сущ. династия:
1. ряд монархов из одного и того же рода, последовательно сменявших друг друга на троне по праву родства и наследования. Eldəgizlər sülaləsi династия Эльдегизов, Abbasilər sülaləsi династия Аббасидов, Şirvanşahlar sülaləsi династия Ширваншахов, Romanovlar sülaləsi династия Романовых
2. перен. ряд поколений, передающих из рода в род профессиональное мастерство, традиции и т.п. Bəstəkarlar sülaləsi династия композиторов (говорят, например, о семье Гаджибековых), müəllimlər sülaləsi династия учителей, neftçilər sülaləsi династия нефтяников
Sülalə
Xanədan və ya sülalə — Monarxiya quruluşlu dövlətlərdə irs əsasında nəsil hakimiyyəti silsiləsi.
Baqrationi sülalə
Baqrationlar və ya Baqrationilər (gürc. ბაგრატიონები) — Gürcüstanın qədim kral nəsli; Gürcüstanın bir çox, Rusiyanın isə bir neçə nəfər görkəmli dövlət və hərbi xadimi bu nəsildən çıxmışdı. Gürcü tarixi mənbələrində Baqrationilərin xronologiyası VI əsrdən hesablanır. Bəzi mənbələrə görə Avropada ən qədim kral nəslidir.
== Milli mənşəyi ==
Qədim erməni mənbələrinə görə Baqrationilər Hay nəslindəndirlər, qədim gürcü mənbələrində isə Baqrationilər Farnavaz nəslinin davamçıları hesab edilir. Həmçinin, erməni mənbələri ənənəvi olaraq Baqrationilərin soykökünü İran şahı I Artakserksin dövründə — b.e.ə. V əsrdə, Ermənistan satrapı olmuş yəhudi əsir Şambata (Sumbata) bağlayırlar. Amma daha sonrakı erməni-gürcü mənbələrində bir qayda olaraq Baqrationilər Davud peyğəmbərin (Davud padşahın) törəmələləri hesab edilir.
== İlkin Baqrationilər ==
== Orta əsrlərdə ==
XI–XII əsrlərdə Gürcüstan Baqrationilərin hakimiyyəti altında xeyli gücləndi. Kral IV David (Qurucu David) (1089–1125) Gürcüstanı müstəqilliyini bərpa etdi və bütün gürcü torpaqlarını öz hakimiyyəti altında birləşdirdi.
Qacarlar (sülalə)
Qacarlar sülaləsi (az-əbcəd. قاجارلار və ya قَجَرلَر, fars. سلسله قاجاریه) — Azərbaycan və indiki İran ərazisində XVIII əsrin sonu — XX əsrin 20-ci illərinə qədər hakimiyyətdə olmuş azərbaycanlı- türk mənşəli sülalə.
Oğuz türklərinin Bayat boyuna mənsub oymağı (qəbiləsi) olan Qacarlar, Monqol işğalı zamanlarında İrəvan ətrafında kök salmışlar və Səfəvi sülaləsini Azərbaycanda və İranda hakimiyyətə gətirən yeddi Qızılbaş-Türk tayfalarından biri olmuşlar. XVI əsrin əvvələrində Azərbaycanda və İranda hakimiyyəti ələ keçirən Səfəvilər indiki Azərbaycan Respublikasının ərazisini yerli türk xanlarına buraxmışlardır və 1554-cü ildə Gəncə şəhərinin Şahverdi Soltan Ziyadoğlu Qacar tərəfindən idarə edildiyi haqda tarixi məlumatlar mövcuddur. Ziyadoğlular sülaləsi sonralar Qarabağa da hökmdarlıq etmişdir. 16–17-ci əsrlərdə Qacarlar Səfəvi dövlətində bir sıra rəsmi vəzifələr tutmuşlar. I Şah Abbas Səfəvi dövründə Şahsevən türk tayfaları kimi tanınan Qacarları İranın müxtəlif bölgələrinə yerləşdirmişdir və bunların bir çoxu Astarabad (hal-hazırda Qorqan) ərazisində qoyulmuşdur.
Tarixçi Ələskər Şəmim yazır: "Səfəviyyə dövründə yazılan tarixdən belə görünür ki, Səfəviyyə şahlarının anaları Qacar elindən olublar. Bu el Araz çayının sahillərində yaşayıb.
Sünik (sülalə)
Sünik, Süni, Syuni, Sisakan sülaləsi (erm. Սյունի, Սիսակյաններ) – antik və orta əsrlər dövründə Sünik vilayətində hakimiyyət sürmüş alban sülalə. Qafqaz Albaniyası tarixinin ən güclü sülalələrindən biri kimi dəyərləndirilən Sünik sülaləsi eyni zamanda. Sünik sülaləsi Ermənistanın hökmdar sülalələri ilə qohumluq əlaqələrinə malik olmuşdur.
Sünik sülaləsi nümayəndələrinin inşa etdirdiyi bir çox dəyərli tarixi-memarlıq abidələri dövrümüzə çatmışdır.
Əfsanəvi şəcərə cədvəlinə görə Sünik sülaləsi Yafətin nəslindən gələn və erməni xalqının "əfsanəvi ilk hökmdarı sayılan" Haykın nəslindən (Hayk – Aramanyak – Aramais – Amasiya – Qeqam – Sisak) gəlmişdir. Moisey Xorenli bu sülalənin hakimiyyətə gəlməsini erməni hömdarı Valarşakın adı ilə bağlayır:
"Erməni dilinin Şərqdəki son sərhəddlərinə isə yerli sülalələrdən Sisakanlar və Kadmeanlar hakim təyin edildilər."
VIII əsr müəllifi Stefan Sünikli qeyd edir ki, "Sünikdə və Artsakda Sünik və Artsak dillərində danışmışlar." R. A. Açaryan belə hesab edir ki, ermənilərin formalaşmasında urartululardan başqa öz qədim dili və yazısı olan 18 xalq yaxından iştirak etmişdir. Stefan Sünikli və digər müəlliflərin məlumatlarına əsaslanan R. A. Açaryan VIII əsrə qədər həmin dillərdən yeddisinin yaşadığını və Sünik dilinin də həmin dillərdən biri olduğunu qeyd edir. Н. N. Adonts isə qeyd edir ki, Sünik həm mülki, həm də kilsə baxımından Ermənistandan az asılı olmuşdur və bu həmin ərazinin etnik fərqliliyi ilə bağlı idi. O, qeyd edir ki, "Ermənistanın alban ucqarı olan Sünik əhalisinə görə Ermənistanın digər ərazilərindən fərqlənirdi.
Tan (sülalə)
Tan sülaləsi (Çincə: 唐朝; Pinyin: Tángcháo) - Çində (618-918)-ci illər arasında iqtidarda olmuş xanədan.
VII əsrin əvvəllərində Çində hakimiyyət 300 il hökmranlıq etmiş Tan sülaləsinin (618-918) əlinə keçdi. Bütün hakimiyyət imperatorun əlində cəmləşmişdi. Onu «Səma oğlu» adlandırırdılar. Ölkənin təsərrüfatı bərpa və inkişaf etdirildi, cənub əyalətlərində şəkər qamışı və çay kolları sahələrindən ildə iki dəfə məhsul götürülürdü.
Tan sülaləsinin işğalçılıq siyasəti nəticəsində Koreya və Vyetnam Çinə tabe edildi. Çin ordusu Böyük ipək yolunun ölkədən Mərkəzi Asiyayadək uzanan hissəsinə nəzarət edirdi. Lakin 751-ci ildə xilafət qoşunları Çin ordusunu məğlub etdikdən sonra bu nəzarət Çinin əlindən çıxdı. Buna baxmayaraq, Çin bu yol vasitəsilə İran, Mərkəzi Asiya, Bizansla ticarət əlaqəsini genişləndirirdi.
Çin Ərəb və İran tacirlərinin məskənləri olan Hind okeanının sahillərində ticarət aparırdı.
Xan (sülalə)
Han sülaləsi (çin. ənən. 漢朝, sadə. 汉朝, pinyin: Hàn cháo, hərfi mənası: "Han çao"; E.ə. 206—220) – Çin xanədanı.
Tsin imperiyası Çin tarixində ilk xalq üsyanı nəticəsində süquta uğradı. Tsin Şixuanın ölümündən sonra yenə də qarışıqlıq dövrləri başladı. E.ə. 206-cı ildə keçmiş kəndxuda Lü Banın başçılığı altında qiyamçı dəstələr Tsin ordusunu asanlıqla darmadağın etdi və paytaxtı aldı. Bu Çudan olan Lyu Bana özünü Han hökmdarı elan etməyə imkan verdi, belə ki, Tsinin paytaxtı keçmiş Han hökmdarlığı ərazisində yerləşirdi.
Altıncı sülalə (Misir)
VI sülalə— Qədim Misirdə Qədim Padşahlıq dövrünə aid sülalə.Təxminən e.ə 2347–2216-cı illədə hakimiyyətdə olmuşlar.Bir çox tarixçilər VI sülalənin Qədim Padşahlıq(Çarlıq) dönəminin sonuncu sülaləsi olaraq qəbul edirlər.Lakin The Oxford History of Ancient Egypt VII və VII sülalələridə bu dövrə aid edir.
== Ümumi məlumat ==
=== Sülalənin ilk üzvü Teti ===
Sülalənin ilk üzvü Teti V sülalə hökmdarı Unisin qızı Iputla evlənmişdi.Manefonun fikrinə görə Teti öz muhafizəçiləri tərəfindən öldürülmüşdü.
=== I Pepi ===
Tetinin oğlu I Pepi Sinay yarımadası və Nubiya yürüşləri ilə tanınmışdır.Dövrümüzə çatmış yazılı məlumatlara görə I Pepiyə qarşı sui-qəsd təşkil olunsada uğurlu olmayıb.I Pepi və oğlu II Pepi Qədim Misirin ən qüdrətli fironlarından olmuşdur.
== Fironlar ==
Manefona görə xanədanlıq 203 il hakimiyyətdə olmuşdur. Turin siyahısına görə bu müddət 181 il təşkil edir. Altıncı xanədanın məlum fironları aşağıdakı cədvəldə verilmişdir.
Beşinci sülalə (Misir)
V sülalə — Qədim Misirdə Qədim Çarlıq dövrünə aid sülalə. Təxminən e.ə 2504–2347 illərdə hakimiyyətdə olmuşdur.
== Ümumi məlumat ==
Bu sülalənin hakimiyyəti dövründə dini inanclarda mühüm dəyişikliklər baş verir. Piramidalarda mətnlər həkk olunmağa başlayır. Bu yazılar Misirdə cənazə ədəbiyyatının ilk nümunələridir. Baş Allah Ranın kultu daha da inkişaf edir. Absirdə baş allahın şərəfinə məbədlər tikilir. Osirisə inam genişlənir.
Birinci sülalə (Misir)
I sülalə — Qədim Misiri idarə edən ilk sülalə.
== Ümumi məlumat ==
Yuxarı Misir nomu Narmer (Manefonun fikrincə onun adı Mina idi) Aşağı Misiri məğlub edərək
Misiri vahid halda birləşdirir və adını tarixə birinci firon kimi yazdırmışdır. Bu dövrdə padşahlığın mərkəzi Tinis şəhəri idi. I sülalənin dəqiq olaraq hansı dövrdə hakimiyyətdə olmasını dəqiq olaraq demək mümkün deyil. Güman edilir ki, bu sülalə XXXIV və XXX əsrlərdə hökmdarlıq edib. Radiokarbon üsulu ilə aparılan analizə əsasən I xanədanlığın hakimiyyət illəri təxminən e.ə. 3218–3035 illər kimi göstərirlir.
Təəssüf ki, bu dövrə aid yazılı abidələrin azlığından baş verən hadisələr yaxşı öyrənilməmişdir. Əsas məlumat mənbəyi "Narmer paleti" adlandırılan daş löhvədir. Ümumiyyətlə ilk sülalələrlə bağlı məlumatlar dəqiq deyildir və müəyyən mənada əfsanəvi xarakter daşıyır.
Doqquzuncu sülalə (Misir)
IX sülalə — Qədim Misirdə birinci aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş sülalə.
== Ümumi məlumat ==
Herakleopolis nomarxı I Xeti VIII sülaləni devirərək yeni hakim sülalənin əsasını qoymuşdur. Manefona görə IX və X sülalələr eyni bir sülalə olub Herakleopol hakimlərinin nəslindən gəlir.
Roma tarixçisi Yevseyiyə görə Herakleopol sülaləsi IX və X adları ilə ümumilikdə 285 il hakimiyyətdə olmuşdur. Sekst Arikan isə bu xanədanın 185 illik hökmranlığını göstərir.
Yurqen fon Bekerstuya görə IX sülalə hakimiyyətə təxminən e.ə 2192–2120-ci illər arasında gəlib. Digər mütəxəssislər bu hadisənin təxminən e.ə 2118/2141 illər aralığında baş verdiyini bildirirlər..
Manefona görə I Xeti bütün Misiri öz hakimiyyəti altında birləşdirmişdi. IX sülalə taxta güc yolu ilə çıxmışdılar. Manefon I Xeti zalımlığı ilə görə seçildiyi yazmışdı.
Dördüncü sülalə (Misir)
Qədim Misirdə Qədim padşahlıq dövrünün ikinci sülaləsi. Təxminən e.ə 2639–2506-cı illərdə hakimiyyətdə olmuşdur.
Sülalə tarixdə "piramida tikənlər sülaləsi" kimi tanınmışdır. Beləki Xeops, Xefren, Menkaur piramidalarının tikintisi bu dövrə aiddir.
Onuncu sülalə (Misir)
X sülalə — Qədim Misirdə birinci aralıq dövrdə hömranlıq etmiş sülalələrdən biri.
Qədim Misir sülaləri haqqında bir çox məlumat Manefonun yazılarından öyrənilir. Bir çox tədqiqatçılar IX və X sülaləni eyni bir nəsil olduğu bildirirlər. Bu nəsil vaxtilə Herakleopol monarxları olmuşdular. Herakleopol xanədanı təxminən 185 il padşahlıq etmişlər. X sülalə e.ə 2130–2040-cı illərdə fironluq etmişdir.
Turin siyahısında Herakleopollu 18 fironun adı çəkilir. Ancaq onlardan yarısını oxumaq mümkün deyil.
Arxeoloji tədqiqatlar X sülalənin bütün Misirdə hakim olmadığını göstərir. Beləki bu dövrdə Tebes monarxları güclənərək Aşağı Misiri özlərinə tabe edərək firon titulunu götürürlər.
Qərbi Çjou (sülalə)
Qərbi Çjou (çin. 东周) — Çində e.ə. 1045-ci ildən Qərbi Çjou çarlığını idarə etmiş, erkən səltənət.
Bu sülalənin başlanğıcı Çjou sülaləsinin süqutuna əsadüf edir.
Çjou sülaləsinin ilk yaranmış sivilizasiyası "Qərbi Çjou" adını daşıyırdı. "Qərbi Çjou" sülaləsi nisbətən inkişaf etmiş cəmiyyət idi. Kənd təsərrüfatı çiçəklənmiş, əkinçi əmək alətləri təkmilləşdirilmiş, bir çox kənd təsərrüfatı bitkiləri becərilməyə başlanmışdır. Çoxlu sayda incəsənət və mədəniyyət abidələri, həmçinin fəlsəfə, siyasət və tarix əsərləri meydana gəlmişdir. E.ə. 841-ci ilədək hadisələrin mütəmadi xronikası aparılmamışdır, hansı ki, Qərbi Çjou səltənət evi hadisələrin illik qeydiyyatını aparır və saxlayırdı.
Səkkizincı sülalə (Misir)
VIII sülalə — Qədim Misirdə birinci aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş sülalə.
Manefonun yazılarında bu sülalə Qədim Padşahlığa aid edilsədə, müasir dövrdə birinci aralıq zamanda hökm etdikləri qəbul edilir. Bu zaman artıq mərkəzi dövlət dağılmış və ayrı-ayrı müstəqil nomlar yaranmışdı. Onların VI sülalə ilə qohum olduqları göstərilir. Bəzən mövcud olduğu şübhə doğuran yeddinci sülalə ilə səkkizinci ilə birləşdirilir.
Misiroloqlar hesab edirlər ki, səkkizinci sülalə Misiri təxminən 20–45 il idarə etmişdir. İllər intervalı bir neçədir:
e.ə. 2190–2165
e.ə. 2181–2160
e.ə. 2191–2145
e.ə.
Yeddincı sülalə (Misir)
VII sülalə — Manefonun yazılarına görə Qədim Misirdə birinci aralıq dövründə hökmranlıq etmiş sülalə.
VII sülalənin mövcudluğu ilə bağlı şübhələr mövcuddur. Manefonun yazılarından başqa heç bir yerdə bu ada rast gəlinmədiyindən bəzi mütəxəssislər bu sülalənin tarixdə mövcud olmadığı fikrini müdafiə edirlər. Ənənəvi olaraq VII sülalənin hakimiyyəti birinci ara dövrə uyğun olduğu qəbul edilir.
Manefona görə onlar çox qısa müddət taxtda olmuşlar.
Yeddinci sülalə adətən uydurma hesab olunur və buna görə ya müasir alimlər tərəfindən tamamilə nəzərə alınmır, ya da səkkizinci sülalə ilə birləşdirilir. Buna görə bəzi alimlər VIII sülalə üzvlərinin bir hissəsini yeddinciyə aid edirlər.
Fironların VII sülaləyə məxsusluqları mübahisəlidir. Çox vaxt VIII sülaləyə aid edilirlər.
Yuya (XVIII sülalə)
Yuya (e. ə. XV əsr, Ahmim[d], Sövhac mühafəzəsi[d] – e. ə. XIV əsr) — Tuyanın əri, ali Misir rəsmisi, firon III Amenofisin qayınatası.
Üçüncü sülalə (Misir)
Qədim Misirdə Qədim padşahlığın ilk sülaləsi. Təxminən e.ə 2686–2575 illərdə(başqa hesablamalara görə e.ə 2727–2655 illərdə) hökümdarlıq etmişlər.
Sülalənin hakimiyyət dövrü sakit keçmiş, böyük münaqişələr olmamışdır. Bu illərdə fironlar bir çox tikinti işləri aparmışlar. İlk piramidanın sahibi Coser III sülalənin ilk hökmdarıdır.
İkinci sülalə (Misir)
Qədim Misir tarixinin Erkən Padşahlıq dövrünün ikinci sülaləsi.
Hakimiyyətləri E.ə 2840-cı ildə Hotepsehemuinin firon taxtına çıxması ilə başlamış,e.ə 2686-da Hasahemuinin ölümü ilə sonlanmışdır.Paytaxt Tinis şəhəri idi.
Bu dövrə aid məlumatların yetərli qədər olmaması səbəbindən ikinci sülalənin siyasi vəziyyəti,qonşu xalqlarla münasibəti çox zəif öyrənilmişdir.
İyirminci sülalə (Misir)
XX sülalə - Qədim Misirdə yeni padşahlıq dövründə hakimiyyətdə olmuş sonuncu sülalə.
XIX sülalənin son hökmdarı Tausertin hökmdatlığının son illərində mərkəzi hakimiyyət zəiflədi. Bu dövr tapıntılar az olduğundan yaxşı öyrənilmişdir. Güman edilir ki, taxt-tac uğrunda mübarizə və yadelli hücumların çoxaldığı bu zamanda Setnaxt adlı şəxs hakimiyyəti ələ keçirərək yeni sülalənin əsasını qoymuşdur. Bəzi misirşünaslar Setnaxtın II Ramzesin çoxsaylı uşaqlardan birinin övladı olduğunu qeyd edirlər. Setnaxt rəqiblərini məğlub edərək ölkədə sabitlik yaratdı.
Setnaxtdan sonra taxta oğlu III Ramzes çıxdı. Yeni firon dəniz xalqlarına qarşı uğurlu müharibələri, Suriya, Fələstin və Punta yürüşləri ilə tanınırdı. III Ramzesin dövründə geniş tikinti işləri aparılmışdır. Onun hakimiyyətinin 29-cu ilində bəşər tarixində ilk tətil baş verdi.
Şərqi Çjou (sülalə)
Şərqi Çjou (çin. 东周) — Çində e.ə. 770 ildən e.ə. 256-cı ilədək Çjou çarlığını idarə etmiş, paytaxtı Loi olmuş hökmdar sülaləsi. Bu sülalənin başlanğıcı Çjou sülaləsinin süqutuna təsadüf edir.
Yarımköçəri jun tayfaları ilə (çjoululara qohum) tez-tez baş verən və e.ə. VIII əsrdə daha da kəskinləşən hərbi münaqişələr ucbatından hökmdar Pin-van e.ə. 770-ci ildə dövlətin paytaxtını şərqə köçürür, bu dövr isə – "Şərqi Çjou" adını alır. "Şərqi Çjou" sülaləsinin hakimiyyəti dövrü quldarlıq quruluşunun dağılması ilə əlamətdardır. Bu dövrün sonu (e.ə.
On altıncı sülalə (Misir)
XVI sülalə — ikinci aralıq dövrdə Qədim Misiri idarə edən sülalələrdən biri (e.ə. XVII–XVI əsrlər).
XVI sülalə fironları mərkəzi Tebes şəhəri olmaqla Yuxari Misirdə hökmdarlıq edirdilər.
Tədqiqatlar göstərir ki, XIII sülalədən bəri davam edən aclıq bu dövrdə də qalırdı. Bu hal ölkədə olan ağır sosial-iqtisadi vəziyyətlə bağlı idi.
Bu dövrdə Misir torpaqları vahid mərkəzdə birləşdirilməmişdi. Ölkənin ayrı-ayrı bölgələrində fərqli sülalələr hakimiyyətdə idi. Ikinci aralıq dövr mərkəzi hakimiyyət uğrunda gedən müharibələrlə xarakterikdir. Böhran vəziyyəti insanların həyat şəraitinə mənfi təsir edir, ölkəni yadelli hücumlarına dayanaqsız edirdi.
Yevseyiyə görə XVI sülalədən olan 5 hökmdar 190 il hökmdarlıq etmişlər.
On beşinci sülalə (Misir)
XV sülalə — ikinci aralıq dövrdə Qədim Misiri idarə edən sülalələrdən biri. E.ə. XVII–XIV əsrlərdə hakimiyyətdə olmuşdur.
XV və XVI sülalənin əsasını Ərəbistan yarımadasının Fələstin bölgəsində yaşayan hiksoslar qoymuşdular.
Manefona görə hiksoslar Misirə hücum edərək Nil deltasını ələ keçirirlər (e.ə. 1675-ci il). Hiksos hökmdarları firon titulunu götürərək Misirdə hakimiyyətə gəlirlər. Bu hadisə XIV sülalənin sonuna gətirib çıxardır.
Ancaq 2010–2011-ci illərdə Edfu şəhərində aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində həm XV sülalə hökmdarı Xiana, həm də IV Sobekhotepə (XIII sülalədən olan firon) məxsus kartuşlu möhürlər aşkar edildi. Bu onu göstərir ki, XV sülalə artıq XIII sülalənin hakimiyyəti zamanı mövcud idi.
On birinci sülalə (Misir)
XI sülalə — Qədim Misirdə birinci aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş sülalələrdən biri. Təxminən e.ə. 2130–1991 illəri aralığında taxtda olmuşlar.
X sülaləni devirən Tebes nomarxları yeni, XI sülalənin əsasını qoyurlar. XI sülalənin hakimiyyəti birinci aralıq dövrün sonu və Orta padşahlığın yaranması ilə xarakterikdir.
Sülalənin başlağıcı İkunun oğlu Böyük İntefdən götürülür. Ancaq Manefonun yazılarına, Turin siyahısına və müasir tədqiqatlara əsasən xanədanın ilk padşahı I Mentuhotep idi.
XI sülalə ilkin zamanlar bütün Misiri ələ keçirə bilmirlər. Beləki Herakleopolda yerli sülalə firona tabe olmurdu.
II İntefə aid edilən yazılara əsasən göstərirlir ki, o firon titulunu götürən və Herakleopolla müharibə aparan ilk hökmdar idi.
On doqquzuncu sülalə (Misir)
XIX sülalə - Qədim Misirdə yeni padşahlıq dövründə hakimiyyətdə olmuş sülalə.
XIX sülalənin banisi XVIII sülaləndən olan son hökmdar Horemhebin dövründə ordu komandiri olmuş Parames idi. Horemheb övladı olmadığına görə Paramesi öz vəliəhdi elan edir. Onun ölümündən sonra Parames I Ramzes adı ilə taxta çıxır. Beləliklə yeni xanədanlığın əsası qoyulur. I Ramzes hakimiyyətinin ikinci ilində Nubiya hücum edir. Nil sahilində tapılmış artefaktlar bunun sübutudur.
I Ramzesin ölümündən sonra taxta onun oğlu I Seti çıxır. I Seti sülalənin ən görkəmli nümayəndələrindən idi. Fironun qarşısında duran ilkin məqsəd Misirin Asiya torpaqlarındakı hegemonluğunu geri qaytarmaq idi.
Dürranilər sülaləsi
Dürranilər sülaləsi (puşt. دراني) — müasir Əfqanıstan, Pakistan, şimalı-şərqi İran və qərbi Hindistanın ərazilərdə yerləşən tarixi dövləti (1747-1822) idarə edən xanədan.
== Tarixi ==
1747-ci ildə Qəndəharda Əhməd şah Dürrani tərəfdən əsası qoyulmuşdu. O, Nadir şah Qırxlı-Avşarın sərkərdəsi idi. Qonşu dövlətlərlə apardığı mübarizə nəticəsində Dürranilər dövlətinin sərhəddi xeyli genişlənir. Amudəryanın sol sahilində yaşayanlarla yanaşı Sistan, Xorasan, Sind, Bəlucistan, Kəşmir və Pəncab bölgələrində yaşayanlar da daxil edilir.
Elxanilər sülaləsi
Elxanilər dövləti və ya Hülakülər dövləti – 1258-cı ildə Çingiz xanın nəvəsi Hülakü xan (1258-1265) tərəfindən yaradılmış Azərbaycan mənşəli dövlət.
== Titul ==
Onun hakimləri Elxan adlandırıldığına görə bu dövlətə, həmçinin Elxanilər dövləti də deyilir. "Elxan" adı "tabe olan xanlıq" mənasını verir.
== Tarixi ==
=== Canişinlər dövrü ===
1231-ci ildə monqollar Çormoqun noyonunun başçılığı ilə Azərbaycana yürüş təşkil etdilər. Onun ordusu Cəlaləddin Məngburnini məğlub edərək torpaqlarını ələ keçirdi. Azərbaycan və İran 1256-cı ilədək Böyük Monqol imperatorluğunun canişini tərəfindən idarə edildi.
==== Canişinlər ====
Çormoqun noyon (1231-1241)
Baycu noyon (1241-1255)
=== Elxanlar dövrü ===
1255-ci ildə Möngke xaqan tərəfindən qərbə göndərilən Hülakü xan Baycunu əvəz etdi. 1258-ci ildə Bağdadı alaraq Abbasilər dövlətinə son qoydu. Anadolu Səlcuqilər Dövlətini özünə tabe etdi. Monqollar Anadolunun elm, mədəniyyət və ticarət mərkəzləri olan şəhərləri dağıtdılar və yağmaladılar.
Elxanlılar sülaləsi
Elxanilər dövləti və ya Hülakülər dövləti – 1258-cı ildə Çingiz xanın nəvəsi Hülakü xan (1258-1265) tərəfindən yaradılmış Azərbaycan mənşəli dövlət.
== Titul ==
Onun hakimləri Elxan adlandırıldığına görə bu dövlətə, həmçinin Elxanilər dövləti də deyilir. "Elxan" adı "tabe olan xanlıq" mənasını verir.
== Tarixi ==
=== Canişinlər dövrü ===
1231-ci ildə monqollar Çormoqun noyonunun başçılığı ilə Azərbaycana yürüş təşkil etdilər. Onun ordusu Cəlaləddin Məngburnini məğlub edərək torpaqlarını ələ keçirdi. Azərbaycan və İran 1256-cı ilədək Böyük Monqol imperatorluğunun canişini tərəfindən idarə edildi.
==== Canişinlər ====
Çormoqun noyon (1231-1241)
Baycu noyon (1241-1255)
=== Elxanlar dövrü ===
1255-ci ildə Möngke xaqan tərəfindən qərbə göndərilən Hülakü xan Baycunu əvəz etdi. 1258-ci ildə Bağdadı alaraq Abbasilər dövlətinə son qoydu. Anadolu Səlcuqilər Dövlətini özünə tabe etdi. Monqollar Anadolunun elm, mədəniyyət və ticarət mərkəzləri olan şəhərləri dağıtdılar və yağmaladılar.
Erik sülaləsi
Erik sülaləsi — İsveçi idarə etmiş tarixi sülalədir. Sülalənin üzvləri əslən Qərbi Qotlandiyadan idilər. Sülalənin ilk üzvü olan IX Erik I Sverkeri öldürərək kral oldu. Onun ölümündən sonra oğulları və nəvələri taxt-tacı dəfələrlə itirdilər və qazandılar. Sülalənin son hökmdarı XI Erikin ölümü ilə hakimiyyət Byelbo sülaləsinin əlinə keçdi.
Faruqilər sülaləsi
Faruqilər sülaləsi — Xandəşdə (Hindistan) 1370–1601-ci illər arasında hökm sürən bir İslam xanədanı.
== Tarixi ==
Hindistanın qərbində, Bharuc və Surətdə Hind okeanına tökülən Narmada ilə Tapti çayları arasındakı torpaqlar XIV əsrdən etibarən Xandəş deyə tanınmışdır. Dəkkən və Malva yaylasının önəmli keçiş yeri olan Xandəş "xan ölkəsi" anlamına gəlir. Dehli sultanlıqlarından Xələcilər və Tuğluqlular Xandəşi ələ kəçirərək Hindli əhalisini ortadan qaldırmışlar və xan ünvanlı valilərlə ölkəni idarə etmişdilər. Bu valilərdən biri də Xani Cahan olub, oğlu Məlik Racə (Məlik Əhməd), Tuğluqlu hökmdarı III Firuz şah (1351–1388) adına Xandəşi idarə etmişdir. Məlik Əhməd daha sonra mərkəzi idarənin zəifləməsinə görə istiqlalini elan edərək Faruqilər xanədanını qurmuşdur (1370). Bu ad, xanədan mənsublarının Ömər əl-Faruqun soyundan gəldiyi iddiasından qaynaqlanmaqdadır.
231 il səltənət sürən Faruqilər hakim, xan və şah ünvanlı on altı sultan tərəfından idarə edilmişlərdir. Paytaxtları Asirgarh və Burxanpurdur. Asirgarh, Satpura dağlarının şərq ucunda Hindli racələrinin və onların əmrindəki Racputların oturduğu müstəhkəm mövqeyi idi.
Feodosi sülaləsi
Feodosi sülaləsi — 378–472-ci illərdə Qərbi Roma imperiyasını, 378–457-ci illərdə fasilələrlə Bizans imperiyasını idarə etmiş doqquz imperatordan ibarət olub, əsası I Valentinianın kürəkəni I Feodosi tərəfindən qoyulmuşdur.
Feodosiya sülaləsi
Feodosi sülaləsi — 378–472-ci illərdə Qərbi Roma imperiyasını, 378–457-ci illərdə fasilələrlə Bizans imperiyasını idarə etmiş doqquz imperatordan ibarət olub, əsası I Valentinianın kürəkəni I Feodosi tərəfindən qoyulmuşdur.
Flavilər sülaləsi
Flavilər sülaləsi (lat. Flavii) — 69-96-cı illərdə hökmranlıq etmiş Qədim Romada imperator sülaləsi. Əsası Vespasian (69—79) tərəfindən vətəndaş müharibəsindən (68—69) sonra hakimiyyətə gəlməsilə qoyulmuşdur. Ondan sonra oğlanları böyük Tit (79-81) və kiçik Domisian (81-96) hakimiyyətdə olmuşlar. Domisian sui-qəsd nəticəsində öldürüldükdən sonra hakimiyyət Nerva-Antonnlərə keçmiş olur.
Habsburqlar sülaləsi
Habsburqlar sülaləsi — Avropanın ən nüfuzlu və məşhur kral ailələrindən biridir. 1438–1740 tarixlərində Müqəddəs Roma imperiyasını idarə edən bu sülalə bir neçə holland və italyan hakimlə yanaşı, Bohemiya krallığı, İngiltərə krallığı (evliliklə), Almaniya krallığı, Macarıstan krallığı, Xorvatiya krallığı, İkinci Meksika imperiyası, İrlandiya krallığı (evliliklə), Portuqaliya və İspaniya krallığına da krallar və imperatorlar yetişdirmişdir. XVI əsrdən etibarən, V Karldan sonra ailə Avstriya və İspaniya qollarına ayrılmışdır. Ayrı-ayrı bölgələrdə hakimiyyətdə olsalar da, yaxın münasibət qurdular və tez-tez baş tutan nikahlarla bu iki qol yenidən birləşdi.
Ailə öz adını 1020-ci illərdə indiki şimali İsveçrədə Qraf Radbot tərəfindən inşa olunmuş Habsburq qalasından alır. Onun nəvəsi II Otto isə ilk dəfə qalanın adını "Habsburq qrafı" olaraq titul kimi özünə götürmüşdür. Habsburq ailəsi XI, XII və XIII əsrlər boyunca ailə məclisi ilə idarə olumuşdur. 1276-cı ildə Qraf Radbotun yeddinci nəsildən nəvəsi sayılan Almaniya kralı I Rudolfun 1276-cı ildə Avstriya qraflığına gəlişi ilə ailənin mərkəzi Habsburq qalasından Avstriya qraflığına yüksəldi.
Kral ailələri ilə bağlanan nikahlar vasitəsilə ailə Burqundiya, İspaniya və onun müstəmləkə torpaqları, Bohemiya, Macarıstan və digər ərazilərdə haqq iddia edirdi. XVI əsrə gəldikdə isə ailə iki qola ayrılmış, bunlardan V Karlın oğlu II Flipp böyük İspaniya qolunu, qardaşı I Ferdinand isə kiçik Habsburq monarxiyası qolunu idarə etdi.
Han sülaləsi
Han sülaləsi (çin. ənən. 漢朝, sadə. 汉朝, pinyin: Hàn cháo, hərfi mənası: "Han çao"; E.ə. 206—220) – Çin xanədanı.
== Tarixi ==
Tsin imperiyası Çin tarixində ilk xalq üsyanı nəticəsində süquta uğradı. Tsin Şixuanın ölümündən sonra yenə də qarışıqlıq dövrləri başladı. E.ə. 206-cı ildə keçmiş kəndxuda Lü Banın başçılığı altında qiyamçı dəstələr Tsin ordusunu asanlıqla darmadağın etdi və paytaxtı aldı. Bu Çudan olan Lyu Bana özünü Han hökmdarı elan etməyə imkan verdi, belə ki, Tsinin paytaxtı keçmiş Han hökmdarlığı ərazisində yerləşirdi.
Ho sülaləsinin istehkamı
Ho sülaləsinin istehkamı — Vyetnamın Thanh Hoa vilayətində yerləşən qala. Hanoyadan 150 km cənubdadır. Bu Ming sülaləsi Çin hücum dən Dai Viet qorumaq üçün 1395-ci ildə tikilmişdir. 2003-cü ildə YUNESKO tərəfindən İçəri şəhər və Ho sülaləsinin qala ilə birlikdə Ümumdünya mədəni irsi siyahısına daxil edilmişdir.
Hohenştaufen sülaləsi
Hohenştaufenlər sülaləsi (alm. Hohenstaufen) — Müqəddəs Roma İmperiyasını 1138-1254-cü illər aralığında idarə etmiş sülalə. Bu sülalə daha çox özünün İtaliya müharibələri ilə məşhurdur.Sülalə bəzən dövrü mənbələrdə əvvəllər Şvabiya hersoqları olduqları üçün Şvabiya sülaləsi və yaxud da Stauferlər kimi qeyd olunur. Hohenştaufen ( High-Staufen) sülalə adı isə Şvabiyada olan və bu ailəyə məxsus olan bir qaladan yaranmışdır.
== Hakimiyyətə gəlməsi ==
1125-ci ildə Müqəddəs Roma imperiyasını idarə edən Salian sülaləsinin sonuncu imperatoru V Henrix vəfat etdi.Bundan sonra sülalə daxili mübarizə gücləndi.Bu dövrdə hakimiyyəti müvəqqəti olaraq Saksoniya hersoqu Lotar ələ aldı.Lakin 1138-ci ildə onun ölümündən sonra ara müharibələri yenidən qızışdı.Hakimiyyətə iddia edənlərdən ən güclüsü Hohenştaufen ailəsi idi.Hersoq Lotarın ölümündən sonra onun kürəkəni Velf ailəsindən Məğrur Henrix ilə Hohenştaufenlər arasında imperator taxtı üstündə mübarizə qızışdı.Hohenştaufenlər ailəsinin nümayəndəsi III Konrad idi.O , həm də İmperator IV Henrinin qiz nəvəsi və V Henrixin bacısı oğlu idi.III Konrad buna əsaslanaraq imperator taxtına iddia irəli sürürdü. III Konrad Velflər ailəsini öz mülklərindən qovdu və 1138-ci ildə imperator seçildi,lakin sonralar I Fridrix Barbarossa Velflarlə sülh bağladı və onları geri qaytardı.Bununlada Müqəddəs Roma İmperiyası tarixində Hohenştaufenlər dövrü başlanmış oldu. III Konrad (1138-1154) Hohenştaufenlər sülaləsindən Müqəddəs Roma İmperiyasını idarə edən ilk şəxs oldu. ölümündən sonra hakimiyyətə onun qardaşı oğlu I Fridrix Barbarossa (1155-1190) gəldi. I Fridrix Barbarossa 1152-ci ildən Almaniyanın kralı idi və III Konradın vəfat etməsindən sonra 1155-ci ildə o , imperator olur.
== I Fridrixin daxili siyasəti ==
I Fridrix Barbarossa hakimiyyətə gəldikdən sonra hersoqlara qarşı mübarizə apardı və onların müqavimətin qırmağa nail oldu.O, əsas olaraq imperiyanın hüquq sahəsini qaydaya salmaq istəyirdi.Bu sahədə mühüm adımlar atıldı.
Hulakular sülaləsi
Elxanilər dövləti və ya Hülakülər dövləti – 1258-cı ildə Çingiz xanın nəvəsi Hülakü xan (1258-1265) tərəfindən yaradılmış Azərbaycan mənşəli dövlət.
== Titul ==
Onun hakimləri Elxan adlandırıldığına görə bu dövlətə, həmçinin Elxanilər dövləti də deyilir. "Elxan" adı "tabe olan xanlıq" mənasını verir.
== Tarixi ==
=== Canişinlər dövrü ===
1231-ci ildə monqollar Çormoqun noyonunun başçılığı ilə Azərbaycana yürüş təşkil etdilər. Onun ordusu Cəlaləddin Məngburnini məğlub edərək torpaqlarını ələ keçirdi. Azərbaycan və İran 1256-cı ilədək Böyük Monqol imperatorluğunun canişini tərəfindən idarə edildi.
==== Canişinlər ====
Çormoqun noyon (1231-1241)
Baycu noyon (1241-1255)
=== Elxanlar dövrü ===
1255-ci ildə Möngke xaqan tərəfindən qərbə göndərilən Hülakü xan Baycunu əvəz etdi. 1258-ci ildə Bağdadı alaraq Abbasilər dövlətinə son qoydu. Anadolu Səlcuqilər Dövlətini özünə tabe etdi. Monqollar Anadolunun elm, mədəniyyət və ticarət mərkəzləri olan şəhərləri dağıtdılar və yağmaladılar.
Hülakülər sülaləsi
Elxanilər dövləti və ya Hülakülər dövləti – 1258-cı ildə Çingiz xanın nəvəsi Hülakü xan (1258-1265) tərəfindən yaradılmış Azərbaycan mənşəli dövlət.
== Titul ==
Onun hakimləri Elxan adlandırıldığına görə bu dövlətə, həmçinin Elxanilər dövləti də deyilir. "Elxan" adı "tabe olan xanlıq" mənasını verir.
== Tarixi ==
=== Canişinlər dövrü ===
1231-ci ildə monqollar Çormoqun noyonunun başçılığı ilə Azərbaycana yürüş təşkil etdilər. Onun ordusu Cəlaləddin Məngburnini məğlub edərək torpaqlarını ələ keçirdi. Azərbaycan və İran 1256-cı ilədək Böyük Monqol imperatorluğunun canişini tərəfindən idarə edildi.
==== Canişinlər ====
Çormoqun noyon (1231-1241)
Baycu noyon (1241-1255)
=== Elxanlar dövrü ===
1255-ci ildə Möngke xaqan tərəfindən qərbə göndərilən Hülakü xan Baycunu əvəz etdi. 1258-ci ildə Bağdadı alaraq Abbasilər dövlətinə son qoydu. Anadolu Səlcuqilər Dövlətini özünə tabe etdi. Monqollar Anadolunun elm, mədəniyyət və ticarət mərkəzləri olan şəhərləri dağıtdılar və yağmaladılar.
Hüseyni sülaləsi
Hüseyni sülaləsi — 1705-1881-ci illərdə Tunisi idarə edən türk sülaləsi. Qurucusu Hüseyn bin Əli ət-Türkidir.
Hüseynşahilər sülaləsi
Hüseynşahilər sülaləsi — 1494-1538-ci illər arasında Benqalda hökm sürən müsəlman xanədanı.
== Tarixi ==
Xanədanın qurucusu Seyidüs-sadat Əbül-Müzəffər Əlaəddin Hüseyn Şahdır. Atası Seyid Əşrəf Hüseyni və Məkki nisbələriylə anılır. Hüseyn şahın Benqalda yərləşmiş Hüseynin soyundan gələn bir ailəyə mənsub olduğu irəli sürülməktə və bundan dolayı qurduğu xanədana Seyidilər də deyilməktədir. Məhəlli rəvayətlərə görə isə ailəsinin aslı Şimali Benqalın Ranqpur bölgəsindəndir. Çandpur əyalətinin küçük Radh qəsabasına yerləşən atasının Termezdən gəldiyi də söylənir.
Hüseyn şah ilk təhsilini Radh qazısından aldı və daha sonra onun qızıyla evləndi. Ardından Benqalda hökm sürən Habəşilərdən Şəmsəddin Müzəffər Şahın xidmətinə girərək üstün kabiliyət və məziyətləri sayəsində vəzirliğə qədər yüksəldi. Ancak daha sonra ordunun başına keçərək hökmdarın baskıcı tutumu karşısında ayaklanan halkın yanında yər aldı və sarayı zaptedib öldürttüğü Şəmsəddin Muzaffər Şahın taxtına oturdu. Adına basılmış 900 (1494) tarihli bir altın sikkəyə dayanarak taxtı bu tarihtə vəya biraz öncə ələ keçirdiği söylənəbilir.
Həmmadilər sülaləsi
Həmmadilər sülaləsi— 1015–1152-ci illərdə hökmranlıq edən bərbəri əsilli süalalə.
== Tarixi ==
Sülalə adını qurucusu Həmmad ibn Buluqqin bin Ziridən alır. Fatımilərin 972-ci ildə geri çəkilməsindən sonra Məğribin idarəsi, yenə bu dövlətin himayəsində olmaq üzrə Bərbəri əsilli Sanhacə qəbiləsinə mənsub Ziri sülaləsinin əlinə keçdi. Ziriləri təhdid edən ilk təhlükə, Əndülüs əməvilərinə tabe olan zənatəlilərin başladığı üsyan oldu. Zirilər üsyanı yatırmaq üçün hərəkətə keçdilər; ancaq bu ilk zamanlarda gözlənən nəticəni verdisə də, bir müddət sonra hadisələr əks istiqamətdə cərəyan etməyə başladı və Ziri torpaqları parçalandı. Bu parçalanan torpaqların bir qismində zirilərin əqrabaları olan həmmadilər öz müstəqilliklərini elan etdilər. Zənatəlilərə qarşı verilən mücadələdə üst üstə qazandığı uğurlarla özünü göstərən Həmmad ibn Buluqqin ibn Ziri, Sultan Badis b. Muiz tərəfindən Zab və Məsiləni içinə alan bölgənin valiliyinə gətirildi; ayrıca müstahkəm bir idarə mərkəzi qurma istəyi də qəbul edildi. Bunun üzərinə Həmmad, Məsilənin şimal-şərqində Kalatü-Bəni Həmmad deyilən bir qala-şəhər qurdu və ardından da bir bahanəylə əsl niyətini açığa vuraraq müstəqilliyini elan etdi.
Həmmadilərin tarixini, biri mərkəzin Kalatü-Bəni Həmmad olduğu 1015–1067, digəri Bicayəyə köçürüldüyü 1067–1152-ci illər arası olmaq üzrə iki dönəmdə incələmək mümkündür.
Həsən Paşa (Məmlük sülaləsi)
Bağdadda Həsən Paşa (1704–1723) (gürcü: ჰასან ფაშა), Qustəntiniyyədən göndərilən Osmanlı valisi,(Gürcü mənşəli olduqları düşünülən) Məmlük sülaləsindən, o və oğlu Əhməd Paşa (1723-47) ilə vilayətə rəhbərlik etdilər.
== Həyatı ==
1638-ci ildə IV Murad Bağdadı ələ keçirdi və Dəclə və Fərat çayları arasındaki bölgəyə nəzarət etdi. 17-ci əsrdə Səfəviylə döyüşlər, Osmanlı İmperiyasının İraqdakı qüvvələrini zəiflətdi. İraqda mərkəzi hakimiyyətin zəifləməsi, qəbilələrin çatışmasınn artmasına səbəb oldu və sünnilərlə şiələr arasında düşmənçiliyin güclənməsiylə nəticələndi. Bu vəziyyət Ərəbistanda Bədəvi tayfalarının istila edilməsindən sonra dahada pisləşdi. Bədəvilərin İraqa basqınları əyalət iqtisadiyyatını ciddi şəkildə məhv etdi. Baban sülaləsinin başçılıq etdiyi kürdlər üsyan qaldırdı və Osmanlı qüvvələrinə qarşı silahlı əməliyyatlara başladılar, qısa müddətdə bütün İraq Kürdüstanını nəzarətə götürdülər. 1625-1668 və 1694-1701 arasında Siyab qəbiləsindən olan yerli şeyxlər Bəsrəni müstəqil hökmdar kimi idarə etdilər və Osmanlı Paşanın Bağdaddakı gücünü rəsmiyətə tanımadılar.
17-ci əsrin sonuna qədər bütün İraqın cənubu davamlı üsyanlara şahid oldu. Bəsrənin hakimiyyəti ələ keçirməyə çalışan bədəvi tayfalarından, Muntəfik və Qubaidlər vardı.
Həsən Paşa Kərküklü (Məmlük sülaləsi)
Həsən Paşa Kərküklü (ərəbcə. حسن باشا الكركوكلي, Osmanlıca. حسن پاشا الكركوكلي; vəf. 1779) - Osmanlı Paşası, İraq Məmlük sülaləsi, Bağdad Paşalıq hökmdarı (1778-1779).
== Həyatı ==
Həsən Paşa Kərküklü tayfa olaraq bir Məmlüküydü. 1777-ci ildə Abdullah Paşanın ölümündən sonra Bağdadda hakimiyyət uğrunda iki namizəd, Məhəmməd Əl-Əcəmi və İsmayıl ağa mübarizə apardılar. Bağdadda hakimiyyət uğrunda mübarizə beş aydan çox sürdü. 1778-ci ilin mayında Osmanlı sultanından Bağdad paşalığına səlahiyyət alan Həsən Paşa Bağdada gəldi. Məhəmməd Əl-Əcəmi və İsmayıl ağa Bağdaddan Diyaləyə qaçdılar. 1778-ci ilin sonlarında Həsən Paşa Süleyman Paşa Böyük (1780-1802) ilə birlikdə Bəsrəni Zəndlərdən geri almağı bacardı və bu tarixdən sonra Həsən Paşa onu Vəli təyin edildi.
Kakaveyhilər sülaləsi
Kakaveyhilər sülaləsi — 1008–1274-cü illər arasında İranın Yəzd, İsfahan, Həmədan və Rey əyalətlərində hökm sürən deyləmi xanədan.
== Tarixi ==
Sülalənin əsasını Düşmənziyar qoyub. Mənşəcə deyləmlidir. O, Buveyhilərdən Rey, Cəbəl və Şəhriyar şəhərlərini almışdı. Onun oğlu Əbu Cəfər Məhəmməd ibn Kakaveyh kimi tanınırdı. Kaka deyləm ləhcəsində dayı deməkdir.
Sırasıyla Buveyhilər sülaləsi, Qəznəlilər dövlətinə və Böyük Səlcuq İmperiyasına bağlanan Kakaveyhilər sülaləsi 1051-ci ildə İsfahanın səlcuqlulara ilhaq edilməsiylə ortadan qalxmışdır. Səlcuqlular bu sülalə nümayəndələrini Yəzd valiləri təyin edirdilər.
XIII əsrdə İrana hakim olan Elxanlılar sülaləsi tərəfindən 1274-cü ildə tam olaraq ortadan qaldırılmışdır.
== Kakaveyhilər və oğuzlar ==
Deyləmilər Deyləmdə Kakaveyhilər sülaləsini qurmuşdular.
Komnenos sülaləsi
Komnenos (yun. Κομνηνός) və ya Komninlər (yun. Κομνηνοί) sülaləsi — Bizans imperiyası və onun davamçısı Trabzon imperiyasını idarə etmiş sülalə. Bilinən ilk nümayəndəsi Manuel Erotikos Komnenosdur.
Komninlər sülaləsi
Komnenos (yun. Κομνηνός) və ya Komninlər (yun. Κομνηνοί) sülaləsi — Bizans imperiyası və onun davamçısı Trabzon imperiyasını idarə etmiş sülalə. Bilinən ilk nümayəndəsi Manuel Erotikos Komnenosdur.
Konstantin sülaləsi
Konstantin sülaləsi — Roma imperatoru I Konstansi Xlordan başlamış (305) Mürtəd Yuliana qədərki (363) hökmdarlar ailəsinin qeyri-rəsmi adı. Sülalənin adı I Konstantinin 324-cü ildə təkbaşına mütləq hökmranlığı dövründən məşhurlaşmışdır. Sülalə həm də Yeni (İkinci) Flavilər də adlandırılırdı. Belə ki, sülalənin hər bir üzvü öz adına I əsr Flavilərinə müvafiq Flavilər soy kökünü də əlavə edirmişlər.
== Nəsil ağacı ==
== Konstantin sülaləsi – cədvəl ==
== Konstantin sülaləsinin zaman xətti ==
== Mənbələr ==
Pedro Barceló: Roms auswärtige Beziehungen unter der Constantinischen Dynastie (306–363). Pustet, Regensburg 1981.
Hartwin Brandt: Geschichte der römischen Kaiserzeit. Von Diokletian und Konstantin bis zum Ende der konstantinischen Dynastie (284–363). Akademie Verlag, Berlin 1998.
Hartwin Brandt: Die konstantinische Dynastie.
Konstantinlər sülaləsi
Konstantin sülaləsi — Roma imperatoru I Konstansi Xlordan başlamış (305) Mürtəd Yuliana qədərki (363) hökmdarlar ailəsinin qeyri-rəsmi adı. Sülalənin adı I Konstantinin 324-cü ildə təkbaşına mütləq hökmranlığı dövründən məşhurlaşmışdır. Sülalə həm də Yeni (İkinci) Flavilər də adlandırılırdı. Belə ki, sülalənin hər bir üzvü öz adına I əsr Flavilərinə müvafiq Flavilər soy kökünü də əlavə edirmişlər.
== Nəsil ağacı ==
== Konstantin sülaləsi – cədvəl ==
== Konstantin sülaləsinin zaman xətti ==
== Mənbələr ==
Pedro Barceló: Roms auswärtige Beziehungen unter der Constantinischen Dynastie (306–363). Pustet, Regensburg 1981.
Hartwin Brandt: Geschichte der römischen Kaiserzeit. Von Diokletian und Konstantin bis zum Ende der konstantinischen Dynastie (284–363). Akademie Verlag, Berlin 1998.
Hartwin Brandt: Die konstantinische Dynastie.
Lankaster sülaləsi
Lankaster sülaləsi (ing. House of Lancaster) — İngiltərənin məşhur kral ailəsi olan Plantagenetlərin 2 alt qolunun adı. Bunlardan ilkinin təməli İngiltərə kralı III Henrinin oğlu Edmondun şərəfinə 1267-ci ildə Lankaster qraflığını yaratması ilə qoyulmuşdur. Sülalənin adı da məhz bu qoldan gəlməkdədir. Bundan başqa Edmond 1265-ci ildə Lester qrafı təyin edilmişdi və özündən öncəki qrafın edamı ilə ona aid mülk və torpaqları ələ keçirmişdi. Edmondun oğlu Tomas isə qaynatasından miras aldığı Linkoln qraflığı ilə İngiltərədə ən böyük mülkədara çevrildi. Bu hal isə onu və kiçik qardaşı Henrini İngiltərə kralı olan əmisi oğlu II Eduardla rəqabətə sürüklədi və bu rəqabət Tomasın edamı ilə nəticələndi. Edamın ardından qardaşının mülklərini və ünvanlarını miras alan Henri və ardından oğlu, krala və onun oğlu III Eduarda səltənətləri boyunca xidmət göstərdilər.
Lankaster sülaləsinin ikinci qolu isə ilk soyun varisi ilə (Lankasterli Blanş) evlənən Gentli Conun şəcərəsindən gəlməkdədir. Belə ki, İngiltərə kralı III Eduard sələflərindən fərqli olaraq övladlarını zəngin ingilis əsilzadələriylə evləndirdi.