is. [ yun. ]
1. Əyalət, ətraf.
2. sif. anat. Ətraf üzvlər.
3. is. riy. Çevrənin, fiqurun sərhədi.
Attika (periferiya)
Attika (yun. Περιφέρεια Αττικής) — periferiya, Yunanıstanın inzibati-ərazi vahidi. Yerli rəhbərliyin regional idarəsi və inzibati bölmənin bir hissəsidir. 2011-ci ildən etibarən "Kallikratis" proqramına əsasən Attikaın desentralizasiya idarəsinə daxildir. Metropol rayonu olan Afina, Yunanıstanın paytaxtı, Attikaya daxildir. 2011-ci il siyahıyaalınmasına görə əhalinin sayı 3,827,624 nəfərdir. Ərazisi — 3808.101 kvadrat kilometrdir. Sıxlıq kvadrat kilometr başına 1005.13 nəfərdir. İnzibati mərkəzi Afinadır. Ərazisinə Afina, Pirey, Şərqi Attika və Qərbi Attika nomlar daxildir.
Epir (periferiya)
Эпи́р (yun. Περιφέρεια Ηπείρου) — Yunanıstanın 13 periferiyasından biri, Epir tarixi regionun cənub hissəsini əhatə edir. Epir və Qərbi Makedoniya desentralizasiya idarəsinə daxildir. Əhalisi 336.856 nəfər. Sahəsi 9203,217 km². Sıxlığı 36,6 nəf/km². Ən böyük şəhəri və inzibati mərkəzi — Yanina şəhəridir. 2010-cu ildə periferiarx Aleksandros Kaxrimanis (Αλέξανδρος Καχριμάνης) seçilmişdir.
Fessaliya (periferiya)
Fessaliya (yun. Περιφέρεια Θεσσαλίας) — periferiya, Yunanıstanın inzibati-ərazi vahidi. Yerli rəhbərliyin regional idarəsi və inzibati bölmənin bir hissəsidir. 2011-ci ildən etibarən "Kallikratis" proqramına əsasən Fessaliya və Mərkəzi Yunanıstan desentralizasiya idarəsinə daxildir. Əhalinin sayı 732.762. Sahəsi 14.036,646. İnzibati mərkəzi — Larisa.
== İnzibati bölgüsü ==
2011-ci ildə «Kallikratis» proqramından sonra periferiyalar 5 periferiya vahidi, o cümlədən 25 icma daxildir.
Krit (periferiya)
Krit (yun. Περιφέρεια Κρήτης) — periferiya, Yunanıstanın inzibati-ərazi vahidi. Əhali sayı 623.065 nəfərdir. Sahəsi — 8335,88 . Əhalinin sıxlığı 74,74. İnzibati mərkəzi — İraklion.
Peloponnes (periferiya)
Peloponnes (yun. Περιφέρεια Πελοποννήσου) — Yunanıstanın cənubunda yerləşən periferiya, inzibati vahid. Yerli rəhbərliyin regional idarəsi və inzibati bölmənin bir hissəsidir.
Qərbi Yunanıstanın ətrafına aid Axeya və Elida şimal-qərbdə yerləşən periferik vahidlər istisna olmaqla, Peloponnes yarımadasının əksər hissəsini əhatə edir. Şimalda, qərb Yunanıstan şimal-şərqdə — Attika ilə sərhəddə yerləşir. 2011-ci il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, əhalinin sayı 577,903 nəfərdir. Sahəsi 15 489,956 kvadrat kilometrdir. Əhalinin sıxlığı 37,31. Periferiyanın inzibati mərkəzi Tripolisdə yerləşir.
Periferiya 1987-ci ildə yerli özünüidarəetmə haqqında 1622/86 saylı Qanuna uyğun olaraq yaradılmışdır.
Periferiya qurğuları
Periferiya və ya periferiya qurğuları ― kompüterə qoşulan və onun mikroprosessoru tərəfindən idarə olunan qurğu. Periferiya qurğuları məlumatı kompüterə daxil etmək və ondan məlumat almaq üçün istifadə olunan köməkçi cihazlardır. Başqa bu termin komputer sisteminə asanlıqla qoşula və sistemdən çıxarıla bilən cihazlar üçün istifadə olunur.
Kompüterlə əlaqəsinə əsasən periferiya qurğuları bir neçə kateqoriyaya bölünür:
Giriş qurğuları: siçan, klaviatura, qrafik planşet, təsvir skaneri, barkod oxuyucusu, oyun nəzarətçisi, işıq qələmi, işıq silahı, mikrofon və veb- kamera kimi cihazlar məlumatları və ya təlimatları kompüterə daxil edir;
Çıxış qurğuları: kompüter monitoru, proyektor, printer, qulaqlıq və kompüter dinamiki kimi cihazlar məlumatın kompüterdən çıxışını təmin edir;
Giriş/çıxış qurğuları: kompüterdə məlumatın saxlanılması üçün istifadə olunan qurğuları, modem, şəbəkə adapteri və çoxfunksiyalı printer kimi qurğular həm giriş, həm də çıxış funksiyalarını yerinə yetirir.
İon adaları (periferiya)
İon adaları (yun. Περιφέρεια Ιονίων Νήσων) — periferiya, Yunanıstanın inzibati-ərazi vahidi. Yerli rəhbərliyin regional idarəsi və inzibati bölmənin bir hissəsidir. 2011-ci ildən etibarən "Kallikratis" proqramına əsasən Peloponnes, Qərbi Yunanıstan və İon adaları desentralizasiya idarəsinə daxildir. İon adaları daxildir. Əhalinin sayı 2011-ci ildə 207.855 nəfər təşkil edirdi. ]Sahəsi — 2306,93 km² . Əhalinin sıxlığı — 90,1 . Periferiyanın inzibati mərkəzi — Kerkira.
Yunanıstan periferiya vahidlərinin siyahısı
74 periferya vahidi (yun. περιφερειακές ενότητες) Yunanıstanın inzibati bölgüsünün bir hissəsidir və daha böyük inzibati vahidlərinə daxildir — periferiya. Periferiya vahidləri öz növbəsində icmalara (dimlər) bölünür. Bu inzibati vahidlər 1 yanvar 2011-ci ildə Kallikratis proqramının bir hissəsi olaraq təqdim edildi və materikdə əksər hallarda ərazilərdə və yerlərdə əvvəlki nomlarla üst-üstə düşür.
Yunanıstan periferiyaları
Yunanıstan periferiyaları (yun. περιφέρειες) və ya Yunanıstanın inzibati regionları — Yunanıstanın birinci səviyyəsindəki inzibati və ərazi vahidləri. Onların hər biri 2011-ci ilədək nomlar adlanırdı.
Onun müasir sərhədlərdəki ətrafı 1986-cı ildə yaradılıb (Yunanıstan Prezidentinin rəsmi fərmanı yalnız 1987-ci ildə imzalanmışdır) Yunanıstan Daxili İşlər nazirinin müavini Menyos Kutsoyorgosun namizədlərə əlavə olaraq, ikinci səviyyəli inzibati və ərazi vahidi kimi (1622/1986 saylı qanun) qərarı ilə yaradılmışdır. 1986-ci ilə qədər tarixi-coğrafi bölgələrə ənənəvi bölüşdürmə, lakin rəsmi idarəetmə orqanlarına malik olmadı. 1986-cı ildən sonra yeni yaradılan ətraf mühit əsasən tarixi və coğrafi bölgələrin sərhədləri içərisində təşkil edilmişdi, lakin ölçüsü daha kiçik idi və bəzi hallarda onların sərhədləri ilə üst-üstə düşməmişdi: Qərb Yunanıstanın ətrafı 1986-cı ilə qədər analoqu olmayan və Mərkəzi Yunanıstanın tarixi, coğrafi ərazisi və Peloponnes ərazilərindən yaradılmışdır.
Alekos Papadopoulos Daxili İşlər Nazirliyinin rəhbərliyi altında mərkəzləşdirmə prosesinin bir hissəsi kimi, 1997-ci ildə Kapodistriasın islahatı ətraf mühitə daha çox nəzarət verdi. 2011-ci il yanvarın 1-dən qüvvəyə minmiş Kallikratis proqramına (3852/2010 qanunu) əsasən, ətraf mühit ayrı-ayrı ərazi vahidləri olmuşdur. (yun. Γενικός γραμματέας) hökumətin təyin baş katibi dəyişikliklər əsasən bir xalq regional qubernator (yun.