun ordusu arasında bir döyüş baş vermişdir. Bu dövrdə Dal Riada özünü piktlərdən azad etmişdir. "Alba krallarının salnaməsi" əsəri Ağ Edin bir çox qanunlar qəbul etdiyini və bu qanunların I Domnallın (Donald) hakimiyyəti dövründə bütün Şotlandiyaya şamil edildiyi haqda məlumat verir, ancaq bu qanunların məzmunu naməlumdur. Ağ Ed 778-ci ildə vəfat etmişdir və Dal Riada taxtını qardaşı II Fergüsə buraxmışdır. == Mənbə == === Ədəbiyyat === Anderson, Alan Orr.

IV Qəddar Eoxayd və ya Eoxayd mak Ayda (şot.kelt Eochaid mac Áeda; VIII əsr – 819) — Dal Riada kralı (811–819). == Həyatı == IV Eoxayd Ağ Edin və onun pikt əsilli həyat yoldaşının oğlu idi. Beləliklə, IV Eoxayd Piktaviya kralı Konstantinin bacısı oğlu idi. IV Eoxayd kral Konstantinin dəstəyi ilə taxta çıxmışdır. Buna baxmayaraq, onun hakimiyyət şəriki var idi – əmisi Konstantinin oğlu III Domnall. IV Eoxayd 819-cu ildə vəfat etmiş, taxtı III Domnalla buraxmışdır. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Braun, Deyvid. The Irish Identity of the Kingdom of the Scots in the Twelfth and Thirteenth Centuries. Vudbric: Boydell,. 1999.

Fort Mak-Murrey — Kanadanın Alberta vilayətində şəhər.

I Kennet (ortagel: Cináed I, şot.kelt Coinneach I, ing. Kenneth I) və ya Kennet mak Alpin (ortagel: Cináed mac Ailpin, şot.kelt Coinneach mac Ailpein, ing. Kenneth MacAlpin; təq. 810, Ayona – 8 fevral 858, Forteviot[d]) — təqribən 834–858-ci illərdə Dal Riada kralı, 843–858-ci illərdə piktlər kralı və Makalpinlər sülaləsinin banisi olan II Alpinin oğlu. Dal Riada taxt-tacına irsən sahiblənən I Kennet 843–850-ci illərdə piktlərin krallığını ihlaq edir və bütün Şotlandiyanı fəth etməyə, eləcə də piktləri assimilyasiya etməyə başlayır. Buna görə də ona An Ferbasax (şot.kelt An Ferbasach, azərb. Fateh‎) ləqəbi verilmişdir. Onun krallığının paytaxtı Forteviot idi. O, Stratklayd krallığından olan britlərlə, eləcə də Piktlanda basqınlar təşkil edən danimarkalı vikinqlərlə vuruşmuşdur. Əlavə olaraq, I Kennet Skun daşı kimi talismanları Ayonadakı tərk edilmiş monastırdan götürüb başqa bir yerə aparmışdı.

Denali (ing. Denali, 1896-2015-ci illərdə Mak-Kinli dağı ing. Mount McKinley) — Alyaskanın Denali rayonunda 6,190 metr (20,308 ft) hündürlüyü ilə Şimali Amerikanın ən yüksək dağı. Dağın ətrafındakı ərazidə yaşayan Koyukon xalqı əsrlər boyu zirvəyə “Denali” deyirdi. 1896-cı ildə bir qızıl kəşfiyyatı, o zamankı prezidentliyə namizəd William McKinley-ni dəstəkləmək üçün "McKinley Mount" adını verdi; bu ad 1917-ci ildən 2015-ci ilə qədər ABŞ - ın Federal hökuməti tərəfindən tanınan rəsmi ad idi. 2015-ci ilin avqustunda, Alyaska əyalətinin 1975-ci il rəhbərliyindən sonra Birləşmiş Ştatların Daxili İşlər Nazirliyi dağın rəsmi adının Denali olaraq dəyişdirildiyini elan etdi.1903-cü ildə Ceyms Vikkerşam, Denaliyə dırmaşmaq üçün ilk uğursuz cəhdini etdi. 1906-cı ildə Frederik Kuk dağı fəth etdiyini iddia etdi, lakin bu təsdiqlənməmişdir və onun qanuniliyi şübhə altına alınır. Denalinin zirvəsinə ilk təsdiqlənən yüksəlişə 7 iyun 1913-cü ildə, Cənub zirvəsinə dırmanan alpinistlər Hudson Stuk, Harri Karstens, Valter Harper və Robert Tatum imza atılmışdır. 1951-ci ildə Bradford Vaşburn ən təhlükəsiz və ən asan yol hesab edilən və buna görə də hazırda istifadə edilən ən populyar olan Qərbi Buttress marşrutunu kəşf etdi. 2 sentyabr 2015-ci ildə ABŞ Geoloji Tədqiqatı dağın hündürlüyünün 20,320 fut (6,194 m) deyil, 20,310 fut (6,190 m) olduğunu qeyd etdi.

Mak-Klintok adası — Frans-İosif Torpağına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Ən hündür nöqtəsi — 521 m. Zirvə adanın mərkəzində yerləşir. Sahəsi 612 km²-dir. Adanın az bir hissəsi buzdan azddır. Buna misal kimi Dillon burnunu göstərmək olar. Burada qədim tikilinin qalıqları və astronomik məntəqə vardır. Ada gölə sahib olmasada kiçik axarları vardır. Ada irlandiyalı qütb araşdırmaşısı Frensis Leopold Mak-Klintokun (ing.

Mak-Klintok boğazı ing. Mc Clintock Channel -Şimal Buzlu okeanında yerləşən, Kanada ərazisində Viktoriya (ada)sını Uels Şahzadəsi adasından ayıran boğaz. Kanadanın şimal-qərbində yerləşir. Boğazın şimalında Vaynavunt-Melvill, cənubunda Viktoriya boğazı, cənub-şərqdə Larsen körfəzi və Franklin boğazı ilə birləşir. Eni 105 – 209 km, uzunluğu 274 km təşkil edir. Adı qütb araşdırmaçısı Frensis Leanold Mak-Klintokun şərəfinə adlandırılmışdır. Şimalda dərinliyi 300 m, cənubda 120 m təşkil edir.

Mak-Klintok boğazı ing. Mc Clintock Channel -Şimal Buzlu okeanında yerləşən, Kanada ərazisində Viktoriya (ada)sını Uels Şahzadəsi adasından ayıran boğaz. Kanadanın şimal-qərbində yerləşir. Boğazın şimalında Vaynavunt-Melvill, cənubunda Viktoriya boğazı, cənub-şərqdə Larsen körfəzi və Franklin boğazı ilə birləşir. Eni 105 – 209 km, uzunluğu 274 km təşkil edir. Adı qütb araşdırmaçısı Frensis Leanold Mak-Klintokun şərəfinə adlandırılmışdır. Şimalda dərinliyi 300 m, cənubda 120 m təşkil edir.

Mak-Klur boğazı — Kanada Arktik arxipelaqına daxil olan Melvill, Şahzadə Patrik Eqlinton adaları ilə Banks adasını ayırır. Kanadanın qərbində Kanada Arktik arxipelaqından keçən Şimal-Qərb keçidinin bir qolunu təşkil edir. Barrou boğazı, Vaykaunt-Melvill boğazı və Lankaster boğazı ilə birlikdə ingilis mənbələrində Parri boğazı adlandırılır. Şərqdə Bofort dənizi, qərbdə isə Vaykaunt-Melvill boğazı ilə birləşir. Uzunluğu 400 km, eni isə ən dar yerdə 88 km, gen yerdə isə, dərinliyi 472 m, orta dərinliyi 300 m təşkil edir. Qütb dairəsi daxilində yerləşməsi onun ilin böyük qisminin buzla örtülü olmasına səbəb olur. Buzqıran gəmilərin sayəsində avqust və sentyabr ayları ərzində naviqasiya təmin edilir. Boğazdan ilk buzqıran gəmi 1954-cü ildə keçmişdir. 1960-cı ildə boğazdan USS Seadragon, 1962-ci ildə USS Skate sualtı qayıqları keçmişdir. Qlobal istilərlə əlaqədar 2007-ci ildə boğaz ilk dəfə buzdan azad olmuşdur.

Mak-Kulta adası — Frans-İosif Torpağı arxipelaqı daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Adanın maksimal hündürlüyü 50 metrdir. == Yerləşməsi == Arxipelaqın cənub-şərqində, Vilçek Torpağında yerləşən Hyofer burnundan 2 km aralıda yerləşir. Mak-Kulta adasının ətrafında daha üç ada yerləşir: Derevyannıy, Daues və Tillo. == Təsviri == Uzunsov formaya malikdir. Uzunluğu 1 km-dir. Buzdan tam azaddır. Yüksəklik yoxdur. Şərqində adanın ən hündür hissəsi yerləşir.

Mak-Medro boğazı ing. McMurdo Sound - Antarktidada buzla örtülü olub, təqribi olaraq eni və uzunluğu 55 km təşkil edir. Boğaz Ross dənizi akvatoriyasında yerləşir. Qərb sahillərində hündürlüyü 4205 m olan Royal Sociely Range dağı yerləşir. Cənubunda Mak-Medro şelf buzlağı yerləşir, şərq sahili Ross adasını ilə əhatələnir. Adada Erebus vulkanı yerləşir. Hündürlüyü 3794 m təşkil edir. Cənubunda Antarktidanın ən böyük elmi-tədqiqat bazası olan Mak-Medro ABŞ, Skot-Beys Yeni Zellandiya bazalarıdır. Boğaz Cənub qütbündən 1300 km uzaqlıqda yerləşir. Boğazın sahilləri yayda cəmi 10% buzdan azad olur.

Mak-Merdo (quru,quraqlıq) vadiləri (ing. Dry Valleys) — Mak-Merdo boğazından qərbdə Antarktidadakı Viktoriya Torpağlarında Antarktika vahələrinin (Viktoriya, Rayt, Teylor) qarsız vadiləri. Bu, Antarktidadakı ən böyük (təxminən 8 min km²) buzsuz ərazidir.. 320 km / s sürətə çatan katabatik küləklər (yer üzündə ən yüksək külək sürəti) nəmin buxarlanmasına səbəb olur. Bunun sayəsində vadilər təxminən 8 milyon ildir praktik olaraq buz və qardan azaddırlar,bu, geoloji və digər tədqiqatların aparılmasını asanlaşdırır. Antarktika haqqında konvensiyaya görə, Mak-Murdo quru vadiləri xüsusi mühafizə olunan bölgələr olaraq təyin edilmişdir. Quru vadilər Mars planetinin təbii şərtlərinə o qədər yaxındır ki, NASA orada Vikinq proqramının sınaqlarını da keçirdi. Buz və qar olmamasına baxmayaraq, canlı aləm dünya buz qitəsinin qalan hissələrindən daha kasıbdır. Daha nəmli yerlərdə qayalarda endolitik bitkilər aşkar edilmişdir. Taylor buzlağında Antarktidanın görməli yerlərindən biri - görünüşünü metabolizması dəmir və kükürdün işlənməsinə əsaslanan anaerob bakteriyaların fəaliyyətinə borclu olan Qanlı şəlaləsidir.

Mak-Qi adaları — Frans-İosif Torpağı arxipelaqı daxil olan adalar qrupu. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Adaların ən hündür nöqtəsi 52 metrdir. == Yerləşməsi == Mak-Qi adaları arxipelaqın şimalında yerləşir. Adalar italyan boğazında, Cekson adası adası ilə Payer adası arasında yerləşir. Mak-Qi adaları Cekson adasından 1 km cənubda, Payer adasından isə 4 km şimaldadır. == Təsviri == Qrup iki adadan ibarətdir. Cənubda yerləşən adanın uzunluğu 2 km, şimalda yerləşən adanın uzunluğu isə 800 metrdir. Adaların ikisi də buzdan azaddır. iri adanın hündürlüyü 52 metrdir.

Mak-Robertson Torpağı (ing. Mac. Robertson Land) — Antarktida ərazisi olaraq 60° və 73° şərq uzunluqları arasında qərarlaşır. Şimaldan sahillərini Birlik dənizinin suları yuyur. Mərkəzi hissələrdə buzlağın qalınlığı 2000 metr təşkil edir. Sahil hissədə buzdan azad olmuş çoxlu ərazilər vardır. Cənubunda Şahzadə Çarlz dağları yerləşir. Mak-Robertson Torpağı 1930-cu ildə Britaniya-avstraliya-yenizelandiya ekspedisiyasının rəhbəri olan Duqlas Mouson tərəfindən kəşf edilmiş və ekspedisiyanı maliyyələmdirən sahibkarlardan birinin şərəfinə adlandırılmışdır. Əraziyə Avstraliya iddia edir. Ancaq 1961-ci ildə imzalanan Antarktida haqqında konvensiyaya görə əraziyə iddialar dondurulmuşdur.

[mənbə göstərin] Vilyam Mak-Kinli (ing. William McKinley; 29 yanvar 1843, Nils, Ohayo, ABŞ — 14 sentyabr 1901, Baffalo, Nyu-York, ABŞ) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 25-ci prezidenti (1897–1901). Prezident vəzifəsinə seçilmiş sonuncu vətəndaş müharibəsi iştirakçısı. 1901-ci il sentyabrın 5-də ümumamerika sərgisində iştirak edərkən Polşa əsilli amerikalı anarxist Leon Frank Çolqoş prezident Mak-Kinliyə tapançadan 2 dəfə atəş açaraq onu ağır yaraladı. Aparılan müalicə nəticəsiz qaldı və o sentyabrın 14-də daxili orqanların qanqrenasından vəfat etdi. Alyaskada yerləşən və Şimali Amerikanın ən yüksək zirvəsi olan Mak-Kinli dağı Vilyam Mak-Kinlinin şərəfinə adlandırılmışdır.

Abdullah kəndi (fars. عبداله كندي‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 22 nəfər yaşayır (4 ailə).

Adağan (fars. اداغان‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,043 nəfər yaşayır (198 ailə).

Aleks Makın gizli dünyası (Orijinal adı: The Secret World of Alex Mack) — 8 oktyabr 1994-cü ildən 15 yanvar 1998-ci ilə kimi Nickelodeon kanalında nümayiş olunmuş ABŞ uşaq teleserialı. Teleserial Azərbaycanda Lider TV-də Aleks Makın sirli aləmi adı ilə yayımlanmışdır. == Məzmun == Aleks Mak Cənnət Vadisi (ing. Paradise Valley) adlı şəhərciydə böyük bacısı və valideynləri ilə yaşayan 13 yaşlı adi qızdır. Yeni məktəbdə birinci gündən sonra evə qayıdarkən Aleksi az qala GC-161 adlı yüksək dərəcədə məxfi kimyəvi preparat daşıyan yük maşını vuracaqdı. Bu zaman həmin kimyəvi maddələrin bir hissəsi Aleksin üstünə tökülür, nəticədə o, qeyri-adi qabiliyyətlər qazanır. İndi o, heç bir əlaqə olmadan uzaqdan-uzağa əşyalara təsir göstərir, barmaqları ilə elektrikli atəş açır, mayeyə çevrilir və hirsləndiyi zaman qızmağa başlayır. Bu barədə yalnız onun bacısı Enn və ən yaxşı dostu Rey bilir. Bu arada kimyəvi zavodun alimləri Aleksi oğurlayıb və öz eksperimentlərində istifadə etmək üçün onu tutmağa çalışırlar.

Aleksandr Makinski və ya İsgəndər xan Makinski (rus. Александр Макинский; 13 oktyabr 1900 – 24 aprel 1988) — Makuda anadan olmuş Azərbaycan kökənli amerikalı işadamı. O, Rokfeller Fondunun Fransadakı baş nümayəndəsi olmuş, sonradan Paris və Nyu-Yorkdakı fondun vitse-prezidentinin köməkçisi kimi çalışmışdır. The Coca-Cola Company-nin satış məsələləri üzrə vitse-prezidenti kimidə işləmişdir. == Həyatının erkən dövrü == O, 1900-cü ildə İran azərbaycanlılarından olan Makinski ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun ailəsi Makuda yaşayan Bayat tayfasına mənsub olmuşdur. Atası Paşa xan Makinski (1862–1934) Hüseyn xan Bayatın nəticəsidir. Onun anası Stefaniya Antonovna Lubielska (1878–1964) etnik polyak və Paşa xanın ikinci həyat yoldaşı olmuşdur. Makinski ailəsi arasında həm də Şura olaraq tanınmışdır. O, Paşa xan Makuya gedib qohumlarını ziyarət edərkən dünyaya gəlmişdir.

Aleksandr Makovelski (rus. Александр Маковельский; 22 iyul (3 avqust) 1884, Qrodno, Qrodno quberniyası[d], Rusiya imperiyası – 16 dekabr 1969, Bakı) — Azərbaycan polyaklarından olan məşhur tarixçi, filosof. == Həyatı == Aleksandr Osipoviç Makovelski 22 iyul 1884-cü ildə Qrodno şəhərində anadan olmuşdur. Makovelski Qrodno şəhərində klassik gimnaziyanı qızıl medalla bitirməklə bərabər bütün digər tədris proqramları üzrə yüksək bilik səviyyəsində təhsilini başa vurmuşdur. Sonra o, Kazan Universitetinin tarix-filologiya fakültəsinə qəbul olmuşdur. Kazan Universiteti öz dövründə yüksək ali təhsil səviyyəsi, səriştəli və böyük elmi-tədris nailiyyətlərinə malik müəllim heyəti, həmçinin demokratik ənənələri ilə məşhur olan bir tədris müəssisəsi sayılırdı. Makovelskinin elmi-maraq dairəsi ali təhsil aldığı dövrdə daha da genişlənmişdir. Onun əsərlərində psixologiya, pedaqoqika, etika, məntiq sahələri əhatə olunmaqla, özünün daha doğma və yaxın mövzusu qədim yunan fəlsəfəsi əks olunmuşdu. Qədim yunan, latın, alman, ingilis, fransız, italyan, polyak, çex dillərini dərindən bilməsi Makovelskinin fəaliyyət sahəsinin genişlənməsinə səbəb olmuşdur. Makovelski daima öz biliklərini təkcə tarix-filologiya sahəsində deyil, təbiət və dəqiq elmləri də geniş öyrənirdi, xüsusilə astronomiya, biologiya, riyaziyyat elmləri bölməsi ilə də məşğul olmağa vaxt tapırdı.

Aleksandr Makovski — Azərbaycan rejissoru, ssenarist. == Filmoqrafiya == Bayquş (film, 1924) (tammetrajlı bədii film) — aktyor Müxtəlif sahillərdə (film, 1926) (tammetrajlı bədii film) — rejissor köməkçisi Mədənçilər İttifaqının 20 illiyi (film, 1927) (qısametrajlı sənədli film) — rejissor köməkçisi Bizim əsas yolumuz (film, 1928) (tammetrajlı sənədli film) — rejissor Üç dəniz ölkəsinin spartakiadası (film, 1928) (qısametrajlı sənədli film) — rejissor Mürsəlli daşqını (film, 1929) (qısametrajlı sənədli film) — rejissor Şərqə doğru (film, 1930) (tammetrajlı sənədli film) — rejissor; ssenarist Nikita İvanoviç və sosializm (film, 1931) (tammetrajlı bədii film) — rejissor; ssenarist Azərbaycan (film, 1931) (tammetrajlı sənədli film) — rejissor Milis (film, 1933) (qısametrajlı sənədli film) — rejissor İki yoldaş (film, 1934) (qısametrajlı bədii film) — rejissor Üç dəniz ölkəsinin spartakiadası (film, 1928) (qısametrajlı sənədli film) — bədii rəhbər == Mənbə == Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 812.

Aleksandr Makovski — Azərbaycan rejissoru, ssenarist. == Filmoqrafiya == Bayquş (film, 1924) (tammetrajlı bədii film) — aktyor Müxtəlif sahillərdə (film, 1926) (tammetrajlı bədii film) — rejissor köməkçisi Mədənçilər İttifaqının 20 illiyi (film, 1927) (qısametrajlı sənədli film) — rejissor köməkçisi Bizim əsas yolumuz (film, 1928) (tammetrajlı sənədli film) — rejissor Üç dəniz ölkəsinin spartakiadası (film, 1928) (qısametrajlı sənədli film) — rejissor Mürsəlli daşqını (film, 1929) (qısametrajlı sənədli film) — rejissor Şərqə doğru (film, 1930) (tammetrajlı sənədli film) — rejissor; ssenarist Nikita İvanoviç və sosializm (film, 1931) (tammetrajlı bədii film) — rejissor; ssenarist Azərbaycan (film, 1931) (tammetrajlı sənədli film) — rejissor Milis (film, 1933) (qısametrajlı sənədli film) — rejissor İki yoldaş (film, 1934) (qısametrajlı bədii film) — rejissor Üç dəniz ölkəsinin spartakiadası (film, 1928) (qısametrajlı sənədli film) — bədii rəhbər == Mənbə == Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 812.

Alisiya Makkormak(ing. Alicia McCormack; 7 iyun 1983, Sidney) — Avstraliyanı təmsil edən su poloçusu. Alisa McKormak, Avstraliya yığmasının heyətində 2008-ci ildə baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına və 2012-ci ildə baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılıb və 2 dəfə bürünc medal qazanıb. == Karyerası == Alisa McKormak, 2008-ci ildə Avstraliya yığması ilə birgə XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Yarışların bürünc medal uğrunda görüşündə Macarıstan yığmasını 9:9 (3:2 penaltilər seriyasında) hesabı ilə məğlub edən Avstraliya yığması, XXIX Yay Olimpiya Oyunlarını 3-cü yerdə başa vurdu. Alisa McKormak 2012-ci ildə Avstraliya yığması ilə birgə XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Yarışların bürünc medal uğrunda görüşündə Macarıstan yığmasını 13:11 hesabı ilə məğlub edən Avstraliya yığması, XXX Yay Olimpiya Oyunlarını 3-cü yerdə başa vurdu və Olimpiya Oyunlarının bürünc medalını qazandı.

Allan İrene Sent-Maksimin (12 mart 1997[…]) — Liqa 1 təmsilçilərindən olan Nitsa klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Fransa futbolçusudur. == Erkən həyatı == Sent-Maksimin Parisin cənub-qərbində yerləşən Şatenay-Malabri kammunasında anadan olmuşdur. Valideynləri isə Haiti vətəndaşlarıdır. == Klub karyerası == === Sent-Etyen === Sent-Maksimin Liqa 1-də debütünü 1 sentyabr 2013-cü ildə Sent-Etyen klubu ilə Bordo klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 69-cu dəqiqədə Romen Hamumanı əvəz etmiş və komandası 2-1 hesabı ilə qalib gəlmişdir. === Monako === 31 iyul 2015-ci ildə Sent-Maksimin Monako klubu ilə müqavilə imzalamış, lakin Bundesliqa təmsilçisi olan Hannover 96 klubuna icarəyə verilmişdir.28 iyul 2016-cı ildə Sent-Maksimin Bastiya klubuna mövsüm sonuna qədər icarəyə verilmişdir. === Nitsa === Sent-Maksimin 7 avqust 2017-ci ildə əzəli rəqiblərdən olan Nitsa klubu ilə müqavilə imzalamışdır.

Alıhacı (fars. ‎علوحاجي‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 295 nəfər yaşayır (52 ailə).

Anton Makarenko (13 mart 1888, Belopolye[d], Xarkov quberniyası[d] – 1 aprel 1939[…], Qolitsıno[d], Moskva vilayəti) — SSRİ pedaqoqu və yazıçısı. == Həyatı == Sovet məktəb və pedaqoji fikrin ən məşhur siması əslən ukraynalı Anton Semyonoviç Makarenkodur. O, Poltava Müəllimlər İnstitutunu qızıl medalla bitirmiş və Kryukova ibtidai məktəb müfəttişi vəzifəsinə təyin olunmuşdur. A. S. Makarenko 1920-ci ildə davranış pozuntusu olan yeniyetmələr koloniyasına müdir təyin olunmuşdur.1926-cı ilin may ayında bu koloniya bərbad halda olan Kuryajdakı koloniya ilə birləşdirməli oldu. Bunun üçün koloniya Kuryaja köçdü. Makarenkonun rəhəbrlik etdiyi koloniyada 150-yə yaxın uşaq və yeniyetmə olduğu halda, Kuryajdakı koloniyada 280 uşaq vardı. Makarenkonun Qorki adına Koloniyadan gətirdiyi yaxşı ənənələrin dağılması və çoxluqda olan kuryajların təsiri altına düşüb əriməsi qorxusu vardı, lakin Makarenkonun çox incə, psixoloji cəhətdən dəqiq düşünülmüş pedaqoji taktı və tədbirlər sistemi bu çətinliyə qalib gəldi. 1927-ci ildə Ukrayna çekistlərinin toplamış olduğu vəsait hesabına Dzerjinskiyə xatirə olaraq onun adına yurdsuz uşaqlar üçün bir kommuna təşkil etmək qərara alındı. 1927-ci ilin axırlarında kommunanın rəsmi açılışı oldu. Onun rəhbərliyi ilə idarə olunması A. S. Makarenkoya tapşırıldı.

Arya İnkeri Makkonen (1958) — Finlandiyanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri (2017-ci ildən)

Atropatın Makedoniyalı İsgəndərlə görüşü - Azərbaycan rəssamı Əyyub Məmmədov tərəfindən Azərbaycan tarixi mövzusunda çəkilmiş şəkillərdən biridir. Azərbaycan Tarix Muzeyinin zalında nümayiş olunan "Atropatın Makedoniyalı İsgəndərlə görüşü" adlı rəsm əsəri mühüm tarixi məqamla bağlıdır. Atropat dövlət xadimi idi. Bir siyasətçi və diplomat kimi Makedoniyalı İsgəndərlə hərbi mübarizənin faydasızlığını gözəl başa düşdüyü üçün, diplomatik yolla istilaçıların Azərbaycan ərazisinə soxulmasına yol verməmişdi.

Azərbaycan–Şimali Makedoniya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Şimali Makedoniya Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1995-cü ilin iyun ayının 28-də qurulmuşdur. == Parlamentlərarası əlaqələr == Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Şimali Makedoniya parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Bu işçi qrupu 5 dekabr 2000-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Səlahəddin Xəlilov olmuşdur. 4 mart 2016-cı il tarixindən Fazil Mustafa işçi qrupunun rəhbəridir.

== Kişilər == === Əsas milli komanda === 27.07.2000 Varna YO Makedoniya – Azərbaycan 2:1 06.10.2000 Skopye DÇSO Makedoniya – Azərbaycan 3:0 05.09.2001 Bakı DÇSO Azərbaycan – Makedoniya 1:1 29.05.2010 ? Avstriya YO Azərbaycan – Makedoniya 1:3 10.08.2011 Bakı YO Azərbaycan – Makedoniya 0:1 29.05.2016 Zvadorf, Avstriya YO Azərbaycan – Makedoniya 1:3 27.03.2018 Antalya, Türkiyə YO Azərbaycan – Makedoniya 1:1 20.11.2022 Skopye, Şimali Makedoniya YO Şimali Makedoniya - Azərbaycan 1:3 === U-21 === 06.10.2000 Skopye DÇSO Makedoniya – Azərbaycan 1:2 04.09.2001 Bakı DÇSO Azərbaycan – Makedoniya 1:0 08.06.2013 Bakı AÇSO Azərbaycan – Makedoniya 0:0 15.11.2013 Skopye AÇSO Makedoniya – Azərbaycan 1:0 24.05.2018 Bakı YO Azərbaycan (U-20) – Makedoniya (U-20) 1:1 27.05.2018 Bakı YO Azərbaycan (U-20) – Makedoniya (U-20) 0:1 === U-19 === 26.09.2001 Finlandiya AÇSO Makedoniya - Azərbaycan 2:1 28.09.2004 Şimali Makedoniya AÇSO Makedoniya - Azərbaycan 1:0 01.06.2016 Skopye, Şimali Makedoniya YO Makedoniya - Azərbaycan 2:0 03.06.2016 Skopye, Şimali Makedoniya YO Makedoniya - Azərbaycan 2:1 11.04.2017 Bakı, Azərbaycan YO Azərbaycan - Makedoniya 0:1 13.04.2017 Bakı, Azərbaycan YO Azərbaycan - Makedoniya 1:0 25.01.2020 Antalya, Türkiyə YO Azərbaycan - Şimali Makedoniya 2:0 27.01.2020 Antalya, Türkiyə YO Azərbaycan - Şimali Makedoniya 2:1 24.03.2023 Bakı, Azərbaycan YO Azərbaycan - Şimali Makedoniya 0:0 27.03.2023 Bakı, Azərbaycan YO Azərbaycan - Şimali Makedoniya 1:2 === U-17 === 17.05.2017 Skopye, Şimali Makedoniya YO Makedoniya - Azərbaycan 1:1 19.05.2017 Skopye, Şimali Makedoniya YO Makedoniya - Azərbaycan 0:2 11.04.2018 Bosniya və Herseqovina BT Makedoniya - Azərbaycan 2:0 18.04.2023 Skopye, Şimali Makedoniya YO Şimali Makedoniya - Azərbaycan 0:1 20.04.2023 Skopye, Şimali Makedoniya YO Şimali Makedoniya - Azərbaycan 1:2 === Klublar === 15.07.2008 Bakı UEFA ÇL seç. mər. İnter Bakı – Rabotniçki 0:0 22.07.2008 Skopye UEFA ÇL seç. mər. Rabotniçki – İnter Bakı 1:1 01.07.2010 Bakı UEFA AL seç. mər. Qarabağ – Metallurq 4:1 08.07.2010 Skopye UEFA AL seç. mər. Metallurq – Qarabağ 1:1 23.01.2013 Antalya YO Neftçi – Turnovo 2:1 29.01.2013 Antalya Yo Qarabağ – Turnovo 0:0 02.07.2013 Skopye UEFA AL seç.

Azərbaycan–Şimali Makedoniya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Şimali Makedoniya Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1995-cü ilin iyun ayının 28-də qurulmuşdur. == Parlamentlərarası əlaqələr == Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Şimali Makedoniya parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Bu işçi qrupu 5 dekabr 2000-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Səlahəddin Xəlilov olmuşdur. 4 mart 2016-cı il tarixindən Fazil Mustafa işçi qrupunun rəhbəridir.

Ağməzarməlikkəndi — İranın Qərbi Azərbaycan ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Maku şəhristanının Siyahçeşmə bölgəsində, Bəhbəhcik kəndistanında, Siyahçeşmə qəsəbəsindən 27,5 km cənub-şərqdədir.

Aşağı Qızılarx (fars. قزل ارخ سفل‎‎) və ya Mahmud kəndi — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 508 nəfər yaşayır (80 ailə).

Aşağı Tölümxan (fars. تليم خان سفلي‎‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 97 nəfər yaşayır (20 ailə).

Aşağı Yarımqaya (fars. يارم قيه سفلي‎‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 573 nəfər yaşayır (129 ailə).

Aşağı Zelkeh (fars. ذلكه سفلي‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 235 nəfər yaşayır (49 ailə).

Aşağı İlanqara (fars. ايلان قره سفلي‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 87 nəfər yaşayır (18 ailə).

Baba dağı (mak. Баба Планина/Baba Planina) — Pelister və ya Peristeri ən yüksək zirvəsinin adı ilə daha çox tanınan Makedoniya Respublikasının Pelaqoniya Statistik Regionunda yerləşən dağ. Pelister zirvəsi Bitola şəhərindən müşahidə olunur. Pelisterdən başqa digər zirvələr Dva Qroba (2514 metr), Veternika (2420 metr), Muza (2350 metr), Rzana (2334 metr), Şiroka (2218 metr), Kozji Kamen (2199 metr), Qrima (2198 metr), Qolema Çuka (2188 metr), Belavoda (2.179 metr), Kirkodur (2.155 metr). Baba massivi regionda yerləşən çayları parçalayır, buna görə də çaylar ya Adriatik, ya da Egey dənizinə doğru axır. Pelister Milli Parkının florasına beş iynəyarpaqlı şam ağacı daxildir. Üçüncü dövrün unikal növlərinə hal-hazırda Balkan yarımadasının yalnız bir neçə dağında rast gəlinir. Bu ərazinin faunasına aşağıdakılar daxildir: ayı, Avropa cüyürü, boz canavar, qarapaça, maral, çöldonuzu, dovşan, qartalın bir neçə növü, kəklik, dolaşa və Makedoniya Palaqoniyasının endemik canlısı olan qızılxallı balıq. Pelister Mavrovodan sonra Makedoniya Respublikasında ikinci ən böyük və ən qədim milli parkdır. Bura ölkədə məşhur xizək kurortuna görə Ohrid, Prespa, Dojran, Popova Şapka və Kruşevo ilə yanaşı aparıcı turizm zonalarının biridir.

Baba dağı (mak. Баба Планина/Baba Planina) — Pelister və ya Peristeri ən yüksək zirvəsinin adı ilə daha çox tanınan Makedoniya Respublikasının Pelaqoniya Statistik Regionunda yerləşən dağ. Pelister zirvəsi Bitola şəhərindən müşahidə olunur. Pelisterdən başqa digər zirvələr Dva Qroba (2514 metr), Veternika (2420 metr), Muza (2350 metr), Rzana (2334 metr), Şiroka (2218 metr), Kozji Kamen (2199 metr), Qrima (2198 metr), Qolema Çuka (2188 metr), Belavoda (2.179 metr), Kirkodur (2.155 metr). Baba massivi regionda yerləşən çayları parçalayır, buna görə də çaylar ya Adriatik, ya da Egey dənizinə doğru axır. Pelister Milli Parkının florasına beş iynəyarpaqlı şam ağacı daxildir. Üçüncü dövrün unikal növlərinə hal-hazırda Balkan yarımadasının yalnız bir neçə dağında rast gəlinir. Bu ərazinin faunasına aşağıdakılar daxildir: ayı, Avropa cüyürü, boz canavar, qarapaça, maral, çöldonuzu, dovşan, qartalın bir neçə növü, kəklik, dolaşa və Makedoniya Palaqoniyasının endemik canlısı olan qızılxallı balıq. Pelister Mavrovodan sonra Makedoniya Respublikasında ikinci ən böyük və ən qədim milli parkdır. Bura ölkədə məşhur xizək kurortuna görə Ohrid, Prespa, Dojran, Popova Şapka və Kruşevo ilə yanaşı aparıcı turizm zonalarının biridir.